Mοιάζει µε µυθιστόρηµα του 19ου αιώνα που εκτυλίσσεται σε κάποια εργατογειτονιά µιας βιοµηχανικής πόλης της Αγγλίας. Και είναι τραγικό το ότι οι συνθήκες στην Ελλάδα του 2022, την ”Ελλάδα 2.0”, θυµίζουν τόσο, µα τόσο πολύ την εποχή του Όλιβερ Τουίστ και του Χωρίς Οικογένεια. Παιδιά που δουλεύουν για ένα κοµµάτι ψωµί, φτωχές οικογένειες που δεν µπορούν να βγάλουν τον µήνα, φαινοµενικά φιλεύσπλαχνοι επιχειρηµατίες που κρύβουν πίσω από την τακτική παρουσία τους στην εκκλησία το σκοτεινό τους πρόσωπο, κακοποιητικά ιδρύµατα, ανύπαρκτη πρόνοια». Αυτά γράφει ο δηµοσιογράφος Γ. Μουρµούρης* προσεγγίζοντας τη φριχτή ιστορία της 12χρονης στον Κολωνό, που βίωσε και βιώνει το χειρότερο που µπορεί να επιφυλάσσει η ζωή σε ένα παιδάκι. Πραγµατικά, δεν θα µπορούσε να είναι πιο επιτυχηµένος ο παραλληλισµός µε το ζοφερό πλαίσιο του Ντίκενς και του Μαλό, µέσα στο οποίο βυσσοδοµούν οι ήρωές τους.
Ακόµα µια αδιανόητη υπόθεση βγήκε στον αφρό, αυτή των αλλεπάλληλων βιασµών του παιδιού από τον προαγωγό και τους πελάτες του σε οίκο ανοχής, µε τον «οίκο», µάλιστα, να είναι ένας από αυτούς που εκµεταλλευόταν η Greek mafia, στην οποία -µεταξύ άλλων- συµµετέχουν υψηλόβαθµοι αστυνοµικοί, δικηγόροι και άλλα αξιοσέβαστα πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας. Τι βούρκος! Ας µην πέφτουµε, όµως, από τα σύννεφα. Η διάλυση της ελληνικής κοινωνίας συντελείται εδώ και καιρό…
«Η δεκαετία της κρίσης, η διετία της πανδηµίας, καθώς και οι πρόσφατες “εµβληµατικές” υποθέσεις της Πάτρας/Πισπιρίγκου και του Κολωνού επαναφέρουν µε τον πιο εµφαντικό και τραγικό τρόπο το ζήτηµα της απουσίας του κοινωνικού κράτους και της ανάγκης της επανίδρυσής του. Η συνεχιζόµενη φτωχοποίηση µεγάλων τµηµάτων του πληθυσµού, σε συνδυασµό µε την έλλειψη υποστηρικτικών δοµών και υποδοµών λόγω της συµµόρφωσης στις “ανάγκες της αγοράς”, έχει οδηγήσει την πρόνοια και την αντιµετώπιση σηµαντικών κοινωνικών ζητηµάτων της καθηµερινότητας σε µια κατάσταση που η διαιώνισή της έχει οδυνηρά αποτελέσµατα, µε πρώτο και πιο σηµαντικό την έλλειψη εµπιστοσύνης προς την πολιτεία. Σηµαντικές κοινωνικές κατακτήσεις που οδήγησαν στο µεταπολεµικό κοινωνικό κράτος τείνουν να εκλείψουν οριστικά», υποστηρίζει ο δηµοσιογράφος και ιστορικός Δ. Στεµπίλης,** ο οποίος θεωρεί επείγουσα την αλλαγή πλεύσης στη χάραξη των κοινωνικών πολιτικών. «Ακόµη και οι συντηρητικές κυβερνήσεις, που οµνύουν στο όνοµα της αγοράς, µπορούν να δείξουν τα κοινωνικά αντανακλαστικά τους αποτρέποντας την περαιτέρω “ζουγκλοποίηση” του κοινωνικού περιβάλλοντος. Το κράτος οφείλει να παρεµβαίνει όχι µόνο κατασταλτικά, αλλά πρωτίστως προνοιακά, αφού ρίζες αυτών των φαινοµένων αποτελούν οι κοινωνικές ανισότητες και η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, λόγω του ατοµικισµού στον οποίο έχουν οδηγηθεί οι σύγχρονες κοινωνίες», σηµειώνει ο ίδιος.
