της Αλεξίας Σβώλου. Φωτογράφος: Thiemo Sander. Styling: Claire Emily Sibille.
Τον τελευταίο χρόνο δεν πρέπει να υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που να μην έχει αντιληφθεί πόσο σημαντική είναι η πνευμονική υγεία, καθώς ο κορονοϊός προσβάλλει πρώτα τους πνεύμονες. Εξίσου απειλητικοί είναι και άλλοι εχθροί οι οποίοι αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και οι οποίοι εκπέμπονται από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, τις βιομηχανίες, τα τζάκια, τα barbeque, τα εστιατόρια-ψησταριές. Όλοι μαζί δημιουργούν τον «μαύρο άνθρακα», την αιθάλη με τα μικροσωματίδια PM2,5 τα οποία με την εισπνοή φτάνουν στο κροσσωτό επιθήλιο των πνευμόνων και προκαλούν συσσωρευτικές βλάβες.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Βαγγέλης Φιλόπουλος, έχει αποδειχθεί ότι οι καπνοί από τα τζάκια και τις ψησταριές μαζί με άλλα ατμοσφαιρικά σωματίδια σκοτώνουν στη χώρα μας πρόωρα περίπου 13.000 ανθρώπους τον χρόνο, είναι δηλαδή πιο επικίνδυνοι από τον κορονοϊό. Οι κύριες ασθένειες που προκαλούνται από την εισπνοή των ατμοσφαιρικών ρύπων είναι διάφοροι καρκίνοι, με πρώτο εκείνον των πνευμόνων, και η αύξηση των νέων διαγνώσεων είναι τόσο ανησυχητική, που ο κος Φιλόπουλος υποστηρίζει ότι η Πολιτεία πρέπει να θεσπίσει με νόμο την υποχρεωτική χρήση φίλτρων στις ταβέρνες και τις ψησταριές. Μια άλλη κατηγορία νοσημάτων που παρουσιάζουν αυξητική τάση είναι τα χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια που είναι ακόμη πιο συχνή στους καπνιστές και στις καπνίστριες.
Πράσινο σπίτι για καλύτερη ζωή
Σε ό,τι αφορά τον χώρο μας, ο Ευάγγελος Γερασόπουλος, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, συνιστά να το αερίζουμε συστηματικά νωρίς το πρωί ή μετά τα μεσάνυχτα, όταν οι εξωτερικοί ατμοσφαιρικοί ρύποι βρίσκονται στη χαμηλότερη συγκέντρωσή τους. Στην αντίθετη περίπτωση, αν αερίζουμε την ώρα που η ρύπανση βρίσκεται «στο κόκκινο», όλοι οι ρύποι θα εισβάλλουν στους εσωτερικούς χώρους και θα παραμείνουν για πολλές ώρες δημιουργώντας μια τοξική ατμόσφαιρα στο σαλόνι και την κρεβατοκάμαρα. Επίσης πρέπει να αποφεύγουμε τις μοκέτες και τα βαριά υφάσματα επιπλώσεως, να χρησιμοποιούμε αφυγραντήρα για την υγρασία και να μην επιτρέπουμε σε κανένα να καπνίσει μέσα στο σπίτι. Είναι σημαντικό να δημιουργήσουμε μια πράσινη όαση στον κήπο ή τις βεράντες και να μην υποτιμούμε τη συμβολή του ήλιου της πόλης στην πρόωρη γήρανση, που μαζί με όλους τους υπόλοιπους παράγοντες γήρανσης (στρες, ρύπανση, μπλε φως κ.λπ.) δημιουργούν το περίφημο εκθεσίωμα. Η θεωρία του Εκθεσιώματος που αναπτύχθηκε από τους επιστήμονες των εργαστηρίων της Vichy εξηγεί ότι το 80% της επιδερμικής γήρανσης οφείλεται σε αυτό το τοξικό κοκτέιλ, το οποίο μπορούμε να αποδυναμώσουμε.
Περισσότερη ατομική ευθύνη
Η πανδημία της Covid-19 μας δίδαξε τη σημασία της ατομικής ευθύνης, η οποία δεν εξαντλείται στην υγιεινή των χεριών και στη χρήση μάσκας. Ατομική ευθύνη είναι να πετάμε λιγότερα απορρίμματα, να μη χρησιμοποιούμε πλαστικά, αλλά ανακυκλώσιμα υλικά, να μη βρομίζουμε τις παιδικές χαρές, τους δρόμους και τις παραλίες με σκουπίδια και -κυρίως- με τον μεγαλύτερο ρυπαντή, τη γόπα του τσιγάρου. Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία για παιδικές χαρές και παραλίες smoke free και χωρίς γόπες. Οι τελευταίες καταλήγουν στη θάλασσα δηλητηριάζοντας τη θαλάσσια ζωή και τελικά εμάς, μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Ατομική ευθύνη σημαίνει να μην πετάμε απορρίμματα έξω από το αυτοκίνητο, να ψωνίζουμε όσα τρόφιμα χρειαζόμαστε και να μην πετάμε τόνους φαγητού στα σκουπίδια, να χρησιμοποιούμε τσάντες από ανακυκλώσιμο υλικό στο σούπερ μάρκετ, να προσπαθούμε να αφήνουμε το δάσος, τα πάρκα, τις ακτές όπως τα βρήκαμε. Ατομική ευθύνη είναι να πίνουμε πολύ νερό στην παραλία, αλλά να μην πετάμε στην άμμο τα πλαστικά μπουκάλια, να φοράμε αντιηλιακό με δείκτη προστασίας και να μην παρατάμε εδώ κι εκεί τις άδειες συσκευασίες, να προτιμάμε αντιηλιακά που δεν δημιουργούν κηλίδες λαδιού στη θάλασσα και δεν περιέχουν συστατικά που δηλητηριάζουν τα κοράλλια. Γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι μόνος του, κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί. Είμαστε όλοι κομμάτι της ίδιας ηπείρου και η επιβίωσή της μας αφορά όλους.
Ο υπολογιστής μάς γερνά
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις πηγές ρύπανσης μέσα στο ίδιο μας στο σπίτι όπου, εκτός από το BBQ στη βεράντα ή το τζάκι στο σαλόνι, βομβαρδιζόμαστε και από το μπλε φως το οποίο εκπέμπουν οι οθόνες LED. Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, η τηλεργασία και η μεταφορά πολλών δραστηριοτήτων -που κανονικά γίνονταν δια ζώσης- σε ψηφιακό περιβάλλον, μας κράτησε δέσμιους μιας οθόνης για πολλούς μήνες, με αποτέλεσμα η επιβάρυνση από όλη αυτή την ακτινοβολία να αποτυπώνεται στο δέρμα μας. Το μπλε φως γερνάει πρόωρα την επιδερμίδα, ενώ υπάρχουν κι άλλες πηγές οικιακών ρύπων που ερεθίζουν το αναπνευστικό σύστημα και το δέρμα, όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και οι μύκητες της υγρασίας.
