Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στην Αμβέρσα η έναρξη της εκστρατείας ReSet the Trend, μια πολύγλωσση εκστρατεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που στόχο έχει να εξασφαλίσει τη συμμετοχή των Ευρωπαίων στη μάχη κατά της γρήγορης μόδας και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με την Στρατηγική της ΕΕ για Βιώσιμα και Κυκλικά Κλωστοϋφαντουργικά Προϊόντα. Το ELLE ήταν εκεί και είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον αρμόδιο Επίτροπο για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους και μια πλειάδα δημιουργικών ατόμων που εμπνέονται από τη βιωσιμότητα και παράγουν ηθική μόδα με διάφορους τρόπους. Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από την Αλεξάνδρα Διονά (https://ashinyday.com/), μία νεαρή επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στον τομέα DIY και χειροτεχνιών, και τη Δανάη Ντανάκα, σχεδιάστρια και ιδρύτρια της εταιρείας Art and Industry Greece.
ReSet The Trend
Ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας, ο οποίος περιλαμβάνει την ένδυση, έχει τον τέταρτο υψηλότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, μετά τα τρόφιμα, τη στέγαση και τις μεταφορές. Εκατομμύρια τόνοι ρούχων παράγονται, φοριούνται και πετιούνται κάθε χρόνο, αντιστοιχώντας σε 11,3 κιλά ανά άτομο. Κάθε δευτερόλεπτο, καίγεται ή θάβεται σε χώρο υγειονομικής ταφής μια ποσότητα ρούχων που αντιστοιχεί σε ένα φορτηγό γεμάτο ρούχα. Με το σύνθημα #ReFashionNow, η εκστρατεία προσπαθεί να βρει λύσεις σε αυτό το πρόβλημα, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά και υγειονομικά οφέλη που θα έχει ο μετασχηματισμός του κλωστοϋφαντουργικού τομέα, καθώς και τις ευκαιρίες που δημιουργεί η βιώσιμη μόδα τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Αξιοποιώντας την επιτυχία που γνώρισε το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας, η εκστρατεία έχει ως στόχο να δώσει τη δυνατότητα σε νεαρούς Ευρωπαίους να γίνουν πρότυπα και να βγάλουν τη γρήγορη μόδα από τη μόδα. Η παγκόσμια παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων σχεδόν διπλασιάστηκε από το 2000 μέχρι το 2015 και η κατανάλωση ενδυμάτων και υποδημάτων αναμένεται να αυξηθεί κατά 63 % έως το 2030, από 62 εκατομμύρια τόνους επί του παρόντος σε 102 εκατομμύρια τόνους το 2030.
Για να καταστήσει την παραγωγή και την κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων πιο βιώσιμη, η ΕΕ επανασχεδιάζει τη βιομηχανία της μόδας, ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές όταν αγοράζουν ρούχα. Η στρατηγική της ΕΕ για βιώσιμα και κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Μαρτίου 2022, αφορά την παραγωγή και την κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ενώ αναγνωρίζει τη σημασία του κλάδου των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Υλοποιεί τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του νέου σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία και της βιομηχανικής στρατηγικής.
Ο αρμόδιος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους με τους δημιουργικούς νέους στα κεντρικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες.
Youth Dialogue με τον Επίτροπο για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, ο Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους μία μέρα πριν την επίσημη έναρξη της εκστρατείας, δέχτηκε στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες δημιουργικούς νέους από τον χώρο της βιώσιμης μόδας και τους προσκάλεσε σε έναν ιδιαίτερα γόνιμο διάλογο κατά τον οποίο κλήθηκε να απαντήσει σε δύσκολες, αλλά καίριες ερωτήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, ο Επίτροπος κλήθηκε να απαντήσει στο κατά πόσο το πλάνο της ΕΕ για βιώσιμη μόδα είναι εφικτό, γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ να εκκινηθεί μία τέτοια ενέργεια, ποια κίνητρα θα δώσει η ΕΕ στα luxury brands, αλλά και τα μικρότερα brands για να γίνουν πλήρως ηθικά και βιώσιμα και τι υποχρεώσεις θα κληθούν να εκπληρώσουν οι αλυσίδες fast fashion ενδυμάτων. «Ο κόσμος αλλάζει. Η παραγωγή, η χρήση και, τελικά, η απόρριψη των αντικειμένων είναι παρωχημένη. Στον κόσμο μας, αυτό δεν βγάζει πλέον νόημα σε οικονομικό επίπεδο. Βλάπτει τον πλανήτη και την υγεία μας. Γι’ αυτόν τον λόγο η Ευρώπη υιοθετεί μια νέα στρατηγική για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Θέλουμε να αποτελέσουμε μέρος της λύσης. Έχουμε έναν στόχο: να εξασφαλίσουμε ότι, μακροπρόθεσμα, μόνο τα πιο βιώσιμα προϊόντα θα εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά. Θέλουμε να συμμετάσχουν όλοι και όλες σε αυτή την αλλαγή και να ανατρέψουμε την τάση», δήλωσε ο Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους ο οποίος με ειλικρίνεια αναφέρθηκε στην ολιγωρία της ΕΕ αναφορικά με τη βιώσιμη μόδα λέγοντας πως έπρεπε να δοθεί προτεραιότητα σε άλλα ζητήματα, όπως για παράδειγμα τα ανθρώπινα δικαιώματα και υπήρξε κριτικός ως προς την καταναλωτική συμπεριφορά των Ευρωπαίων που έχουν μάθει να καταναλώνουν γρήγορα και φθηνά.
