Από την Φίλια Μητρομάρα
Νιώθετε κουρασµένοι, εξουθενωµένοι και εξαντληµένοι. Έχετε πάρει βάρος. Η διάθεσή σας είναι πεσµένη. Οι αρθρώσεις και οι µύες σας πονάνε. Και, το κυριότερο, ξεχνάτε. Σας φαίνονται οικεία τα συµπτώµατα και νοµίζετε ότι για όλα αυτά ευθύνεται το στρες των γιορτών; Δεν τα καταφέρνετε πλέον στο multitasking και πιστεύετε ότι φταίνε οι πολλές προσκλήσεις και το ότι δεν κοιµάστε αρκετά; Κι όµως, αυτό που µπορεί να απορροφά την ενέργειά σας δεν είναι αυτό που νοµίζετε.
Hashimoto: το αυτοάνοσο
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto ή «αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα» πήρε το όνοµά της από τον Ιάπωνα χειρουργό που την ανακάλυψε το 1912. Αποτελεί την πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισµού και θεωρείται το πιο διαδεδοµένο αυτοάνοσο νόσηµα, καθώς και η πιο κοινή ενδοκρινική διαταραχή. Είναι µια αυτοάνοση ασθένεια, που σηµαίνει ότι προκαλείται όταν κάτι πάει στραβά µε το ανοσοποιητικό µας σύστηµα. Στην Ελλάδα είναι πολύ συχνή και, παρόλο που δεν έχουµε ακριβή στατιστικά στοιχεία, υπολογίζεται ότι πάνω από 1.000.000 άτοµα, κυρίως γυναίκες, εµφανίζουν τη νόσο. «H Hashimoto µπορεί να µείνει αδιάγνωστη για πολλά χρόνια, επειδή τα συµπτώµατα δεν εµφανίζονται αµέσως», εξηγεί ο ενδοκρινολόγος Χαράλαµπος Σταυριανός. «Υπάρχει µια χρόνια, αργή ανάπτυξη συµπτωµάτων όσο η λειτουργία του θυρεοειδούς επιβραδύνεται. Μπορεί να διαπιστωθεί σε κάποιο τεστ ρουτίνας, µε πιο σύνηθες εύρηµα τα αυξηµένα επίπεδα TSH. Τι συµβαίνει; Όταν το σώµα παράγει αντισώµατα που επιτίθενται στα κύτταρα του θυρεοειδούς, τότε δεν µπορεί να παράγει αρκετές θυρεοειδικές ορµόνες, µε αποτέλεσµα έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή αδένα (υποθυρεοειδισµός). Με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto µειώνονται τα επίπεδα των ορµονών Τ3 και Τ4 στο αίµα και όσοι έχουν διαγνωστεί µε αυτήν πρέπει να λαµβάνουν θεραπεία ορµονικής υποκατάστασης δια βίου», καταλήγει ο ειδικός.
Τα αίτια είναι πολλά
Η εµφάνιση της νόσου αποτελεί µια εξαιρετικά πολύπλοκη και πολυπαραγοντική διαδικασία, στην οποία εµπλέκονται η κληρονοµικότητα, το ανοσοποιητικό σύστηµα µε τα αυτοαντιγόνα και τα αυτοαντισώµατα, το περιβάλλον (έλλειψη ή περίσσεια κάποιων ιχνοστοιχείων όπως ιώδιο, σελήνιο, κ.ά.), οι λοιµώξεις (ιοί, βακτήρια), τραυµατισµοί, διάφοροι περιβαλλοντικοί ρύποι, το κάπνισµα, η ιονίζουσα ακτινοβολία, οι ορµόνες, το στρες, κ.ά. Ακόµη, ευθύνεται και η διαταραχή του µηχανισµού της κυτταρικής απόπτωσης, δηλαδή του προγραµµατισµένου θανάτου των κυττάρων.
