«Μετά το #metoo και όλα αυτά που έχουν συμβεί, δεν μπορώ να μιλήσω για αλλαγή. Νιώθω ότι αντί να εξαλείφονται οι κακοποιητικές συμπεριφορές κρύβονται κάτω από το χαλί. Υπάρχουν άνθρωποι που ακόμη δρουν κακοποιητικά και, φυσικά, υπάρχουν και αυτοί που τους προστατεύουν. Μην τυχόν και διαλυθεί ένας θίασος. Μη σπάσουν τα αυγά της τέχνης τους… Εγώ αποχώρησα πριν από λίγο καιρό από μια παράσταση έπειτα από μια κακοποιητική συμπεριφορά που δέχτηκε μια συναδέλφισσά μου. Μια συμπεριφορά που παλιότερα είχα υποστεί κι εγώ, θεωρώντας τότε πως είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Όμως έγινα μάρτυρας του ίδιου ακριβώς μοτίβου.
Η ηθοποιός που δέχτηκε τη λεκτική και ψυχολογική βία μίλησε μπροστά σε όλο τον θίασο. Αυτό όμως δεν έφτασε ώστε να δημιουργηθεί ένα ασφαλές περιβάλλον. Ακούστηκε μεταξύ άλλων ότι το #metoo έχει ισοπεδώσει τα πάντα. Ότι ούτε να μιλήσουμε δεν μπορούμε πια. Προτεραιότητα, βλέπετε, ήταν η παράσταση. Οπότε, ναι, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει όσο πιστεύουμε. Δεν αντέχω να μου λέει κάποιος ότι έχει καλές προθέσεις και λάθος τρόπο. Δεν μπορούμε να συγχωρούμε άλλο την «καλή» πρόθεση. Αποκαρδιωτικό, επίσης είναι το γεγονός ότι γυναίκες με σημαντική καριέρα στον χώρο δεν υποστηρίζουν τις νέες ηθοποιούς σε τέτοιες καταστάσεις.
Όταν πήρα την απόφαση να αποχωρήσω από αυτή τη δουλειά, ένιωσα τόσο ανακουφισμένη ηθικά και ψυχικά. Το έκανα χωρίς να έχω άλλη δουλειά. Είπα μέσα μου: “Δεν μπορείς να το υποστηρίξεις. Δεν μπορεί να υπάρχει ο φόβος πια”. Οπότε το έκανα και ένιωσα πάρα πολύ όμορφα. Μου έφυγε ένα βάρος. Σαν να έκανα πατ πατ στην ψυχή μου. Κατέβαινα την Ιπποκράτους και ένιωθα ότι έκανα κάτι καλό, κάτι φωτεινό για εμένα και για τους γύρω μου. Το όφειλα κάπως στον εαυτό μου και σε όσους και όσες έχουν υποστεί τέτοιες συμπεριφορές. Και μιλάω ανοιχτά γι’ αυτό γιατί δεν θα μπορούσα να πω ότι έφυγα από τη δουλειά για προσωπικούς λόγους. Οι λόγοι είναι κοινωνικοί και μας αφορούν όλους. Δεν έκανα τίποτα περισσότερο από το να είμαι συνεπής σε σχέση με αυτό που πιστεύω. Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο να πάρεις μια τέτοια απόφαση – να αποχωρήσεις. Γνωρίζω πολύ καλά πώς είναι να μην έχεις δουλειά, να μην έχεις να πληρώσεις το νοίκι.
