Με αφορμή την πρεμιέρα της σε νέα τηλεοπτική στέγη, η δημοσιογράφος Αναστασία Γιάμαλη μιλάει στο ELLE για τη σημασία του να αποκτάς μεγαλύτερη απεύθυνση, αλλά και για το πόσο σημαντική είναι η φροντίδα στη δουλειά της.
Πώς νιώθετε λίγες ημέρες πριν από το νέο ξεκίνημα στο Mega με την εκπομπή Εξελίξεις Τώρα;
Πάντα, πριν από κάθε νέα αρχή νιώθω ένα άγχος. Θέλω να ελπίζω ότι είναι δημιουργικό. Έχω τεράστια προσμονή να ξεκινήσουμε τις Εξελίξεις Τώρα. Θα ήθελα να πετύχουμε να γίνει η εκπομπή μια τηλεοπτική συνήθεια. Ξέρω ότι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο και ότι χρειάζεται και χρόνος και κόπος. Δεν θα ήθελα να αντιληφθούμε -γιατί αυτά είναι πολύ μετρήσιμα- ότι τον κόσμο δεν τον αφορά η δημοσιογραφική μας πρόταση. Ότι δεν τον αφορά η δημοσιογραφία που νοιάζεται.
Τι άλλο είναι η δημοσιογραφία εκτός από νοιάξιμο;
Για εμένα είναι φροντίδα, καθήκον και πρέπει να γίνεται με όρους αξιοπρέπειας. Όπως επίσης έχει πει σοφά η Christiane Amanpour, «η δημοσιογραφία πρέπει να είναι ειλικρινής αλλά όχι ουδέτερη». Είμαι άνθρωπος, δυστυχώς, του καθήκοντος και λέω «δυστυχώς» γιατί αυτό φέρει ένα βάρος. Το άγχος και το καθήκον είναι τα καύσιμά μου.
Ποια άλλα καύσιμα έχετε ανάγκη;
Το διάβασμα είναι μεγάλο καύσιμο, αλλά δυστυχώς δεν έχω πάντα χρόνο, ενώ το άλλο εφόδιό μου είναι η κοινότητα των ανθρώπων που επιλέγω να έχω γύρω μου.
Όσο μεγαλώνουμε, αυτοί οι μικρόκοσμοι μέσα στους οποίους αισθανόμαστε ασφαλείς γίνονται όλο και πιο σημαντικοί;
Ναι, και όχι μόνο. Μεγαλώνοντας, το να ανήκεις κάπου γίνεται πιο δύσκολο και πολύπλοκο. Αν, τελικά, καταφέρεις να το κάνεις, πρέπει αυτή τη «φυλή» να την έχεις σαν φυλαχτό και να τη φροντίζεις. Όσο μεγαλώνω, είναι μετρημένοι στα δάχτυλα αυτοί οι πολύ σημαντικοί άνθρωποι γύρω μου.
Η εκπομπή ξεκινά σε μια πολύ παράξενη πολιτικά περίοδο, με την αξιωματική αντιπολίτευση να είναι τραυματισμένη και εγωκεντρική ως προς τα προβλήματά της. Είναι η δημοσιογραφία πολύ πιο σημαντική σε μια τέτοια εποχή;
Φοβάμαι πως, δυστυχώς, ο αντίπαλος της κυβέρνησης είναι στα δεξιά της. Και αυτό κρίνει πολλά όσον αφορά τις πολιτικές που θα χρησιμοποιήσει για να επαναπατρίσει και να προσελκύσει τον κόσμο. Από εκεί και πέρα, επειδή εγώ δεν είμαι πολιτικός, η δουλειά μου δεν είναι να κάνω αντιπολίτευση, αλλά να ελέγχω την εκάστοτε εξουσία. Αυτό θα συνεχίσω να κάνω στο εξής, με περισσότερα εργαλεία ως ενεργή πολίτισσα αυτής της χώρας και θέλω να ελπίζω ότι η φύση απεχθάνεται τα κενά και ότι θα γεννηθεί κάτι ικανό να εκπροσωπήσει τους πολλούς και τους πιο ευάλωτους με τρόπο ικανοποιητικό.
Πόσο δύσκολο παραμένει, παρά την εμπειρία σας, να είστε, να υπάρχετε και να εκφράζεστε ως προοδευτική φεμινίστρια στον εργασιακό βίο σας;
Ποτέ δεν είναι εύκολο να είσαι προοδευτική και φεμινίστρια σε κανέναν εργασιακό χώρο. Όταν γίνει εύκολο, θα είναι καλύτερα για όλες μας. Έχω υπάρξει τυχερή στον επαγγελματικό μου βίο, γιατί είχα τα εργαλεία να κατανοήσω τα προβλήματα που αντιμετώπιζα, όταν αφορούσαν τον καθημερινό σεξισμό, τα κοπλιμέντα-προσβολές, το gaslighting. Ωστόσο, τα προβλήματα πολλών από εμάς έχουν να κάνουν κυρίως με την τάξη. Όταν, δηλαδή, πρέπει να δουλέψεις. Σε ένα εργασιακό περιβάλλον είναι πολλαπλές οι ανισότητες με τις οποίες ένα άτομο, και ιδιαίτερα μια γυναίκα, έρχεται αντιμέτωπο. Το ερώτημα είναι σε πόσο προνομιακή θέση βρίσκεται, ώστε να μπορέσει να τα αντιμετωπίσει, και ποιες δικλείδες ασφαλείας υπάρχουν τελικά. Δυστυχώς, με τα χρόνια, οι δικλείδες ασφαλείας μειώνονται.
