Cover Photo: Vesna Katanic@Bechollage
H σειρά The Office εκτυλίσσεται σε ένα γραφείο που θυμίζει ελληνική δημόσια υπηρεσία. Πρωταγωνιστές είναι κάποιοι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι που δουλεύουν σε μια εταιρία πώλησης χαρτιού. Στην καρδιά του-εκτός από το αστείρευτο ταλέντο του Steve Carell-χτυπά ένα κατάγλυκο love story. Το τρυφερό ρομάντζο ανάμεσα στην Pam και τον Jim. Ο ένας αποκοιμιέται στον ώμο του άλλου και ο άλλος κλείνει για μια στιγμή τα μάτια του για να απολαύσει τη στιγμή. Για να ακούσει την αγάπη. Και την ακούει. Και την ακούμε κι εμείς.
Το ρομάντζο της διπλανής πόρτας
Μια ιστορία έρωτα γήινη, καθημερινή, πολύ αληθινή, ανάμεσα σε ένα αγόρι και ένα κορίτσι με βαρετές δουλειές, όχι ιδιαίτερα όμορφους, που δεν φορούν φανταχτερά ρούχα, που κατά πάσα πιθανότητα θα μένουν σε εξίσου βαρετά σπίτια, χωρίς συναρπαστικές ζωές, που δεν ήταν δημοφιλείς στο σχολείο, με συχνές bad hair days και κανένα success story στην καριέρα τους. Με άλλα λόγια, δεν έχουν τίποτα cool, λαμπερό και φανταχτερό. Το πιο συναρπαστικό που διαθέτουν, όμως, είναι ο τρόπος που ερωτεύονται, που αγαπιούνται και που εξελίσσουν τη σχέση τους με τον ίδιο uncool, άγαρμπο τρόπο. Χωρίς εντάσεις, χωρίς τοξικές συμπεριφορές και υπερβολικά δράματα, ακόμη και στις δύσκολες στιγμές τους. Η σχέση τους προχωρά για εννιά σεζόν με νατουραλιστικά στοιχεία ανάπτυξης και εξέλιξης, αλλά χωρίς αυταπάτες ότι όλα είναι τέλεια.
Παρακολουθώντας αυτό το ρομάντζο αναρωτηθήκαμε πού πήγαν αυτά τα love stories ανάμεσα σε απλούς ανθρώπους. Τα απαλλαγμένα από το hashtag #couplegoals, τα φίλτρα του Instagram και τα δράματα. Παλιότερα, τέτοια love stories μπορεί και να τα θεωρούσαμε βαρετά. Ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, ακόμη και η λογοτεχνία, χάριν εντυπωσιασμού φόρτωσαν τον έρωτα με ένα σωρό βάρη, προσδοκίες, στερεότυπα και τοξικές συμπεριφορές τις οποίες, μάλιστα, ρομαντικοποίησαν. Για αρκετά χρόνια, όταν στην πραγματική ζωή ερχόμασταν σε επαφή με έναν τέτοιο καθημερινό έρωτα, δεν ξέραμε τι να τον κάνουμε. Δεν ξέραμε πώς να τον ζήσουμε. Ακόμη και σε ένα σίριαλ μάς φαινόταν ανιαρός και μελό. Αντιθέτως, η pop culture προωθούσε τους δύσκολους και τοξικούς έρωτες.
Σκεφτείτε ξανά τις σχέσεις μεταξύ του Ross και της Rachel στα Φιλαράκια, της Karrie και του Mr. Big στο Sex and the City, του Christian Grey και της Anastasia από το Fifty Shades of Grey, του Chuck και της Blair στο Gossip Girl και πρόσφατα του Nate και της Maddie στο Euphoria. Μήπως στην τελευταία περίπτωση, για παράδειγμα, παραβλέψαμε ότι ο Nate έβλαψε τη Maddie συναισθηματικά και σωματικά αρκετές φορές; Η σχέση της Pam και του Jim μας θυμίζει πόσο όμορφα μπορούν να αγαπηθούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, χωρίς να πληγώνουν ο ένας τον άλλο. Πόσο ωραίο είναι όταν οι έρωτες γεννιούνται από τη σπίθα της ένωσης, της σεξουαλικής επιθυμίας, της ταχυπαλμίας και του φλερτ. Ένα φλερτ που έχει ανάγκη από χρόνο και υπομονή για να αναπτυχθεί και να πλημμυρίσει μια καρδιά και ένα δωμάτιο. Με άλλα λόγια, μας θύμισε την τρυφερότητα της διπλανής πόρτας.
