Μια ανησυχητική εικόνα για την οικονομία της Ευρωζώνης παρουσίασε πριν από λίγο καιρό ο πρόεδρος του Eurogroup Paschal Donohoe με άρθρο του στους Financial Times. Το χρέος της Ευρωζώνης έφτασε στο 90% του ΑΕΠ. Τα επιτόκια δανεισμού για αναχρηματοδότησή του είναι πάνω από τρεις μονάδες υψηλότερα απ’ ό,τι πριν από λίγα χρόνια (μηδενικά επιτόκια).
Το μέσο έλλειμμα των χωρών ξεπερνάει το 3,6% του ΑΕΠ. Επίσης, η Ευρώπη έχει τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και μεγάλο πρόβλημα παραγωγικότητας σε σχέση με ΗΠΑ και Κίνα, καθώς παρουσιάζει έλλειμμα ενός τρις στις επενδύσεις. Η ευρωπαϊκή «ατμομηχανή», η Γερμανία, είναι σε ύφεση 0,1%, ενώ Γαλλία και Ιταλία ελάχιστα πιο πάνω από το μηδέν.
Όπως εξηγεί σε άρθρο του ο οικονομικός αναλυτής Γιάννης Αγγέλης*, «τρεις παράγοντες κρατούσαν ψηλά την οικονομική δραστηριότητα της Ευρώπης: 1. Το πάμφθηνο ρωσικό φυσικό αέριο. 2. Η φθηνή εργασία (με την ευρωπαϊκή παραγωγική δραστηριότητα στην Κίνα σε επίπεδα τιμών αποπληθωριστικά, που κράτησαν τόσο τις τιμές και τα ημερομίσθια στην Ευρώπη χαμηλά, όσο και τα περιθώρια κέρδους για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πολύ υψηλά). 3. Το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα το οποίο κάλυπταν οι ευρωπαϊκές εξαγωγές ως ο πλέον ευνοούμενος εταίρος».
Τώρα αγοράζουμε τρεις φορές ακριβότερη ενέργεια από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Η βιομηχανική δραστηριότητα της Ευρωζώνης στην Κίνα περιορίζεται, οι χαμηλές τιμές εισαγωγής προϊόντων έγιναν πολύ υψηλότερες, γιατί αυξήθηκαν οι δασμοί στα προϊόντα της. Επιπλέον, οι εξαγωγές στις ΗΠΑ έγιναν δυσκολότερες και ακριβότερες, επίσης λόγω δασμών. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, πολλές μεγάλες εταιρείες βρήκαν ελκυστικότερο και φθηνότερο το οικονομικό περιβάλλον των ΗΠΑ και εγκατέλειψαν την Ευρώπη. Οι ΗΠΑ εφαρμόζουν ξανά το δόγμα του Zbigniew Brzezinski (Αμερικανός πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ): «Οι ΗΠΑ πάνω, οι υποτελείς “σύμμαχοι“ (Ευρώπη) κάτω, η Ρωσία και η Κίνα έξω».
«Λόγω γεωπολιτικής θέσης, οι ελλειμματικές οικονομίες της Ευρώπης υποχρεώνονται ταυτόχρονα να αυξήσουν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα κατά μία και δύο μονάδες του ΑΕΠ, με επιτόκια δανεισμού που παραμένουν εξωφρενικά ψηλά, στο όνομα της αναχαίτισης του πληθωρισμού», εξηγεί ο κος Αγγέλης. (Η χρηματοδότηση της ΕΕ στην Ουκρανία έφτασε τα 110 δις ευρώ, έναντι των 75,6 δις από τις ΗΠΑ). Και καταλήγει ο δημοσιογράφος: «Αν σ’ αυτό το τοπίο προσθέσουμε τις δαπάνες για “πράσινη μετάβαση” και τις δαπάνες που προκύπτουν από τη μείωση του εργατικού δυναμικού λόγω αύξησης της μέσης ηλικίας στην ΕΕ και μείωσης των γεννήσεων, γίνεται δύσκολο να ανακαλύψει κανείς “λόγους” που θα μπορούσαν να ανατρέψουν την αρνητική πορεία της ΕΕ και του ευρώ».
Η ενδιαφέρουσα και εμπεριστατωμένη μελέτη του Βρετανού δημοσιογράφου Thomas Fazi To Σιωπηλό Πραξικόπημα: η Υφαρπαγή της Εξουσίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή** πραγματεύεται το ποιος έχει το πάνω χέρι στην ΕΕ. Και, όπως αποδεικνύει, μέσα από τις κρίσεις που συντάραξαν την Ευρώπη από το 2009 μέχρι σήμερα -κρίση χρέους, προσφυγική κρίση, Brexit, πανδημία Covid-19, πόλεμος στην Ουκρανία- η εξουσία σιγά σιγά συγκεντρώνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή Κομισιόν, με αποκορύφωμα την τελευταία πενταετία με πρόεδρο του σώματος την Ursula von der Leyen.
