Το πρώτο µίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο που θυµάµαι γύρω στα εφτά µου χρόνια, στο πατρικό µου, σίγουρα θα µε κυνηγάει για όλα τα υπόλοιπα Χριστούγεννα της ζωής µου. Όταν πρωτοστόλισα δέντρο στο σπίτι, κάπου εκεί στην αρχή της δεκαετίας του ‘70, µε την ΥΕΝΕΔ στον χρυσό της κολοφώνα, µε τη Γειτονιά µας ιστορικό φάρο τηλεοπτικής επίτευξης, µαζί µε το κατοπινό Λούνα Παρκ, θεώρησα ότι είχα -επιτέλους- φτάσει στον πρώτο υψηλό στόχο της ζωής µου. Παρείχα στυλιστικό έργο στην αποσυντονισµένη σχετικά µε το «τι εστί lifestyle» οικογένειά µου, έργο που θα ήταν άξιο θαυµασµού από τη σνοµπ θεία µου και τα επίσης ξινά ξαδέλφια µου σε επικείµενη χριστουγεννιάτικη επίσκεψή τους, όπως και από το αιώνιο φλερτ µου, τον οκτάχρονο Δηµητράκη, ο οποίος έµενε στο διαµέρισµα του δευτέρου και οι γονείς µας έπαιζαν πινάκλ. Φευ, όµως, δεν αντιλήφθηκα εγκαίρως το προφανές: δέντρο στόλιζε ο µικρότερος, ήτοι εκείνος µε τον άπλετο ελεύθερο χρόνο, τροποποιηµένο από αγγαρείες σύµπασας της οικογένειας. Το πρώτο αρρωστιάρικο, ‘60s πλαστικό δεντράκι της ζωής µου, µε τα ξερακιανά κλαδιά του, άνευ βελόνων και ίχνους υγιούς φυλλωσιάς, στολίστηκε µε φαντασµαγορικές, αλλά λιγοστές και µεγέθους νάνου, µπάλες, ενώ τα κλαδιά του, που υποψιαζόµουν ότι ζητούσαν βοήθεια από τον Πανάγαθο, καλύφθηκαν χάρη στην αποτελεσµατικότητα της γράφουσας, µε βαµβάκι παλαιότερης -περσινής- κοπής, που είχε περισωθεί από προηγούµενες στυλιστικές επεµβάσεις της µεγαλύτερης αδελφής µου.
Τα Χριστούγεννα ήταν η πιο µίζερη και σοβαρά πρώιµη µανιοκαταθλιπτική γιορτή της ζωής µου, σε µια συνήθως ζεστή Αθήνα, που λαµποκοπούσε από ήλιο, µε έναν Άι Βασίλη ο οποίος, σύµφωνα µε τις υποδείξεις του πατέρα µου που δεν χαριζότανε ούτε καν στην επτάχρονη, διψασµένη για παραµύθια κόρη του, ήταν όνειρο απατηλό για να εξάπτεται η φαντασία ονειροπαρµένων παιδιών που ζούσαν στο ψέµα. «Οι γονείς φέρνουν τα δώρα», µου έλεγε αφοπλιστικά. Γιορτές βαρετές, χωρίς ιδιαίτερα παιχνίδια, χωρίς εκπλήξεις που θα µε έκαναν ως παιδί να κλάψω από χαρά. Μόνο κάτι ρουλέτες επιτραπέζιες τολµώ να θυµηθώ, που ξεθάβονταν κάθε παραµονή Πρωτοχρονιάς και που συνήθως σου έµενε το κόκκινο ελατήριο στο χέρι, και φουντούκια, άπειρα φουντούκια ως µονάδα µέτρησης στο οικογενειακό τραπέζι µε την αχνιστή βραστή κότα και τη σούπα που απεχθανόµουν, αλλά κατά το έθιµο και κατά τη µαµά µου έπρεπε να φάω. Κι όλα αυτά ενώ ο Τέρης Χρυσός και ο Τζίµης Μακούλης έδιναν ρεσιτάλ ερµηνείας στο πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν της κρατικής τηλεόρασης λίγο πριν µας καληνυχτίσει η Κέλλυ Σακάκου, κορυφαία τηλεπαρουσιάστρια, και µας ευχηθεί για το νέο έτος.
