«ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ “ΑΝΘΙΖΕΙ ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΓΕΜΑΤΗ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΟΥ”, την ίδια στιγμή που το παλιό σαπίζει μέσα σε μια ατμόσφαιρα γεμάτη από λήθη και άρνηση. Γι’ αυτό έχει μια θολότητα η αλλαγή», γράφει ο κοινωνικός και αναπτυξιακός ψυχολόγος Αντώνης Ανδρουλιδάκης στο βιβλίο του Το Δώρο της Σχέσης (εκδ. Manifesto). Σε αυτό επιχειρεί να αποκαταστήσει την έννοια της αγάπης που τόσο έχει πληγεί στην εποχή μας, να υπογραμμίσει τη (βιολογική) ανάγκη που έχουμε για σύνδεση και εγγύτητα σε έναν κόσμο που καθημερινά βουλιάζει μέσα στον θυμό, την οργή και την άρνηση. Για να επιδιορθωθούν και να ιαθούν οι τραυματισμένες σχέσεις, σύμφωνα με τον ειδικό, χρειάζονται αλλαγές, αλλά κάθε αλλαγή, εδώ που τα λέμε, για να προκύψει, έχει ως προαπαιτούμενο τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με τους άλλους, αλλά κυρίως με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Αυτές τις μέρες βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη αλλαγή, αυτήν που θα φέρει το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια. Ένα νομοσχέδιο που μαζί με τις σκέψεις και τα όνειρα όχι μόνο μιας μερίδας ανθρώπων, αλλά και μιας ολόκληρης κοινωνίας, ψάχνει να βρει τον δρόμο του ανάμεσα στο καινούριο που ανθίζει και το παλιό που σαπίζει. Αν και εδώ ακριβώς νιώθω ότι προκύπτει ένα μεγάλο πρόβλημα: Έχουμε ανοίξει έναν τεράστιο διάλογο, τοποθετούμαστε, αντιδρούμε, συμφωνούμε, κάποιοι από εμάς ψηφίζουμε, για θεμελιώδη δικαιώματα ανθρώπων που ζουν μαζί με εμάς και είναι ένα με εμάς, είναι κάτι από εμάς, όπως είμαστε και εμείς κάτι από εκείνους. Κρίνουμε, σχολιάζουμε και επιλέγουμε… στρατόπεδο για λογαριασμό άλλων, διαπραγματευόμαστε τα αυτονόητα που κάποιοι στερούνται, με το δικαίωμα (ή την έπαρση) αυτών που σε όλη τους τη ζωή τα είχαν δεδομένα. Πόσο αλλόκοτο είναι όλο αυτό; Πόσο περίεργο είναι να αποφασίζεις για τις ζωές των άλλων; Για τον λόγο αυτό, στο τεύχος Φεβρουαρίου που κυκλοφορεί επιλέξαμε να μην πούμε πολλά και να αφήσουμε τα ομόφυλα και LGBΤQI ζευγάρια να μιλήσουν για τις ζωές που τους ανήκουν, γι’ αυτά που βιώνουν, γι’ αυτά που σκέφτονται, γι’ αυτά που προσδοκούν. Γιατί μόνο η δική τους φωνή πρέπει να ακουστεί δυνατή στην παρούσα φάση.
Στο μεταξύ, όλοι οι υπόλοιποι καλό είναι να κοιτάξουμε μέσα μας, να αποδεχτούμε αυτό που ήδη είμαστε και να αρχίσουμε να μετακινούμε προσεκτικά τα κομμάτια μας, επιχειρώντας μια αλλαγή θέσης που θα μας φέρει πιο κοντά σε αυτήν και σε όλες τις νέες αλλαγές που θα έρθουν. Σε όλες τις νέες μετατοπίσεις που πρέπει να επιδιώξουμε σαν κοινωνία για να πάμε μπροστά. Κρύβει φόβο αυτή η αλλαγή; Μεγάλο, όπως και κάθε αλλαγή. Άλλωστε, ο ανθρώπινος εγκέφαλος λατρεύει τη συνήθεια, το βατό και το δεδομένο. Ένα σπουδαίο χαρακτηριστικό του όμως, η νευροπλαστικότητα, η ιδιότητά του να αλλάζει δομικά τη λειτουργία του ως αποτέλεσμα της μάθησης και των νέων εμπειριών, δηλαδή να δημιουργεί νέες συνάψεις, να ανακαλύπτει νέα μονοπάτια, να αφομοιώνει και να προσαρμόζεται, είναι το μεγάλο μας όπλο για να αναπτυχθούμε προσωπικά και συλλογικά και να προχωρήσουμε. Σύμφωνα με τη γνωστική επιστήμονα Maya Shankar, η αλλαγή είναι τρομακτική, αφού εξ ορισμού φεύγουμε από τον παλιό τρόπο ύπαρξης και περνάμε σε έναν καινούριο. Είναι (στην αρχή τουλάχιστον) σαν οι ζωές μας να συστέλλονται, σαν να περιοριζόμαστε περισσότερο από πριν.
Αλλά δεν είναι έτσι. Στις αλλαγές που έχουμε μπροστά μας, εκτός από τον εγκέφαλο, σύμμαχοί μας είναι η αγάπη και η ενσυναίσθηση. Οι ποιότητες που κλυδωνίζονται καθημερινά, που τραυματίζονται από την αγριότητα όσων ακούμε και βιώνουμε, αλλά στο τέλος της ημέρας παραμένουν μέσα μας και κάθε φορά που τις ανασύρουμε, ο κόσμος (μας) γίνεται λίγο πιο τρυφερός και δίκαιος.
Αλλαγμένο είναι και το ELLE Φεβρουαρίου που βρίσκεται ήδη στα περίπτερα. Με αφορμή το γεγονός ότι αυτό είναι το πρώτο τεύχος που κυκλοφορεί τη νέα χρονιά και με αιτία τη συνεχή ανάγκη μας να προχωράμε, να επανεφευρίσκουμε το νόημα και το πάθος μας γι’ αυτό που κάνουμε, επανασχεδιάσαμε και φρεσκάραμε τις σελίδες μας, συναντηθήκαμε με περισσότερους ανθρώπους που έχουν να μοιραστούν ωραίες σκέψεις μαζί μας και μαζί σας, επιχειρήσαμε να γίνουμε ακόμη πιο επίκαιροι, να έρθουμε ακόμη πιο κοντά στο τώρα. Αυτό το τεύχος είναι το πρελούδιο της άνοιξης, όπως και το τώρα που βιώνουμε είναι το προμήνυμα μιας αλλαγής, η εισαγωγή μιας άνθισης, μεγάλης ή τεράστιας, που θα προκύψει μέσα από το μαραμένο, το νεκρό και το άσχημο. Ας ελπίσουμε ότι θα τη συναντήσουμε σύντομα.
Μαρία Πατούχα
mpatoucha@atticamedia.g
