Eduardo Castaldo
Τα κορίτσια της Έλενα Φεράντε τα θέλουν όλα
Αν σας έχουν λείψει οι ηρωίδες της περίφημης Ιταλίδας συγγραφέως που έγινε διάσημη σε όλο τον κόσμο από την τετραλογία της Νάπολης, ετοιμαστείτε να γνωρίσετε την παθιασμένη ψυχή και καρδιά της Τζοβάννας. Αυτή είναι η ηρωίδα του βιβλίου της Η Απατηλή Ζωή των Ανηλίκων και διαδραματίζεται και αυτό στη Νάπολη.
Και σε αυτή την ιστορία συναντάμε όλα τα αγαπημένα χαρακτηριστικά των γυναικών της συγγραφέως. Ορμή, επαναστατική καρδιά, σεξουαλικότητα, ασίγαστη επιθυμία και ενστικτώδες πάθος. Στη γραφή της Φεράντε υπάρχουν στιγμές -δεν τα καταφέρνει πάντα- που η φλόγα των ηρωίδων της σκίζει τα ρούχα τους, πετάγεται από τα μάτια τους, κυλάει σαν άγριο ποτάμι στις φλέβες τους σε μια κοινωνία που έχει μάθει να τις υποτιμά και να τις αδικεί εν αγνοία της. Και της ίδιας της κοινωνίας και αυτών των ίδιων. Στο η Απατηλή ζωή των ανηλίκων, όλα ξεκινούν από τη στιγμή που η έφηβη Τζοβάννα ακούει τον πατέρα της να μιλάει άσχημα για την ίδια στη μητέρα της. Και αυτό γίνεται η αφορμή για την επανάσταση που θα την οδηγήσει στο πλευρό της κακής θείας. Όλα αυτά με φόντο τις φτωχογειτονιές της Νάπολης, τις ταξικές συγκρούσεις και την ταυτότητα που αυτές καθορίζουν στα ψυχικά κουβάρια των ανθρώπων. Φυσικά, δεν λείπει ποτέ από εκεί τριγύρω ο μαγνήτης-έρωτας που αλλάζει ισορροπίες και γεννά δράματα. Η Τζοβάννα, όπως και η Λίλα και η Λενιώ από την τετραλογία της Νάπολης, προσπαθεί να συντρίψει τα δεσμά της, να σπάσει τα όρια που της επιβάλλουν τα φουστάνια της και οι τσέπες των γονιών της. Όλα τα κορίτσια της Φεράντε αυτό κάνουν. Για να σωθούν, πέφτουν στα βράχια και συνθλίβονται. Σημαδεύονται. Το ωραίο είναι πως η δημιουργός τους δεν τις λυπάται ούτε μια στιγμή. Δεν ανησυχεί γι’ αυτές και δεν σε αφήνει να το κάνεις και εσύ. Γιατί ο σκοπός της είναι οι ηρωίδες της να γίνουν πιο σοφές. Να κρυώσουν και να μάθουν να ντύνονται. Να πληγωθούν και να μάθουν πώς να βάζουν και να βγάζουν τα τσιρότα. Να ερωτεύονται και να μάθουν ότι την επόμενη φορά μπορεί να πονέσει περισσότερο. Να αδικηθούν και να καταλάβουν ότι δεν θα είναι η τελευταία φορά. Η Φεράντε μπορεί να μην είναι σπουδαία συγγραφέας, αλλά ξέρει πώς να αγαπάει τα κορίτσια της Νάπολης και κάθε πόλης και να τα κάνει να μην τους αρκεί τίποτα, ποτέ. Να θέλουν κι άλλα. Περισσότερα.
Τα βιβλία της Έλενα Φεράντε κυκλοφορούν από τις εκδ. Πατάκη.
Βασίλειο του Jo Nesbo (εκδ. Μεταίχμιο)
Όσοι αγαπούν τον σταρ του σκανδιναβικού νουάρ θα το έχουν ήδη στα χέρια τους. Ο Νορβηγός συγγραφέας, αυτή τη φορά αφήνει ήσυχο τον διάσημο ήρωά του Χάρι Χόλε και μας διηγείται με τον χαρακτηριστικό του τρόπο πώς ένα ολόκληρο χωριό γκρεμίζεται υπό το βάρος των ψευδαισθήσεων, του φόβου και της αγωνίας. Με άλλα λόγια, οι φαν δεν χρειάζονται περισσότερα επιχειρήματα.
