«Λίγες ημέρες με χωρίζουν από το γάμο μου. Συνεχίζω ακάθεκτη το πρόγραμμα διατροφής που μου έχει συστήσει ο διαιτολόγος μου, αλλά μάλλον έχω κολλήσει. Μου είναι αδύνατο να χάσω όλα τα κιλά που έχω βάλει στόχο. Η αλήθεια είναι πως το νυφικό που έχω διαλέξει αναδεικνύει το σώμα μου, αλλά σίγουρα θα έπεφτε ακόμα καλύτερα πάνω μου αν ήμουν πέντε κιλά ελαφρύτερη. Όταν άκουσα για τη νέα επαναστατική μέθοδο με το ρινογαστρικό καθετήρα, σκέφτηκα ότι ίσως αυτή να είναι η λύση που ψάχνω». Αυτά τα λόγια ανήκουν σε μία μέλλουσα νύφη στην Αμερική η οποία αποφάσισε να χάσει πέντε κιλά σε δέκα ημέρες. Τελικά έχασε γύρω στα τέσσερα, αφού μετά τις οκτώ ημέρες συνειδητοποίησε ότι δεν άντεχε άλλο να τρέφεται με αυτό τον τρόπο.
Τι άλλο θα δούμε ακόμα;
Είχαμε ακούσει για παράξενους τρόπους αδυνατίσματος αλλά εκείνος που σκέφτηκε τον συγκεκριμένο πρέπει να είχε καλπάζουσα φαντασία. Η μέλλουσα νύφη της παραπάνω ιστορίας είναι η 41χρονη Τζέσικα Σνάιντερ από τη Φλόριντα, η οποία κατέθεσε τη μαρτυρία της στο σόου Good Morning America του ABC. Τα λόγια της δίνουν ένα μικρό στοιχείο για το πού μπορεί να φτάσει η γυναικεία ματαιοδοξία: «Έτρεχα όλη την ημέρα με τις ετοιμασίες του γάμου. Ένιωθα κουρασμένη, εξαντλημένη. Δεν είχα καμία διάθεση για γυμναστική. Θα μπορούσα έστω να περπατάω μισή ώρα κάθε μέρα, αλλά δεν είχα κουράγιο ούτε γι΄ αυτό. Η μόνη λύση για εμένα ήταν να χτυπήσω την πόρτα του ειδικού που εφαρμόζει τη δίαιτα ΚΕΝ».
Η ίδια συνεχίζει την αφήγηση αναφέροντας ανατριχιαστικές λεπτομέρειες: «Για όσο διάστημα εφάρμοσα το πρόγραμμα δεν ένιωσα καθόλου πείνα, ωστόσο δεν ήταν και ό,τι πιο ευχάριστο να περιφέρομαι με ένα σωληνάκι στη μύτη. Οι φίλοι μου με ρωτούσαν αν είμαι άρρωστη και εγώ τους απαντούσα να μην ανησυχούν για την υγεία μου με ατάκες του τύπου: Χαλαρώστε. Δεν πεθαίνω. Είμαι μια χαρά. Η όλη εμπειρία ήταν ενδιαφέρουσα. Η Σνάιντερ μάλιστα έδωσε 1.500 δολάρια γι΄ αυτή τη δεκαήμερη θεραπεία. Τόσο κοστολογούνται οι συγκεκριμένες υπηρεσίες του παθολόγου-αναισθησιολόγου Όλιβερ Ντιπιέτρο, ο οποίος διατηρεί κλινική στη Φλόριντα.
Όταν η υπόθεση Σνάιντερ ήρθε στο φως, ο γιατρός θέλησε να προχωρήσει στις απαραίτητες διευκρινίσεις: «Εφαρμόζω τη δίαιτα ΚΕΝ (Κetogenic Enteral Nutrition, δηλαδή Κετογενική Εντερική Διατροφή) ιδίως σε γυναίκες που θέλουν να χάσουν χωρίς να πεινάσουν πέντε, επτά ή δέκα κιλά σε λίγα 24ωρα. Η μέθοδος βασίζεται στη χρήση ενός ειδικού καθετήρα ο οποίος συνδέει τη μύτη με το στομάχι. Μέσα από το σωληνάκι ο ασθενής λαμβάνει συνολικά δύο λίτρα μιας πατενταρισμένης υγρής φόρμουλας για δέκα ημέρες. Αυτή περιλαμβάνει ένα μείγμα πρωτεϊνών, λίπους και νερού, δεν περιέχει καθόλου υδατάνθρακες και προσφέρει 800 θερμίδες την ημέρα. Λόγω της έλλειψης υδατανθράκων, ο οργανισμός, για να αποκτήσει ενέργεια, αναγκάζεται να κάψει το ήδη αποθηκευμένο λίπος. Αυτή η διαδικασία διευκολύνει την παραγωγή οργανικών ενώσεων που ονομάζονται κετόνες, οι οποίες οδηγούν στην κέτωση, μια κατάσταση που προκαλεί ανορεξία».