Έτσι είναι… Μοιάζει σαν να έχουµε ξεχάσει οι Έλληνες το «εµείς» και να έχουµε βυθιστεί στο εγώ, στον «ελάχιστο εαυτό» του Κρίστοφερ Λας. Σε µια εποχή δυσκολιών, έλεγε ο σπουδαίος κοινωνιολόγος, η καθηµερινή ζωή γίνεται άσκηση επιβίωσης. Οι άνθρωποι ζουν µόνο για το σήµερα. Σπάνια κοιτάζουν πίσω, για να µην παραδοθούν σε µια παραλυτική νοσταλγία, και αν κοιτάζουν µπροστά, είναι για να δουν πώς µπορούν να προστατευθούν από τις συµφορές που όλοι περιµένουµε σήµερα. Σε κατάσταση πολιορκίας, ο εαυτός συστέλλεται σε έναν αµυντικό πυρήνα εξοπλισµένο ενάντια στις αντιξοότητες. Η συναισθηµατική ισορροπία -µόνο και µόνο για την επιβίωσή µας- απαιτεί στις µέρες µας έναν ελάχιστο εαυτό και όχι τον επιβλητικό του πρόσφατου παρελθόντος. Για να πετάξουµε, όµως, από πάνω µας τον ελάχιστο εαυτό µας και να φροντίσουµε τουλάχιστον τα παιδιά, τους νέους, που θα φέρουν ελπίδα και όραµα, απαιτείται παιδεία που να στοχεύει σε ανθρώπους µε ποιότητα, που να καλλιεργεί εξίσου µε το πνεύµα, το σώµα και το συναίσθηµα. Ίσως «το νιώθω, άρα υπάρχω» να είναι το ζητούµενο της νέας εποχής. Το λένε και οι αγαπηµένοι µου Στίχοιµα στο τραγούδι Γράµµα: «Όποιος και αν είσαι, όπου και αν είσαι, κοίτα να µορφωθείς / Αυτός ο κόσµος θα αλλάξει αν τον αλλάξουµε εµείς».
Κοινωνικό κράτος. Παιδεία που στηρίζεται στην αληθινή καλλιέργεια, που µυεί στην ενσυναίσθηση. Επιστροφή στο «εµείς», στην αλληλεγγύη. Αυτά χρειαζόµαστε για να ξανασταθούµε στα πόδια µας και να αντιµετωπίσουµε τα «θεριά». Να ξαναγίνουµε ο επιβλητικός εαυτός µας, ο ηρωικός εαυτός µας, αυτός που θα ξαναγαπήσουµε. Και όπως µας λέει ο ψυχολόγος και συγγραφέας Α. Ανδρουλιδάκης,*** «την επόµενη φορά που θα νιώσεις άγχος για τη ζωή σου ή για τη ζωή των αγαπηµένων σου, προσπάθησε να θυµηθείς ότι αυτό το συναίσθηµα είναι εκεί για να σου δείξει πως είναι πιεστική ανάγκη να αφυπνιστείς αµέσως τώρα και να απαλλαχθείς από τα κολλήµατα του παρελθόντος και τους φόβους του µέλλοντος».
Καλό χειµώνα!
ΥΓ.: Ό,τι καλύτερο µου συνέβη τελευταία ήταν η συνάντησή µου µε τη συντακτική οµάδα του περιοδικού, τα ELLE girls, στα καινούρια, ηλιόλουστα γραφεία τους. Χαρούµενες, γελαστές, έτοιµες να αντιµετωπίσουν νέο challenge: να φτιάξουν 2 περιοδικά µέσα σε µία εβδοµάδα… Μπαρουτοκαπνισµένα τα κορίτσια, δεν µασάνε από τέτοια. Τα κατάφεραν. Να τι µπορεί να κάνει µια δεµένη οµάδα που ο ένας στηρίζει τον άλλο: να βγάλει τον καλύτερο συλλογικό και ατοµικό εαυτό. Χαίροµαι που θα είµαι ξανά µαζί τους. Και µαζί σας!
*Γ. Μουρµούρης: Κύκλωµα trafficking µε διακλαδώσεις η απάντηση στους δρόµους
**Δ. Στεµπίλης: Η επανίδρυση του κοινωνικού κράτους
***Α. Ανδρουλιδάκης: Συναισθηµατική πολιτική
Φλώρα Τζηµάκα
ftzimaka@atticamedia.gr