Το όνομά μου είναι Λούσυ Μπάρτον της Elizabeth Strout (εκδ. Άγρα)
Μια μάνα και μια κόρη συναντιούνται μετά από χρόνια στο δωμάτιο ενός νοσοκομείου, όπου νοσηλεύεται η δεύτερη. Οι δυο τους περνούν μερικές ημέρες και νύχτες μαζί. Η κόρη ως αφηγήτρια μας περιγράφει πώς η πείνα για αγάπη στην πραγματικότητα δεν χορταίνεται ποτέ. Και ακόμη και αν από επιείκεια την ονομάζουμε ατελή αγάπη, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι ίσως δεν έχουμε αγαπηθεί καν. Συγκινητικό, φορές φορές απλοϊκό, για να καταλήξει στην ουσία του πολύ προσωπικό, ώστε να σκεφτούμε πόσο ατελείς αγάπες έχουμε χαρίσει και μας έχουν χαριστεί.
Η Κυριακή της Επανάστασης της Γουέντι Γκέρα (εκδ. Καστανιώτη)
Η Κλέο είναι μια νεαρή ποιήτρια και συγγραφέας στην Κούβα. Όσοι όμως τη διαβάζουν εκτός χώρας, συγκλονίζονται. Το κράτος πιστεύει ότι η επιτυχία της είναι μια επινόηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Παράλληλα, για μια ομάδα εξόριστων συμπατριωτών της που έχουν επικριτική στάση απέναντι στο κράτος, η Κλέο είναι πράκτορας της κουβανικής κατασκοπείας. Τι ισχύει άραγε; Διαβάστε το κυρίως για την αίσθηση του απαγορευμένου και για τον τρόπο που η Γκέρα περιγράφει τις ημέρες της, τις σκέψεις της, αλλά και τις κατασκοπικές ίντριγκες της ιστορίας της που είναι γεμάτη από βιογραφικά στοιχεία.
Το Παιχνίδι της Χήνας της Erri De Luca (εκδ. Κέλευθος)
“Όποιος γεννιέται νύχτα, μένει πιστός στο σκοτάδι. Για μένα είναι ακόμα κόρφος ο ύπνος, κοιμάμαι μες στον πλακούντα της νύχτας”. Πώς μπορείς να μην αγαπάς έναν δημιουργό που γράφει κατ’ αυτόν τον τρόπο; Ο De Luca είναι ένας Ναπολιτάνος συγγραφέας και αυτό είναι το πιο προσωπικό και το πιο βαθύ του βιβλίο. Πρόκειται για μια φανταστική και ιδιαίτερα αποκαλυπτική συνομιλία ανάμεσα σε έναν άντρα, που δεν ήθελε ή δεν έγινε ποτέ πατέρας, και τον γιο του που δεν γεννήθηκε ποτέ. Ιδιοσυγκρασιακό, τρυφερό, πολιτικό, πολύ αληθινό, ενώ φορές φορές σε συνθλίβει με την απαλή σκληράδα του και την πατρική του φροντίδα.
Προσκλητήριο Ηρώων του Paco Ignacio Taibo II (εκδ. Έρμα)
Ο Νέστορ Ρίκα είναι ένας δημοσιογράφος που κατάφερε να επιβιώσει μετά την αιματοβαμμένη διαδήλωση στο Τλατελόλκο που οδήγησε στην κατάρρευση του Κινήματος του ’68 στο Μεξικό. Από το δωμάτιο ενός νοσοκομείου καλεί τους ήρωες της παιδικής του ηλικίας, με σκοπό την εκδίκηση και την ανατροπή του καθεστώτος του Ντίας Ορντάς. Μια ιστορία πολιτικής εκδίκησης, βιαιότητας, αλλά και ιστορικής καταγραφής από τα χέρια ενός στρατευμένου συγγραφέα που αντιστάθηκε απέναντι σε ένα καθεστώς όχι μόνο με τη γραφή του.
Ο Πολτός των Πραγμάτων του Αριστείδη Αντονά (εκδ. Αντίποδες)
Θα μπορούσε κάποιος να επιλέξει αυτό το βιβλίο απλώς για τον τίτλο του. Αν το έκανε, θα έβρισκε μια λογοτεχνική γραφή που καταφέρνει να δημιουργεί ένταση και ατμόσφαιρα μέσα από τη σωστή σειρά και την επιλογή των λέξεων. Λέξεων που μάχονται εναντίον των πραγμάτων και του πολτού τους. Στη μάχη μπαίνουν και οι ήρωες που αναζητούν και εκεί τον δικό τους αφρό, αλλά και τον αφρό των πραγμάτων, των ημερών, της εποχής. Συνήθως αποτυγχάνουν. Και αυτό είναι γοητευτικό.