Ο Αμερικανός ειδικός, ο οποίος σήμερα θεωρείται ο μάγος της δίαιτας ΚΕΝ στο Μαϊάμι, δηλώνει: «Κατά τη διάρκεια των δέκα ημερών οι ασθενείς μου δεν έχουν καμία διάθεση να καταναλώσουν φαγητό και αυτό είναι εκπληκτικό». Ο ίδιος επίσης σχολιάζει ότι παρακολουθεί στενά την πορεία κάθε θεραπείας και τονίζει χαρακτηριστικά: «Αυτό που πρέπει να κάνουν οι ασθενείς είναι να έχουν συνέχεια μαζί τους όλο το δεκαήμερο έναν ειδικό σάκο ο οποίος περιέχει το μείγμα... Ακούγεται λίγο τρομακτικό, αλλά φαίνεται πως μπροστά στην πρόκληση της απώλειας μερικών κιλών σε σύντομο χρονικό διάστημα οι γυναίκες είναι έτοιμες για όλα».
Διαδεδομένη και στην Ευρώπη
Η τεχνική αυτή δεν κάνει θραύση μόνο στην Αμερική, αλλά έχει περάσει και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Στην Αγγλία, ο πιο διάσημος γιατρός που εφαρμόζει τη δίαιτα ΚΕΝ είναι ο δρ Ρέι Σιντράουι, γαστρεντερολόγος στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο ΝΗS Homerton στο Λονδίνο. Ο ίδιος εξηγεί: «Όταν οι υδατάνθρακες απουσιάζουν από τη διατροφή μας, δύο πράγματα συμβαίνουν: η πείνα εξαφανίζεται και το σώμα αρχίζει να καίει τα αποθέματα λίπους με ταχύτατους ρυθμούς. Μέσα σε δέκα ημέρες οι ασθενείς χάνουν το 4% με 9% του βάρους τους». Κατά κάποιο τρόπο αυτό το πρόγραμμα μιμείται την κατάσταση στην οποία περιέρχεται ο οργανισμός σε περίπτωση λιμοκτονίας, μόνο που, αντί να χάνεται μυϊκή μάζα, καίγεται το λίπος που έχει ήδη αποθηκευτεί. Μετά από κάθε δίαιτα KEN ακολουθεί ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής για τουλάχιστον δέκα ημέρες. Στη συνέχεια μπορεί να ακολουθήσει και δεύτερος γύρος.
Ο δρ Σιντράουι υπογραμμίζει αποκλειστικά στο ELLE.gr πως το τελευταίο διάστημα έχει αυξηθεί η περιέργεια του κόσμου για το σύστημα ΚΕΝ. Ο ίδιος μας ενημερώνει: «Η μέθοδος ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια στην Ιταλία από τον Τζιανφράνκο Καπέλο, καθηγητή χειρουργικής στο νοσοκομείο La Sapienza της Ρώμης, ο οποίος παρακολούθησε 40.000 άτομα με προβλήματα παχυσαρκίας. Η δίαιτα ΚΕΝ μάς επιτρέπει να ελέγχουμε με απόλυτη ακρίβεια την τροφή που λαμβάνει ο ασθενής στο διάστημα των δέκα ημερών - όσο κρατάει ένας κύκλος. Χιλιάδες δοκιμασμένες περιπτώσεις ασθενών μάς έχουν δείξει πως πρόκειται για έναν ασφαλή τρόπο απώλειας βάρους - εκείνοι αποβάλλουν 66% του λίπους τους, 30% νερό, ενώ δεν χάνουν καθόλου μυϊκή μάζα. Κάθε κύκλος δέκα ημερών κοστίζει 350 λίρες (410 ευρώ). Σε όσους υποστηρίζουν πως αμέσως μετά τη δίαιτα τα κιλά επανέρχονται απαντώ πως από μία ομάδα 1.800 ατόμων το 85% κατάφερε να διατηρήσει το βάρος του ακόμα και ένα χρόνο μετά τη λήξη του προγράμματος».
