της Morgane Bona
Daria, 18 ετών, φοιτήτρια δημοσιογραφίας
Στον διάδρομο ενός θλιβερού κτιρίου στο βόρειο Κίεβο, τα ξημερώματα της 3ης Μαρτίου που σηματοδοτεί την όγδοη ημέρα της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, η 18χρονη Ντάρια, αστειεύεται: «Σήμερα το πρωί έφτιαξα βόμβες μολότοφ για πρώτη φορά στη ζωή μου. Συνήθως φτιάχνω καφέ το πρωί». Πάνω σε ένα διαχωριστικό, το μότο «don’t worry, be happy» δείχνει παράταιρο. Σε ένα άλλο δωμάτιο φυλάσσονται μπλουζάκια και στρωματάκια για τους στρατιώτες και τους εθελοντές των Δυνάμεων Εδαφικής Άμυνας. Αυτή η οργάνωση έχει σκοπό την υποστήριξη του ουκρανικού στρατού και εξαρτάται από το Υπουργείο Άμυνας. Στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, παρότρυνε μέσω Facebook τους πολίτες να φτιάξουν βόμβες μολότοφ λέγοντας: «Εξουδετερώστε τον κατακτητή». Για την Daria αυτή η φράση σήμαινε το προφανές: «Ο κόσμος δεν έχει όπλα. Κι αυτός είναι ο πιο εύκολος τρόπος να βάλεις φωτιά σε ένα ρωσικό στρατιωτικό όχημα. Πλέον δεν φοβάμαι όπως τις πρώτες μέρες. Έχω συνειδητοποιήσει πως αυτή είναι η νέα καθημερινότητά μου».
H Adrianna φοράει ένα T-shirt με το σύνθημα «όταν ο άνεμος φυσάει, οι άντρες ανησυχούν».
Adrianna , 37 ετών, κτηματομεσίτρια & ηθοποιός
Στο διπλανό γραφείο, δύο γυναίκες είναι απασχολημένες με την κατασκευή αυτοσχέδιων εμπρηστικών όπλων. Πάνω στα τραπέζια από κόντρα πλακέ υπάρχουν εκατοντάδες γυάλινα μπουκάλια. Μια εθελόντρια με μάσκα προστασίας επαναλαμβάνει την ίδια διαδικασία φτιάχνοντας κοκτέιλ μολότοφ. «Η συνταγή είναι οικογενειακή», εξηγεί η Adrianna, η οποία φροντίζει για την προμήθεια των υλικών στο κέντρο του κινήματος των Βετεράνων Γυναικών και για την προσέλκυση εθελοντών. «Με τον πατέρα μου είχαμε να μιλήσουμε δύο χρόνια. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος ήρθε σ’ επαφή μαζί μου για να μάθει τα νέα μου και με κάλεσε να πάω στη Lviv, όπου ζει. Aρνήθηκα. Το Κίεβο είναι η πόλη μου και με χρειάζεται. Ο πατέρας μου με ρώτησε τι χρειαζόμουν εγώ, και έτσι μου έστειλε τη διαδικασία παρασκευής μιας βόμβας μολότοφ. Πλέον έχουμε συμφιλιωθεί μεταξύ μας». Το κινητό της χτυπά συνεχώς. Μια αποστολή φαρμάκων από το Ισραήλ είναι καθ’ οδόν. Μας διαβεβαιώνει ότι δεν λαμβάνει όπλα, ούτε πυρομαχικά, αλλά τρόφιμα, αλεξίσφαιρα γιλέκα, κράνη και γυαλιά θερμικής όρασης. Τίποτα που να μπορεί να αποβεί θανατηφόρο, δηλαδή. Ωστόσο η αποστολή της δεν είναι μικρότερης σημασίας. «Δεν γίνεται να είμαστε όλοι στην πρώτη γραμμή, γιατί δεν υπάρχουν αρκετά όπλα. Εδώ είμαι περισσότερο χρήσιμη, γιατί είμαι πολύ οργανωτική», συμπληρώνει.
Η Uliya έχει κάνει τατουάζ στο χέρι της το εθνικό σύμβολο της πατρίδας της.