Ο Επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους απαντά σε ερώτηση αποκλειστικά για το ELLE
Στο χρόνο που αφιέρωσε στους δημοσιογράφους που κάλυπταν τον διάλογο, ο Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους απάντησε σε αποκλειστική ερώτηση του ELLE σχετικά με το πόσο εφικτό είναι το πέρασμα στη βιώσιμη και κυκλική μόδα σε μια Ευρώπη που μαστίζεται από τον ακραίο πληθωρισμό, την ενεργειακή κρίση και έναν πόλεμο στην καρδιά της. Ο κ.Σινκέβιτσιους τόνισε και νωρίτερα, σε ερώτηση του πάνελ νέων, πως σύμφωνα με έρευνες της ΕΕ ακόμα και Ευρωπαίοι πολίτες με χαμηλό εισόδημα αγοράζουν από τις αλυσίδες καταστημάτων γρήγορης μόδας πολλά περισσότερα ρούχα απ’ όσα στην πραγματικότητα χρειάζονται και όχι μόνο επειδή φθείρονται πιο γρήγορα και αναγκάζονται να τα αντικαταστήσουν, αλλά επειδή θέλουν να υιοθετήσουν τάσεις, που είναι ωστόσο τρομακτικά εφήμερες – παραμένουν όμως για αυτούς προσιτές. Στην ερώτηση του ELLE, αναπτύσει περισσότερο το ζήτημα.
Ο Επίτροπος αρμόδιος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους.
ELLE: Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή περνά ακόμα μια οικονομική κρίση, συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της επακόλουθης ενεργειακής κρίσης. Παράλληλα, τα sustainable brands διαθέτουν τα προϊόντα τους σε υψηλές τιμες. Οι Ευρωπαίοι πολίτες αδυνατούν αυτή τη στιγμή να καλύψουν βασικές ανάγκες, κατά συνέπεια δεν είναι λογικό να συνεχίσουν να στρέφονται στην γρήγορη μόδα; Οι παρούσες κρίσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη δεν θα μπορούσαν να είναι ένα σημαντικό εμπόδιο για την “ανατροπή της τάσης”, για το ReSet the Trend;
Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους: Αυτή η αλλαγή είναι εφικτή μόνο μέσα από την ενδυνάμωση των καταναλωτών, με το να τους παρέχεις πρόσβαση σε πληροφορία και επιλογές. Πολύ συχνά, ακόμα και τα ακριβά ρούχα που αγοράζουμε δεν είναι απαραίτητα βιώσιμα, συνεπώς θα έλεγα πως δεν έχει να κάνει με την τιμή. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, παρατηρούμε ότι οι τιμές των ενδυμάτων στην Ευρώπη πέφτουν σταθερά τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά το μέσο νοικοκυριό θα ξοδέψει περισσότερα από ό,τι πριν για την ένδυση του, το οποίο δεν έχει να κάνει με το πόσα χρήματα κερδίζεις, αλλά με το πόσα σου μένουν στο τέλος του μήνα και αν έχεις λιγότερα στο τέλος του μήνα, τότε κάτι πάει στραβά. Πολλά από αυτά τα ρούχα δεν φοριούνται ποτέ και πετιούνται, πετιούνται μαζί με τα χρήματα που κόστισαν, την εργασία που έχουν από πίσω, τους πόρους που σπαταλήθηκαν για να δημιουργηθούν σκοτώνοντας κάθε καινοτομία. Αυτό θέλουμε να αποφύγουμε, με το να πληροφορήσουμε σωστά τους Ευρωπαίους πολίτες που θέλουν να αγοράσουν το φθηνότερο δυνατό προϊόν. Θα έχουν και πάλι την επιλογή να το κάνουν, αλλά θα έχουν και την πληροφορία, ότι για παράδειγμα ας πούμε μετά από μία πλύση το χρώμα στο ρούχο σου θα φθαρεί. Θεωρώ ότι αυτό είναι κάτι σημαντικό να το γνωρίζει κανείς και να οδηγήσει τον καταναλωτή να αγοράσει ένα κάπως ακριβότερο προϊόν, αλλά που θα διαρκέσει για περισσότερες πλύσεις. Στόχος μας είναι να στραφούν σε προϊόντα που σχεδιάζονται για να διαρκέσουν και να μπορούν εύκολα να επιδιορθωθούν ή να μεταποιηθούν
Ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της εκστρατείας ReSet The Trend είναι το Digital Product Passport. Κάθε brand, έμπορος ενδυμάτων ή κατάστημα ενθαρρύνεται να διαθέτει σε κάθε προϊόν το DPP με μορφή QRcode το οποίο και όταν σκανάρεται θα δίνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το προϊόν από ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού με απόλυτη διαφάνεια έτσι ώστε οι καταναλωτές να έχουν πρόσβαση στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που αυτά έχουν, τις συνθήκες εργασίες στις οποίες παράχθηκε και ούτω καθεξής.
