Τι είναι το 4 + ΕΝΑ; Μια χορευτική μαθηματική πράξη; Μια πρόσθεση; Ποιο είναι το αποτέλεσμα που θα ήθελες να έχει;
Είναι μια πολυμεσική παράσταση κατά την οποία διάφορα δημιουργικά μέσα, όπως ο χορός, η μουσική και οι βιντεοπροβολές, συμπράττουν για να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σύνολο. Πρόκειται για ένα προϊόν που προέκυψε από την έρευνα που πραγματοποιήσαμε πέρυσι, στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής φιλοξενίας για χορογράφους και επιστήμονες στο Flux Laboratory Athens με την ερευνήτρια και χημικό μηχανικό Μαρία Καρόγλου. Συνοδοιπόροι μας, η χορεύτρια και χημικός μηχανικός Ιωάννα Καρατέγου και ο στενός συνεργάτης μου και μουσικός Jeph Vanger. Βρεθήκαμε στα εργαστήρια του Πολυτεχνείου και μελετήσαμε τη γη, το νερό, τη φωτιά και τον αέρα στο αντισεισμικό εργαστήριο των πολιτικών μηχανικών, στη δεξαμενή των ναυπηγών και στα εργαστήρια συστημάτων καύσης και βιορευστομηχανικής των μηχανολόγων μηχανικών. Η παρατήρηση κυρίως των κινησιολογικών τους χαρακτηριστικών αποτέλεσε για εμένα την απαρχή για τους χορογραφικούς και κινησιολογικούς αυτοσχεδιασμούς της συγκεκριμένης παράστασης. Μέσα από την έρευνα δημιουργήθηκε μια δεξαμενή πληροφοριών και χαρακτηριστικών για το κάθε στοιχείο, από την οποία αντλούσαμε κατά τη διάρκεια των προβών πληροφορίες, οι οποίες αποτελούσαν τη βάση πάνω στην οποία δουλέψαμε. Και έτσι άρχισε να δομείται σιγά σιγά η χορογραφία. Μετά το τέλος της έρευνας αυτής, με μια μεγαλύτερη ομάδα συντελεστών πια, δημιουργήσαμε ένα μεγάλης κλίμακας έργο για το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στη σκηνή του οποίου βλέπουμε τόσο τα αποτελέσματα της έρευνας, αλλά ταυτόχρονα και κάποια πιο προσωπικά ερωτήματα που έχουν προστεθεί.
Φωτογράφος: Γιάννης Στεφανίδης
Τι προσωπικά ερωτήματα σου απαντήθηκαν μέσα από αυτό το έργο;
Ουσιαστικά, όπως παρατηρούσαμε την κίνηση των μορίων στο μικροσκόπιο, τις κινήσεις των στοιχείων της φύσης, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι η φύση με ηρεμεί, άρχισα να καταλαβαίνω από πού προέρχεται αυτό που λέω πολύ συχνά στους φίλους μου: πόσο ηρεμεί το μυαλό μου και συνδέομαι με το σώμα μου όταν έρχομαι σε επαφή με τη φύση. Πώς ξεκουράζομαι όταν βλέπω ένα ηλιοβασίλεμα ή την ώχρα και το μπλε στα ελληνικά νησιά. Ο πυρήνας του έργου είναι η φύση, η κίνησή της, οι επαναλαμβανόμενοι ήχοι που μπορεί να υπάρχουν σε ένα τοπίο, όπως ένα ποτάμι ή ένας καταρράκτης, την ίδια στιγμή που ο χρόνος διαστέλλεται. Και με αυτό το έργο θέλω να δημιουργήσω έναν πίνακα ζωγραφικής μεγάλων διαστάσεων, μέσα στον οποίο μπορούμε να βυθιστούμε και να σταματήσουμε τον χρόνο. Γι’ αυτό, όλη αυτή τη διαδικασία την αντιλαμβανόμαστε σαν ένα άχρονο εργαστήριο μέσα στο οποίο, εκτός από τα στοιχεία της φύσης, μελετάμε και τον εαυτό μας μέσα σε αυτά, σε επαφή με αυτά, σε σχέση με αυτά.