Άργησα πολύ να αποτινάξω από πάνω µου αναµνήσεις γιορτών, που καλά θα κάνουν και δεν θα ξαναέρθουν ποτέ, άργησα να αντιληφθώ πως οι γιορτές είναι σαν το λαχταριστό σοκολατάκι, που νοµίζεις ότι έχει φτιαχτεί από σοκολάτα γάλακτος, αλλά αυτό το σατανικό είναι φτιαγµένο από bitter µαζί µε µια φτηνή µέντα ως γέµιση. «Xmas blues» το λένε ή «κατάθλιψη των γιορτών». Άργησα, αλλά µεγαλώνοντας το έµαθα καλά και µόνο όταν, χρόνια πριν, τις γιορτινές µέρες ταξίδευα µακριά από τα πάτρια εδάφη και ξέχναγα εποχή και µήνα και µέρα, δεν µε καταπλάκωνε η αναθεµατισµένη αυτή διάθεση. Αυτή η µελαγχολία που µε έκανε και µε κάνει να θέλω να σκάψω βαθιά στη γη, να κρυφτώ σαν πολική αρκούδα από τις 24 Δεκεµβρίου και να επανεµφανιστώ την πρώτη εργάσιµη µέρα του νέου χρόνου, αλλά χωρίς να µε ρωτήσει ουδείς πώς πέρασα και πού πήγα.
Οι υπερεκτιµηµένες αυτές µέρες, φορτισµένες από όλα τα εξωτερικά ερεθίσµατα που δεχόµαστε και τον τεχνητό βοµβαρδισµό χριστουγεννιάτικων, ροζ, γιορτινών συναισθηµάτων -που οπωσδήποτε πρέπει να αισθανόµαστε διότι γιορτές είναι, αφού έτσι το επιβάλαµε στον εαυτό µας και έτσι µας το επέβαλαν και έτσι το επιβάλλουµε και εµείς στα παιδιά µας-, αυτόµατα σε οδηγούν να αναλογιστείς:
1. Γιατί δεν είναι όλα θαυµάσια στη ζωή σου, γιατί νιώθεις ένα µαύρο σύννεφο ακριβώς πάνω από το κεφάλι σου, ενώ είναι η εποχή του χρόνου που πρέπει να πετάς από χαρά;
2. Γιατί αισθάνεσαι µέρα και νύχτα ένα τέρας αχαριστίας και σέρνεσαι από τύψεις και δεν είσαι ευχαριστηµένος µόνο και µόνο που είναι παραµονή Χριστουγέννων ή Πρωτοχρονιάς, και εσύ την περνάς σπίτι σου και όχι σε κάποιο νοσοκοµείο, όπως χιλιάδες άνθρωποι που δεν είναι τόσο τυχεροί όσο εσύ;
3. Γιατί ανοίγεις τα social media, επειδή δεν έχεις κάτι άλλο να κάνεις και πρέπει ντε και καλά να βλέπεις «τα ταξίδια του Γκιούλιβερ» και τον «γύρο του κόσµου σε δέκα ηµέρες» από γνωστούς και αγνώστους που, ατρόµητοι µπροστά στην πανδηµία της Covid-19, επιδεικνύουν στο έπακρο τις ταξιδιωτικές τους περιπέτειες; Γιατί αισθάνεσαι τουλάχιστον Ε.T. και αναλογίζεσαι πόσα χρόνια ακόµη θα ζήσεις και για άλλη µια χρονιά δεν κατάφερες να περάσεις τις γιορτές όπως προσδοκούσε η ψυχή σου: ταξιδεύοντας;
Την ώρα που κάποιοι λιάζονται ή κατεβαίνουν µε φόρα µαύρες πίστες του σκι, εσύ βλέπεις ατέλειωτα σε επανάληψη Άγριες Μέλισσες και όλη τη φιλµογραφία του Netflix µε ροζ ρόµπα και παντόφλα Γκάρφιλντ. Έχεις σιχαθεί τη ζωή σου αγκαλιά µε το πάπλωµα, έχεις φάει σοκολατάκια από το Fresh για δύο ζωές, το γραφείο είναι κλειστό για να πας να αισθανθείς ζωντανή, τα µαγαζιά κλειστά, η µετάλλαξη Όµικρον οργιάζει και σε λίγο θα εµβολιαστείς για 4η φορά.
