Τα νέα από τον πλανήτη του... υπέροχου κορμιού δεν τελειώνουν ποτέ: Ο διάσημος καρδιοχειρουργός δρ Οζ (γνωστός από τις εκπομπές της Όπρα) αποκάλεσε τις κετόνες σμέουρων «το Νο1 θαυματουργό συστατικό που καίει το λίπος». Μέσα σε λίγο καιρό τα χάπια με τη συγκεκριμένη ουσία έγιναν ανάρπαστα. Από την άλλη, κάποια άλλα με την ονομασία Nuratrim είναι ό,τι νεότερο γύρω από την καύση του λίπους: περιέχουν τη φυτική ουσία glucomannan, εκχύλισμα καψαϊκίνης, γλυκόριζας και πράσινου καφέ, που υπόσχoνται την καύση μέχρι και 380 θερμίδων καθημερινά. Ανάμεσα στις λαμπερές celebrities που τα έχουν δοκιμάσει είναι η Τζένιφερ Άνιστον και η Μαράια Κάρεϊ. Όμως οι ειδήσεις από το μέτωπο του αδυνατίσματος δεν είναι πάντα τόσο ευχάριστες.
Ο Γαλλικός Οργανισμός για την Ασφάλεια Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας (ANSM) δημοσίευσε το Μάιο μια λίστα με 29 ουσίες, οι οποίες απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται σε «μαγικά κοκτέιλ αδυνατίσματος» που παρασκευάζονται στα φαρμακευτικά εργαστήρια. Σύμφωνα με την Αρχή, δεν έχει αποδειχτεί εντελώς η αποτελεσματικότητα των συγκεκριμένων συστατικών, ενώ ενδέχεται να εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία όταν δεν εμπεριέχονται σε τυποποιημένα εμπορικά προϊόντα, σε καθορισμένη δοσολογία. Τι ισχύει με αυτά; Μας βοηθούν να χάσουμε βάρος με ασφάλεια; Και πόσο δραστικά είναι είτε τα λαμβάνουμε από εμπορικά προϊόντα είτε από εκείνα που φτιάχνει ο φαρμακοποιός στο εργαστήριό του;
Η υποπτη λίστα
Λεκιθίνη, πράσινο τσάι, καρνιτίνη, αλλά και Hoodia, είναι ορισμένα από τα λιπολυτικά στοιχεία που χρησιμοποιούν οι φαρμακοποιοί -και στη χώρα μας- για την παρασκευή σκευασμάτων που ανταγωνίζονται εκείνα της αγοράς και κυκλοφορούν με χαμηλότερο κόστος. Σύμφωνα με τους διαιτολόγους, τα περισσότερα δεν συμβάλλουν αποτελεσματικά στο αδυνάτισμα, ενώ με βάση πρόσφατα στοιχεία υπάρχουν ερωτήματα και για την ασφάλεια ορισμένων από αυτά. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος με ιστορικό καρδιοπάθειας μπορεί να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο αν τυχόν επιλέξει ακόμα και ένα απλό συμπλήρωμα που περιέχει κάποια από τις παρακάτω ουσίες χωρίς να δώσει την απαιτούμενη προσοχή στις οδηγίες. Ποια συστατικά έχουν βρεθεί στο στόχαστρο και τι λένε οι ειδικοί για τη δράση τους;
1. Τα βότανα
Πρόκειται για εκχύλισμα από τα φυτά Garcinia Cambogia, Citrus aurantium L. ssp aurantium και Hoodia, των οποίων η δράση ως προς την παχυσαρκία δεν έχει προσδιοριστεί επακριβώς, ενώ υπάρχουν ερωτηματικά για την ασφάλειά τους. Όπως τονίζει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Χριστίνα Μπαλαμώτη, μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων, «η πρώτη ουσία αναστέλλει τη μετατροπή των υδατανθράκων σε λίπος. Όμως, αυτό μπορεί να υπερφορτώσει το ήπαρ με υδατάνθρακες και να οδηγήσει σε ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια. Η δεύτερη βοηθά τον οργανισμό να παράγει ενέργεια, δηλαδή να καταναλώνει θερμίδες. Το μειονέκτημα είναι ότι δημιουργεί αρρυθμίες και είναι επικίνδυνη για την καρδιά». Όσο για το Hoodia, συστατικό που λέγεται ότι βοήθησε την Αντζελίνα Τζολί και την Εύα Λονγκόρια να χάσουν κιλά, δημιουργεί αίσθημα κορεσμού. Όπως επισημαίνει ωστόσο η ειδικός, δεν υπάρχουν στοιχεία από δοκιμές σε ανθρώπους που να δείχνουν ότι η χρήση του είναι ασφαλής.
