Η απαξίωση της δημόσιας παιδείας ξεκινά από το νέο Λύκειο. Ουσιαστικά το σύστημα που προωθεί το υπουργείο σπρώχνει τους μαθητές στην παραπαιδεία και τους αφήνει απαίδευτους. Δίχως φροντιστήριο δεν πρόκειται κανείς να αντεπεξέλθει στις αλλεπάλληλες εξετάσεις σε κάθε τάξη και να καταφέρει να μπει στα ΑΕΙ. Παράλληλα η λύση που προτείνει ο υπουργός Α. Λοβέρδος είναι να καλυφθούν οι ανάγκες των υπό διάλυση σχολείων με εθελοντική εργασία των εκπαιδευτικών, χωρίς μισθό, μόνο με μόρια που θα μετρήσουν σε μελλοντική πρόσληψη (!).
Το σύστημα -πολιτικοί, καθηγητές, μίντια-, που έχει την κύρια ευθύνη για την κατάντια της παιδείας, για αντιπερισπασμό ενοχοποιεί τους μαθητές και τους φοιτητές. Τους επιτίθεται αποκαλώντας τoυς μπαχαλάκηδες, «τσογλάνια, αληταράδες και εγκληματίες» (Θ. Πάγκαλος), «ανένταχτα φασιστάκια» (Λ. Κέζα/Το Βήμα), «θρασίμια που δεν έχουν καμία αγωγή από τις οικογένειές τους» (πρωθυπουργός). Είναι φασιστάκια, θρασίμια, αληταράδες γιατί τολμούν να διεκδικούν ένα καλύτερο μέλλον, με «σωστό» ή «λάθος» τρόπο; Υπάρχει άραγε σωστός τρόπος να παλέψει ένας νέος για την υποθηκευμένη ζωή του; Όταν οι γονείς σου τα φέρνουν βόλτα δύσκολα και δεν έχουν λεφτά ούτε για να ζήσουν, πόσο μάλλον για να πληρώνουν φροντιστήρια από το γυμνάσιο, ιδιωτικά πανεπιστήμια, πανάκριβα συγγράμματα και λοιπά, που θα σε οδηγήσουν τελικά στην ανεργία, είσαι απελπισμένος, όχι τσογλάνι. Ας το έχουν κατά νου οι τζάμπα μάγκες, που μιλούν εκ του ασφαλούς. Γιατί οι άνθρωποι που βρίσκονται σε απόγνωση θα οδηγηθούν μόνο σε απεγνωσμένες πράξεις. Και δεν θα φταίνε καθόλου γι’ αυτό. Αν το σύστημα δεν μπορεί να λύσει το μπάχαλο που έχει δημιουργήσει, ας σταματήσει τουλάχιστον να ρίχνει προκλητικά λάδι στη φωτιά.
Το έχουμε ξαναδεί το έργο. Πολλές φορές. Και είναι εξίσου άγριο, βαρετό και ανέμπνευστο. Πριν τους «αληταράδες» φοιτητές, είχαν στοχοποιηθεί δημοσίως κι άλλες κοινωνικές ομάδες. Οι οδηγοί ταξί και φορτηγών ήταν «συντεχνία» πριν απελευθερωθούν οι άδειές τους. Οι καθαρίστριες του Υπ. Οικονομικών είχαν «τεράστιους μισθούς». Οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν «τεμπέληδες». Οι συνταξιούχοι, «μαζί τα φάγαμε». Οι ανάπηροι παίρνουν «σικέ συντάξεις». Και πάει λέγοντας… Αυτό όμως κάνει ο νεοφιλελευθερισμός, εξευτελίζει πριν σαρώσει, απαξιώνει πριν επιτεθεί. Έτσι η εισβολή των 40 φοιτητών της ΕΑΑΚ στη συνεδρίαση της συγκλήτου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών έγινε βούτυρο στο ψωμί του συστήματος για να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα πραγματικά ζητήματα στην παιδεία. Πολιτικοί και δημοσιογράφοι χρησιμοποίησαν ένα μεμονωμένο γεγονός για να σκεπάσουν το τσουνάμι αντιδράσεων που προκάλεσαν οι νεοφιλελεύθερες τροπολογίες, οι οποίες μεταμορφώνουν την ανώτατη εκπαίδευση σε μπίζνα.
Τι προσπαθούν όμως να κάνουν στα πανεπιστήμια; Επιχειρούν, μεταξύ άλλων, να καταργήσουν το δικαίωμα του ασύλου, που ισχύει από το Μεσαίωνα, όχι φυσικά γιατί τους πήρε ο πόνος για την ασφάλεια των φοιτητών, αλλά γιατί θα ανοίξουν δουλίτσες με την ανάθεση της φύλαξης σε ιδιωτικές εταιρείες. Παράλληλα στοχοποιούν το χώρο της έρευνας παγώνοντας την κρατική επιχορήγηση, με σκοπό να βάλουν κι εδώ στο παιχνίδι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το νομοσχέδιο επί της ουσίας ιδιωτικοποιεί το δημόσιο ερευνητικό σύστημα της χώρας, υποβαθμίζει το ρόλο του ερευνητή και αντιμετωπίζει τυχοδιωκτικά τις επιστημονικές μελέτες. Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρω τα στοιχεία που παραθέτει ο καθηγητής Άλκης Ρήγος σε άρθρο του με τίτλο 28η Οκτωβρίου-17η Νοεμβρίου: το σχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει το χαμηλότερο σε όλη την Ευρώπη χρηματικό ποσοστό για την έρευνα και την παιδεία, 0,2% του ΑΕΠ για την έρευνα, με μέσο όρο στην άλλη Ευρώπη το 2%, και 1,9% για την παιδεία, με μέσο ευρωπαϊκό όρο το 5,5% (Η Αυγή).
