Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται ληθολογία και φαίνεται να έχει γίνει πιο σύνηθες από όταν οι άνθρωποι αύξησαν την επαφή τους με άλλους ανθρώπους μετά το lockdown. Κατά τους τελευταίους έξι μήνες, σύμφωνα με τα δεδομένα του Google Trends, υπήρξε μία άνοδος του αριθμού των ατόμων που ανζητούσαν γιατί ξεχνούν λέξεις. Και καθώς οι άνθρωποι προετοιμάζονταν να επιστρέψουν στα γραφεία ή τις πανεπιστημιουπόλεις τους δια ζώσης, το ζήτημα της λήθης συνηθισμένων λέξεων έγινε επείγον.
Σύμφωνα με την νευροψυχολόγο Sanam Hafeez, Psy.D., τα αυξημένα επίπεδα άγχους φταίνε για αυτές τις κοινωνικές ατυχίες. «Πριν από την πανδημία, πολλοί άνθρωποι βιώναν έντονο στρες, το οποίο μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση ορμονών όπως η κορτιζόλη και η επινεφρίνη.
Όμως, η πανδημία οδήγησε πολλούς ανθρώπους σε χρόνιο στρες, πράγμα που σημαίνει ότι αυτές οι ορμόνες του στρες απελευθερώνονται στο σώμα σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από τις συνηθισμένες τιμές». Το συνεχές κοκτέιλ κορτιζόλης και επινεφρίνης επηρεάζει την ικανότητα του εγκεφάλου να σκεφτεί, να ανακτήσει μνήμες και να μάθει νέα πράγματα.
Για τα άτομα που είχαν COVID, αυτό το φαινόμενο μπορεί να είναι ακόμη πιο βαθύ. Η Hafeez επισημαίνει μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο και έδειξε αυξημένα επίπεδα κυτοκινών, μορίων που προκαλούν φλεγμονή και βρίσκονται στο υγρό που περιβάλλει τον εγκέφαλο ατόμων με καρκίνο, ακόμη και εβδομάδες μετά την εξάλειψη της μόλυνσης από την COVID.
«Όταν ο εγκέφαλος κάποιου έχει φλεγμονή, ορισμένες λειτουργίες του εγκεφάλου επηρεάζονται, πιθανώς συμβάλλοντας στην ομήχλη του εγκεφάλου. Άλλοι παράγοντες, όπως η έλλειψη ύπνου, το άγχος ή οι διατροφικές αλλαγές μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε ληθολογία», εξηγεί η Hafeez.
Ενώ αυτό το φαινόμενο μπορεί να κορυφώνεται αυτή τη στιγμή, η Kelly Elizabeth Wright, πειραματική κοινωνιογλωσσολόγος και Ph.D. υποψήφια στο Πανεπιστημίου του Michigan, λέει ότι είναι πολύ συνηθισμένο να μην ξέρεις ξαφνικά για τι πράγμα μιλάς. Η anomia, η οποία είναι η δυσκολία ανάκτησης γνωστών λέξεων, μπορεί να συμβεί ως σύμπτωμα εξάντλησης, ορισμένων ασθενειών ή κατάθλιψης – όλα αυτά εμποδίζουν την τακτική εκτόξευση νευρώνων στα γλωσσικά κέντρα του εγκεφάλου, λέει η Wright.
Προσθέτει ότι η πανδημία έχει προκαλέσει στους ανθρώπους να βιώσουν αυτά τα συμπτώματα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Και με την αυξημένη κοινωνική αλληλεπίδραση το καλοκαίρι, το επίκεντρο της προσοχής έχει στραφεί σε αυτήν την κατάσταση που πιθανότατα υπήρχε κάτω από το ραντάρ για μεγάλο μέρος του τελευταίου ενάμιση έτους.
Μπορεί το να έχεις μονίμως τις λέξεις στην άκρη της γλώσσας σου να είναι πολύ ενοχλητικό όταν προσπαθείς να κάνεις μία κουβέντα , αλλά δεν προκαλεί ανησυχία. Από τα τέλη της δεκαετίας των ’20 και μετά, η πνευματική μας ικανότητα αρχίζει να μειώνεται. Εάν διαπιστώνεις ότι συχνά ξεχνάς λέξεις που πρέπει να γνωρίζεις, μίλησε με το γιατρό σου. Η Hafeez σημειώνει ότι εάν ανησυχείς για τη μνήμη σου, παιχνίδια όπως το Sudoku, τα σταυρόλεξα αλλά και ο διαλογισμός μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ομίχλης του εγκεφάλου.