Ο προστάτης των παχύσαρκων
Πριν λίγες ημέρες μία ανώνυμη πελάτισσα του Σιντράουι δήλωσε στην Daily Mail πως χάρη σε εκείνον έχασε περίπου επτά κιλά σε δέκα ημέρες και πως ακολούθησε τέσσερις συνολικά κύκλους της συγκεκριμένης μεθόδου. Σήμερα η κυρία αυτή είναι κατά 25 κιλά ελαφρύτερη! Η ίδια μάλιστα εξομολογήθηκε στην εφημερίδα ότι κάνοντας αυτό το διάλειμμα κατάφερε να μη σκέφτεται το φαγητό ούτε να πλημμυρίζει από αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, ενοχές και τύψεις. «Πάντα ήταν δύσκολο για εμένα να πίνω σκέτο καφέ τη στιγμή που οι άλλοι δίπλα μου απολάμβαναν ένα γλυκό ή σνακ» παραδέχεται η ίδια. Για τον Σιντράουι, η δίαιτα ΚΕΝ δεν αποτελεί θεραπεία για την παχυσαρκία. Η λύση για αυτό το πρόβλημα είναι ένας υγιεινός τρόπος ζωής, ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής και πολύ συχνή γυμναστική.
Ο γιατρός σπεύδει να ξεκαθαρίσει τη θέση του: «Μέχρι σήμερα έχω ασχοληθεί με ενενήντα ασθενείς σε πάνω από 170 κύκλους. Ο μίνιμουμ Δείκτης Μάζας Σώματος που πρέπει να έχει κάποιος για να τον παρακολουθήσω είναι 25, αλλά συνήθως βλέπουμε άτομα με μέσο όρο ΔΜΣ 35. Αυτό που θέλω να πω είναι πως δεν απευθυνόμαστε σε κοπέλες με φυσιολογικό βάρος που θέλουν να μπουν στο μικροσκοπικό νυφικό τους. Εδώ προσφέρουμε ένα εργαλείο στους υπέρβαρους προκειμένου να μην υποφέρουν από προβλήματα υγείας».
Σίγουρα ο ειδικός παίζει αυτή τη μέθοδο στα δάχτυλα. Όταν όμως τον ρωτάμε αν έχουμε να κάνουμε με ένα ακραίο είδος δίαιτας, εκείνος απαντά: «Ακραίο; Γιατί; Το να φεύγει κάποιος στα 40 του από ανακοπή καρδιάς, ναι, αυτό είναι ακραίο. Ή να μην είναι σε θέση να παίξει στο πάρκο με τα παιδιά του επειδή ζυγίζει 168 κιλά, αυτό είναι τραγικό. Γιατί το να θέλει κάποιος να τοποθετήσει ένα ρινογαστρικό καθετήρα σε κάποιον με τεράστιο πρόβλημα παχυσαρκίας και υγείας να θεωρείται ακραίο;». Προσπαθούμε να τον δούμε ως τον καλό Σαμαρείτη των υπέρβαρων, αλλά κάτι λείπει από την εικόνα. Ο ίδιος ωστόσο συνεχίζει: «Το πρόγραμμα που εφαρμόζω είναι μία νέα αρχή. Βοηθάω κάποιους να φτάσουν στο επιθυμητό σωματικό βάρος ώστε να μπορέσουν να κερδίσουν ξανά τη χαμένη τους αυτοπεποίθηση, τον έλεγχο στη ζωή τους. Αυτή τη στιγμή, μεταξύ άλλων, βλέπω την πρόοδο ενός 42χρονου πατέρα δύο παιδιών που έχει χάσει γύρω στα εβδομήντα κιλά (από τα 168 έπεσε στα 98). Προφανώς δεν παρακολουθώ 18χρονα ανορεξικά κορίτσια που ζυγίζουν 37 κιλά με ΔΜΣ 13».