Αυτή η ανάγκη για τρυφερότητα, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν προέκυψε τυχαία. Μεσολάβησαν δύο χρόνια πανδημίας, στα οποία απομονωθήκαμε, χάσαμε πράγματα, ρίξαμε ταχύτητες, πήραμε αποστάσεις. Έπειτα από όλα αυτά, ποιος θέλει ερωτικά δράματα και δύσκολους έρωτες; Η κοινωνική ψυχολόγος Sara Konrath, διευθύντρια του Διεπιστημονικού Προγράμματος για την Έρευνα Ενσυναίσθησης και Αλτρουισμού στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, το οποίο διερευνά τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου στα κοινωνικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά μεταξύ των Αμερικανών νέων, έγραψε στο The Atlantic: «Ακόμη και πριν από την πανδημία, η τρυφερότητα ήταν ένα από τα κορυφαία χαρακτηριστικά που αναζητούσαν άντρες και γυναίκες σε έναν σύντροφο, αλλά τώρα η σημασία της δείχνει να μεγεθύνεται».
Ο ελέφαντας στο δωμάτιο (των social media)
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της σχέσης των Pam και Jim από το The Office είναι ότι όταν σχολάνε από τη δουλειά, δεν ξέρουν ο ένας τι συμβαίνει στη ζωή του άλλου. Την επόμενη μέρα αδημονούν να συναντηθούν δίπλα στον αυτόματο πωλητή με τα σνακ για να πουν τα νέα τους. Κι όλα αυτά γιατί δεν έχουν δει stories, αφού πολύ απλά δεν έχουν social media. Μήπως, τελικά, αυτά ευθύνονται για το ότι στερηθήκαμε την τρυφερότητα στις σχέσεις μας; Ίσως ο τρόπος που τα χρησιμοποιήσαμε; Η ψυχοθεραπεύτρια Rachel Wright με έδρα τη Νέα Υόρκη λέει ότι η χρήση τους φυσικά και μπορεί να έχει ένα μερίδιο ευθύνης σε όλες τις σχέσεις μας – και όχι μόνο στις ρομαντικές. «Οι σχέσεις μας φυσικά και άλλαξαν από την υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Φορτίστηκαν με ένα σωρό βάρη και φίλτρα εξιδανίκευσης. Η πανδημία, όμως, υπήρξε για πολλούς μια αφορμή για να ηρεμήσουν και να επανεξετάσουν τα πάντα. Ανάμεσα σε αυτά είναι και ο τρόπος που θέλουμε να επικοινωνούμε, τι έχει νόημα να μοιραζόμαστε, τι πραγματικά σημαίνει “μοίρασμα”, αλλά και η αξιολόγηση της σημαντικότητας των ίδιων των social media», εξηγεί.
Η Ματίνα Ν., εκπαιδευόμενη ψυχοθεραπεύτρια, χρησιμοποιεί για να περιγράψει τα παραπάνω τη λέξη «μετατόπιση». «Κρίνοντας από τους φίλους μου, τους τελευταίους μήνες πολλοί έχουν γίνει πιο προσεκτικοί με το τι ανεβάζουν, τι μοιράζονται, τι ποιότητες συμπεριφοράς επιλέγουν στις ρομαντικές τους σχέσεις. Νομίζω ότι συνέπεια της Covid ήταν να κάνουμε πιο προσωπικές σκέψεις για το πώς περνάμε τον χρόνο με τους συντρόφους μας ή τι αναζητούμε από αυτούς. Αυτό ήταν μια απροσδόκητη επένδυση», λέει. Η Λυδία, υπεύθυνη μάρκετινγκ σε ιδιωτική εταιρεία, χώρισε στην αρχή της πανδημίας έπειτα από έναν σύντομο γάμο. Ο σύντροφός της είχε πάνω από 10.000 followers στο Instagram. Ένας υπολογίσιμος micro influencer θα έλεγε κανείς. «Ο τωρινός μου σύντροφος δεν έχει καν Instagram. Δεν έχω ιδέα τι κάνει όλη μέρα. Το βράδυ συναντιόμαστε και έχουμε να πούμε ένα σωρό πράγματα. Μου διηγείται τις ιστορίες της ημέρας του. Το ίδιο συμβαίνει και με μένα. Αναγκάζομαι να βάζω σε λέξεις όλη την υπόλοιπη ημέρα μου και αυτό μου κάνει φοβερό καλό», λέει.
