Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το burnout έχει τρία βασικά συμπτώματα: συναισθήματα εξάντλησης, απόσπαση προσοχής και κακές επιδόσεις στην εργασία. Αλλά όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε το έχει βιώσει, το σύνδρομο αυτό έχει επιπτώσεις και στην κοινωνικής μας ζωής, τις προσωπικές σχέσεις και την οικογένεια μας. Μπορεί να εκδηλωθεί σχεδόν σε κάθε κατάσταση κατά την οποία βιώνουμε μια παρατεταμένη περίοδο άγχους και μπορεί να οφείλεται σε στρες που προκαλείται από κάποια είδηση, από ένα υπερφοφτωμένο πρόγραμμα ή ακόμα και από την εμμηνορροϊκή μας υγεία.
Όμως ο καθένας μας δείχνει την εξουθένωση του με διαφορετικούς τρόπους, σύμφωνα με τη life coach και συγγραφέα του Burnt Out, Selina Barker. Η ίδια κατέληξε σε τέσσερα διαφορετικά αρχέτυπα: ο overdoer, ο overgiver, ο overthinker και ο overachiever. Αυτές οι προσωπικότητες αντικατοπτρίζουν αυτό που αποκαλεί «σκιώδεις πλευρές» του κανονικού, λειτουργικού εαυτού μας, οι οποίες αναλαμβάνουν όταν είμαστε πολύ αγχωμένοι και οδεύουμε προς την εξουθένωση.
Το να εντοπίσουμε σε ποιο burnout archetype ανήκουμε, δεν μας βοηθά μόνο να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, αλλά μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε τα σημάδια εξουθένωσης νωρίς και να κάνουμε τις απαιτούμενες αλλαγές για να μην φτάσουμε στην πλήρη εξάντληση. Σύμφωνα με την Barker, μπορεί να αναγνωρίσουμε τον εαυτό σας σε ένα από αυτά, ή τμήματα του σε όλα αυτά. Ας δούμε όμως αναλυτικά το κάθε αρχέτυπο.
Οvergiver
Αν ανήκεις σε αυτήν την κατηγορία, είσαι ο φίλος στον οποίο όλοι τρέχουν για βοήθεια, επειδή γνωρίζουν ότι θα είσαι πάντα εκεί γι’αυτούς. Κανονικά ένα άτομο που από φυσικού του φροντίζει τους άλλους και έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση του, όταν αρχίζει να οδεύει προς την εξουθένωση, εγκαταλείπει τελείως τις προσωπικές του ανάγκες και την φροντίδα του εαυτού του. Για αυτό, η εξουθένωση εκδηλώνεται ως συναισθηματική εξάντληση. Νιώθει ότι έχει πολύ λίγο χρόνο για τον εαυτό του καθώς εστιάζει στο να ευχαριστεί τους άλλους και τελευταίο τον εαυτό του. Αν είσαι overgiver, είναι πολύ σημαντικό να κάνεις πράγματα που γεμίζουν το συναισθηματικό σου κύπελλο. Αφιέρωσε ποιοτικό χρόνο στον εαυτό σου ή ποιοτικό χρόνο σε ανθρώπους, από τους οποίους λαμβάνεις τόση αγάπη όση αυτή που προσφέρεις.
Οverdoer
Όταν είσαι σε πλήρη λειτουργικότητα, είσαι ένα φυσικά πολυμήχανο και πρακτικό άτομο που αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της ημέρας με ευκολία και ενθουσιασμό. Ωστόσο, όταν η εξάντληση είναι κοντά, εξουθενώνεσαι σωματικά και συνθλίβεσαι από τις καθημερινές απαιτήσεις και την ατελείωτη λίστα υποχρεώσεων. Οι overdoers είναι προϊόντα μιας κουλτούρας που επιβραβεύει τη σκληρή δουλειά, την πρόοδο και τη θετικότητα, αλλά απορρίπτει την ηρεμία και την ξεκούραση. Όλοι όσοι υποφέρουν από το σύνδρομο του burnout, πρέπει να ξεκουραστούν, αλλά κανείς περισσότερο από τους overdoers. Αν είσαι κι εσύ ένας από αυτούς πρέπει να δημιουργήσεις κενό χώρο, δοκίμασε μία ψηφιακή αποτοξίνωση ή άσε τη to-do list σου στην άκρη. Εάν όντως πρέπει να κάνεις κάτι, βεβαιώσου ότι είναι για απόλαυση, όπως το μαγείρεμα ή η ζωγραφική- όχι για την ολοκλήρωση αγγαριών ή εργασιών.
