Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο της Evaristo Bernardine (εκδ. Gutenberg)
Στις σελίδες του βιβλίου που απέσπασε το βραβείο Booker 2020 παρατηρούμε, μέσα από την ουσιαστικά αναλυτική γραφή της Bernardine, τις ιστορίες δώδεκα γυναικών. Κυρίως μαύρες, της πρώτης και δεύτερης γενιάς μεταναστριών, συγκρούονται άνισα με όλα όσα προσπαθούν να τις νικήσουν. Απαραίτητο.
Οι Κόρες της Σελήνης της Jokha Alharthi (εκδ. Gutenberg)
Η Alharthi μέσα από τις “κόρες” της μας συστήνει έναν άλλο κόσμο. Τρεις αδελφές στο Ομάν, τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες, τρεις διαφορετικές επιλογές ζωής. Η Μάγια ζει έναν κρυφό έρωτα, αλλά παντρεύεται τον άντρα που επιλέγει ο πατέρας της. Η Ασμά δέχεται αδιαμαρτύρητα ένα προξενιό για ν’ αποκτήσει παιδιά. Η Χάουλα αρνείται όλες τις προτάσεις γάμου περιμένοντας να επιστρέψει από τον Καναδά ο παιδικός της έρωτας. Η νικήτρια του Booker International 2019 μας δείχνει, μέσα από την καταγραφή τριών γενεών, πώς μια χώρα όπως το Ομάν επηρεάζεται από τη βιομηχανία και πώς βιώνει τη μετατροπή της σε ένα πετρελαιοπαραγωγό κράτος.
Παράλληλα, μας ξεναγεί στη χώρα της, όπου η δουλεία καταργήθηκε το 1970, μέσα από τις παραδόσεις της, τα σκληροτράχηλα χωριά της, τις επαρχίες, τους αμμόλοφους, τα σουκ, τα αρώματα, τη θρησκεία, την Ιστορία, τις συμπεριφορές, τους άντρες και, φυσικά, τις γυναίκες, η θέση των οποίων ευτυχώς αλλάζει, αλλά ποτέ δεν φτάνει στη σωστή. Και μέσω όλων αυτών καταφέρνει να περιγράψει την αλλαγή που συμβαίνει από την εισβολή του –όχι και τόσο τέλειου δυτικού πολιτισμού-, αλλά και τις τροποποιήσεις που αυτός -ευτυχώς κάποιες φορές- φέρνει. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε στα χέρια μας ένα κείμενο τόσο ποιητικό όσο και ρεαλιστικό, που μας δίνει μια ειλικρινή εικόνα για το Ομάν, για το οποίο εμείς οι πιο “δυτικοί” έχουμε μια εσφαλμένη και μακρινή εικόνα. Μεταξύ άλλων αποκτούμε περισσότερα επιχειρήματα για την ανάγκη της υπεράσπισης των δικαιωμάτων όλων των γυναικών, όπου και αν γεννιούνται.
Η Κυριακή της Επανάστασης της Γουέντι Γκέρα (εκδ. Καστανιώτη)
Η Κλέο είναι μια νεαρή ποιήτρια και συγγραφέας, η οποία θεωρείται ύποπτη στην Κούβα για τα έργα της και βρίσκεται υπό παρακολούθηση. Όσοι όμως τη διαβάζουν εκτός χώρας, συγκλονίζονται. Το κράτος πιστεύει ότι η επιτυχία της είναι μια επινόηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ότι έχει κατασκευαστεί ως ένα όπλο αποσταθεροποίησης της χώρας. Αντιθέτως, για μια συγκεκριμένη ομάδα εξόριστων συμπατριωτών της που έχουν επικριτική στάση απέναντι στο κράτος, η Κλέο είναι πράκτορας της κουβανικής κατασκοπείας. Τι ισχύει άραγε; Και τι κρύβει το οικογενειακό παρελθόν της ίδιας; Αυτό είναι το πρώτο βιβλίο της Γκέρα που μεταφράζεται στην Ελλάδα, ενώ πολλά άλλα έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από δέκα γλώσσες. Στη χώρα της έχει εκδοθεί μονάχα ένα. Η Κυριακή της Επανάστασης, που γράφτηκε το 2016 και περιέχει πολλά βιογραφικά στοιχεία. Μέσα από τις σελίδες του μπορούμε να δούμε πώς μπορεί να ζει μια γυναίκα καλλιτέχνις σήμερα στην Αβάνα, έχοντας πάντα τη διακριτική αμφιβολία και την ασφάλεια της απόστασης και της μη γνώσης. Αλλά ας το διαβάσουμε κυρίως γι’ αυτή την αίσθηση του απαγορευμένου και για τον τρόπο που η Γκέρα περιγράφει τις ημέρες της, τις σκέψεις της, αλλά και τις κατασκοπικές ίντριγκες της ιστορίας της.
