Πριν λίγες ώρες, στην Τουρκία αθωώθηκε η 31χρονη Melek Ipek. Η Melek Ipek σκότωσε τον σύζυγό της στις 7 Ιανουαρίου του 2021 στην Αττάλεια, βρισκόμενη σε αυτοάμυνα. Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι αν δεν τον σκότωνε, θα κινδύνευε η ίδια η ζωή της και στο πλαίσιο αυτό την απήλλαξε και διέταξε την απελευθέρωσή της. Στη διάρκεια της δίκης, αποκαλύφτηκε ο 12ετής εφιάλτης που έζησε η Melek. Ο σύζυγός της όλα αυτά τα χρόνια την κακοποιούσε, την χτυπούσε, την έδενε γυμνή και την άφηνε σε αυτή την κατάσταση για ώρες και, κατά καιρούς, απειλούσε ότι θα την σκοτώσει και αυτή και τα δύο παιδιά τους, απειλώντας την με το όπλο του. Η Melek σκότωσε το σύζυγο και βασανιστή της την ημέρα που για ακόμα μια φορά εκείνος τη βίασε, τη χτύπησε και απείλησε ότι θα σκοτώσει αυτή και τις δυο τους κόρες. Όταν ήρθαν στα χέρια, το όπλο εκπυρσοκρότησε και τον σκότωσε. Η Melek παραδόθηκε στην αστυνομία και κρατήθηκε για 108 ημέρες, μέχρι να γίνει το δικαστήριο από το οποίο κρίθηκε αθώα.
Η πολύ σημαντική και συμβολική απόφαση αυτή έρχεται λίγες ημέρες μετά την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αποχωρήσει η Τουρκία από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που αφορά στην προστασία των γυναικών από την έμφυλη βία, τη στιγμή μάλιστα που τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί οι γυναικοκτονίες στην γείτονα χώρα. Θέλαμε από το καιρό να μιλήσουμε με γυναίκες στην Τουρκία για να μάθουμε που οφείλεται αυτή η δραματική αύξηση. Μιλήσαμε με την συνονόματή της Melek Ipek, την Τουρκάλα Melek Önder, ακτιβίστρια και εκπρόσωπος της πλατφόρμας We Will Stop Femicide, που στόχο έχει να βάλει τέλος στις δολοφονίες και τη βία εναντίον των γυναικών, για να μάθουμε τι ακριβώς συμβαίνει και πού οφείλονται όλες αυτές οι γυναικοκτονίες στην Τουρκία. Μας είπε τα εξής:
«Το 2020, στη χώρα μου δολοφονήθηκαν 300 γυναίκες. 171 πέθαναν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Τον Μάρτιο του 2021, 28 γυναίκες δολοφονήθηκαν και 19 εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνη. Δεν πρόκειται για αριθμούς, αλλά για ανθρώπινες ζωές που χάνονται. Στην Τουρκία, τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες είναι η βία και οι αυτοκτονίες. Οι γυναίκες δολοφονούνται και υφίστανται βία κάθε μέρα, μόνο και μόνο επειδή θέλουν να αποφασίζουν για τη ζωή τους, επειδή θέλουν απλώς να ζήσουν ισότιμα και ελεύθερες. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι οι γυναίκες εδώ δεν είναι πλέον σιωπηλές. Αγωνίζονται για μια ελεύθερη ζωή χωρίς βία. Θέλουν να ζήσουν. Θέλουν να έχουν την επιλογή να χωρίσουν, να μορφωθούν, να εργαστούν. Δεν δέχονται πλέον τους ρόλους που τους επιβάλλονται και έχουν να κάνουν με το φύλο, αλλά αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους με κόστος την ίδια τους τη ζωή. Την ίδια στιγμή, η πατριαρχική κοινωνία προσπαθεί να καταστείλει αυτό τον αγώνα με τη βία και εναντιώνεται σκληρά απέναντι σε αυτή την διεκδίκηση. Είναι ξεκάθαρο ότι στην Τουρκία η βία κατά των γυναικών και οι γυναικοκτονίες έχουν αυξηθεί λόγω της εντατικοποίησης του αγώνα τους για τα ανθρώπινα δικαιώματά τους και όχι λόγω του Covid-19, όπως εύκολα μπορεί να υπέθεσαν πολλοί. Πρόσφατα, η τουρκική κυβέρνηση -υπό την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος AKP- αποχώρησε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Αυτή η σύμβαση ορίζει ότι η αιτία της βίας κατά των γυναικών βρίσκεται στην ανισότητα των φύλων και επισημαίνει ότι το πρόβλημα θα λυθεί με μια ολοκληρωμένη πολιτική γραμμή ενάντια σε αυτή τη βία. Οι προθέσεις αποχώρησης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης άρχισαν να αυξάνονται το περασμένο καλοκαίρι και όλο αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω στον αγώνα μας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, της κακοποίησης των παιδιών και για την ισότητα των φύλων. Κανείς δεν το παραδέχεται ανοιχτά, παρά το γεγονός ότι καθημερινά ακούμε για μια νέα γυναικοκτονία ή ένα περιστατικό βίας. Αυτή η αποχώρηση σημαίνει ότι είμαστε εντελώς απροστάτευτες, τόσο μέσα σε μια οικογενειακή δομή όσο και έξω από αυτή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Σύμβαση είναι ζωτικής σημασίας για τις γυναίκες που ως άτομα αγωνίζονται για την ελευθερία τους.