Οverachiever
Πιθανότατα είσαι αυτός που τα έχει όλα μαζί. Ένας ηγέτης με ισχυρά οράματα και σαφείς στόχους που γνωρίζει ακριβώς τι πρέπει να κάνει για να πετύχει. Αλλά αυτή η φιλόδοξη φύση σου μπορεί να σε οδηγήσει γρήγορα σε εξουθένωση και η ενέργεια με την οποία συνήθως αντιμετώπιζες τις φιλοδοξίες σου αντικαθίσταται από πείσμα και αποφασιστικότητα. Μπορεί ο κόσμος να εντυπωσιάζεται από όσα πετυχαίνεις, αλλά αυτό έχει κόστος. Από κάτω υπάρχει ένας βαθύς φόβος για την αποτυχία και το να μην είσαι αρκετά καλός. Αυτό σημαίνει ότι όταν χτυπήσει η εξουθένωση, σε χτυπάει δυνατά. Εσωτερικά, αρχίζεις να βιώνεις μια κρίση εμπιστοσύνης και μαστίζεσαι από αμφιβολίες, ενώ εξωτερικά μπορεί να είσαι αμυντικός σε όσους προσπαθούν να σε βοηθήσουν. Είναι πραγματικά σημαντικό για τον οverachiever να γειωθεί. Οι Overachievers είναι σαν τον Ίκαρο, το ένα λεπτό πετούν στα ύψη και το άλλο πετούν πολύ κοντά στον ήλιο και πέφτουν. Έτσι, οι δραστηριότητες στη φύση, όπως η κηπουρική ή το hiking, θα σε χαλαρώσει. Οτιδήποτε ηρεμεί το νευρικό σου σύστημα και σου δίνει την ευκαιρία να επικεντρωθείς σε αυτό που κάνεις και όχι συναχώς στο επόμενο σου project, μπορεί να σε βοηθήσει.
Οverthinker
Όταν είσαι ξεκούραστη και λειτουργείς πλήρως, δεν υπάρχει πρόβλημα που δεν μπορείς να λύσεις. Έχεις πάντα λύσεις και ιδέες. Αλλά όταν έχεις καεί, αυτή η εστίαση εξαφανίζεται και η σκέψη σου γίνεται εμμονική. Μπορεί να έχεις ομίχλη εγκεφάλου, να προσπαθείς να συγκεντρωθείς ή να αισθάνεσαι ότι ο εγκέφαλός σου σε έχει εγκαταλείψει. Αλλά αντί να το λάβεις ως ένδειξη για ξεκούραση, το μυαλό σου θα συνεχίσει να τρέχει και θα δυσκολευτεί να σταματήσει. Το πιο σημαντικό πράγμα για έναν οverthinker είναι να βγει από το μυαλό του και να επιστρέψει στο σώμα του και στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Η φυσική κίνηση είναι το κλειδί για αυτό, καθώς και οι εργασίες που θα απαιτήσουν την πλήρη προσοχή του, όπως τα sudoku ή τα παζλ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ:
- Ξεχνάς λέξεις; Μάλλον φταίει και γι’αυτό η πανδημία
- Δεν φροντίζεις τον εαυτό σου όσο πρέπει και αυτά τα 5 σημάδια το επιβεβαιώνουν
- Γιατί ο Οκτώβριος είναι ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού;