Κατά του έρωτα, Μια πολεμική της Laura Kipnis (εκδ. Αλεξάνδρεια)
Ποιος τολμά να γράψει ή να διαβάσει κάτι κατά του έρωτα; Η κριτικός πολιτισμού, κείμενα της οποίας έχουν δημοσιευτεί στα σημαντικότερα αμερικανικά έντυπα, τολμά και καταφέρνει να επιφέρει ένα ισχυρό πλήγμα σε ό,τι λάγνο και ρομαντικό πιστεύουμε για τον –πάντα στο απυρόβλητο- έρωτα, αλλά και για τον θεσμό του γάμου και της μονογαμίας. Και το κάνει με τέτοιο σαρδόνιο και γοητευτικό θράσος, που καταλήγει να φρεσκάρει την ιδέα του.
«Αντίο τώρα, τα λέμε αύριο” του (εκδ. Gutenberg)
Δυο αγόρια μεγαλώνουν αγαπημένα σε μια αγροτική περιοχή. Ένας φόνος και μια αυτοκτονία θα διαλύσουν τη σχέση τους. Ο ένας από τους δύο αναγκάζεται να επιστρέψει σε εκείνα τα χρόνια αναζητώντας τη λύτρωση και επαναπροσδιορίζοντας για εμάς και για εκείνον έννοιες όπως η φιλία, η ενοχή, ο έρωτας και, κυρίως, η απώλεια και το πένθος.
Αυθεντικότητα και Αυτονομία του Νίκου Ερηνάκη (εκδ. Κείμενα)
Το ερώτημα που θα μας βασανίζει και ίσως μείνει για πάντα αναπάντητο είναι το τι έχουμε γίνει με δική μας στ’ αλήθεια απόφαση και τι θα μπορούσαμε να είμαστε υπό διαφορετικές συνθήκες. Κάπως έτσι περιγράφεται ίσως η ουσία της ανησυχίας μας για την αυθεντικότητά μας και την ιχνηλάτησή της.
Η βιβλιοθήκη της TV
Έχω διαβάσει το βιβλίο, να δω και τη σειρά; Αυτό είναι το ερώτημα που προκύπτει όταν ένα βιβλίο γίνεται σίριαλ. Σπάνια, αν κάποιος έχει διαβάσει το βιβλίο μένει ικανοποιημένος και με την τηλεοπτική μεταφορά. Όμως έχουμε δύο εξαιρέσεις, αν αποφασίσουμε ότι το παραπάνω αποτελεί κανόνα.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά το Κανονικοί Άνθρωποι της Σάλλυ Ρούνεϋ (εκδόσεις Πατάκη). Είχε προηγηθεί ο θόρυβος που είχε προκαλέσει η σειρά του Hulu, αλλά και η υπερβολική φασαρία γύρω από το όνομα της Ρούνεϋ με το προηγούμενο βιβλίο της που μεταφράστηκε στα ελληνικά, Συζητήσεις Μεταξύ Φίλων. Η Ρούνεϋ ίσως μεγαλώνοντας -είναι μόλις 29 ετών- καταφέρει να βυθίζεται στον ψυχισμό των ηρώων της χωρίς να ζαλίζεται από την επίπλαστη ιδιαιτερότητα τους. Έχει τις δυνατότητες να το κάνει. Αρκεί να μη νιώθει ότι τα αγόρια και τα κορίτσια στα βιβλία της πρέπει να επιβεβαιώνουν την ίδια. Στο σίριαλ Normal People, αυτή η αγωνία δεν υπάρχει, ίσως γι’ αυτό υπάρχουν φορές που γίνεται ανώτερο.
Μένοντας στη μικρή οθόνη, πρόσφατα το HBO μετέφερε στη μικρή οθόνη το Η Συνωμοσία Εναντίον της Αμερικής του Philip Roth (εκδόσεις Πόλις). Έχει συμβεί πολλές φορές ένα βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα κακοποιηθεί στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη. Ευτυχώς εδώ αυτό δεν συμβαίνει. Μάλιστα, μπορεί να σε κάνει να θέλεις να το διαβάσεις ξανά για να δεις πόσο διορατικός και αξιοθαύμαστα κλασικός είναι ο Roth, καταφέρνοντας να μην ξεχνά πως σημασία έχει πάντα η τρυφερότητα μεταξύ των ανθρώπων σε μια κοινωνία που το φυλετικό, ενθικιστικό, πολιτικό, σεξουαλικό μίσος μπορεί να νικήσει ανά πάσα στιγμή.