Οι ambassadors της εκστρατείας ReSet The Trend από τον χώρο της βιώσιμης μόδας, σε catwalk φορώντας τις sustainable δημιουργίες τους στην εναρκτήρια εκδήλωση στην Αμβέρσα.
Είναι το second hand η απάντηση στη γρήγορη μόδα;
Στην εναρκτήρια εκδήλωση της εκστρατείας ReSet the Trend στην Αμβέρσα στο πανέμορφο κτίριο του σημαντικού Βέλγου αρχιτέκτονα Horta Grand Café & Art Nouveau Zaal, η οποία συνδιοργανώθηκε από το Μουσείο Μόδας της Αμβέρσας, την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας και το Flanders in EU, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να χωριστούν σε διαφορετικά breakout sessions για να συζητήσουν όλες τις εναλλακτικές στις οποίες μπορούν να στραφούν brands και καταναλωτές για μία βιώσιμη μόδα. Το ELLE συμμετείχε στο breakout session “Είναι το second hand η απάντηση στη γρήγορη μόδα” με εισηγητές τη τη Δανάη Ντανάκα, σχεδιάστρια και ιδρύτρια της εταιρείας Art and Industry Greece και συνιδιοκτήτρια των second hand καταστημάτων Kilo Shop Athens και Concept Store Athens και τον Robin Balser ιδρυτική του second hand store Vinokilo που ξεκίνησε από τη Γερμανία και πλέον έχει επεκταθεί σε 4 ακόμα χώρες της Ευρώπης.
Από το brainstorming και τη συζήτηση ανάμεσα στους συμμετέχοντες προέκυψε πως και το second hand έχει παγίδες που έγκειται για ακόμα μια φορά στον καταναλωτή να αποφύγει. Όπως ανάφερε ο ιδρυτής του Vinokilo, Robin Balser, “Ας είμαστε ειλικρινείς, το second hand είναι αυτή τη στιγμή hype. Έτσι γίνεται πάντα, υπάρχουν περίοδοι που είναι στα πάνω του αλλά μετά η αγορά εξισορροπείται από μόνη της. Τώρα ναι, είμαστε στο πικ του second hand στην Ευρώπη, αλλά αυτό πρέπει να διαχωριστεί, να αποκοπεί από την βιομηχανία της μόδας, αλλιώς δεν έχει νόημα, απλώς έχεις περισσότερη κατανάλωση και περισσότερα απορρίμματα. Η ευχή μου είναι μια μέρα να μην υπάρχει το Vinokilo, για να φέρω τη δική μου επιχείρηση ως παράδειγμα”, να έχουμε καταφέρει οι καταναλωτές να αγκαλιάσουμε την κυκλική μόδα σε τέτοιο σημείο που να επαναχρησιμοποιούμε διαρκώς τα δικά μας ρούχα και να μην αγοράζουμε άλλο, αλλά και να μην παράγονται πια άλλα ενδύματα”.
Πόσο εφικτός είναι ο στόχος της ΕΕ για πλήρη βιώσιμη μόδα έως το 2030;
Είναι λοιπόν εφικτό να μιλάμε για μια βιώσιμη βιομηχανία μόδας μέχρι το 2030 όπως ορίζει η εκστρατεία του ReSet the Trend; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε το πρώτο βήμα της ευαισθητοποίησης και της ενημέρωσης, το Digital Passport μας δίνει ακόμα περισσότερη ελπίδα, ωστόσο η επιτυχία του εγχειρήματος βρίσκεται αφενός στα χέρια της εθνικής κυβέρνησης κάθε κράτους μέλους της ΕΕ, αφετέρου στα χέρια του καταναλωτή καθώς είναι εκείνος που οφείλει να απαιτήσει τη διαφάνεια για τον τρόπο παρασκευής των ενδυμάτων του, να ψάξει την πληροφορία, να κάνει τις σωστές ερωτήσεις και εν τέλει να αλλάξει καταναλωτικές συνθήκες όσον αφορά τα ενδύματα. Είναι αυτό εύκολο όταν με ένα απλό scroll βομβαρδίζεται διαρκώς από διαφημίσεις fast fashion καταστημάτων; Γίνεται όταν δεν υπάρχει βασική περιβαντολογική παιδεία σε εθνικό επίπεδο; Ελπίζουμε ότι οι προσπάθειες της ΕΕ θα είναι συντονισμένες και οι πιέσεις στα κράτη μέλη έντονες και τα κίνητρα στα fashion brands ελκυστικά ωστέ να δούμε την εξέλιξη που έχει ανάγκη ο πλανήτης.