Οι επιφυλάξεις
Είναι αυτονόητο πως οι διατροφολόγοι αντιστέκονται σθεναρά σε τέτοιου τύπου τεχνικές χαρακτηρίζοντάς τες τρομερά επικίνδυνες. Ο γιατρός Μανώλης Μανωλαράκης, πρόεδρος της Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδας, τονίζει σχετικά: «Πρόκειται για μια δίαιτα-απάτη που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την αγωνία και την επιθυμία των γυναικών για γρήγορη απώλεια βάρους. Αποτελεί μία ακόμα κλασική εφαρμογή του στυλ Πονάει το κεφάλι; Πάρε ασπιρίνη και μην αντιμετωπίσεις την αιτία που προκαλεί τον πονοκέφαλο. Η χρήση ρινογαστρικού σωλήνα θρέψης είναι μια συνηθισμένη πρακτική μέσα από την οποία επιτυγχάνεται η σίτιση ατόμων που δεν μπορούν να καταπιούν ή να μασήσουν την τροφή. Εφαρμόζεται σε ασθενείς σε νοσοκομεία, αλλά και στο σπίτι, σε ανθρώπους που δεν μπορούν να τραφούν κανονικά, και είναι μια μέθοδος εντερικής διατροφής που χρησιμοποιείται συχνά. Προφανέστατα η εφαρμογή της μεθόδου όσον αφορά το αδυνάτισμα βασίζεται στον περιορισμό της λήψης θερμίδων. Η μέθοδος στο εξωτερικό αλλά ατυχώς και εδώ στην Ελλάδα (υπάρχει ένας ειδικός που την εφαρμόζει) έχει έναν ιατρικό-επιστημονικό μανδύα με τον οποίο προσπαθεί να παρουσιαστεί σαν ασφαλής, ιατρικά αποδεκτή και έγκυρη. Ωστόσο η διεθνής επιστημονική κοινότητα απάντησε άμεσα σε αυτή τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας: μέσα από διαρκείς δημόσιες ανακοινώσεις στα αμερικανικά ΜΜΕ, η Αμερικανική Ένωση Παρεντερικής και Εντερικής Διατροφής (ASPEN), η οποία αποτελείται από 5.500 γιατρούς, επιστήμονες, φαρμακοποιούς και διατροφολόγους, τόνισε ότι αυτή η μέθοδος δεν είναι σε καμία περίπτωση ιατρικά αποδεκτή. Μάλιστα με επίσημο δελτίο τύπου υπογράμμισε πως έχει ήδη αποστείλει e-mail προς στους υπεύθυνους των εκπομπών Today Show και Good Morning America, που πρόβαλαν την περίπτωση της νύφης, αλλά και στους εκδότες της εφημερίδας New York Times, οι οποίοι στο ένθετο Sunday Style δημοσίευσαν την ίδια περίπτωση. Σε αυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα τα μέλη της ΑSPEN εκφράζουν την ανησυχία τους για την έλλειψη ιατρικών στοιχείων λέγοντας ούτε λίγο ούτε πολύ πως τα σχετικά ρεπορτάζ είναι επιστημονικά αβάσιμα».
Όπως αναφέρει η κλινική διαιτολόγος Μαριάννα Βλάχου, «η κέτωση δεν είναι μια φυσιολογική κατάσταση για τον οργανισμό μας, αφού μπορεί να προκαλέσει απώλεια μνήμης, μείωση των διανοητικών ικανοτήτων, απώλεια συγκέντρωσης, έντονο πονοκέφαλο, εκνευρισμό, επιθετικότητα». Συνεπώς, ακολουθώντας μια τέτοια δίαιτα, ουσιαστικά πυροδοτούμε έναν πολύ επικίνδυνο μηχανισμό για το σώμα μας, μια βόμβα που μπορεί να αποδειχτεί ολέθρια. Ανάμεσα στις παρενέργειες της δίαιτας είναι η άσχημη αναπνοή αλλά και διάφορες διαταραχές στο πεπτικό σύστημα, όπως δυσκοιλιότητα λόγω της έλλειψης πρόσληψης ινών.
Επιπλέον, η διαιτολόγος Έλεν Μποντ, εκπρόσωπος τύπου της Βρετανικής Ένωσης Διαιτολόγων, σημειώνει: «Όταν κάποιος λαμβάνει 800 θερμίδες την ημέρα, είναι φυσικό να χάσει πολύ γρήγορα κιλά. Αλλά όλο αυτό είναι υπερβολικό. Ένα σωστό πρόγραμμα απώλειας βάρους πρέπει να στοχεύει στην απώλεια μισού με ενός κιλού την εβδομάδα και να ακολουθείται για μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου καλό είναι να υιοθετείται μια υγιεινή διατροφή. Από την άλλη πρέπει να υπάρχει ψυχολογική και συναισθηματική βοήθεια για εκείνους που βρίσκουν διέξοδο στο φαγητό. Και η συγκεκριμένη μέθοδος σίγουρα δεν μπορεί να προσφέρει αυτή τη στήριξη».