Τα πιο συχνά συµπτώµατα
Κόπωση και έλλειψη ενέργειας: Η εύκολη κόπωση, η δυσκολία στο ξύπνηµα το πρωί, η ανάγκη για περισσότερο ύπνο, η µεσηµεριανή υπνηλία, όλα αυτά σχετίζονται µε την κατάσταση του θυρεοειδούς.
Κατάθλιψη: Η φλεγµονώδης κατάσταση που αναπτύσσεται στον εγκέφαλο, καθώς και η επιρροή που ασκούν οι ορµόνες του θυρεοειδούς στη δράση της σεροτονίνης οδηγούν σε κατάθλιψη. Μάλιστα, το 20% των ασθενών υποφέρει από κατάθλιψη και το 40% από αγχώδη διαταραχή, σύµφωνα µε δηµοσιευµένες µελέτες.
Προβλήµατα µνήµης: Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto προκαλεί επιβράδυνση της νοητικής λειτουργίας. Τα ενθαρρυντικά νέα, όµως, είναι ότι οι ερευνητές δεν πιστεύουν ότι οδηγεί σε µόνιµη γνωστική δυσλειτουργία, σύµφωνα µε µια µελέτη που δηµοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Neurology το 2014.
Δυσκοιλιότητα: Καθώς ο θυρεοειδής εκκρίνει λιγότερες ορµόνες, το σώµα υπολειτουργεί και όλες οι δραστηριότητές του επιβραδύνονται. Αυτό έχει ως επακόλουθο τη δυσκοιλιότητα, αλλά και τη δυσπεψία.
Ξηροδερµία: Οι ορµόνες του θυρεοειδούς ελέγχουν τον µεταβολισµό και ορίζουν την ποιότητα του δέρµατος. Η υπολειτουργία του συγκεκριµένου αδένα προκαλεί ξηροδερµία και ξηρό, εύθρυπτο, ωχρό, µε ραγάδες δέρµα.
Αλλαγές στον έµµηνο κύκλο: Για τις γυναίκες µε υποθυρεοειδισµό, η διαταραχή της εµµήνου ρύσεως (κυρίως µηνορραγίες) και η αναιµία εξαιτίας της µεγάλης απώλειας αίµατος είναι κάτι συνηθισµένο.
Υπογονιµότητα: Οι γιατροί γονιµότητας το πρώτο που ελέγχουν είναι ο θυρεοειδής. Εάν διαπιστωθεί ότι ο υποθυρεοειδισµός είναι η αιτία της υπογονιµότητας, η αντιµετώπισή του συχνά οδηγεί σε επιτυχή εγκυµοσύνη.
Υψηλή χοληστερίνη: Τα χαµηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορµονών και τα υψηλά επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορµόνης (TSH), την οποία το σώµα παράγει για να διεγείρει τον θυρεοειδή αδένα προκειµένου αυτός να εκκρίνει περισσότερη θυρεοειδική ορµόνη, µπορεί να οδηγήσει σε υψηλή χοληστερόλη. Δύο µελέτες που δηµοσιεύθηκαν στο περιοδικό Clinical Thyroidology διαπίστωσαν ότι τα υψηλότερα επίπεδα TSH συσχετίστηκαν µε υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης.
Υπέρταση: Λόγω του ρόλου του θυρεοειδούς στο καρδιαγγειακό σύστηµα, τα προβλήµατα αρτηριακής πίεσης σχετίζονται µε αυτόν. Εάν έχετε υπέρταση, σηµαίνει ότι δεν παράγεται αρκετή θυρεοειδική ορµόνη ή ότι παράγεται πάρα πολλή.
Προβλήµατα σακχάρου: Ένας υπολειτουργικός θυρεοειδής µπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιµία ή να αυξήσει αρκετά τα επίπεδα σακχάρου στο αίµα. Ξηροφθαλµία και ξηροστοµία: Τα άτοµα που έχουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto εµφανίζουν ξηροστοµία ή ξηροφθαλµία. Προσοχή: Πρέπει να ελεγχθεί η πιθανότητα να υπάρχει ταυτόχρονα το σύνδροµο Sjögren, που απαιτεί ξεχωριστή αντιµετώπιση. Προκαλεί σύγχυση κάποιες φορές το γεγονός ότι πολλά από τα συµπτώµατα του συνδρόµου Sjögren µοιάζουν µε αυτά της θυρεοειδίτιδας Hashimoto.