Uliya, 35 ετών, στυλίστρια
«Καμία άγνωστη δεν μπορεί να γίνει δεκτή στο κίνημα των Βετεράνων Γυναικών γιατί ο κίνδυνος να εισχωρήσουν πράκτορες του Κρεμλίνου είναι πολύ μεγάλος και η περιοχή είναι στρατηγικής σημασίας», εξηγεί η Uliya. Σε άλλες γειτονιές στρατηγικής σημασίας, οι ομόλογές της είναι εξίσου δύσπιστες. Εδώ επικεφαλής είναι οι γυναίκες. Γνωρίστηκαν είτε στην πλατεία Μaodan κατά την επανάσταση του Φεβρουαρίου του 2014, είτε στον πόλεμο του Donbass ή σε ένα φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής, όπως η Adrianna και η Uliya, συνιδρύτρια του κινήματος: «Πριν χορεύαμε, τώρα πολεμάμε», λέει ειρωνικά η Adrianna, με καταγωγή από το Χάρκοβο, μια περιοχή γεωγραφικά και πολιτισμικά κοντά στη Ρωσία, που σήμερα βομβαρδίζεται από τα ρωσικά στρατεύματα. Η Uliya ανησυχεί για τη μητέρα και τον αδερφό της που ζουν εκεί. Επηρεασμένη βαθιά από το σλόγκαν του φιλοευρωπαϊκού κινήματος Euromaodan «μαζί μέχρι το τέλος», προσχώρησε τον Οκτώβριο του 2014 στο μέτωπο του Donbass. Εδώ και πέντε χρόνια υπηρετεί ως παραϊατρικό προσωπικό. Στην πρώτη γραμμή περιέθαλπε τους τραυματίες πριν από τη μεταφορά τους σε νοσοκομείο. «Παλιά δεν είχα κανένα πρόβλημα με τους Ρώσους γείτονές μας. Το 2016 έπαψα να μιλάω ρωσικά και μιλούσα μόνο ουκρανικά. Η γλώσσα και ο πολιτισμός μας πρέπει να επιβιώσουν. Αν η χρήση της ουκρανικής γλώσσας ήταν πιο διαδεδομένη το 2014, ο Πούτιν δεν θα έβρισκε ως πρόσχημα για να μας επιτεθεί την προστασία των Ρωσόφωνων. Τώρα μισώ τη Ρωσία, με αηδιάζει αυτή η χώρα», λέει η Uliya και προσθέτει: «Υποσχέθηκα στον εαυτό μου να φτάσω μέχρι το τέλος».
Η Maria, πρώην υπάλληλος σε εκδοτικό οίκο, με στολή μάχης.
Maria, 30 ετών, υπάλληλος εκδοτικής εταιρείας
Την αποφασιστικότητα της Uliya συμμερίζεται και η Maria. Στην ακτή, απέναντι από τον ποταμό Δνείπερο, σε ένα δημόσιο κτίριο που δεν χρησιμοποιείται πια, η νεαρή γυναίκα εκμεταλλεύεται ένα διάλειμμα για να γευματίσει, επιτέλους. Το μενού έχει ποικιλία, παρασκευάζεται από έξι γυναίκες και σερβίρεται σε μια τραπεζαρία ντυμένη με ταπετσαρίες από έναν άλλο αιώνα. Είναι η μόνη πολεμίστρια ανάμεσα σε μια ντουζίνα άντρες με στολή. Σύμφωνα με τον διοικητή της, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 10% αυτού του στρατοπέδου. Προαισθανόμενη τον επικείμενο πόλεμο, η πρώην υπάλληλος εκδοτικού οίκου υπέγραψε στα μητρώα εθελοντών εδαφικής άμυνας δύο μέρες πριν από τους πρώτους βομβαρδισμούς των Ρώσων. «Είναι βαρύ», λέει κρατώντας ένα ολοκαίνουριο καλάσνικοφ. Έχει λάβει τη βασική εκπαίδευση και υπάρχουν πολλά ακόμα να μάθει, όσον αφορά τον στρατό. Αλλά προς το παρόν το επείγον είναι να οργανώσει τη μάχη του Κιέβου. Το κύριο μέλημά της είναι να βρει αρκετά πυρομαχικά για να υπερασπιστεί την πρωτεύουσα. «Αν μου ζητήσουν να συντονίσω τη μάχη, θα το κάνω. Αν μου ζητήσουν να πολεμήσω, θα το κάνω κι αυτό. Δεν με τρομάζει ο θάνατος. Αν το σκεφτούμε, οποιοσδήποτε μπορεί να πεθάνει αυτές τις μέρες. Θα μπορούσα να σκοτωθώ οπουδήποτε στην Ουκρανία. Ο κίνδυνος υπάρχει παντού, αλλά από εδώ μπορώ να υπηρετήσω τη χώρα μου».