Για όλα τα παραπάνω, δεν μπορώ ακόμη να ονειρευτώ πώς θα ήθελα να είναι αυτός ο χώρος. Γιατί κάθε φορά που νιώθω ότι κάτι πάει να αλλάξει, κάτι με προσγειώνει. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Και από την άλλη, δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα ήταν τα πράγματα αν δεν είχαν βρει τη δύναμη να μιλήσουν τόσοι άνθρωποι, αποκαλύπτοντας την αλήθεια των παρασκηνίων. Οι γενιές αυτές γαλουχήθηκαν με έναν συγκεκριμένο τρόπο και όλο αυτό τους έχει ξεβολέψει. Ευτυχώς κάποιοι άνθρωποι βρήκαν το κουράγιο να μιλήσουν και έδωσαν δύναμη σε όλους εμάς, ώστε να μην ανεχόμαστε την παραμικρή μορφή βίας, να εξαλειφθεί εντελώς από τον χώρο και από παντού. Γιατί παντού υπάρχουν κακοποιητές με εξουσία. Ιδανικά, θα ήθελα να υπάρχει απόλυτη κατανόηση των ορίων. Τα όρια είναι πολύ σημαντικά για όλες τις σχέσεις. Γιατί εκεί -στα όρια- ξεκινάει ένας άλλος άνθρωπος.
Θα ήθελα, λοιπόν, να υπάρχει αλληλεγγύη, σεβασμός και χιούμορ. Καμία σχέση δεν ευημερεί χωρίς το χιούμορ. Είναι το No1 χαρακτηριστικό μου και γι’ αυτό ευχαριστώ τον μπαμπά μου. Το χιούμορ αποφορτίζει πολλές καταστάσεις. Επειδή λόγω των συνθηκών συνήθως μιλάμε μόνο για τα κακά, οφείλω να πω πως υπάρχει και ομορφιά σε αυτόν το χώρο και θα επιλέγω πάντα αυτή. Την ομορφιά και την αγάπη. Δίνω ανεξάντλητη αγάπη στους γύρω μου, στους ανθρώπους μου, και την εκφράζω ακόμη και στα μικρά. Να πάω σούπερ μάρκετ όταν θα πνίγονται στη δουλειά και το ψυγείο τους θα είναι άδειο ή να τους πάω και να τους φέρω στη συναυλία του Λεξ, ακόμη και αν εγώ δεν έχω εισιτήριο.
Αγαπώ τους ανθρώπους και έχω ανάγκη να τους το δείχνω, γιατί έτσι έχω μάθει. Έτσι έχω μεγαλώσει. Με άκρυφτη, κελαρυστή αγάπη. Η αγάπη είναι ένα όμορφο παραμύθι. Ο παππούς μου ήταν παραμυθάς. Ήταν από τους ανθρώπους που έφεραν το θέατρο στο ραδιόφωνο. Δεν καταλάβαινα πόσο πρωτοποριακό ήταν αυτό τότε. Τον θυμάμαι σε ένα τεράστιο δωμάτιο κατάμεστο από βιβλία, σκυμμένο σε ένα γραφειάκι κάτω από μια λάμπα να ξύνει τα μολύβια του. Εκείνος ήταν απόμακρος. Έδινε κείμενα και παραμύθια και μας τα διάβαζε η γιαγιά. Αυτή ήταν η αγγελιοφόρος της αγάπης του.
Για εμένα παραμύθι είναι και ο έρωτας. Με όλα τα καλά και τα κακά του. Όπως στα παραμύθια, έτσι και στη ζωή, μπορεί να έρθει το σκοτάδι, όμως πάντα μετά θα έρθει το φως. Η ιδανική κατακλείδα στα παραμύθια θα ήταν οι άνθρωποι να είναι χαρούμενοι, να μην είναι καταπιεσμένοι, να παίρνουν και να δίνουν αγάπη. Όλο την αγάπη αναφέρω. Νιώθω όμως ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο. Θέλω να κάνω θέατρο τον χειμώνα, γιατί είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Σε κρατάει ενεργοποιημένο, διαθέτει τη μαγεία της στιγμής. Θέλω να κάνω πολιτικό θέατρο. Με παραστάσεις που σε μετακινούν. Με κείμενα που θα “με” και θα “μας” πάνε παρακάτω. Με κείμενα που δεν δίνουν τις απαντήσεις, αλλά θέτουν τις κατάλληλες ερωτήσεις. Τέτοιο θέατρο θέλω να κάνω. Να μιλάει για τα ζητήματα του τώρα, γι’ αυτά που μας καίνε.
Αυτό το κάνουν τα Νούμερα. Το νέο μουσικό σίριαλ της ΕΡΤ που θα κάνει πρεμιέρα στις αρχές του Σεπτέμβρη. Πρόκειται για ένα βαριετέ. Εκεί, ο Φοίβος Δεληβοριάς υποδύεται έναν αποτυχημένο καλλιτέχνη που αποφασίζει, πριν τα χάσει όλα, να αναβιώσει τη Μάντρα του Αττίκ. Βρίσκει χώρο, παραγωγό, δημιουργεί μια ομάδα ετερόκλητων ανθρώπων και έπειτα αρχίζουν να συμβαίνουν ένα σωρό ευτράπελα. Υπάρχουν πολλοί χαρακτήρες: διαφορετικοί, φρέσκοι, πανέμορφα γραμμένοι, ενώ κάθε εβδομάδα θα έχουμε και έναν καλεσμένο συνδεδεμένο απόλυτα με τη μουσική ιστορία της Ελλάδας. Τα Νούμερα έχουν κάτι ανάλαφρο. Μοιάζουν φτιαγμένα από μουσικό αφρό, ανθρώπινη τρυφεράδα. Η σειρά θα έχει κέφι, χορό, αλλά και συγκίνηση.
Προς το παρόν έχουμε ζήσει πολύ συγκινητικές στιγμές. Σημαντικοί άνθρωποι όλων των ηλικιών έρχονται στην παρέα μας και αποφασίζουν να σπάσουν την εικόνα τους και να αυτοσαρκαστούν. Και αυτό είναι υπέροχο. Είναι όμορφο να μη σε νοιάζει να παίξεις με την εικόνα σου, με αυτό που είσαι στ’ αλήθεια, με την άποψη που έχει το κοινό για εσένα. Μέχρι στιγμής έχουμε ζήσει στα γυρίσματα κάποιες πολύ εσωτερικές στιγμές, πολύ ζεστές. Θα ακούσετε άγνωστες ιστορίες, αλήθειες από την ίδια την ιστορία της ελληνικής μουσικής και της ελληνικής pop culture.
Εγώ εκεί φοράω τα τακούνια και τα φορέματα της Δανάης. Είναι ένα κορίτσι φτερό στον άνεμο. Δεν έχει ιδέα για τίποτα. Το μόνο που ξέρει είναι ότι της αρέσει να τραγουδάει. Πάει στη Μάντρα για να δουλέψει service. Κάποια στιγμή, ενώ μαζεύει τα τραπέζια, αρχίζει να τραγουδάει και την ακούει ο Φοίβος. Και κάπως έτσι γίνεται το αστέρι της Μάντρας. Μέσα από τα τραγούδια, τη μουσική και τους ανθρώπους γύρω της αρχίζει και ωριμάζει. Όπως και όλοι οι χαρακτήρες. Τους παρακολουθούμε να αλλάζουν και να λιώνουν όλοι μαζί για να φτιάξουν κάτι νέο. Όλοι μαζί και ο καθένας για τον εαυτό του. Είναι σίγουρα η καλύτερη δουλειά που έχω κάνει.
Όλοι με ρωτάνε αν θα τραγουδάω. Επιλέξαμε να με ντουμπλάρει στο τραγούδι η Νεφέλη Φασούλη. Δεν είχαμε χρόνο να δουλέψουμε με τη φωνή μου. Οπότε πήραμε αυτόν το δρόμο, τον δρόμο του lip sync. Και είναι μεγάλη μου χαρά που η Νεφέλη, μια από τις πιο χαρισματικές φωνές της γενιάς μας, είναι κομμάτι της Δανάης. Η Δανάη είναι σχεδόν σαν εμένα. Με βλέπω στις αντιδράσεις της, στα λόγια της, στη συμπεριφορά της.