Επίσης, το σκηνικό της ελληνικής οικογένειας -όλοι αγκαλιά βλέπουµε το Μόνος στο Σπίτι-, στη δική µου οικογένεια, από τότε που οι γιοι µου άρχισαν να ξυρίζονται και η κόρη µου να παίρνει το αυτοκίνητό της κάθε µέρα για τη δουλειά, έχει αλλάξει: το χριστουγεννιάτικο δείπνο τηρείται µεν, αλλά µετά τις 11.15 εξαφανίζονται άπαντες για ξεχωριστούς παράδεισους ξέφρενης διασκέδασης και «πολλά φιλάκια µαµά µας» και «χρόνια πολλά, και του χρόνου, να σας χαιρόµαστε»… Δεν ξέρω εάν έγινα αρκετά σαφής µε την παραπάνω περιγραφή.
Πάει η εποχή που τα κοίµιζα µε χριστουγεννιάτικα βαµβακερά πιτζαµάκια από το Mothercare, τα έβαζα νανουριστά για ύπνο και µετά τις 12 έβγαινα εγώ ως άλλη dancing queen µε τον µπαµπά τους. Τώρα οι όροι αντιστράφηκαν, αλλά πρέπει να αισθάνοµαι αρκούντως τυχερή, διότι άλλοι φίλοι των παιδιών µου ούτε στα βραδινά οικογενειακά δείπνα δεν παρευρίσκονται. Όσο για το χριστουγεννιάτικο σκηνικό µε τα χιονισµένα δεντράκια, τα έλκηθρα και τα κουδουνάκια ή να µπορείς να πας έστω µέχρι τη χιονισµένη Πάρνηθα -εσύ και κάποια ακόµα εκατοµµύρια Αθηναίων- να ξεχαστείς προς στιγµή, ατύχησες και σ’ αυτό. Δεν είσαι στο Ροβανιέµι. Έξω από το παράθυρο του δωµατίου σου στον νοµό Αττικής, αλλά και στην ευρύτερη Ελλάδα, επικρατεί χαρά Θεού, ήλιος και 15o C. Μάλλον κάτι σε Πάσχα αρχές Απριλίου διαφαίνεται µετεωρολογικά και όχι Χριστούγεννα.
Αυτά και πολλά άλλα, που έτσι και τα εξιστορήσω και υψώσω παντιέρα επανάστασης κατά των γιορτών, είµαι σίγουρη πως και εσείς και εγώ θα φαρµακωθούµε και, είπαµε, δεν κάνει, χρονιάρες µέρες… Χρόνια πολλά είπαµε; Να είναι αυτές οι γιορτές ανεπανάληπτες ευχήθηκα; Το Πνεύµα των Χριστουγέννων να κάνει το θαύµα του ανέφερα; Όλα αυτά και άλλα πολλά, αλλά κυρίως µόνο µια ευχή, αυτή τη φορά καθόλου σκωπτικά: Του χρόνου τέτοιες µέρες χωρίς τον εφιάλτη της Covid-19 και χωρίς τα αναρίθµητα θύµατά της. Ας έχουµε όλοι και αυτοί που αγαπάµε και φροντίζουµε υγεία!
Καλή χρονιά!
Έλενα Μακρή
elenamakri@alphamag.gr