Σύμφωνα με τον Fazi, «η Κομισιόν έχει επεκτείνει το πεδίο της εκτελεστικής της δράσης σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων πολλών που προηγουμένως αποτελούσαν αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ και για τους οποίους τομείς η Κομισιόν δεν έχει επίσημη αρμοδιότητα: δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, δημόσια υγεία, εξωτερική πολιτική, άμυνα και ασφάλεια. Και υπό την Von der Leyen, οι εξουσίες αυτές έχουν επεκταθεί σε πρωτοφανή βαθμό, οδηγώντας σε μια σχεδόν “αμερικανικού τύπου αντίληψη της εκτελεστικής εξουσίας”, όπως έγραψε το Politico, δίνοντας μάλιστα στη Von der Leyen το παρατσούκλι “Queen Ursula”. Αυτή η μεταβίβαση κυριαρχίας, από το εθνικό στο υπερεθνικό επίπεδο, εις βάρος του δημοκρατικού ελέγχου και της λογοδοσίας, έγινε κρυφά, χωρίς επίσημες αλλαγές στις συνθήκες και χωρίς δημοκρατικό διάλογο. Ο πολιτικός φιλόσοφος Perry Anderson περιγράφει το πραξικόπημα, δηλαδή “μια ενέργεια που γίνεται ξαφνικά, κρυφά, πιάνει τα θύματά της απροετοίμαστα και τα φέρνει αντιμέτωπα με ένα τετελεσμένο γεγονός που δεν μπορεί να ανατραπεί”, ως “το απόλυτο μυστικό της οικοδόμησης της Ευρώπης, το κλειδί για την κατανόηση της επιτυχίας της”».
Ε, η Queen Ursula το απογείωσε. Μετέτρεψε την Κομισιόν από τεχνικό όργανο σε καθαρόαιμο πολιτικό παράγοντα και εκμεταλλεύτηκε τις κρίσεις της Covid-19 και της Ουκρανίας για να υπερισχύσει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δηλαδή των αρχηγών κρατών. Και χρεώνεται μεγάλα σκάνδαλα, όπως το Pfizergate,
καθώς και καταστροφικές ή και αυταρχικές πολιτικές*** στα θέματα της Ουκρανίας, της Ρωσίας, της Κίνας, του Ισραήλ. Όπως διαπιστώνει ο Fazi, «ο μεγάλος χαμένος στη μετατόπιση της εξουσίας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ο “δήμος”, δηλαδή οι λαοί της Ευρώπης. Για να αποφύγουμε ακραίες λύσεις, όπως έξοδο από την ΕΕ, χρειαζόμαστε επειγόντως μεταρρυθμίσεις για να καταστήσουμε την ΕΕ πιο δημοκρατική, με την επιστροφή εξουσιών στα εθνικά κράτη, και για να καταστήσουμε την Κομισιόν λιγότερο ισχυρή, ώστε να λογοδοτεί για κάθε βήμα της». Ωστόσο, ο δημοσιογράφος Πάνος Κοσμάς**** θεωρεί ότι ήδη έχουμε διαβεί τον Ρουβίκωνα: «Όλα ενσωματώνονται τώρα σε έναν εσωτερικό πολιτικό κατακερματισμό. Το γεγονός ότι η Γερμανία προκαλεί κρίση στη Συνθήκη Σένγκεν είναι ο απόλυτος δείκτης ότι οι εσωτερικοί πολιτικοί μετασχηματισμοί (άνοδος Ακροδεξιάς κ.λπ.) έχουν ξεπεράσει την “κόκκινη”
γραμμή. Η αποσύνθεση έχει δρομολογηθεί».
Καθώς χθες το Ευρωκοινοβούλιο ψήφισε τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, με χρήση δυτικών όπλων μέσα στο έδαφος της Ρωσίας, αναρωτιέται κανείς για το μέλλον της Ευρώπης…
Φλώρα Τζημάκα
ftzimaka@atticamedia.gr
* ΓΙAΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΗΣ: Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΔΕΝ ΠΆΕΙ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΘΑ ΠΑΕΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ – ΙΔΟΥ ΓΙΑΤΙ
** THOMASFAZI.COM: THE SILENT COUP: THE EUROPEAN COMMISSION’S POWER GRAB
*** Η Von Der Leyen χρησιμοποίησε τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απειλή της ρωσικής παραπληροφόρησης για να εγκριθεί ο νόμος DSA για τις ψηφιακές υπηρεσίες, ένα καθεστώς ξεκάθαρης λογοκρισίας.
**** ΠΑΝΟΣ ΚΟΣΜΑΣ: Η ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΕ.
