Αυτή η all time classic αντιγηραντική ουσία χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του ‘70 και η αποτελεσματικότητά της επιβεβαιώνεται από πολυάριθμες μελέτες. O λόγοςγια τη ρετινόλη, την πιο δραστική μορφή της βιταμίνης Α που συναντάμε σε πολλά καλλυντικά, καθώς φημίζεται για την εξαιρετική της ικανότητα να βοηθά την αναγεννητική δύναμη των κυττάρων, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση των φθορών, στη σύσφιγξη και τη λείανση της επιδερμίδας. Οι δερματολόγοι τη λατρεύουν γιατί έχει δύο διαφορετικές δράσεις στο δέρμα, τόσο στο βάθος όσο και στην επιφάνειά του. Συγκεκριμένα, στο βάθος, δηλαδή στο χόριο, ενισχύει την παραγωγή κολλαγόνου, ελαστίνης και υαλουρονικού οξέος. Ως εκ τούτου, κάνει το δέρμα πιο πυκνό και σφριγηλό. Στην επιφάνεια, πάλι, επιταχύνει τη διαδικασία ανανέωσης των κυττάρων, έχει σμηγματορυθμιστική δράση, λειαίνει τις ρυτίδες και αποχρωματίζει τις σκούρες κηλίδες, επαναφέροντας τον ομοιόμορφο χρωματικό τόνο.
Μερικές γυναίκες, μάλιστα, παρατηρούν μέχρι και σμίκρυνση των διεσταλμένων πόρων. Με λίγα λόγια, χαρίζει λάμψη και βελτιώνει τη συνολική ποιότητα και την εμφάνιση του δέρματος. Το μεγάλο της ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ωστόσο, είναι ότι έχει ορατό αποτέλεσμα πολύ γρήγορα, ήδη από τις πρώτες εφαρμογές. Υπάρχει όμως και ένα «μείον» που οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη κατά τη χρήση: πρόκειται για μια πολύ ισχυρή ουσία, η οποία έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν ως ένα επιθετικό συστατικό που μπορεί να ευθύνεται για ερεθισμούς. Όντως, σε μεγάλες δόσεις η συχνή χρήση μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα, ερυθρότητα, ακόμη και ελαφριά απολέπιση, ενώ είναι ευαίσθητη στις ακτίνες UV. Εδώ έρχεται η σύγχρονη κοσμετολογία να αναλάβει δράση ξεκινώντας τα τελευταία χρόνια έναν αγώνα δρόμου για τη δημιουργία της μη επιθετικής ρετινόλης, η οποία θα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους τύπους δέρματος, ακόμη και στο ευαίσθητο. Ωστόσο, εάν είστε έγκυος ή θηλάζετε, αφήστε το συγκεκριμένο συστατικό για αργότερα! Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις που ακολουθούν λύνουν όλες σας τις απορίες.
Τρετινοΐνη, ρετινοϊκό οξύ, ρετινόλη:
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους;
Η βιταμίνη Α είναι μια ομάδα ακόρεστων, λιποδιαλυτών θρεπτικών οργανικών ενώσεων, όπως το ρετινοϊκό οξύ, η ρετινόλη, οι εστέρες ρετινόλης και η τρετινοΐνη. «Όταν η ρετινόλη εφαρμόζεται στην επιδερμίδα, το σώμα τη μετατρέπει σε ρετινοϊκό οξύ, γιατί σε αυτή τη μορφή μπορεί να τη δεχτεί το δέρμα», εξηγεί η Anne-Laure Demessant, διευθύντρια επιστημονικής επικοινωνίας της La Roche-Posay, και συνεχίζει: «Ορισμένα προϊόντα περιέχουν επίσης εστέρες ρετινόλης, όπως ο παλμιτικός ρετινυλεστέρας. Αυτοί οι εστέρες -συχνά αποτελούν μόριο ρετινόλης σε συνδυασμό με λίπος (για πρόσθετη άνεση)– μετατρέπονται σε ρετινόλη και μετά σε ρετινοϊκό οξύ. Επίσης, υπάρχουν κάποια προϊόντα σταδιακής απελευθέρωσης ρετινόλης, έχουν δηλαδή μια πιο βραδεία δράση, η οποία είναι λιγότερο σκληρή για το δέρμα.
Όσο για την τρετινοΐνη, αυτή τη στιγμή είναι το πιο καθαρό, δραστικό και αποτελεσματικό παράγωγο της βιταμίνης Α και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς και ξηρότητα. Γι’ αυτό χορηγείται μόνο κατόπιν συνταγογράφησης από δερματολόγους, οι οποίοι το χρησιμοποιούν σε θεραπείες για την καταπολέμηση της ακμής ή των σημαδιών φωτογήρανσης, όπως οι καφέ κηλίδες που σχηματίζονται από την έκθεση στον ήλιο.
Σε ποια ηλικία μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ρετινόλη;
Το lifestyle (κάπνισμα, εκτεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία) και το DNA είναι παράγοντες που καθορίζουν την κατάλληλη στιγμή, καθώς αυτή εξαρτάται από την ηλικία που θα κάνουν την εμφάνισή τους τα σημάδια της φωτογήρανσης. Μπορεί να είναι στα 35 ή στα 45, ανάλογα. Σίγουρα, όμως, μετά την εμμηνόπαυση, όταν οι απότομες ορμονικές αλλαγές προκαλούν απώλεια πυκνότητας, η ρετινόλη θα γίνει ο απόλυτος σύμμαχος αντιγήρανσης, αρκεί να αντισταθμίζεται η ξηρότητα της επιδερμίδας με κρέμες πλούσιες σε φυσικούς παράγοντες ενυδάτωσης, όπως τα λιπίδια και η ουρία. «Η πρόωρη γήρανση που συνδέεται με περιβαλλοντικούς
παράγοντες μπορεί σίγουρα να αντιμετωπιστεί είτε με τη μείωση της έκθεσης στον ήλιο είτε με την τοπική εφαρμογή ενεργών δραστικών συστατικών, όπως είναι η ρετινόλη που περιορίζουν τον αντίκτυπό τους», λέει η Γαλλίδα δερματολόγος δρ Marie Jourdan.
Σε τι συχνότητα πρέπει να εφαρμόζεται;
Τα περισσότερα προϊόντα έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμοποιούνται το βράδυ πριν από τον ύπνο, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος που ελλοχεύει από την έκθεση στον ήλιο όταν επενδύουμε στη δραστική αυτή ουσία. «Για αρχή καλό είναι να εκπαιδεύσετε την επιδερμίδα σας στη χρήση της για να δείτε και πώς θα αντιδράσει», προτείνει η δρ Nina Roos, διάσημη δερματολόγος με έδρα το Παρίσι, και συνεχίζει: «Μπορείτε να ξεκινήσετε την εφαρμογή δύο φορές την εβδομάδα. Εάν το δέρμα σας δεν εμφανίσει κοκκινίλα, αυξήστε σταδιακά τη δόση. Αρχικά, υιοθετήστε την ακόλουθη ρουτίνα: ένα βράδυ ”επανόρθωσης” με ρετινόλη, μετά δύο βράδια ”επούλωσης”, επενδύοντας σε ενυδατικές και καταπραϋντικές κρέμες, με συστατικά όπως το υαλουρονικό οξύ και η γλυκερίνη». Σε κάθε περίπτωση, εάν παρατηρήσετε έντονο και επίμονο ερεθισμό ή αίσθηση καψίματος στο δέρμα σας, διακόψτε τη χρήση του προϊόντος ρετινόλης που χρησιμοποιείτε και επικοινωνήστε με τον δερματολόγο σας.
Η χρήση SPF είναι απαραίτητη το πρωί;
Η αντιηλιακή προστασία είναι επιτακτική 365 μέρες τον χρόνο, όταν χρησιμοποιούμε ρετινόλη. Ένα αντιηλιακό πόλης με φίλτρα UV ευρέος φάσματος SPF 50 είναι ιδανικό για να δημιουργήσει την απαραίτητη ομπρέλα που θα αντισταθμίσει την ευαισθησία που μπορεί να προκαλέσει η έκθεση στον ήλιο όταν χρησιμοποιούμε αυτό το συστατικό.
Η μέθοδος «σάντουιτς ενυδάτωσης» είναι αποτελεσματική;
Πρόκειται για μια πρακτική που γεννήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ουσιαστικά μιλάμε για την τεχνική του layering. Για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους από την εφαρμογή της ρετινόλης, ορισμένοι επιλέγουν να απλώσουν πρώτα μια ενυδατική κρέμα, μετά τον ορό ρετινόλης και μετά μια δεύτερη στρώση από την ενυδατική. «Προς το παρόν, καμία μελέτη δεν δείχνει ότι αυτή η μέθοδος είναι περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματική, οπότε αν λειτουργεί για το δέρμα σας, γιατί όχι;» προτείνει η Demessant.
Σε τι συγκεντρώσεις είναι καλό να την επιλέγουμε;
«Η συγκέντρωση ρετινόλης 1% σε προϊόντα είναι πολύ υψηλή, επομένως δεν συνιστούμε να ξεκινήσετε από εκεί», λέει η Demessant, και συνεχίζει: «Η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συγκέντρωση ενός συστατικού, εξάλλου, δεν σημαίνει «Οι αρχάριες καλό είναι να ξεκινούν σιγά σιγά από συγκεντρώσεις γύρω στο 0,2% μέχρι να γίνει το λεγόμενο skin hardening, δηλαδή να συνηθίσει η επιδερμίδα τη χρήση του συστατικού», συμπληρώνει η Nina Roos και εξηγεί: «Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι να βρείτε το προϊόν που θα εφαρμόσετε τοπικά: κάποιοι θα επιλέξουν αμπούλα ρετινόλης για τον έλεγχο της δόσης, άλλοι μπορεί να προτιμήσουν κάψουλες, μια κρέμα ή έναν ορό. Οι παρασκευαστές έχουν κάνει τεράστια πρόοδο: τα μόρια της οικογένειας της ρετινόλης είναι πλέον συμβατά με όλες τις υφές: τζελ, ορό, κρέμα κ.λπ.».
Η ρετινόλη μπορεί να συνδυαστεί με οξέα ή βιταμίνη C;
Μιλάμε για ενεργά, δυνητικά ερεθιστικά συστατικά που καλό είναι να αποφεύγεται η από κοινού χρήση τους.Ρετινόλη και βιταμίνη C: Ο συνδυασμός τους μπορεί να προκαλέσει υπερβολική απολέπιση, με αποτέλεσμα την αυξημένη ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο. Η ανάμειξή τους αλλάζει, επίσης, το pH του κάθε δέρματος, κάνοντάς τα λιγότερο ενεργά. Επενδύστε στη ρετινόλη το βράδυ και στη βιταμίνη C το πρωί.Ρετινόλη και οξέα: Τα ρετινοειδή δεν πρέπει να συνδυάζονται με τα AHAs (άλφα υδροξέα) γιατί αυτό μπορεί να αλλοιώσει το φράγμα υγρασίας του δέρματος και να έχει ανεπιθύμητες παρενέργειες (ερυθρότητα, ξηρότητα). Τόσο η ρετινόλη όσο και τα AHAs, όπως είναι το γαλακτικό οξύ και το γλυκολικό οξύ, είναι αντιγηραντικά συστατικά που ανανεώνουν το δέρμα και μειώνουν τα σημάδια της γήρανσης. «Χρησιμοποιώντας δύο απολεπιστικά μαζί, αυξάνεται η πιθανότητα ερεθισμού», λέει η Roos. Το ίδιο ισχύει και για τον συνδυασμό ρετινόλης με BHAs (βήτα υδροξέα) όπως το γνωστό σαλικυλικό οξύ.
Βakuchiol: Eίναι τoφυτικό υποκατάστατο της ρετινόλης;
Πολλά brands ανοίγουν τον δρόμο για την πράσινη ή οργανική ρετινόλη. Πρόκειται για μόρια που δεν έχουν καμία σχέση με τη βιταμίνη Α. Συχνά, είναι φυτικά εκχυλίσματα, τα οποία βρέθηκε ότι έχουν ένα ή περισσότερα αποτελέσματα συγκρίσιμα με τη δράση της ρετινόλης, χωρίς την επιθετική πλευρά της. Η πιο πρόσφατη ανακάλυψη της σύγχρονης κοσμετολογίας είναι το bakuchiol (μπακουχιόλη). Πρόκειται για το εκχύλισμα των σπόρων του φυτού Psoralea Corylifolia της Ανατολικής Ασίας και απ’ ό,τι δείχνουν οι πρώτες μελέτες επιταχύνει την κυτταρική ανανέωση όπως η ρετινόλη, είναι όμως πολύ καλά ανεκτό από όλους τους τύπους δέρματος,
ακόμη και από το ευαίσθητο.
Με σταθεροποιητικούς παράγοντες που εγγυώνται την αποφυγή μείωσης της αποτελεσματικότητάς της: Βραδινός ορός με 0,2% καθαρή ρετινόλη Revitalift Laser Pure Retinol Night Serum της L’ ORÉAL PARIS.
Διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου: Φροντίδα νύχτας υψηλής αποτελεσματικότητας με ρετινόλη, Retinol 0.3 της SKINCEUTICALS (skinceuticals.gr).
Με έντονη απολεπιστική δράση: Προϊόν λάμψης με ρετινόλη και bakuchiol, ZO SKIN HEALTH Retinol Skin Brightener 0,25%, με την υπογραφή του παγκοσμίου φήμης ερευνητή -δερματολόγου Dr. Zein Obagi (zoskinhealth.com).
Με υφή που γλιστρά στο δέρμα θέτοντας τις βάσεις για μια μοναδική βραδινή ιεροτελεστία αισθήσεων: Νυχτερινός ορός με μια αποκλειστική, σπάνια μορφή ρετινόλης από λιπίδια και ρετινόλη χαβιαριού Skin Caviar Night Time Oil της LA PRAIRIE.
Το πρωτοποριακό: Συμπύκνωμα νύχτας που συνδυάζει ισχυρή ρετινόλη με βοτανικά έλαια θρέψης σε αεροστεγείς, αδιαφανείς κάψουλες, Ideal Resourse Youth Retinol Oil Concentrate της DARPHIN (στα φαρμακεία).
Για να τεστάρετε την επιδερμίδα σας: Δέκα αμπούλες ρετινόλης LA CABINE Pure Retinol (lacabine.es).
Σε μικροδόσεις για καθημερινή χρήση: Δραστικός ορός με καθαρή ρετινόλη, ceramides και πεπτίδια,Retinol Skin-Renewing Daily Micro-Dose Serum της KIEHL’S.
Ειδικά σχεδιασμένος για μεγαλύτερη ανοχή από το ευαίσθητο δέρμα: Oρός με καθαρή ρετινόλη και βιταμίνη Β3 Retinol B3 Serum της LA ROCHEPOSAY (στα φαρμακεία).
Με ρετινόλη βραδείας αποδέσμευσης: Τονωτική λοσιόν PIXI Retinol Toner (sephora.gr).
Ήπιος και κατάλληλος για χρήση ακόμη και δύο φορές την ημέρα: Αντιρυτιδικός ορός με ρετινοειδές επόμενης γενιάς -παράγωγο Βιταμίνης A-, Smart Clinical Repair Wrinkle Correcting Serum της CLINIQUE.
Με πλούσια, μη λιπαρή υφή που απορροφάται άμεσα: Αντιγηραντική κρέμα νύχτας με ρετινόλη και βιταμίνη Ε για το πρόσωπο και τον λαιμό, Night Force A+E Retinol Anti-Ageing Night Cream της FREZYDERM (στα φαρμακεία).
Vegan έλαιο λάμψης για το πρόσωπο με bakuchiol, Sunshine Drops της GOODIN, hondoscenter.com.
Αντιρυτιδική κρέμα με προκολλαγόνο bakuchiol Cica-Filler Anti-Wrinkle Cream της LIERAC (σε επιλεγμένα φαρμακεία).
To ολοκαίνουριο προϊόν της Drunk Elephant, Α-GloeiTM Maretinol Oil, συνδυάζει 0,5 % vegan ρετινόλη με παρθένο έλαιο marula και ceramides.
Cover photo: IMAXtree