Η Χορτοφάγος της Han Kang (εκδ. Καστανιώτη)
Η Γιόνγκ Χιε ήταν μια γυναίκα που μάλλον κανείς δεν θα πρόσεχε. Μετά από ένα όνειρο αποφασίζει να γίνει χορτοφάγος και, σταδιακά, αλλάζει όλη τη διατροφή της. Κανείς δεν καταλαβαίνει τι της έχει συμβεί, αλλά δεν φαίνεται και η ίδια να μπορεί να το εξηγήσει. Η συγγραφέας βάζει τρία διαφορετικά πρόσωπα να διηγηθούν την ιστορία. Τον σύζυγό της, τον σύζυγο της αδερφής της και την ίδια την αδερφή της. Μέσα από τα μάτια αυτών των τριών ατόμων, ο καθένας μπορεί να δει πώς μια ανθρώπινη ύπαρξη οδηγείται στην απομόνωση, αλλά και πόσο σκληρή και δύσκολη μπορεί να γίνει η ίδια η ύπαρξη – αυτή που για κάποιους είναι αυτονόητη. Δεν πρόκειται για ένα ευχάριστο βιβλίο, καθώς ο αναγνώστης μπορεί να μπει στη διαδικασία να απαντήσει σε ερωτήματα για την ψυχική υγεία, την οικογενειακή βία, τις διατροφικές διαταραχές και άλλα θέματα που οι άνθρωποι πολλές φορές αρνούμαστε να δούμε, για να μην αναγκαστούμε να τα ψάξουμε και να τα καταλάβουμε. Σαν να είναι όλα μια ευθεία γραμμή. Λες και στη ζωή δεν υπάρχουν στροφές, αλλαγές. Λες και η ζωή η ίδια με την ορμή της δεν μας παρασέρνει και δεν μας ανεβάζει μέσα από επικίνδυνες σκάλες σε άλλα επίπεδα, από αυτά που δεν είχαμε φανταστεί ποτέ. Λες και όλα αυτά δεν μπορεί, εκτός από τη ζωή, να τα κάνει και η ίδια η ψυχή ή το μυαλό μας.
Η Ιστορία του Νερού της Maja Lunde (εκδ. Κλειδάριθμος)
Στο δεύτερο βιβλίο της Τετραλογίας του Περιβάλλοντος, η Lunde μας δείχνει με ευαισθησία, μέσα από παράλληλες ιστορίες, πώς η έλλειψη, η αφθονία ή η μόλυνση του νερού επηρεάζει όχι μόνο τη φύση, αλλά και το ψυχολογικό DNA μας. Οι ήρωές της έχουν την υγρασία που χρειάζεται για να μοιάζουν αληθινοί.
Ταμιευτήρας 13 του Jon McGregor (εκδ. Άγρα)
Ο σπουδαίος Ιρλανδός συγγραφέας με την ψηφιδωτή γραφή μάς διηγείται με σασπένς την εξαφάνιση ενός κοριτσιού. Στην εξιστόρηση της ζωής της, που με ορμή συνεχίζεται μετά από αυτή την απώλεια, θα βρείτε ένα σωρό αφορμές για να ερωτευτείτε στιγμές, ήρωες, λεπτομέρειες και μικρά θαύματα της φύσης που μετατρέπονται σε πίνακες ζωγραφικής από λέξεις.
Σκοτεινό Νερό του Nicola Pugliese (εκδ. LOGGIA)
Ανακαλύψτε αυτό το έργο του Ναπολιτάνου Pugliese όχι γιατί έμενε για πολλά χρόνια στα αζήτητα, αλλά γιατί θα σας κάνει να ονειρευτείτε μια βροχερή, γοητευτική, σκοτεινή, απόκοσμη, εφιαλτική Νάπολη που περιμένει το πρώτο φως του ήλιου πίσω από τα πυκνά σύννεφα. Που περιμένει το χώμα να σταματήσει να γίνεται λάσπη. Που περιμένει τη λάσπη να σταματήσει να ρουφάει ότι ζωηρό κινείται πάνω της και μέσα της. Μια Νάπολη που θα θέλετε να επισκεφτείτε για να διαπιστώσετε ότι είναι ή δεν είναι έτσι. Μια Νάπολη που μοιάζει άγρια με όποια πόλη ή οικισμό σήμερα βρέχει ανησυχία, φόβο και απώλεια.
