Cover photo: @livia_auer
Νέα έρευνα από την Mayo Clinic δείχνει ότι η έλλειψη επαρκούς ύπνου σε συνδυασμό με την ελεύθερη πρόσβαση σε τρόφιμα αυξάνει την κατανάλωση θερμίδων και κατά συνέπεια τη συσσώρευση λίπους, ειδικά στην κοιλιά. Τα ευρήματα μιας τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης μελέτης με επικεφαλής την Naima Covassin, Ph.D., ερευνήτρια καρδιαγγειακής ιατρικής στη Mayo Clinic, δείχνουν ότι η έλλειψη επαρκούς ύπνου οδήγησε σε αύξηση 9% στο συνολικό κοιλιακό λίπος και 11% αύξηση στο κοιλιακό σπλαχνικό λίπος. Το σπλαχνικό λίπος εναποτίθεται βαθιά μέσα στην κοιλιά γύρω από τα εσωτερικά όργανα και συνδέεται στενά με καρδιακές και μεταβολικές παθήσεις.
Η έλλειψη επαρκούς ύπνου είναι συχνά μια επιλογή συμπεριφοράς και αυτή η επιλογή γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής. Περισσότερο από το ένα τρίτο των ενηλίκων στις ΗΠΑ συνήθως δεν κοιμούνται αρκετά, είτε λόγω της εργασίας τους, των έξυπνων συσκευών ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που εισβάλλουν συχνά στις παραδοσιακές ώρες ύπνου. Επίσης, οι άνθρωποι τείνουν να τρώνε περισσότερο όταν κοιμούνται λιγότερο χωρίς όμως να αυξάνουν και τη σωματική δραστηριότητα.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι ο σύντομος ύπνος, ακόμη και σε νεαρά, υγιή και σχετικά αδύνατα άτομα, σχετίζεται με αύξηση της πρόσληψης θερμίδων, πολύ μικρή αύξηση βάρους και σημαντική αύξηση στη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά», λέει ο Virend Somers. MD, Ph.D., καθηγητής Καρδιαγγειακής Ιατρικής στο Alice Sheets Marriott και ο κύριος ερευνητής της μελέτης.
«Κανονικά, το λίπος εναποτίθεται κατά προτίμηση υποδορίως ή κάτω από το δέρμα. Ωστόσο, ο ανεπαρκής ύπνος φαίνεται να ανακατευθύνει το λίπος στο πιο επικίνδυνο σπλαχνικό διαμέρισμα. Είναι σημαντικό, ότι αν και κατά τη διάρκεια του ύπνου ανάκαμψης παρατηρήθηκε μείωση στην πρόσληψη θερμίδων και στο βάρος, το σπλαχνικό λίπος συνέχισε να αυξάνεται. Αυτό υποδηλώνει ότι ο ανεπαρκής ύπνος είναι ένα μη αναγνωρισμένο προηγουμένως έναυσμα για την εναπόθεση σπλαχνικού λίπους και ότι ο ύπνος, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, δεν αναστρέφει τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους. Μακροπρόθεσμα, αυτά τα ευρήματα συνεπάγονται τον ανεπαρκή ύπνο ως παράγοντα που συμβάλλει στις επιδημίες της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών και μεταβολικών ασθενειών», λέει ο Δρ Somers.
Η κοόρτη της μελέτης αποτελούνταν από 12 υγιείς ανθρώπους που δεν ήταν παχύσαρκοι, καθένας από τους οποίους περνούσε δύο συνεδρίες 21 ημερών σε νοσηλευτικό περιβάλλον. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία στην ομάδα ελέγχου (κανονικός ύπνος) ή στην ομάδα περιορισμένου ύπνου κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας και το αντίθετο κατά την επόμενη συνεδρία μετά από τρεις μήνες. Κάθε ομάδα είχε πρόσβαση σε ελεύθερη επιλογή τροφής καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι ερευνητές παρακολούθησαν και μέτρησαν την ενεργειακή πρόσληψη, την ενεργειακή δαπάνη, το σωματικό βάρος, τη σύνθεση σώματος, την κατανομή λίπους, συμπεριλαμβανομένου του σπλαχνικού λίπους ή του λίπους στο εσωτερικό της κοιλιάς, και τους βιοδείκτες της όρεξης.
Ο Δρ Somers λέει ότι οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις, όπως η αυξημένη άσκηση και οι υγιεινές επιλογές τροφίμων, πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τα άτομα που δεν μπορούν εύκολα να αποφύγουν τη διαταραχή του ύπνου, όπως οι εργαζόμενοι σε βάρδιες. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη μελέτη για να προσδιοριστεί πώς αυτά τα ευρήματα σε υγιείς νέους σχετίζονται με άτομα υψηλότερου κινδύνου, όπως αυτά που είναι ήδη παχύσαρκα ή έχουν μεταβολικό σύνδρομο ή διαβήτη.
