ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΜΑΣ: “Οι πατριαρχικές αφηγήσεις παραµένουν ενεργές”

Η Χριστίνα Τσακιστράκη διδάκτωρ της Νοµικής Σχολής γράφει στο ELLE για το πως η µετάβαση των εµπειριών έμφυλης βίας από τη σιωπή στον λόγο, συνιστά πράξη ενδυνάµωσης και διεκδίκησης δικαιοσύνης για τις ίδιες τις γυναίκες που µιλούν.

Φωτεινή Σίμου 08 Μαρ. 24
ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΜΑΣ: “Οι πατριαρχικές αφηγήσεις παραµένουν ενεργές”

«Η ορατότητα της έµφυλης βίας στον δηµόσιο διάλογο είναι χρήσιµη. Η βία κατά των γυναικών υπήρχε καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης Ιστορίας, συγκαλυµµένη, ως επί το πλείστον, στο πεδίο του ιδιωτικού χώρου και των ιδιωτικών σχέσεων. Αντιµετωπιζόταν ως ένα ιδιωτικό γεγονός, εν πολλοίς αδιάφορο για τη δηµόσια σφαίρα, την κοινωνία και τον νοµοθέτη. Η έλευση στο φως της ανάλογης γυναικείας εµπειρίας, όπως αποτυπώνεται τα τελευταία ιδίως χρόνια, σηµατοδοτεί την υπέρβαση της κατανόησης της έµφυλης βίας ως ιδιωτικού γεγονότος που οφείλει να περιβάλλεται από σιωπή και υπογραµµίζει τη σηµασία της βίας κατά των γυναικών ως φαινοµένου µε βαθιά πολιτική διάσταση, το οποίο είναι απαραίτητο να απασχολεί σοβαρά τη δηµόσια σφαίρα και τους θεσµούς. Επιπλέον, η ορατότητα της βίας αναδεικνύει τον χαρακτήρα της ως εκτεταµένου κοινωνικού φαινοµένου και όχι ως αποσπασµατικού, µεµονωµένου ή και τυχαίου γεγονότος. Εκδιπλώνει, εποµένως, το νήµα µιας συλλογικής εµπειρίας που αφορά, δυνάµει, όλες τις γυναίκες. Η µετάβαση, εξάλλου, των εµπειριών βίας από τη σιωπή στον λόγο, συνιστά πράξη ενδυνάµωσης και διεκδίκησης δικαιοσύνης για τις ίδιες τις γυναίκες που µιλούν, παράλληλα δε, έναυσµα και παράδειγµα θάρρους προς τις υπόλοιπες, ώστε να µην εγκλωβίζονται στη σιωπή και να µην υποκύπτουν στη βία.
Επίσης, νοµίζω ότι διανύουµε µια µεταβατική φάση προς την κατεύθυνση µιας (σε ένα µέρος τουλάχιστον της δηµόσιας σφαίρας) ευρύτερης κοινωνικής συνειδητοποίησης του συστηµικού χαρακτήρα της βίας κατά των γυναικών, µε απώτατη αναγωγή στην έµφυλη ασυµµετρία. Ενδεικτική είναι, για παράδειγµα, η εκδήλωση µεγαλύτερου σεβασµού στην αξιοπιστία των θυµάτων σε σχέση µε το παρελθόν στον δηµόσιο λόγο, καθώς και η ισχυρότερη επίγνωση της ανάγκης αυτά να ακουστούν, να καθίσταται ο λόγος τους πιστευτός και, εντέλει, να δικαιωθούν. Επιπλέον, είναι σηµαντικό το γεγονός ότι από τη δηµόσια αναφορά στις γυναικοκτονίες, για παράδειγµα στα ΜΜΕ, σε µεγάλο βαθµό έχουν αποσυρθεί οι όροι “έγκληµα πάθους“, “οικογενειακή τραγωδία“ κ.λπ. Βέβαια, η δηµόσια σφαίρα δεν συγκροτείται ως οµοιογενής επικράτεια, αλλά ως πεδίο εκδίπλωσης δυναµικών που συγκρούονται. Οι δε προϋφιστάµενες πατριαρχικές αφηγήσεις παραµένουν ενεργές και είναι σε θέση να αντεπιτίθενται όχι µόνο προκαλώντας τον επανατραυµατισµό των θυµάτων, αλλά επιδιώκοντας και τη γενικότερη οπισθοδρόµηση της θέσης των γυναικών, ιδιαίτερα µάλιστα όταν συµπορεύονται µε ανερχόµενες νεοσυντηρητικές ή και ακροδεξιές πολιτικές ρητορικές ή δυνάµεις. Η καλλιέργεια και η ενίσχυση µιας κοινωνικής ευαισθητοποίησης που θα αφουγκράζεται το συνεχές της βίας και θα επεξεργάζεται τη βία κατά των γυναικών ως δυνάµει συλλογική γυναικεία εµπειρία, µπορεί να συµβάλλει σηµαντικά στην αφήγηση των ανάλογων ατοµικών εµπειριών».

Η Χριστίνα Τσακιστράκη είναι διδάκτωρ της Νοµικής Σχολής και συγγραφέας της έκδοσης Σύµβαση της Κωνσταντινούπολης: Το Ανθρώπινο Δικαίωµα των Γυναικών σε µια Ζωή Χωρίς Βία (εκδ. Νήσος)

 

Ακολουθήστε το ELLE στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα!

Σχετικά θέματα:

MHT