Νηστεία και διαλογισμός είναι μόνο μερικά από τα μυστικά αντιγήρανσης που μαθαίνουμε τα τελευταία χρόνια ότι «δουλεύουν» για τη διατήρηση ενός νεανικού νου και σώματος. Πρόσφατα ήρθε στη δημοσιότητα και μια κλινική μελέτη που αναζητά την απάντηση στο δικό μας αίμα ή, για να το θέσουμε πιο απλά, στη «διόρθωσή» του μέσω της αφαίρεσης στοιχείων που γερνούν τον οργανισμό. Μάλιστα, το… φιλτράρισμα του πλάσματος αίματος φάνηκε πως ανανεώνει τους ιστούς και αναστρέφει τη γήρανση στα πειραματόζωα. Πόσο κοντά είμαστε στο να γίνει μια τέτοια θεραπεία στον άνθρωπο;
Το κόκκινο ελιξίριο της νεότητας
Το αίμα μας περιέχει κυτταρικά στοιχεία, πλάσμα, νερό, ένζυμα, πρωτεΐνες, ηλεκτρολύτες, ιχνοστοιχεία. Οι επιστήμονες προσπαθούν να δουν αν μια στοχευμένη πλασμαφαίρεση, δηλαδή απομάκρυνση συστατικών που μπορεί να γίνονται επιβλαβή με την ηλικία, όπως κάποιες πρωτεΐνες, βελτιώνει την υγεία μας και θεραπεύει εκφυλιστικές παθήσεις που σχετίζονται με τα χρόνια (π.χ. άνοια κ.ά.). Η μελέτη (Aging, 2020) που διενέργησαν σε πειραματόζωα επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Berkeley στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, έδειξε πως αν αντικαταστήσουν μισή ποσότητα από τον ορό πλάσματος και στη θέση του προσθέσουν μείγμα από αλατούχο διάλυμα και αλβουμίνη (είδος πρωτεΐνης), οι μύες τους γίνονται πιο νεανικοί και λειτουργικοί, το ίδιο και ο εγκέφαλος και ο ιστός του ήπατος. Στους ανθρώπους, μια αντίστοιχη διαδικασία ονομάζεται θεραπευτική ανταλλαγή πλάσματος ή πλασμαφαίρεση και έχει εγκριθεί ως θεραπεία για αυτοάνοσα νοσήματα (μυασθένεια Gravis κ.ά.).
Η ερευνητική ομάδα του Berkeley πραγματοποιεί την τελική φάση κλινικών μελετών, ώστε να δει αν η ανταλλαγή πλάσματος που έγινε σε ηλικιωμένα πειραματόζωα μπορεί να αντιμετωπίσει ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία στους ανθρώπους.
Πόσο κοντά σε μια τέτοια θεραπεία βρισκόμαστε σήμερα; Ο αιματολόγος Ηλίας Ευμορφιάδης αναφέρει: «Η έρευνα σε ποντίκια, αν και ενδιαφέρουσα, οδηγεί σε συμπεράσματα τα οποία απέχουν πάρα πολύ από το να μπορούν να ισχύσουν σε ανθρώπους. Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι είναι εύθραυστοι και συνήθως λαμβάνουν πολλαπλές φαρμακευτικές αγωγές, με αποτέλεσμα η πλασμαφαίρεση σε αυτούς να ενέχει κινδύνους. Ο θεράπων ιατρός πάντοτε “ζυγίζει” τη σχέση θεραπευτικού οφέλους και κινδύνου για να προχωρήσει στην παρέμβαση αυτή καθώς, εκτός των καρδιαγγειακών επιπλοκών, με το πλάσμα δεν αφαιρούνται μόνο οι ουσίες που δυνητικά προκαλούν γήρανση, αλλά και άλλες, όπως ανοσοσφαιρίνες, αντισώματα, παράγοντες της πήξης και ακόμη περισσότερες που δεν αναπληρώνονται μόνο με τη χορήγηση αλβουμίνης. Επομένως, ναι μεν η πλασμαφαίρεση είναι μια σχετικά ασφαλής θεραπευτική μέθοδος με λίγες παρενέργειες, αλλά στην παρούσα φάση δεν πρέπει καν να σκεφτόμαστε το ενδεχόμενο αυτή να γίνεται σε υγιείς ανθρώπους με στόχο την αναστροφή της γήρανσης. Η μελέτη θα μπορούσε να δώσει αποτελέσματα σχετικά με τις ουσίες που πιθανά επιταχύνουν και οδηγούν στη γήρανση. Εάν αυτές αναγνωρισθούν, τότε μελλοντικά μπορεί να καταστεί δυνατό να αφαιρεθούν από το πλάσμα. Σε αυτή την περίπτωση θα έχει γίνει ένα σημαντικό βήμα όσον αφορά την αντιγήρανση».