2. Οι αντιδιαβητικές ουσίες
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι εξενατίδη και λιραγλουτίδη. Σύμφωνα με έρευνες, εθελοντές που έλαβαν τη δεύτερη σε μορφή ένεσης κατάφεραν να χάσουν έως δέκα κιλά μέσα σε έξι μήνες. Όπως εξηγεί ο παθολόγος-διαβητολόγος Ανδρέας Μελιδώνης, συντονιστής διευθυντής του Διαβητολογικού Κέντρου και του Κέντρου Παχυσαρκίας στο Τζάνειο νοσοκομείο, «πρόκειται για ουσίες που χρησιμοποιούνται ως αντιδιαβητικές αγωγές και βρίσκονται στη φάση 3 των κλινικών δοκιμών για ενδεχόμενη χρήση τους σε περιπτώσεις παχυσαρκίας». Επομένως, είναι πρόωρο να καταφεύγουμε σε αυτές προκειμένου να αδυνατίσουμε.
3. Για την παχυσαρκία
«Η ορλιστάτη χρησιμοποιείται ήδη σε φαρμακευτικό σκεύασμα (το Xenical) για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και είναι το μόνο που μπορούμε να χορηγήσουμε σε αυτούς τους ασθενείς» τονίζει ο γιατρός. Η ουσία εμποδίζει μερικώς την απορρόφηση του λίπους. Παρ’ όλα αυτά το παραπάνω σκεύασμα (όπως και το Alli που περιέχει την ορλιστάτη σε μικρότερη δοσολογία), προκαλούν γαστρεντερικές ενοχλήσεις και διάρροια. Επίσης, απευθύνονται σε παχύσαρκα άτομα με δείκτη μάζας σώματος >30 και όχι σε όσους θέλουν απλώς να χάσουν 1-2 κιλά ή λίπος από την κοιλιά.
4. Λοιπές ουσίες
Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται αναβολικά (κλενβουτερόλη), αντικαταθλιπτικά (φλουοξετίνη, ιμιπραμίνη, παροξετίνη), διουρητικές ουσίες (σπιρονολακτόνη, φουροσεμίδη, υδροχλωροθειαζίδη), αγχολυτικές (meprobamate, κλοναζεπάμη), αντιεπιληπτικές (τοπιραμάτη) κ.λπ. Τι λέει για τη χρήση τους η διαιτολόγος; «Η κλενβουτερόλη, η οποία είναι ορμόνη, θεωρείται αναβολικό στεροειδές ύποπτο για καρκινογένεση. Από την άλλη, άλλες φαρμακευτικές ουσίες, όπως η κλοναζεπάμη, δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, γι’ αυτό και η διακοπή της χρήσης τους μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα στέρησης. Το meprobamate ακόμα είναι αγχολυτικό και όχι τόσο αποτελεσματικό στο αδυνάτισμα».
Πώς θα χάσουμε βάρος;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν έχουμε να περιμένουμε πολλά πράγματα από τις λιπολυτικές ουσίες που κυκλοφορούν ως συμπληρώματα, ενώ δεν πρέπει να καταφεύγουμε σε υπερβολές σε περίπτωση που θέλουμε να αδυνατίσουμε γρήγορα. Όπως τονίζει ο κ. Μελιδώνης, «η υγιεινοδιαιτητική αντιμετώπιση είναι η καλύτερη λύση για την παχυσαρκία. Πρέπει να αποφεύγεται η γρήγορη και μεγάλη απώλεια βάρους, γιατί μπορεί να ακολουθήσει το φαινόμενο ?γιο-γιο?, δηλαδή να ξαναπάρουμε τα κιλά που χάσαμε. Αυτό που συστήνουμε είναι το υποθερμιδικό διαιτολόγιο που επιφέρει απώλεια 2-3 κιλών το μήνα ή 5-7% του σωματικού βάρους σε ένα εξάμηνο. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί κανείς να συμμορφωθεί και να διατηρήσει αυτό που πέτυχε».
Τα κοκτέιλ του φαρμακείου
Η λουίζα και το πράσινο τσάι πρωταγωνιστούν στις κάψουλες που παρασκευάζουν οι φαρμακοποιοί ως εναλλακτικά χάπια αδυνατίσματος. Σύμφωνα με όσα λένε οι ίδιοι, για σκευάσματα που περιέχουν παραφαρμακευτικές ουσίες, όπως οι φυτικές, δεν απαιτείται συνταγή γιατρού, όμως πρέπει να τηρούνται οι προδιαγραφές της ευρωπαϊκής φαρμακοποιίας ως προς τη δοσολογία. Από την άλλη, για τα χάπια με φαρμακευτικές ουσίες, όπως η ορλιστάτη, είναι απαραίτητη η συνταγή γιατρού. Σε κάθε περίπτωση, η συμβουλή του παθολόγου μας είναι σημαντική είτε επιλέξουμε τυποποιημένα συμπληρώματα είτε κάψουλες τις οποίες φτιάχνει ο φαρμακοποιός, καθώς ορισμένες ουσίες ενδέχεται να αντενδείκνυνται για την περίπτωσή μας βάσει του ιστορικού μας.