Τα Αγόρια του Νίκελ του Colson Whitehead (εκδ. Ίκαρος)
Το βραβευμένο με Pulitzer για το 2020 βιβλίο του Whitehead είναι βασισμένο σε πραγματικές φρικαλεότητες που λάμβαναν χώρα επί δεκαετίες στο αμερικάνικο αναμορφωτήριο Νίκελ. Στο κέντρο της συγκλονιστικής ιστορίας, ένα μαύρο αγόρι στα ‘60s που, από ένα αθώο παράπτωμα, βρίσκεται στο λάθος μέρος. Επίκαιρο, συγκινητικό. Η ανάγνωσή του πονάει και σημαδεύει.
Space Invaders της Nona Fernandez Silanes (εκδ. Gutenberg)
Η υπέροχη Fernandez Silanes μας μεταφέρει στη Χιλή του Πινοσέτ στα ‘80s και μας αφήνει να δούμε μέσα από τα μάτια των παιδιών ό,τι σκληρό και απάνθρωπο συνέβαινε εκεί. Τα ακολουθούμε στην τάξη τους, εκεί όπου οι δάσκαλοι προσπαθούν να τους αποσπάσουν την προσοχή από την πολιτική, αλλά αυτά ερωτεύονται, ονειρεύονται, διερωτώνται, φοβούνται, παρατηρούν, και την ίδια στιγμή οι συμμαθητές τους εξαφανίζονται. Μέσα από τα δικά τους μάτια η Fernandez, με ιστορική συνείδηση (η ίδια βίωσε τη ζοφερή δικτατορία αλλά και τη δύσκολη μετάβαση στη δημοκρατία), γράφει για τη σημασία της μνήμης και του τραύματος που μπορεί αυτή να προκαλέσει στο κορμί, την καρδιά και την ψυχή ενός παιδιού, ενός ενήλικα, μιας ολόκληρης κοινωνίας και ενός λαού, όπως είναι ο χιλιανός. Μέσα από αυτή τη σύντομη νουβέλα, η συγγραφέας θέτει ταυτόχρονα και το μεγάλο ερώτημα για το τι μπορεί να κάνει ένας λαός, πώς μπορεί να διαχειριστεί τις μνήμες του, τις ενοχές και τις πληγές του; Πώς να διεκδικήσει, εν τέλει, το μέλλον του απαλλαγμένο από τις σκιές ενός εφιάλτη, αλλά χωρίς να χάσει την επιθυμία για το όνειρο…
Ενδόμυχα / Intima της Δελμίρα Αγουστίνι (εκδ. Άπαρσις)
Θέλετε μερικούς υπέροχους στίχους γραμμένους από μια εκ των μεγαλύτερων Ουρουγουανών πρωτοπόρων της ερωτικής ποίησης; Θέλετε. Γιατί; Επειδή στην αλληλουχία των λέξεών της καθρεφτίζεται η επαναστατική της φύση. Η ίδια διεκδίκησε την προσωπική της ελευθερία παίρνοντας διαζύγιο, σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν θα το τολμούσαν. Μετά την έκδοσή του, δολοφονήθηκε από τον σύζυγό της.
Το Παιχνίδι της Χήνας της Erri De Luca (εκδ. Κέλευθος)
“Όποιος γεννιέται νύχτα μένει πιστός στο σκοτάδι. Για μένα είναι ακόμα κόρφος ο ύπνος, κοιμάμαι μες στον πλακούντα της νύχτας”. Πώς μπορείς να μην αγαπάς έναν συγγραφέα που γράφει κατ’ αυτόν τον τρόπο; Ο De Luca είναι ένας επίσης Ναπολιτάνος συγγραφέας και αυτό είναι το πιο προσωπικό και το πιο βαθύ του βιβλίο. Πρόκειται για μια φανταστική και ιδιαίτερα αποκαλυπτική συνομιλία ανάμεσα σε έναν άντρα, που δεν ήθελε ή δεν έγινε ποτέ πατέρας, και τον γιο του που δεν γεννήθηκε ποτέ. Ιδιοσυγκρασιακό, τρυφερό, πολιτικό, πολύ αληθινό, ενώ φορές φορές σε συνθλίβει με την απαλή σκληράδα του και την πατρική του φροντίδα.
Καθαρό Λαμπρό Μέλλον του Paul Mason (εκδ. Καστανιώτη)
Ο Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας δίνει μια άνιση μάχη για να υπερασπιστεί την πολύπαθη ύπαρξή μας, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες μας ως πολιτικά όντα στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου η έννοια του ανθρώπου διαβρώνεται συνεχώς. Μας καλεί να επιλέξουμε το μέλλον μας και δεν το κάνει κουνώντας το δάχτυλο, αλλά προτείνοντας λύσεις. Ανάμεσα σε αυτές, η απελευθερωτική χρήση της τεχνολογίας και η συνεργασία.