Αποκτήστε ενέργεια ξανά!
Το αίσθηµα κόπωσης και η έλλειψη ενέργειας είναι το πιο συχνό πρόβληµα που αντιµετωπίζουν όσοι έχουν Hashimoto. Ξυπνάτε κουρασµένοι, νιώθετε υπνηλία, δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε, έχετε µειωµένη πνευµατική διαύγεια και εκνευρισµό, λόγω της εξάντλησης του οργανισµού σας και της προσπάθειας που καταβάλλετε για να τα καταφέρετε µε τις υποχρεώσεις σας.
Η δρ Βαλεντίνη Κωνσταντινίδου, ερευνήτρια Διατροφογενετικής, λέκτορας, διαιτολόγος-διατροφολόγος µε ειδίκευση στη Διατροφογενετική και στην αλλαγή διατροφικής συµπεριφοράς, ιδρύτρια του DNANUTRICOACH® και της µεθόδου Διατροφικής Ενδυνάµωσης Food Coaching, συµβουλεύει:
Καλύψτε τις ελλείψεις των µικροθρεπτικών συστατικών: Οι ελλείψεις σε βιταµίνη D, βιταµίνη C, σελήνιο, ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικά και ωµέγα-3 συνδέονται µε µειωµένη απόδοση του ανοσοποιητικού συστήµατος, µε εµφάνιση φλεγµονών και µε τη συνολική χειροτέρευση της κατάστασης της υγείας σας. Προσθέστε στη διατροφή σας τροφές όπως φρούτα εποχής, 3 την ηµέρα, κάθε µέρα, και λαχανικά καθώς και λιπαρά ψάρια (σκουµπρί, σαρδέλα, σολοµός). Βεβαιωθείτε ότι τρέφεστε σωστά προτού καταφύγετε σε κάποιο σκεύασµα.
Ασκηθείτε και δώστε ενέργεια στα µιτοχόνδρια: Η µιτοχονδριακή δυσλειτουργία συνδέεται µε κακή λειτουργία του θυρεοειδή αδένα και ανάπτυξη της Hashimoto. Τα µιτοχόνδρια είναι το τµήµα των κυτταρικών οργανιδίων που µετατρέπουν τη χηµική ενέργεια των τροφών σε ενέργεια, προκειµένου το κύτταρο να τη χρησιµοποιήσει για διάφορες λειτουργίες, ενώ είναι υπεύθυνα για την παραγωγή πάνω από το 90% της ενέργειας που απαιτείται για τη διατήρηση της ζωής. Η άσκηση βελτιώνει τη µιτοχονδριακή βιοενέργεια και την ποιότητα ζωής και είναι απαραίτητη καθηµερινά. Μικρές δόσεις είναι αρκετές για µεγάλα οφέλη.
Ελέγξτε εάν έχετε αντίσταση στην ινσουλίνη: Η αυξηµένη ινσουλίνη καταστέλλει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, διαταράσσει το ανοσοποιητικό σύστηµα, επιδεινώνει την αυτοανοσία και επιταχύνει την καταστροφή του αδένα. Κάντε µία εξέταση γλυκοζυλιωµένης αιµοσφαιρίνης (HbA1C), γλυκόζης πλάσµατος νηστείας (FPG) και δοκιµασία ανοχής στη γλυκόζη – καµπύλη γλυκόζης (OGTT). Ο ενδοκρινολόγος θα εκτιµήσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και το τυχόν προ-διαβητικό στάδιο του οργανισµού σας, που θα καθορίσει σε επόµενο στάδιο και το αν χρειάζεστε κάποια πιο στοχευµένη διατροφική προσέγγιση, όπως µια δίαιτα χαµηλού γλυκαιµικού δείκτη .
Μειώστε τις φλεγµονές: Προσθέστε στη διατροφή σας τρόφιµα πλούσια σε αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες. Τα αντιοξειδωτικά ενισχύουν τη φυσική άµυνα του οργανισµού ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες παράγονται και φυσιολογικά από την αναπνοή (τον µεταβολισµό του οξυγόνου) και λειτουργούν σαν φυσικό κοµµάτι του µεταβολισµού όταν τις αφήνουµε ανεξέλεγκτες. Για να είναι η διατροφή σας αντιφλεγµονώδης, θα πρέπει να περιλαµβάνει επαρκή ωµέγα-3 λιπαρά οξέα από ψάρια, θαλασσινά, σπόρους και ξηρούς καρπούς, συγκεκριµένα από καρύδια. Μια αντιφλεγµονώδης διατροφή, πλούσια και σε αντιοξειδωτικά, είναι η µεσογειακή, που έχει αποδειχθεί ότι µειώνει τους δείκτες φλεγµονής CRP και IL-6.
Δώστε σηµασία στο µικροβίωµα του εντέρου: Το εντερικό µικροβίωµα επηρεάζει έντονα το ανοσοποιητικό µας, ενώ η σεροτονίνη, αυτός ο αντικαταθλιπτικός νευροδιαβιβαστής, παράγεται κυρίως στο έντερο. Η ισορροπηµένηδιατροφή, που είναι διαφορετική για τον κάθε άνθρωπο, µε προβιοτικές και πρεβιοτικές τροφές, όπως γιαούρτι, κεφίρ, τουρσί κ.λπ., µε αφθονία φυτικών ινών, όπως λαχανικά, βρόµη κ.λπ., η τακτική άσκηση, η αποφυγή άσκοπης χρήσης αντιβιοτικών, η διαχείριση του άγχους, είναι ορισµένες µόνο από τις στρατηγικές που θα διατηρήσουν το µικροβίωµά σας υγιές.
Χάστε βάρος: Εάν καλύψετε τις ελλείψεις σε µικροθρεπτικά συστατικά και αποκαταστήσετε το µικροβίωµα του εντέρου, θα καταφέρετε να χάσετε τυχόν περιττό σωµατικό βάρος. Χωρίς τη διόρθωση των παραπάνω διαταραχών, ο έλεγχος του σωµατικού βάρους είναι ιδιαίτερα δύσκολος.
Περιορίστε την κατανάλωση τροφίµων πλούσιων σε γλουτένη: Πρόκειται για ένα µόριο που, στην περίπτωση των αυτοάνοσων παθήσεων, δρά όπως «το αλάτι στην πληγή», ιδίως αν υπάρχει γενετική ευαισθησία στη γλουτένη. Ακόµη και η µείωση στο µισό των ποσοτήτων γλουτένης που καταναλώνει κάποιος καθηµερινά, αρκεί για να µετριάσει τα συµπτώµατα του αυτοάνοσου και να βελτιώσει συνολικά την ποιότητα της υγείας του.
Hashimoto trivial
– Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση διαταραχή. Αυτοί οι τύποι διαταραχών προκαλούνται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
– Οι γυναίκες έχουν 7 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto από τους άντρες.
– Ο υποθυρεοειδισμός και η βρογχοκήλη είναι κοινά συμπτώματα που σχετίζονται με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
– Όσοι πάχουν από τη νόσο, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν άλλες αυτοάνοσες διαταραχές και, σε μικρότερο βαθμό, μια συγκεκριμένη μορφή καρκίνου του θυρεοειδούς.
– Η θεραπεία υποκατάστασης θυρεοειδικών ορμονών είναι η μόνη διαθέσιμη θεραπεία για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
Κεντρική Φωτογραφία: Thanassis Krikis/10AM