«Πολλές φίλες μου έχουν αρχίσει να περιγράφουν κάποια αγόρια επισημαίνοντας ότι δεν έχουν Instagram ή πολλούς followers. Και το λένε για καλό», προσθέτει. Η δαιμόνια Gen Z έχει ήδη βρει όρο για όλο αυτό που περιγράφει η Λυδία: «offline σύντροφοι». Πρόκειται για εκείνους που έχουν λίγη ή καθόλου επαφή με τα social media. Σύμφωνα με πολλούς tiktokers, είναι πιο αναζωογονητικό από ποτέ να βγαίνεις με κάποιον που δεν είναι συνδεδεμένος 24/7. «Εγώ το έλεγα από την αρχή ότι τα μέσα έφεραν ένα σωρό δράματα στις σχέσεις μας. Έχω δει περιπτώσεις να μην προχωράνε, εξαιτίας ενός story. Υπάρχει ένα αναπόφευκτο δράμα. Δίνεται τόση μεγάλη σημασία σε μία μόνο στιγμή, ώστε αποδυναμώνονται όλα τα υπόλοιπα. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα σε μικρές ηλικίες, όταν τα “θέλω“ ενός συντρόφου δεν έχουν ακόμα διαμορφωθεί», λέει η Ματίνα.
Στοργή εκτός δικτύου
Ο Γιώργος ζει στο Βερολίνο. «Το ίδιο συμβαίνει και εδώ», συμφωνεί. «Γνωρίζουμε πόσο σημαντικά είναι τα social media και τα dating apps στην ερωτική ζωή των gay, αλλά και εδώ, αυτή τη στιγμή όλοι αναζητούμε την offline τρυφερότητα. Ξαφνικά μοιάζει πιο συναρπαστικό ένα μη δημοφιλές αγόρι. Φυσικά, δεν πάμε στο άλλο άκρο, δεν υποστηρίζουμε ότι κάποιος είναι πιο γοητευτικός μόνο επειδή δεν έχει προφίλ σε κάποιο app ή στο Instagram. Απλώς αυτό κάτι δείχνει, και ιδιαίτερα στις μέρες μας», καταλήγει. Σε αυτό το τελευταίο συμφωνεί και ο σεξολόγος δρ Lexx Brown-James με έδρα την Πενσυλβάνια των ΗΠΑ. «Νομίζω ότι, δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι έχουν πληγωθεί μέσα από τα social media», δηλώνει στο περιοδικό i-D. Από την άλλη, σημειώνει ότι η ύπαρξη ενός offline συντρόφου δεν εγγυάται την ασφάλεια ή την ποιότητα μιας σχέσης.
Ο Γιώργος λέει: «Όταν κάποιος θέλει να είναι μαζί σου, θέλει να περάσει ένα βράδυ μαζί σου ή να κάνει σχέση μαζί σου, καλό είναι να το δείχνει με πράξεις, με λόγια, με βλέμματα, με αγγίγματα». Η Σοφία, ως queer άτομο, προσθέτει στην κουβέντα ένα πλεονέκτημα των social: «Για εμένα αποτελούν μια ασφαλιστική δικλείδα. Για παράδειγμα, αν συναντήσω κάποιον σε ένα καφέ αλλά δεν μπορώ να τον βρω πουθενά στο διαδίκτυο για να τον τσεκάρω, νιώθω κάπως ευάλωτη να βγω μαζί του». Ο δρ Lexx, ωστόσο, μας υπενθυμίζει: «Πιστεύω ότι οι άνθρωποι δεν έπαψαν ποτέ να προτιμούν τις αληθινά στοργικές σχέσεις. Απλώς τώρα επαναπροσδιορίζουν τον εαυτό τους και μαζί με αυτόν και τις σχέσεις τους. Αν έχουν καταλήξει ότι αυτό που πραγματικά θέλουν αυτή τη στιγμή είναι η στοργή και η φροντίδα, το ίδιο αναζητούν και προσφέρουν και στους συντρόφους τους. Και αυτό είναι πολύ ωραίο να το βλέπει κανείς να συμβαίνει. Είναι υπέροχο».
Ωστόσο οι ιστορίες αγάπης θεωρούνταν εδώ και καιρό κάτι ελαφρύ και μελό. Πολλές φορές τις αντιμετωπίσαμε με σνομπισμό και αυτό δεν έγινε μόνο στην pop culture, αλλά και στην πραγματική ζωή. Τις είχαμε στο μυαλό μας ως κάτι που πρέπει να πονάει, να πληγώνει και να είναι δύσκολο. Πλέον, όμως, στην εποχή που διανύουμε, όλα τα παραπάνω δεν μοιάζουν καθόλου γοητευτικά. Οι δυσκολίες που ζήσαμε και ζούμε μας έκαναν να επιστρέψουμε στη σημασία της αγκαλιάς, στο love story που, ανεξάρτητα με το πώς θα καταλήξει, θέλουμε να είναι εύκολο, ισότιμο και αθεράπευτα ρομαντικό. Γιατί, αν το καλοσκεφτούμε, η τρυφερότητα ήταν πάντα εκεί. Σε αυτήν επιστρέφαμε πάντα.