Φωτογράφος: Λήδα Τουλουμάκου
Υπάρχει οικολογικό σχόλιο στην παραγωγή, στη σύλληψη αυτού του έργου;
Υπάρχει με έναν τρόπο. Είναι ένας από τους άξονες σε μια δεύτερη ανάγνωση. Δεν είναι ένα οικολογικό έργο με την παραδοσιακή εννοιολόγηση. Όμως, πιστεύω πως το σχόλιο υπάρχει μέσα από το ότι στη σκηνική ανάπτυξη του κάθε στοιχείου χρησιμοποιούμε και τη θετική και την αρνητική του εκδοχή. Για παράδειγμα, στη σκηνή της φωτιάς μπορούμε να παρατηρήσουμε τις φλόγες να εξαπλώνονται, να αναπτύσσονται με ορμή, αλλά στη συνέχεια βλέπουμε τις ίδιες φλόγες να μετατρέπονται σε μια καταστροφική πυρκαγιά και έπειτα να ακολουθεί το απόλυτο κενό, ένα καμένο τοπίο. Να προκύπτει ένας θρήνος. Μέσα από αυτό υπάρχει το σχόλιο για την κλιματική αλλαγή και την κλιματική κρίση στη δραματουργία αυτού του έργου. Στον πυρήνα του, επίσης, υπάρχει η οικολογική αφύπνιση. Το μήνυμα της ανάγκης να συγχρονίζουμε τα σώματά μας με τη φύση. Ο τρόπος που μπορεί να αλληλεπιδράσουν τα στοιχεία στο σώμα μας οδηγεί στη σκέψη ότι ζούμε σε εποχές που η σχέση μας με τη φύση είναι τραυματισμένη αν όχι ανύπαρκτη. Για να την αναζητήσουμε, θα πρέπει να φύγουμε μακριά από τα σπίτια μας. Η επαφή μαζί της μας λείπει. Η φύση βρίσκεται μακριά από την απαιτητική και με ακραία σε ρυθμούς καθημερινότητά μας. Αυτή είναι μια γνώση που επίσης θέλω να υπογραμμίσω μέσα από την παράσταση. Με ενδιαφέρει. Γιατί πιστεύω ότι λόγω αυτής της απομάκρυνσης χάσαμε οι άνθρωποι τον σεβασμό μας στη φύση. Αν ζούσαμε μέσα της, κοντά της, αν τη νιώθαμε, αν νιώθαμε στο σώμα και το μυαλό μας τη δύναμη και τις ομορφιές της καθημερινά, δεν ξέρω κατά πόσο θα προκαλούσαμε τέτοια καταστροφή έξω από το σπίτι μας ή αν θα πετούσαμε σκουπίδια ή αν θα μέναμε απαθείς απέναντι στις τεράστιες ζημιές που προκαλούν οι μεγάλες εταιρίες. Αν επιστρέψουμε πίσω στις ρίζες που μας συνδέουν με τη φύση, ίσως τα πράγματα να γίνουν καλύτερα. Χρειάζεται να αποκαταστήσουμε τη σχέση μας με αυτή. Αλλά στην παράσταση δεν θέλω να γίνω διδακτική σε σχέση με αυτό. Το αφήνω να υπάρχει ως προτροπή ή να προκύπτει φυσικά.
Φωτογράφος: Γιάννης Στεφανίδης
Με το σώμα μας τι σχέση νιώθεις ότι έχουμε; Ζούμε σε μια περίοδο αποσωματικοποίησης;
Δεν ξέρω αν είμαι αντικειμενική με αυτό, αλλά παρατηρώντας από τη θέση της χορεύτριας, βλέπω ότι υπάρχει μια απόσταση που καλλιεργείται συνεχώς, κυρίως με τα σώματα γύρω μας, έχουμε μια πιο αυτονόητη αλληλεπίδραση με όλες τις άλλες ύλες εκτός από τα σώματα. Αυτό δεν βοηθάει και στις συλλογικότητες. Αποκλείει την πιθανότητα ο αρνητικός χώρος μεταξύ μας να υπάρξει ζωτικός. Υπάρχει μια διάσπαση σε σχέση με τα σώματά μας. Την παρατηρώ.
Η έρευνα πόσο σημαντική είναι για την παραγωγή ενός έργου;
Πολύ σημαντική. Εγώ προσωπικά έτσι μόνο μπορώ να δουλεύω. Πιστεύω στη διεπιστημονικότητα. Το έχω κάνει και στα δύο προηγούμενα έργα. Υπάρχει πάντα ένας συνεργάτης που τροφοδοτεί γνώσεις ως ειδικός για τα θέματα με τα οποία καταπιανόμαστε κάθε φορά και γύρω από αυτά τα οποία δημιουργούμε. Αυτή τη φορά ήταν πολύ δομημένη η διαδικασία της έρευνας. Κάτι που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για τον χορό, μιας και δεν θεωρείται σημαντικό τμήμα της πολιτιστικής πολιτικής και αυτό δημιουργεί πρόβλημα στην ουσία και στο πόσο χρόνο δίνουμε στην ανάπτυξη ενός θέματος. Όλο αυτό, εκτός του ότι κάνει πάρα πολύ δύσκολη την επιβίωση για τους χορευτές και τους δημιουργούς, ζημιώνει και την ίδια τη δημιουργική διαδικασία.
Η παράσταση χορού 4 + ΕΝΑ θα παρουσιαστεί 6,7 και 8 Ιουνίου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤ(ΡΙ)ΕΣ
Κυριακή Νασιούλα: Δημιουργία, Χορογραφία, Καλλιτεχνική Διεύθυνση, Ανάπτυξη έργου, Δραματουργία
Δρ. Μαρία Καρόγλου: Επιστημονική συνεργάτις, Ερευνήτρια, Ανάπτυξη έργου, Δραματουργία
Αργύρης Αγγελή: Καλλιτεχνική Διεύθυνση, Ανάπτυξη έργου, Δραματουργία, Ενδυματολογία, Αrtwork, Γραφιστική
Ιωάννα Καρατέγου, Τάσος Νίκας, Εβίνη Παντελάκη, Θάνος Ραγκούσης: Δημιουργία κινητικού υλικού – Ερμηνεία
Jeph Vanger: Μουσική Σύνθεση
Μαριέττα Παυλάκη: Σχεδιασμός Φωτισμού
Ελένη Ξυνογαλά: Σχεδιασμός Βιντεοπροβολών
Aναστασία Βαλσαμάκη: Σύμβουλος Χορογράφος
Γεύη Δημητρακοπούλου: Κινηματογράφηση
Γιάννης Στεφανίδης, Λήδα Τουλουμάκου: Φωτογράφιση
Μαρία Ναθαναήλ, Μπάμπης Μοσκόφογλου: Υπεύθυνοι Προώθησης και Επικοινωνίας ΤοοFarEast: Oργάνωση & Εκτέλεση παραγωγής Atelier Tsiouni: Δημιουργία Κοστουμιών Μake-up: Shojo makeup studio – Mαρία Παλαιοκρασσά Εύα Βερβελάκη: Υπεύθυνη Χορηγιών Λευτέρης Δούρος: Τεχνική Διεύθυνση Νεφέλη Βλαχούλη: Boηθός Επικοινωνίας – Social Media Gesamtatelier AMKE: Παραγωγή