Είναι αυθόρμητη, λέει ό,τι σκέφτεται, έχει χαρά μέσα της και ζει. Έχει ιδέες, δίνει λύσεις χωρίς να το καταλάβει. Και έχει αυτό το φοβερό ταλέντο να αποφορτίζει το κλίμα. Να αλαφραίνει την ατμόσφαιρα. Όμως διαφέρουμε κιόλας. Κι αυτό μου αρέσει, γιατί από τη μια το να έρχεται ο ρόλος κοντά μου είναι ζεστό, από την άλλη έχει ενδιαφέρον να μπαίνω σε διαθέσεις που δεν καταλαβαίνω. Αυτή είναι πολυάμορους, ενώ εγώ, άπαξ και ερωτευτώ, τέλος! Οπότε, ναι, θα έχουμε μια ανοιχτά πολυάμορους ηρωίδα στην τηλεόραση. Είναι όμορφο να υπάρχει και κάτι τόσο διαφορετικό σε ένα τόσο μαζικό μέσο.
Η Δανάη εκπροσωπεί μια διαφορετική επιλογή στην ερωτική και συναισθηματική ζωή ενός ανθρώπου και αυτό είναι ωραίο. Είμαστε συνηθισμένοι σε άντρες που αρνούνται να μπουν σε καλούπια και σε αποκλειστικές μονογαμικές σχέσεις. Και οι γυναίκες είναι αυτές που κλαίνε πίσω από έναν τέτοιο άντρα, που δεν καταλαβαίνουν αυτή την επιλογή. Παρουσιάζονται σαν θύματα. Γι’ αυτό μου αρέσει η Δανάη. Μια άλλη κοπέλα, η Κίρμπι, στη Μάντρα ασχολείται με το φεμινιστικό μπρουλέσκ. Ο Φοίβος έχει μια πολύ συγκεκριμένη στάση, δεν έχει φοβηθεί ποτέ να μιλήσει, να εκφράσει τις πολιτικές του απόψεις. Τις συναντάμε, άλλωστε, στους στίχους και τη μουσική του.
Και οι χαρακτήρες τα εκφράζουν όλα αυτά. Δεν έχουν τοποθετηθεί εκεί επειδή η συμπερίληψη τώρα πουλάει. Το λέω αυτό γιατί το έχω δει να συμβαίνει. Έχω δει δουλειές στις οποίες φαίνεται ότι έχουν χωρέσει, π.χ., ένα queer κορίτσι ή αγόρι χωρίς καμιά φροντίδα στο πλαίσιο. Για να βγάλουν την υποχρέωση του “είμαστε στη φάση”.
Σε εμάς δεν συμβαίνει αυτό. Θα το δείτε στους ήρωες. Τα χαρακτηριστικά τους είναι βαθιά τοποθετημένα μέσα τους και οι ηθοποιοί που είμαστε εκεί τους αντιμετωπίζουμε με τον ίδιο τρόπο. Τα Νούμερα δεν νιώθω ότι μου τα έφερε το σύμπαν μετά την απόφασή μου να αποχωρήσω από τη θεατρική παράσταση για την οποία σας μίλησα πριν, παρ’ όλα αυτά πιστεύω στη δυναμική του να λειτουργείς με συνέπεια για όσα πιστεύεις. Οπότε, ναι, πιστεύω στη δυναμική της συνέπειας και στο να γίνονται τα πράγματα με αγάπη».
Τα Νούμερα θα κάνουν πρεμιέρα στις αρχές Σεπτεμβρίου στην ΕΡΤ1.
Η συνέντευξη της Άλκηστις Ζιρώ δημοσιεύτηκε στο τεύχος Αυγούστου του ELLE.