Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ (Τζέσε Αϊζενμπεργκ) θα μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που επινόησε το Facebook. Για την ακρίβεια όμως είναι ο άνθρωπος που παραμέρισε τους φίλους του για να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος ενός κοινωνικού δικτύου που υποτίθεται ότι δημιουργεί και συντηρεί «φιλίες». Βοηθός του ο μακιαβελικός Σον Πάρκερ (Τζάστιν Τίμπερλεϊκ) ο ιδρυτής του Napster της πρώτης ιστοσελίδας που μοίρασε δωρεάν μουσική στο διαδίκτυο.
Ο ιδιοφυής αυτός νέος, που γεννήθηκε το 1984, μαζί με μερικούς, επίσης ιδιοφυείς, συμφοιτητές του δημιούργησε, πριν από 6 χρόνια στο Χάρβαρντ μια μικρή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Στην αρχή αντάλλασσαν μηνύματα μεταξύ τους, μετά έβαλαν στο δίκτυο κι άλλα διάσημα αμερικανικά Πανεπιστήμια και ξαφνικά βρέθηκαν να κρατούν στα χέρια τους το Facebook, με τα 500 εκατομμύρια μέλη.
Σπασικλάκια στην πραγματικότητα, όπως εξάλλου όλοι οι ιδιοφυείς του Χαρβαρντ, προσπάθησαν να προσαρμοστούν μέσα στο αμερικανικό όνειρο και στις απαιτήσεις της εξαναγκαστικής επιτυχίας και να ξεχάσουν το μετεφηβικό υπαρξιακό τους κενό. Η δικαστική διαμάχη που ακολούθησε όμως τους έφερε και πάλι αντιμέτωπους με το ίδιο αυτό υπαρξιακό κενό.
Παραβολή κοινωνικών ηθών λοιπόν επιχειρεί και πάλι ο Ντέιβιντ Φίντσερ αναζητώντας απαντήσεις στα μόνιμα ερωτήματά που τον απασχολούν και τα οποία στρέφονται γύρω από την εγγενή αδυναμία προσαρμογής των απροσάρμοστων και τη μοίρα που δοκιμάζεται όταν οι ψευδαισθήσεις συγκρούονται πάνω στο τοίχος των εμμονών. Το είδαμε στο «Seven», στο «Fight Club», στο «Zodiac», ακόμη και στο «Μπέντζαμιν Μπάρτον».
Αυτή τη φορά το αντικείμενό του είναι πιο απτό: Ο θρίαμβος της απόλυτης ψευδαίσθησης η οποία, από ένα σημείο και ύστερα, ξεπερνά τον εαυτό της και εγκαθιδρύεται σαν μια παγκόσμια δημοκρατία επικοινωνιακής υπεροχής. Πρόσωπα, χαρακτηριστικά, φωτογραφίες, οθόνες και πληκτρολόγια συνυπάρχουν μέσα στην ίδια μοναδική και φαντασιακή δίνη του facebook . Κι έξω απ’ όλα αυτά ο κόσμος, ο αληθινός κόσμος, εξακολουθεί να προβληματίζεται για το αν η φιλία συμπεριλαμβάνεται στα εμπορεύσιμα είδη.
Με εξαίσιες ερμηνείες (ο Αϊζενμπεργκ μάλλον θα πάει μέχρι τα Οσκαρ) κι ένα σενάριο εμπνευσμένα παλιομοδίτικο, ο Φιντσερ ισορροπεί ανάμεσα στις συμβάσεις μιας δομής που επιθυμεί να κριτικάρει τις συμβάσεις. Δαιδαλώδης αλλά και ακαδημαϊκή ταυτόχρονα, πρωτοποριακή, δεξιοτεχνικά λεπτομερής, αναλυτική και απολύτως ασφαλής στο επιφανειακό της παιχνίδι.
Να το πω πιο απλά δηλαδή: κρατάει ίσες αποστάσεις. «Ναι δεν υπάρχουν αληθινές φιλίες στο απρόσωπο χάος του Facebook» σου λέει από την μία, «αλλά τι να κάνουμε» αντιτάσσει αμέσως «μήπως πριν τα πράγματα ήταν καλύτερα;»
ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ
