Μια φιλία μπορεί να μας βγάλει τον καλύτερό μας εαυτό, ενώ παράλληλα μπορεί να μας αποδυναμώσει, βάζοντάς μας σε δίλημμα για τον τρόπο που θέλουμε να ζούμε και το πως επιλέγουμε να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματά μας. Ένας πραγματικός φίλος είναι βασικό μέρος της ζωής σου, μπορεί να είναι η οικογένεια που έχεις επιλέξει και συνεχίζεις να επιλέγεις καθημερινά. Μια φιλία κρατάει μυστικά, ευάλωτες και εξευτελιστικές στιγμές, αλλά κυρίως η ποιότητά της φαίνεται στον τρόπο που μαθαίνει ο ένας απο τον άλλον την έννοια της εμπιστοσύνης και στο πως μπορείς τόσο εσύ όσο και ο φίλος σου να στηρίζεσαι στα πόδια σου και να εξωτερικεύει ο καθένας τον δικό του δυναμισμό και προσωπικότητα με τον πιο αυθεντικό τρόπο.
Όμως ενω κάποιες φιλίες μπορούν να σε βοηθήσουν να ωριμάσεις σαν άνθρωπος, άλλες ίσως τελικά να μην αξίζουν τόσο. Μεταξύ μας τώρα, δεν είναι λίγες οι φιλίες που έχεις απο το παρελθόν, που σε βοηθούν να ξεπεράσεις κάποιες μέρες τα δικά σου προβλήματα και να βάλεις ευχάριστα τα προβλήματά σου στην άκρη χωρίς να πάρεις ή να δώσεις ιδιαίτερα πράγματα σε πνευματικό επίπεδο. Για μένα, αυτοί είναι οι “γνωστοί”, όσο κι αν θέλεις να τους αποκαλείς φίλους, η έννοια αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη και σημαντικότερη απο αυτό.
Κάποτε ένας φίλος μου, μου είχε πει πως η παρέα και οι φιλίες είναι έννοιες ρευστές στο χρόνο και εξαρτώνται κυρίως απο το χώρο που βρίσκεσαι. Είχα μεγάλη άρνηση στο να κατανοήσω και να δεχτώ κάτι τέτοιο και γιαυτό του απάντησα πως η φιλία που αξίζει και τη θέλεις στη ζωή σου είναι μια κοινή προσπάθεια και ακόμη κι αν είσαι χιλιόμετρα μακριά, πάντα υπάρχουν οι άνθρωποι που κρατάς μέσα σου, που σου προσφέρουν τόσα και ας μην τους βλέπεις κάθε μέρα. Ήταν αρκετά σκεπτικός με αυτό. Όμως αυτή τη στιγμή είναι στην Ολλανδία και εγώ στην Ελλάδα. Και είναι ακόμη φίλος μου με όλη τη σημασία της έννοιας, κι ας έχουμε να βρεθούμε σχεδόν 2 χρόνια.
Σε γενικές γραμμές όμως, δεν είχε άδικο. Δεν είναι λίγες οι “φιλίες” που διατηρούνται λόγω ανάγκης, τοποθεσίας και ξεγνοιασιάς, αν και μεγαλώνοντας ανακαλύπτεις πως είναι προτιμότερο να μείνεις στο σπίτι σου με το σκύλο σου και να ξεκουραστείς διαβάζοντας το αγαπημένο σου βιβλίο, παρά να βγεις με κάποιον που δεν έχει τίποτα ουσιαστικό να σου δώσει και η σχέση σας είναι στην πραγματικότητα μια επιφανειακή καλοπέραση, με ανταλλαγή ανούσιων κοπλιμέντων που οδηγεί σε μια σιωπηρή κοινή επιβεβαίωση που αντλεί ο ένας απο τον άλλον. Κανείς δεν μεγαλώνει μέσα απο αυτό, κανείς δεν εξελίσσεται. Είναι χρόνος κατ’εμέ, χαμένος.
Για να αναγνωρίσεις αν η φιλίες που έχεις στη ζωή σου λοιπόν, χρειάζονται αξιολόγηση, η ψυχική αναλύτρια Aman Bhonsle υποστηρίζει πως υπάρχουν 5 σημάδια τα οποία είναι πολύ σημαντικά και πρέπει να πληρούνται και απο τις δυο πλευρές. Μην τρομάξεις όμως, αν αυτά τα σημάδια σε οδηγήσουν και σε μια αυτοκριτική διαδικασία. Σίγουρα θα είναι για καλό.
1. Κάποιος που σε σέβεται και δε σε μειώνει
Η διατήρηση μιας φιλίας είναι απόρροια αμοιβαίου σεβασμού. Ένας φίλος δεν μπορεί να αντλεί ικανοποίηση απο το να σε μειώνει ή να μετατρέπει τη ζωή σου και τις επιλογές σου σε μια ακόμη ατάκα προς ευχαρίστηση δική του και της παρέας, Οι άνθρωποι είμαστε πολύ επιρρεπείς στη δημιουργία μοτίβων στη ζωή μας και συχνά-πυκνά, αυτά μας οδηγούν σε επαναλλαμβανόμενα λάθη.
Ακόμη και τα μεγαλύτερα μυαλά της γενιάς μας με την απόλυτη ενσυναίσθηση, δεν μπορούν να ξεφύγουν από κάποιες κακές επιλογές στη διάρκεια της ζωής τους. Ο παθών όμως σίγουρα θα πρέπει να είναι μαθών. Ο φίλος που αδράτει κάθε ευκαιρία για να σου υπενθυμίσει τι κάνεις λάθος ή που ευχαριστιέται να σε κάνει να νιώθεις άσχημα μπροστά σε άλλους, ίσως να μην είναι και η νούμερο 1 επιλογή σου.
Συμπέρασμα: Το να σου επισημαίνει κάποιος τα λάθη σου με σκοπό να γίνεις καλύτερος, είναι θεμιτό. Όμως σε μεγάλη συχνότητα και με κακό τρόπο, είναι μια μορφή τοξικότητας που δεν τη χρειάζεσαι στη ζωή σου.
2. Ειλικρίνεια OVER ALL
Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που έχουμε στη ζωή μας και αυτοαποκαλούνται φίλοι μας κάθε φορά που συναναστρεφόμαστε μαζί τους. Αυτοί είναι οι ίδιοι άνθρωποι που καλύπτουν την προσωπική τους ανάγκη για να “κάνουν κάτι ενδιαφέρον” ή για να “έχουν μια παρέα να βγουν” ή απλά “οποιονδήποτε να τους ακούσει”. ‘Ομως η αξία της φιλίας μετράται στους ανθρώπους που δείχνουν πραγματικό ενδιαφέρον στη ζωή σου και σε βοηθούν να κερδίσεις πράγματα απο τις εμπειρίες σου, οχι απλά να σου λένε μόνο οτι όλα θα πάνε καλά και πόση ταύτιση νιώθουν μαζί σου.
Συμπέρασμα: Ο πραγματικός φίλος σε παροτρύνει να ξεκινήσεις κάτι νέο, να αφήσεις πίσω μια κακιά συνήθεια, να γνωρίσεις κι άλλους ανθρώπους που έχουν να σου προσφέρουν πράγματα, να σε βοηθήσει να προσαρμοστείς στη νέα σου δουλειά και γενικά σε εμπλουτίζει, χωρίς να αρκείται μόνο στο να σε αποφορτίζει.
3. Αυτός που δεν θέλει να ελέγχει τη ζωή σου
Οι φιλίες υπάρχει περίπτωση να γίνουν κτητικές. Τέτοιες φιλίες συνήθως βασίζονται σε μια ανωριμότητα και μια αίσθηση ελέγχου στα αισθήματα και στο χρόνο του άλλου. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που απλά δε σε αφήνουν να αναπνεύσεις. Στήνουν ή διαλύουν το πρόγραμμά τους με βάση εσένα και απαιτούν να είσαι εκεί σε οτιδήποτε κανονίσουν. Αυτό δεν είναι μόνο άβολο αλλά και ασκεί μια πίεση ελέγχου στη ζωή σου, που ούτε τη θέλεις, ούτε τη χρειάζεσαι. Και δυστυχώς, δεν είναι πάντα εύκολο να το αποφύγεις αν θέλεις να μείνεις μακριά απο παρεξηγήσεις. Ως ανθρώπινα όντα, έχουμε τις ανάγκες προσωπικωπικής εξέλιξης, χώρου και χρόνου και θα έπρεπε να έχουμε και την ευχέρεια της επιλογής για το πως να τον διαχειριστούμε.
Συμπέρασμα: Το να εξακολουθείς να υπάρχεις σε μια κατάσταση που πιθανότατα να μη συμβαδίζει με τα πιστεύω σου, ή σε κάθε περίπτωση, που δε θέλεις να είσαι και να λες ναι σε ό,τι σου ζητηθεί σε έναν άνθρωπο που εκμεταλλεύεται ουσιαστικά την διακριτικότητά σου, σίγουρα θα σε οδηγήσει σε ένα τοξικό περιβάλλον, που θα σε επιβαρύνει. Κάνε τα πάντα να βγείς απο απο αυτό με όποιον τρόπο θεωρείς καλύτερο.
4. Αυτός που σέβεται το χώρο σου
Όλοι έχουμε να κερδίσουμε πράγματα απο τον προσωπικό μας χώρο και την ιδιωτικότητά μας. Ένας φίλος οφείλει να το καταλάβει αυτό και να σου δώσει το χώρο και το χρόνο που χρειάζεσαι για να κάνεις self-healing. Ναι θα ήταν ωραίο να ήταν κι εκείνος εκεί, αλλά μόνο όταν είσαι έτοιμη και έχεις τη θέληση να το συζητήσεις. Μια φιλία πρέπει να είναι ρεαλιστική και να βασίζεται στην κατανόηση πως όλοι έχουμε τις καλές και τις κακές μας μέρες.
Συμπέρασμα: Ο φίλος σου πρέπει να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες σου και να μην επιχειρεί να τρέξει προς τη διάσωσή σου με όποιο τρόπο θεωρεί εκείνος καλύτερο, όταν αυτό δε του έχει καν ζητηθεί.
5. Να μη σε εκμεταλλεύεται
Σε κάποιες φιλικές καταστάσεις, παρατηρούμε πως υπάρχουν δυο ρόλοι. Ο άνθρωπος που συνεχώς παίρνει και ο άνθρωπος που μονίμως δίνει. Αυτό καθιστά την κατάσταση και τη δυναμική μεταξύ τους άδικη και μονόπλευρη. Ο φίλος που σε βλέπει ως άνθρωπο και όχι ως αντικείμενο ή free pass, είναι ιδανικός. Δεν είναι λίγοι οι φίλοι που τείνουν να παρουσιάζουν με υπερβολή μια κατάσταση ή δημιουργούν μια κατάσταση κρίσης, για να κερδίσουν προσοχή. Αναμένουν να είσαι συνεχώς, συναισθηματικά, οικονομικά, σωματικά και πνευματικά διαθέσιμος για εκείνους και τη ζωή τους, χωρίς να δίνουν ιδιαίτερη βάση ή να δείχνουν κάποια ευαισθησία στη δική σου ζωή, στο δικό σου mood, τις δικές σου αξίες και το δικό σου πρόγραμμα.
Συμπέρασμα: Αυτοί είναι οι φίλοι που χρειάζονται πάντα χρήματα, χρόνο, λύσεις και προσοχή. Μια φιλία οφείλει να βασίζεται στην έννοια της αμοιβαιότητας και εάν νιώθεις μια πίεση και μια κούραση απο την κατάσταση αυτή, τότε μάλλον ήρθε η ώρα να εκτιμήσεις εάν μια τέτοια φιλία προσθέτει αξία ή απλώς επιπλέον κόπο και άγχος στη ζωή σου.
Όσο συνεχίζεις να επενδύεις και να δίνεις πράγματα στους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά σου και κυρίως σε αυτούς που εσύ έχεις ορίσει ως “φίλους” , θα πρέπει να έχεις πάντα στο μυαλό σου πως μια γερή φιλία σημαίνει πολλά παραπάνω απ’όσα φανταζεσαι. Είναι αυτή που μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τις πιο σκοτεινές σου στιγμές, είναι αυτή που θα χαρεί και δε θα ζηλέψει ποτέ με τη χαρά σου, είναι αυτή που θα δωθεί θα επενδύσει και θα σε ανεβάσει σε όλα τα επίπεδα της ζωής σου. Η πραγματική φιλία είναι αυτή που σε κάνει καθημερινά “πλουσιότερο” σαν άνθρωπο. Ωστόσο, καθώς οι επιλογές μας συνεχίζουν να μας καθορίζουν, δεν πρέπει να ξεχνάς πως η φιλία είναι μια ακόμη επιλογή που μπορεί είτε να μας ανοίξει τα μάτια και να μας κάνει καλύτερους, είτε να μας προβληματίσει έντονα. Όλα αυτά εξαρτώνται απο το σε ποιόν έχουμε δώσει το δικαίωμα να μπεί ή να είναι στη ζωή μας. Και όπως συμβαίνει με τις περισσότερες καταστάσεις ή και σχέσεις που αξίζουν, η καθημερινή συντήρηση είναι αναγκαία, καθώς και μια σοβαρή αξιολόγηση των ανθρώπων που έχεις δίπλα σου.