Επίσης, η κυβέρνηση κάνει πως δεν βλέπει τα ΛΟΑΤΚI+ άτομα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Προσπαθεί, επίσης, να εντείνει τις διακρίσεις στην κοινωνία, εφαρμόζοντας πολιτικές που εισάγουν αυτές τις διακρίσεις. Όμως, οι γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚI+ άτομα θα συνεχίσουν να πολεμούν και να διεκδικούν μια ίση και ελεύθερη ζωή. Η απόφαση καταγγελίας της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης πρέπει να αρθεί το συντομότερο δυνατό και να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και με ολοκληρωμένο τρόπο από όλα τα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της χώρας, εκπληρώνοντας τις τέσσερις βασικές πρακτικές της: πρόληψη, προστασία, δίωξη και χάραξη πολιτικής. Πρακτικές που θα εφαρμόζονται στο σπίτι, στον χώρο εργασίας, στο σχολείο, στον δρόμο, παντού, γιατί μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η ισότητα των φύλων. Για πολλά χρόνια συναντιόμαστε στις πλατείες σε όλη την Τουρκία και φωνάζουμε και διεκδικούμε όλα αυτά. Και τώρα αυτό κάνουμε. Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης σε δικαστήρια και αστυνομικά τμήματα, αλλά και οπουδήποτε καταπατούνται τα δικαιώματά μας.
Επίσης, πολύ σημαντικό είναι ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, οι διακρίσεις λόγω ταυτότητας, εθνικής καταγωγής, φυλής, γλώσσας, θρησκείας, φυλής, οικονομικής κατάστασης κ.λπ. δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές. Για παράδειγμα, οι γυναίκες πρόσφυγες ή μετανάστριες που έχουν υποστεί βία πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους μεταφραστή, έτσι ώστε να μπορούν να εκφραστούν στη γλώσσα τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Επίσης, οι γραμμές επικοινωνίας πρέπει να είναι διαθέσιμες σε πολλές γλώσσες. Η φροντίδα μιας γυναίκας που χρειάζεται βοήθεια δεν πρέπει να εξαρτάται από το αν μιλάει διαφορετική γλώσσα ή επειδή έχει διαφορετική καταγωγή.
Στο We Will Stop Femicide θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας έως ότου να μην κινδυνεύει καμία γυναίκα. Μέχρι τη μέρα που θα είμαστε όλες ελεύθερες, θα παλεύουμε να επιστρέψουμε πάλι στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και να διασφαλίσουμε την εφαρμογή της. Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί έως ότου χτιστεί μια χώρα όπου οι γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚι+ άτομα θα ζουν ελεύθερα και ισότιμα. Και θα το κάνουμε. Τι μπορούν να κάνουν οι άλλες γυναίκες για εμάς; Κάθε ενέργεια, όπως πορείες συμπαράστασης, καμπάνιες στα social media, hashtags και μηνύματα που υποστηρίζουν τις γυναίκες στην Τουρκία, είναι σημαντική για εμάς. Παίρνουμε δύναμη από όλες τις γυναίκες. Είναι η έμπνευση για τον αγώνα μας, και ελπίζουμε να αποτελούμε έμπνευση και εμείς για αυτές. Όλες πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πόσο τυχερές είμαστε που αυτή τη στιγμή, τόσο στην Τουρκία όσο και σε όλο τον κόσμο, ισχυροποιείται το γυναικείο κίνημα. Έτσι δεν θα νιώθουμε μόνες μας. Καμία μόνη της, ποτέ ξανά».
Δείτε το βίντεο όπου η Melek συναντά τις κόρες της, την οικογένεια της και τους φίλους της μετά από την δίκη και την απελευθέρωση της.
Αν θέλετε να βοηθήσετε ή να ενημερωθείτε για την πλατφόρμα We Will Stop Femicide κάντε κλικ στο kadincinayetlerinidurduracagiz.net
Η συνέντευξη της Melek Önder δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μάϊου του ELLE.