Η διοικήτρια της αστυνομίας Julia.
Julia, 37 ετών, διοικήτρια της αστυνομίας
Περιτριγυρισμένη από τους άντρες της, η Julia περιπολεί όλη μέρα στους δρόμους του Κιέβου αναζητώντας εχθρικές ομάδες που ίσως έχουν παρεισφρήσει. Επέλεξε να μείνει στο Κίεβο μαζί με την 11χρονη κόρη της, παρά τις ρωσικές επιθέσεις που συνεχίζονται στα βόρεια της πόλης. Αρνείται να εγκαταλείψει την πατρίδα και τα «αγόρια» της, παρόλο που ο φόβος τής τρώει τα σωθικά. «Οι γυναίκες που παραμένουν εδώ είναι πολύ γενναίες. Οι περισσότερες το κάνουν για τον άντρα τους, τον γιο τους. Δεν έχουμε άλλη διέξοδο και πραγματικά δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους που έφυγαν. Εκτός ίσως από τις μαμάδες», σχολιάζει η ίδια.
Μια εθελόντρια του κινήματος Βετεράνων Γυναικών παρασκευάζει βόμβες μολότοφ.
Aleksandra, 25 ετών, γιατρός
Οι διάδρομοι του Παιδιατρικού Καρδιολογικού Κέντρου και της Καρδιοχειρουργικής είναι έρημοι. Η Anna Kostiuchenko, 87 ετών, μοιράζεται έναν θάλαμο με έναν εργαζόμενο του νοσοκομείου και τον γιο της, ο οποίος κατέφυγε στο κτίριο γιατί η γειτονιά τους ήταν εκτεθειμένη στα χτυπήματα των ρωσικών στρατευμάτων. Πλέον κάποια μέλη του νοσηλευτικού προσωπικού ζουν μόνιμα εδώ. Η πλειονότητα είναι γυναίκες, πολλές από τις οποίες είναι νοσοκόμες. «Δεν με εκπλήσσει το θάρρος τους, γιατί οι Ουκρανές είναι γενικά πολύ δυνατές», εξομολογείται η Anna. Xειρουργήθηκε την πρώτη μέρα της επίθεσης, και όπως λέει η ίδια, δεν έχει λόγια για την 25χρονη δρα Aleskandra Telehuzova. Η γιατρός, με σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, αρνήθηκε να εγκαταλείψει την πρωτεύουσα παρά τις ευκαιρίες που της δόθηκαν. «Το Κίεβο είναι η καλύτερη πόλη του κόσμου. Αγαπώ τους ανθρώπους του, τον ποταμό Δνείπερο και τα χρώματα της άνοιξης». Όμως η ίδια περνά τις νύχτες της σε ένα δωμάτιο του τρίτου ορόφου ή στο υπόγειο, όπου κατά μήκος των τοίχων υπάρχουν στρώματα. Έχει εγκαταλείψει όλα της τα πράγματα στο διαμέρισμά της.
Η Irina, παραϊατρικό προσωπικό, έχει αποστολή την εδαφική άμυνα.
«Όταν άκουσα να πέφτουν οι πρώτες βόμβες στο Κίεβο, ένιωσα σαν να έσκασε κάποια στην αυλή μου. Είχα ένα τηλεφώνημα, μετά ένα δεύτερο που με συμβούλευαν να έρθω στο νοσοκομείο, γιατί ήταν πιο ασφαλές. Κάναμε δύο εγχειρήσεις εκείνη την ημέρα, και δεν γύρισα ποτέ σπίτι μου. Ίσως και να μην έχω πλέον σπίτι», λέει η Aleksandra. Παρά το άγχος της, όμως, δεν αφήνει να φανούν τα συναισθήματά της, προσπαθώντας να διατηρήσει το κλίμα όσο γίνεται πιο ήρεμο κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας της. Ενώ οι αίθουσες των χειρουργείων ετοιμάζονται να δεχτούν τους τραυματίες από τη μάχη του Κιέβου, η νέα γυναίκα με τα ροζ crocs, σκέφτεται τις επόμενες μέρες. «Πρέπει να έχουμε υψηλό ηθικό, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι εύκολο. Αυτοί που πολεμούν είναι στην πρώτη γραμμή, μέσα στη φωτιά. Εμείς είμαστε στη δεύτερη γραμμή, αλλά δίχως εμάς θα έχουν λιγότερες πιθανότητες να κερδίσουν αυτό τον πόλεμο».