Μακάρι, λοιπόν, όπως λέει και ο πρώην πρύτανης του ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος, το πρόβλημα των πανεπιστημίων να ήταν οι 40 φοιτητές που στρίμωξαν τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρο Φορτσάκη στη συνεδρίαση της συγκλήτου. Πίσω από την αυθόρμητη αντίδραση των παιδιών που βράζει το αίμα τους «ξεχάστηκαν, ως διά μαγείας, η μείωση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων στα πρωτοφανή, για τα διεθνή δεδομένα, επίπεδα του 70%, οι απολύσεις χρήσιμου διοικητικού προσωπικού, μεταξύ των οποίων και των φυλάκων των ιδρυμάτων και η μη ανανέωση του διδακτικού προσωπικού που αποχωρεί από το 2010 και εντεύθεν, η οποία αποψιλώνει τα ιδρύματα από το υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκό προσωπικό τους. (…) Η ”κατασκευή” εχθρών είναι η καλύτερη μέθοδος αντιπερισπασμού κι ο καλύτερος τρόπος για να πετιέται η μπάλα στην κερκίδα. Και να ξεχνιούνται τα πραγματικά, τα μεγάλα και τα σοβαρά, όπως για παράδειγμα ο νόμος των μετεγγραφών, που έφερε και ψήφισε στη Βουλή η κυβέρνηση λίγους μήνες πριν, μετά την εφαρμογή του οποίου βουλιάζουν φέτος τα κεντρικά πανεπιστήμια και ερημώνουν αντίστοιχα τα περιφερειακά» (tvxs.gr). Ποιος, λοιπόν, όταν περνούν ελέφαντες, θα πει σε ένα φοιτητή πως αντιδρά παράλογα και βίαια μέσα στην καρδιά της νεοφιλελεύθερης βιαιότητας; Ο κ. Φορτσάκης; Σύμφωνα με άρθρο του Παναγιώτη Σωτήρη, διδάκτορα φιλοσοφίας, «ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν είναι τυχαίος. “Πολυθεσίτης’’ ως προς διάφορες επιτροπές και συμβούλια, συμπεριλαμβανομένου του εποπτικού συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ, με τη δικηγορική εταιρεία στην οποία συμμετέχει να παίζει ρόλο συμβούλου στην εκποίηση του τέως αερολιμένα Ελληνικού, είναι άνθρωπος κοντά στην πολιτική εξουσία» (iskra.gr).
Τέτοιους θέλουν. Να μη μιλάνε οι φοιτητές, ούτε οι γονείς τους, να τα καταπιούν όλα αμάσητα, μαζί με το μισθό που περικόπηκε, τα χαράτσια, την άδικη φορολογία, τις κοινωνικές ανισότητες. Μαζί με τον εξευτελισμό να καταπιούν και τα όνειρα των σπουδών στη χώρα που γέννησε την επιστήμη και την κλασική παιδεία. Τέσσερις δεκαετίες μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όπως εύστοχα παρατήρησε ο Δήμος Χλωπτσιούδης σε άρθρο του με τίτλο Ο «Καταλληλότερος» Υπουργός Παιδείας στο tvxs.gr, το φοιτητικό και λαϊκό συνθηματικό τρίπτυχο «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» είναι επίκαιρο όσο ποτέ: «Σε μια χώρα τέτοιας ανεργίας το ψωμί εκλείπει από εκατομμύρια σπίτια ώστε ο υπουργός να προτείνει μόρια αντί για κρέας και ψάρι. Σε μια χώρα που τα ΜΑΤ και η ομάδα ΔΙΑΣ ξυλοκοπούν μαθητές και εισχωρούν σε σχολεία χωρίς καμία ηθική νομιμοποίηση και προχωρούν σε τρομοκρατικές συλλήψεις, το σύνθημα για δημοκρατία φαντάζει ουτοπικό… Όσον αφορά την παιδεία, ας το παραδεχτούμε επιτέλους ανοιχτά. Στόχος της πολιτείας στο σχολείο δεν ήταν ποτέ η γνώση… Στόχος ήταν η δημιουργία συνειδήσεων. Σήμερα στόχος είναι η δημιουργία ενοχικών και φοβικών προσωπικοτήτων…».
ftzimaka@pegasus.gr
*Μπορεί οι σχολές να παρέμειναν κλειστές για τον εορτασμό της 17ης Νοεμβρίου, όμως, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Έθνος, οι φοιτητές ετοιμάζουν ξανά κινητοποιήσεις προκειμένου να αντιδράσουν στη νέα πρόταση του πρύτανη του ΕΚΠΑ κ. Φορτσάκη για κατάργηση των φοιτητικών συλλόγων και τη λήψη των όποιων αποφάσεων μέσω ηλεκτρονικού δημοψηφίσματος. Τέτοιες προτάσεις απλώς δυναμιτίζουν το κλίμα και όποιος δεν το βλέπει είναι απίστευτα λίγος. Καμία κοινωνία δεν πήγε μπροστά χωρίς να ποντάρει στο πιο δημιουργικό κομμάτι της: τους νέους.