Πας Ειρήνη του Caryl Férey (εκδ. Άγρα)
Από τη Νότια Κορέα, φεύγουμε για Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα προσγειωνόμαστε στην Κολομβία. Πώς; Μέσα από τις σελίδες που φέρουν την υπογραφή του Caryl Ferey. Ο ποιητικά ρυθμικός, αλλά ωμός τρόπος που επιλέγει να διηγηθεί τις ιστορίες του που στάζουν αίμα, προδοσία, ανθρώπινη σκληρότητα, πολιτική ακολασία και διαφθορά, πάντα θα μας συγκινεί. Εδώ φανταστείτε ένα δυνατό οικογενειακό δράμα που εξελίσσεται με φόντο έναν εμφύλιο και τα καρτέλ της Κολομβίας.
Προσκλητήριο Ηρώων του Paco Ignacio Taibo II (εκδ. Έρμα)
Από την Κολομβία, φεύγουμε και πάμε Μεξικό. Στις 2 Οκτωβρίου 1968, μόλις λίγες ημέρες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μεξικό, μια φοιτητική διαδήλωση στο Τλατελόλκο πνίγεται στο αίμα από την κυβέρνηση. Περισσότεροι από διακόσιοι φοιτητές και πολίτες σκοτώθηκαν από τα πυρά των αστυνομικών, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Το μεξικανικό κράτος φρόντισε να θάψει το γεγονός και κανείς δεν τιμωρήθηκε γι’ αυτό το έγκλημα.
Το Κίνημα του ’68 έχει καταρρεύσει και έχει οδηγηθεί σε μια οδυνηρή ήττα. Ο Νέστορ Ρίκα, ένας δημοσιογράφος που συμμετείχε στα γεγονότα, από το δωμάτιο ενός νοσοκομείου στην πόλη του Μεξικού καλεί τους ήρωες της παιδικής του ηλικίας, με σκοπό την εκδίκηση και την ανατροπή του καθεστώτος του Ντίας Ορντάς. Ένα μυθιστόρημα περιπέτειας, αλλά κυρίως μια ιστορία πολιτικής εκδίκησης, βιαιότητας, αλλά και καταγραφής από τα χέρια ενός στρατευμένου συγγραφέα που αντιστάθηκε απέναντι σε ένα καθεστώς όχι μόνο με τη γραφή του.
Ο Πολτός των Πραγμάτων του Αριστείδη Αντονά (εκδ. Αντίποδες)
Θα μπορούσε κάποιος να επιλέξει αυτό το βιβλίο απλώς για τον τίτλο του. Αν το έκανε, θα έβρισκε μια λογοτεχνική γραφή που καταφέρνει να δημιουργεί ένταση και ατμόσφαιρα μέσα από τη σωστή σειρά και την επιλογή των λέξεων. Λέξεων που μάχονται εναντίον των πραγμάτων και του πολτού τους. Στη μάχη μπαίνουν και οι ήρωες που αναζητούν και εκεί τον δικό τους αφρό, αλλά και τον αφρό των πραγμάτων, των ημερών, της εποχής. Συνήθως αποτυγχάνουν. Και αυτό είναι γοητευτικό.
Σωστό Αίμα της Φραντσέσκα Μελάντρι (εκδ. Καστανιώτη)
Ένα μυθιστόρημα κοινωνικού ρεαλισμού από την Ιταλία, στο κέντρο του οποίου χτυπά το βαθύ και αιώνιο ερώτημα: ποιοι είμαστε σε σχέση με την Ιστορία, τον χρόνο και τον τόπο που γεννιόμαστε ή που αναγκαζόμαστε να φτάσουμε; Από αυτό ταλανίζεται και η Ιλάρια, όταν μια μέρα εμφανίζεται μπροστά της ένας νεαρός μαύρος που της λέει ότι είναι ανιψιός της.
Ένας Έρωτας της Sara Mesa (εκδ. Ίκαρος)
Η Ισπανίδα συγγραφέας, μετά το Πίσω από τους Θάμνους, χαϊδεύει με την κρυστάλλινη ψυχογραφική γραφή της την ιδέα της άφιξης ενός νέου ατόμου σε μια κλειστή κοινότητα και τη μετατροπή του, σταδιακά, σε αποδιοπομπαίο τράγο. Πρωταγωνίστρια, η Νατ, που δέχεται την καταπίεση μιας κοινωνίας θεωρώντας ότι την αξίζει.