Η εκπομπή σας με ποιον τρόπο θα διεκδικήσει αλλαγές όσον αφορά όλα αυτά;
Δεν είμαι από εκείνες που βαυκαλίζονται ότι μπορούν να γίνουν θαύματα. Εμείς θα κάνουμε ένα ενημερωτικό δημοσιογραφικό μαγκαζίνο το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα θέματα που αφορούν τον κόσμο και τη ζωή του. Από εκεί και πέρα, ναι, η γλώσσα θα είναι συμπεριληπτική και, βέβαια, τα προβλήματα του κόσμου θα μπαίνουν σε πρώτο πλάνο. Εγώ, από την πλευρά μου, θα προσπαθώ να αποφεύγονται κακώς κείμενα που πληγώνουν ανθρώπους και οι αναπαραστάσεις να είναι πιο ισόρρο+πες.
Πόσο σημαντική είναι η συμπεριληπτική γλώσσα;
Είμαι θιασιώτρια της συμπεριληπτικής γλώσσας, τόσο που για κάποιους καταλήγω γραφική. Δεν πειράζει. Αν υπάρχει ένα άτομο εκεί έξω που πείστηκε ότι το θηλυκό του βουλευτής είναι βουλεύτρια, ενώ γνώριζε μια χαρά το χορεύτρια, καθηγήτρια, τραγουδίστρια, και αν υπάρχει ένας άνθρωπος που μπορεί να πείστηκε ότι είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε και το «όλα» αντί το «όλους», είναι μια νίκη. Όχι δική μου. Νίκη όλων ημών που πιστεύουμε ότι η ορατότητα είναι αναγκαία και ότι η γλώσσα διαμορφώνει συνειδήσεις.
Στο τελευταίο βιβλίο της η Virginie Despentes θέλει να ξέρουμε με ποιον φεμινισμό είναι η καθεμιά μας. Εσείς μεποιον είστε;
Είμαι με το τέταρτο κύμα και με τον διαθεματικό φεμινισμό. Αναγνωρίζω, δηλαδή, ότι η καταπίεση έχει πολλές πλευρές. Φυσικά, χρειαζόμαστε γυναίκες σε θέσεις ευθύνης, στον επαγγελματικό στίβο, στην πολιτική και αλλού. Αλλά ταυτόχρονα, αν ως φεμινισμό εννοούμε το να είναι προστατευμένα μόνο τα δικαιώματα μιας εύπορης λευκής γυναίκας, τότε κάνουμε λάθος. Καμία δεν είναι ελεύθερη αν δεν είμαστε όλες ελεύθερες.
Πώς αντιμετωπίσατε τις επιθέσεις για ασυνέπεια με αφορμή τη μεταγραφή σας στο Mega;
Δεν ήταν απλό, αλλά ξέρω ποια είμαι και ξέρω τι κάνω. Ο κόσμος μπορεί να έχει προσδοκίες από εμένα επειδή συμφωνεί με τα θέματα που έθιγα ή με ζητήματα που αναδεικνύαμε στην εκπομπή, ωστόσο είμαι απλά μια δημοσιογράφος. Μια δημοσιογράφος που επιχειρεί να παρουσιάζει τις ειδήσεις με σφαιρικότητα, να παρέχει στους πολίτες σωστή πληροφόρηση και, κυρίως, να είμαι κριτική απέναντι στην εκάστοτε εξουσία. Ο κόσμος πολλές φορές σε συμπαθεί όταν συμφωνεί μαζί σου και σε βρίζει όταν λες κάτι που δεν του αρέσει. Δεν επιδιώκω, λοιπόν, να είμαι αρεστή ούτε συμπαθής. Θέλω να είμαι σωστή επαγγελματίας και δίκαιη.
Τι όραμα έχετε γι’ αυτή την εκπομπή;
Η θεματολογία θα προκύπτει από όλα όσα θα συμβαίνουν το Σαββατοκύριακο. Θα βγάζει ειδήσεις και θα αναδεικνύει θέματα, θα συνομιλεί με τους πρωταγωνιστές της καθημερινότητας. Και επειδή είναι Σαββατοκύριακο, θα ήθελα να ρίχνουμε φως και σε πιο αισιόδοξα θέματα. Προφανώς θέλω να δώσω βήμα σε ανθρώπους που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, συμβάλλουν στο να λειτουργεί αυτό που λέμε κοινωνία, π.χ. σε γιατρούς, σε νοσηλευτές. Θέλω να τους ακούσω όλους αυτούς. Και τους πολίτες με την ίδια λογική θα τους αντιμετωπίσω. Περισσότερο φροντιστικά. Από εκεί και πέρα, θα με ενοχλούσε να ακουστεί κάτι κακοποιητικό στον αέρα.
Info: Η εκπομπή της Αναστασίας Γιάμαλη “Εξελίξεις τώρα” θα προβάλλεται κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 16.10 στο MEGA.
Φωτογραφίες: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΛΑΝΙΔΗΣ
