Φωτογράφος: Γιώργος Καπλανίδης/ This is not a another Agency. Styling: Βίβιαν Ρουβέλα. Grooming: Κωνσταντίνος Σακκάς/ D-Tales.
Πολύ πριν φορέσει τα καθώς πρέπει κοστούμια του Νικηφόρου Σεβαστού στις Άγριες Μέλισσες, ο Αναστάσης Ροϊλός υπήρξε θεατρικά και κινηματογραφικά ιδιαίτερα δραστήριος ως απόφοιτος του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., μαθητής και θαυμαστής του διεθνούς φήμης σκηνοθέτη Θεόδωρου Τερζόπουλου. Ο τελευταίος ήταν, μάλιστα, αυτός που του σύστησε τη μέθοδο υποκριτικής του Tadashi Suzuki, ενός εκ των σημαντικότερων δασκάλων της θεατρικής τέχνης όλων των εποχών. Έτσι, ο ηθοποιός βρέθηκε στην Ιαπωνία, σε ένα απομονωμένο χωριό, προκειμένου να μαθητεύσει δίπλα του. Σήμερα, μερικά χρόνια αργότερα, υπογράφει τη μετάφραση στο μοναδικό σύγγραμμα στα ελληνικά του Tadashi Suzuki Πολιτισμός Είναι το Σώμα (εκδ. Κείμενα). Με αυτό ως αφορμή. βρήκαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί του για την τέχνη, τον πολιτισμό, το σώμα, το μέλι της τηλεόρασης, το κεντρί των σύγχρονων κοινωνιών και, φυσικά, για τον Νικηφόρο, το ήμισυ ενός από τα ωραιότερα love stories που έχουμε δει ποτέ στην ελληνική τηλεόραση.
Πολιτισμός είναι το σώμα. Πώς θα το εξηγούσατε αυτό, κύριε Ροϊλέ;
Για τον Suzuki, όλα ξεκινάνε από το ανθρώπινο σώμα, συγκεκριμένα από τις αισθήσεις και τις αντιληπτικές του ικανότητες. Είναι το σημείο μηδέν από όπου ο άνθρωπος ξεκινάει το ταξίδι της ζωής και της συνύπαρξης με τους άλλους, αλλά και η βάση στην οποία πρέπει να επιστρέφει. Στο συλλογικό ερώτημα τί είναι πολιτισμός, είτε αναφερόμαστε στον πολιτισμό ως κοινωνία είτε στον πολιτισμό ως πρόοδο, ο δρόμος για την απάντηση είναι το σώμα. Λέω ο δρόμος και όχι η απάντηση γιατί όταν προσεγγίζουμε τόσο μεγάλες έννοιες, άρρηκτα συνδεδεμένες με το μυστήριο της ζωής, τα κλειστά νοήματα μίας μόνο απάντησης δεν μας πάνε παρακάτω. Χρειάζεται ένα ντόμινο επιμέρους ερωτήσεων που μπορεί να μας ακολουθεί σε όλη τη ζωή μας χωρίς να καταλήξει σε ένα μόνο πράγμα, κι έτσι θα έχουμε κερδίσει πολύ περισσότερα. Αρκεί να ρωτάμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Η κατεύθυνση είναι το σώμα. Και μία κριτική εξέταση της κοινωνίας μας σήμερα, για το αν τελικά είναι και κατά πόσο πολιτισμένη ή απολίτιστη, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει στα κριτήριά της τη σχέση της με το σώμα.
Τι κάνει απολίτιστη μια κοινωνία σήμερα;
Συνήθως θεωρούμε πολιτισμένη μία κοινωνία που είναι ανεπτυγμένη τεχνολογικά και οικονομικά. Smartphones, internet, αεροπλάνα, τρένα, αυτοκίνητα, και τα λοιπά. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Suzuki όμως η υλική πρόοδος δεν συνεπάγεται και την πνευματική. Η πιο ανεπτυγμένη κοινωνία δεν είναι και η πιο πολιτισμένη γιατί τον πολιτισμό δεν τον φέρνει η οικονομική ανάπτυξη αλλά οι σχέσεις εντός της κοινωνίας. Φυσικά ούτε ο Suzuki, ούτε κανείς νοήμων άνθρωπος δεν προτείνει να γυρίσουμε την πλάτη στην τεχνολογία. Η φιλοσοφία του προτείνει το βλέμμα πίσω στις παραδόσεις μόνο για να αντλήσουμε πράγματα χρήσιμα για τη ζωή μας σήμερα και όχι να κοιτάμε πίσω σαν νοσταλγοί μιας άλλης πραγματικότητας. Η σχέση με το σώμα και με τη φύση είναι η αφετηρία ώστε να ξεκαθαρίσουμε τι είναι βοηθητικό και τι πραγματικά απαραίτητο ως μέρος της διεύρυνσης της ανθρώπινης συνείδησης.
Αυτό όλο ακούγεται κάπως… αντικαπιταλιστικό.
Συνδιαλέγεται έμμεσα, όχι άμεσα με την έννοια του καπιταλισμού και αυτό επειδή (ο καπιταλισμός) είναι κομμάτι του σύγχρονου status quo. Δεν μπορώ να πω αν είναι μη καπιταλιστική αυτή η φιλοσοφία ή αντικαπιταλιστική, γιατί αν μιλήσουμε για κάποιον εχθρό, αυτός δεν είναι κάποιο οικονομικό ή πολιτικό σύστημα, αλλά η φυσική ροπή του ανθρώπου προς τη συνήθεια και την αδράνεια. Αγγίζει δηλαδή φιλοσοφικά ζητήματα της ύπαρξης έχοντας ως πυρήνα της το ον που λέγεται άνθρωπος. Δίνει βάρος δηλαδή στο ότι ο άνθρωπος πρωταρχικά είναι κομμάτι της φύσης κι έπειτα κομμάτι της οποιασδήποτε κοινωνίας. Ο Suzuki και η φιλοσοφία του είναι υπέρ του σκεπτόμενου ανθρώπου και η κριτική σκέψη είναι πολιτική πράξη από μόνη της. Ταυτόχρονα, με τον δικό του τρόπο ως θεατρικός καλλιτέχνης και ως φιλόσοφος, επικοινωνεί με την κοινωνία. Και αυτό προτείνει σε όλους τους καλλιτέχνες, τη συνδιαλλαγή με την κοινωνία αντί της αποκλειστικά προσωπικής έκφρασης που αρχίζει και τελειώνει στο Εγώ, που περιστρέφεται δηλαδή μονάχα γύρω από τον εαυτό του καλλιτέχνη. Αυτό είναι το raison d’être του καλλιτέχνη. Το να κάνεις μια παράσταση είναι εύκολο. Αλλά τι θα πεις; Ποιο είναι το μήνυμα; Ο Suzuki έχει καθαρό μήνυμα, καθαρό μέσο -το θέατρο- και μια πολύ συγκεκριμένη φιλοσοφία και μέθοδο που τροφοδοτεί το όλο εγχείρημα.
Στο βιβλίο υπάρχει κάτι με το οποίο να μπορεί να συναντηθεί κάποιος που δεν έχει καμία σχέση με το θέατρο;
Ο Suzuki είναι πρώτα από όλα φιλόσοφος και το θέατρο είναι απλώς το μέσο που χρησιμοποιεί για να επικοινωνήσει τις ιδέες του για τον κόσμο και τον άνθρωπο. Άλλωστε, έτσι και αλλιώς, το θέατρο απευθύνεται στον θεατή, άσχετα αν ο θεατής είναι καλλιτέχνης ή όχι. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι με σειρά προτεραιότητας αφορά πρώτα τους καλλιτέχνες του θεάτρου και όσους αγαπούν το θέατρο και τα θεατρικά κείμενα, έπειτα εξίσου όσους ενδιαφέρονται για την ιαπωνική κουλτούρα και όσους διαβάζουν σύγχρονους φιλοσόφους, και τέλος οποιονδήποτε άλλον. Οι τελευταίοι μπορούν να κρατήσουν απλώς κάποια από τα λόγια ενός μεγάλου Δασκάλου του θεάτρου που θα τους κάνουν εντύπωση. Η μέθοδος του Suzuki δεν είναι απλώς ασκήσεις και σωματικές γεωμετρίες.
Έχει ιδέες και νοήματα που, όπως και αν έχεις επιλέξει να ζεις, αν τα γνωρίσεις κερδίζεις. Εγώ, για παράδειγμα, ούτε βλέπω ούτε παίζω μπάσκετ και γενικώς δεν με ενδιαφέρει καθόλου αλλά απόλαυσα το ντοκιμαντέρ για τον Michael Jordan. Έχω διαβάσει βιογραφίες ανθρώπων που έζησαν πολύ διαφορετικά απ’ότι ζω εγώ και κράτησα όσα μου ταίριαξαν. Γιατί ήταν αντιπροσωπευτικά δείγματα σφαιρικής προσέγγισης της ζωής και των ιδεών τους, ε αυτό είναι το Πολιτισμός είναι το Σώμα για τον Suzuki. Είναι γοητευτικό να παρακολουθείς ή να ακούς τις σκέψεις κάποιου που έχει κάνει κάτι σπουδαίο στη ζωή του. Ακόμη και αν αυτός ο κάποιος είναι ένας πολύ επιτυχημένος CEO. Όπως λέει και ο σκηνοθέτης, χρόνια ηθοποιός του Suzuki, Kameron Steele, δεν είναι κείμενα τα οποία απαντούν σε θεατρικές ή καλλιτεχνικές ανησυχίες, αλλά περισσότερο μια επιστολή για τη ζωή στον 21ο αιώνα.
Αριστερά: Παλτό, σταυρωτό κοστούμι και πουκάμισο, όλα HARRIS DAVLAS FOR VARDAS. Δεξιά: Ζιβάγκο, ZARA. Παντελόνι, COS.
Πώς φτάσατε στον Suzuki, σε αυτή τη μέθοδο και τελικά στη μετάφραση αυτού του βιβλίου;
Κάπως καρμικά. Νιώθω πως υπάρχουν ρίζες μέσα μας -ίσως αυτό που κάποιοι λένε κλίση- και ανάλογα το δικό μας πότισμα και φροντίδα αλλά και τις συγκυρίες αυτές θα βρουν τον χώρο μέσα μας και έξω μας ώστε να μεγαλώσουν. Και αν μεγαλώσουν αρκετά, τότε μπορεί να ανθίσουν. Μια τέτοια διαδικασία με έκανε να μεταφράσω αυτό το βιβλίο. Είχα πάντα ένα παραπάνω ενδιαφέρον για το σώμα ως μέσο, ως εργαλείο, ασχολήθηκα με τον χορό, ήρθα σε επαφή με διάφορες τεχνικές, με το ιαπωνικό θέατρο Kabuki, μαθήτευσα δίπλα στον μεγάλο θεατρικό δάσκαλο Θεόδωρο Τερζόπουλο και ήταν αυτός που με έστειλε στον Suzuki. Ήταν αυτός που μου είπε «αυτή τη μέθοδο πρέπει να τη φέρεις στο σώμα σου, πρέπει να συνδιαλλαγείς μαζί της». Και κάπως έτσι το 2017 πήγα στην Τόγκα, διδάχτηκα τη μέθοδο και εξέφρασα το αίτημα στον ίδιο τον Suzuki να μεταφράσω ένα άλλο βιβλίο τότε που ήταν μετάφραση στα αγγλικά από τα ιαπωνικά. Τελικά, μού έδωσαν να μεταφράσω το βιβλίο που έβγαλε η ίδια η ομάδα για τον Suzuki, γραμμένο εξαρχής στα αγγλικά, μέσα από το οποίο ο ίδιος ξεδιαλύνει, προσθέτει, αναθεωρεί παλιότερα κείμενά του.
Δύσκολη δουλειά η μετάφραση;
Το πνευματικό σοκ της μετάφρασης ήταν μεγάλο για εμένα, ναι. Είναι πολύ δύσκολο να μεταφράσεις, να αποδώσεις νοήματα που έχουν να κάνουν με φιλοσοφία και μία επιστήμη, στην προκειμένη το θέατρο. Να εισάγεις ορολογίες και πράγματα που κάποια δεν υπάρχουν στη γλώσσα σου. Πρέπει να έχεις κατανοήσει απόλυτα το νόημα και μετά οφείλεις να δουλέψεις πολύ και τη σχέση σου με τη δική σου γλώσσα ώστε να επιλέξεις τις σωστές λέξεις. Αυτή η επιλογή είναι σημαντική δουλειά, είναι μια οδύσσεια. Συν τη μελέτη γιατί για να γράψεις 2 πρέπει να γνωρίζεις 10. Οι λέξεις έχουν πολύ μεγάλη δύναμη για να τις βάλεις απλώς σε μια σειρά και να μεταφέρεις γενικά το νόημα.
Η τεχνική του Suzuki υπάρχει σε όλες τις ερμηνείες σας;
Η τεχνική αυτούσια δεν ταιριάζει παντού, ούτε καν σε όλες τις θεατρικές δουλειές και σίγουρα όχι στη δουλειά στην κάμερα. Εκεί κάνεις επιλογή από τα εργαλεία που έχεις και υπάρχουν στιγμές που είτε αχνοφαίνεται είτε εμφανίζεται ξεκάθαρα, αλλά μόνο αν υπάρχει χώρος για κάτι τέτοιο. Από την άλλη, μία γνώση που υπάρχει στο σώμα λειτουργεί και ερήμην μας.
Ένα από τα σημαντικά στοιχεία της φιλοσοφίας του Suzuki είναι ότι μιλάει για τη γεφύρωση των διαφορετικοτήτων και των πολιτισμών μέσω της συνύπαρξης αντί του καπελώματος.
Το σώμα μπορεί να μιλήσει πολύ περισσότερo από ό,τι ο λόγος και να απευθυνθεί σε πολύ περισσότερους από ό,τι μπορούν οι λέξεις. Το σώμα γενικά μπορεί να είναι πολύ πιο εύγλωττο και να λέει περισσότερα απ’ ότι το στόμα. Η γλώσσα και οι λέξεις άλλωστε είναι μία κατασκευή, ενώ το σώμα είναι συνέχεια της ψυχής μας. Τα εμπόδια και τα όρια που συναντά η γλώσσα, το σώμα τα ξεπερνά. Μέσα από τη μέθοδό του, o Suzuki αναζητά το γεφύρωμα, δεν μηδενίζει, δεν ενσωματώνει. Και αυτό είναι βαθιά και συγκινητικά ουμανιστικό. Δημιουργεί έναν χώρο όπου οι διαφορετικότητες μπορούν να συνυπάρχουν. Δεν επιχειρεί ένα ομογενοποιημένο μείγμα, διατηρεί όλα τα διαφορετικά στοιχεία αναλλοίωτα. Στο δικό του σύμπαν όλα μπορούν να συνυπάρξουν, το καθένα με τη διαφορετικότητά του. Και αυτό είναι σπουδαίο και έχει από μόνο του πολλές κοινωνικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις.
Μιλήσατε πριν για απολίτιστες κοινωνίες. Έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας, πόσο πολιτισμένη κοινωνία αποδειχτήκαμε;
Είναι μια περίοδος που έφερε πολλά θαμμένα πράγματα στην επιφάνεια, μιας και ταυτόχρονα δημιούργησε τη συνθήκη κατά την οποία μείναμε αρκετά μόνοι μας ή μίκρυνε κατά πολύ ο κύκλος των συναναστροφών μας. Ο εγκλεισμός και η διατάραξη της μέχρι τώρα κανονικότητας ήταν η τέλεια ευκαιρία να έρθουμε σε μεγαλύτερη σύνδεση με τον εαυτό μας, με προβλήματά μας και παθογένειες της κοινωνίας μας. Σε κάποιους έγινε. Σε κάποιους, μάλιστα, πυροδότησε το θάρρος να βγουν και να μιλήσουν την προηγούμενη χρονιά. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι το ελληνικό #metoo, για παράδειγμα, ξεκίνησε από έναν άνθρωπο. Από τη Σοφία Μπεκατώρου και τον αγώνα της που ήταν η αρχή του ντόμινο. Είναι ωραίο να συνειδητοποιείς το ότι είμαστε συνδεδεμένοι, κάτι που δεν φαίνεται όμως ισχύει. Είτε δεν το ξέρουμε είτε το ξεχνάμε.
Γιατί, στο τέλος, όλοι τις ίδιες μάχες έχουμε να δώσουμε, τους ίδιους φόβους αντιμετωπίζουμε. Πολλές φορές είναι καθαρά θέμα τύχης το ότι δεν βρισκόμαστε εμείς στη δυσχερή θέση που βρίσκεται κάποιος άλλος. Η ανάγκη για αποδοχή της διαφορετικότητας και για αναγνώριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες πάντα υπήρχε. Αλλά τη δεδομένη στιγμή βρέθηκε ο χώρος για να διεκδικήσουμε περισσότερο «πολιτισμό». Λειτούργησε η αλυσίδα. Πυροδοτήθηκε μια αναταραχή. Όλοι και όλες όσοι πέρασαν κάτι αντίστοιχο και ταυτίστηκαν, αλλά και όλοι όσοι είδαν κατάματα όλο αυτό το σκοτάδι, αντίκρισαν την αλήθεια και στήριξαν τα θύματα. Εγώ αυτό βλέπω σε τούτη τη συγκινητική αλυσίδα και την ένωση. Νιώθω πως είχαμε ξεχάσει ότι είμαστε συνδεδεμένοι, και μπορούμε να είμαστε και ενωμένοι. Είχαμε ξεχάσει τη σύνδεσή μας και τη δύναμή της ή αγνοούσαμε ότι υπάρχει ως δυνατότητα.
Μόλις ολοκληρώθηκε η παράσταση Γυάλινος Κόσμος στην οποία πρωταγωνιστούσατε. Πόσο εύθραυστη είναι αυτή η θεατρική σεζόν που διανύουμε; Μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του θεάτρου, μπορεί να αναδείξει επιπλέον ποιότητες;
Ήταν μια απίστευτα δύσκολη σεζόν και παραμένει έτσι. Με δυσκόλεψε η αβεβαιότητα. Έγινα παρατηρητής της αντίληψης του φόβου, τόσο από την πλευρά των θεατών όσο και από κάποιων ηθοποιών. Υπήρξαν ηθοποιοί που επέλεξαν να μην δουλέψουν, είτε γιατί φοβόντουσαν για την υγεία τους είτε για μια ενδεχόμενη οικονομική καταστροφή. Δεν ξέραμε τι θα φέρει το αύριο. Η δική μας παράσταση ενσωμάτωσε σκηνοθετικά την απόσταση και τον φόβο της επαφής. Ακόμη και το σημαντικό φιλί στο έργο έγινε από απόσταση με τη βοήθεια του φωτισμού. Δόθηκε με δύο σκιές ενωμένες και τους δύο ηθοποιούς σε απόσταση. Ο καθένας μόνος του. Μπορεί η συνθήκη να μας έδωσε την ευκαιρία για μια αποκαλυπτική ποιητικότητα επί σκηνής. Το μούδιασμα όμως απέναντι σε μία νέα πραγματικότητα αποστάσεων ήταν εκεί. Παράλληλα όμως υπήρχε η αίσθηση ότι ηθοποιοί και θεατές ήμασταν συμμέτοχοι στον κίνδυνο. Υπήρχε μια κρυφή ομολογία στην παρουσία τους. Ήρθαμε εδώ να σας δούμε με κίνδυνο να αρρωστήσουμε και ξέροντας ότι και εσείς παίζετε με κίνδυνο να αρρωστήσετε. Ήταν μια ωραία, συγκινητική συνθήκη. Ήμασταν μαζί σε αυτό. Μια ακόμη σύνδεση. Και οι συνδέσεις είναι πάντα συγκινητικές. Ήταν κάπως σαν όλοι μαζί να λέγαμε μεταξύ μας «είμαστε οι θαρραλέοι», το τολμήσαμε. Γενικά, όμως, πιστεύω ότι αυτός ο ιός μάς κόλλησε στον τοίχο. Ήταν ίσος για όλους. Όχι ως προς τις επιπτώσεις, αλλά ως προς το «όπου και να πας, δεν μπορείς να τον αποφύγεις».
Σακάκι και παντελόνι, και τα δύο COS. Κάλτσες, CALZEDONIA, calzedonia.com. Παπούτσια, ZARA.
Η τηλεόραση μπορεί να είναι πολιτισμός;
Βέβαια. Το μέσο είναι καταπληκτικό. Η δύναμή του μου προκαλεί δέος. Είναι μέσα σε κάθε σπίτι, συνεχώς συνδεδεμένο απευθείας με τον εγκέφαλό μας – υπερβολή, αλλά κάπως έτσι είναι. Ωστόσο, τα περισσότερα προγράμματα στερούνται μηνύματος. Είτε το μήνυμά τους ασχολείται με τα χαμηλότερα ένστικτά μας, τα προωθεί αλλά και τρέφεται από αυτά. Θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερο.
Οι Άγριες Μέλισσες έχουν μήνυμα;
Είχαν και έχουν. Δεν το έχουν χάσει. Και το διευκρινίζω, γιατί θα μπορούσαν έπειτα από σχεδόν τρεις σεζόν να το είχαν χάσει. Μάλιστα νιώθω ότι η τρίτη σεζόν που διανύουμε έχει ακόμη καλύτερο μήνυμα, και όχι μόνο επειδή διαδραματίζεται στην εποχή της χούντας. Για εμένα το πιο σημαντικό, είναι τα τα συστατικά της σειράς που είναι τα ίδια από την πρώτη σεζόν μέχρι τώρα, δηλαδή οι άνθρωποί της και η κατεύθυνση που κοιτούν οι επιλογές τους. Ο τρόπος που γίνονται οι Άγριες Μέλισσες αποτελούν μέρος του μηνύματος. Και πολλές φορές αυτός ο τρόπος υπερβαίνει τα επιμέρους μηνύματα, που είναι πολλά και σπουδαία. Σίγουρα είναι πρωτοπορία στην ελληνική τηλεόραση να δείξεις ένα ομοφυλόφιλο παιδί να προσπαθεί να αυτοκτονήσει λόγω της μη αποδοχής από τον πατέρα του, αλλά αυτό πρέπει να περάσει και από το φίλτρο της τέχνης για να σε αγγίξει και να μην είναι απλώς μια πληροφορία. Όμως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι ένα καθημερινό σίριαλ επέλεξε να ρίξει φως σε μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής Ιστορίας. Θα μπορούσε να γίνει αποκρουστικό, να μην θέλει το κοινό να βλέπει την αλήθεια, τις σκληρές εικόνες. Να μην μπορεί να δεχτεί τόσο κακό. Να του δημιουργήσει αποστροφή. Όμως εδώ ήρθε το χιούμορ για να το απαλύνει. Ξέρετε, υπήρχαν χαρακτήρες, όπως και ο δικός μου, που για δύο σεζόν δεν είχαν ούτε μία χιουμοριστική σκηνή. Σε αυτήν όμως έχουν.
Παρ’ όλα αυτά γιατί παραμένει άγριο να παρατηρούμε εκείνη την περίοδο;
Ως κοινωνία δεν έχουμε συμφιλιωθεί με το τι είχε συμβεί τότε, αλλά κυρίως δεν έχουμε κατανοήσει εκείνη την εποχή. Δεν έχουμε έρθει αντιμέτωποι με αυτή την πληγή. Δεν έχουμε κοιτάξει τι μας έχει αφήσει. Αυτές τις μέρες που είμαστε περισσότερο κλεισμένοι στο σπίτι είναι μία ακόμη καλή ευκαιρία να παρατηρήσουμε εκείνη την περίοδο, ως συλλογική μνήμη και ως εθνικό τραύμα.
Ζιβάγκο, ZARA.
Ο Νικηφόρος δεν είναι επαναστάτης, αλλά δεν είναι και αδιάφορος. Υποστηρίζει ότι πάει με το ρεύμα.
Όταν τοποθετείς τους χαρακτήρες σου σε ένα πλαίσιο ιστορικών γεγονότων, χάριν αντικειμενικότητας πρέπει να δείξεις όλες τις πλευρές, αλλιώς κάνεις έναν υποκειμενικό διαχωρισμό καλών και κακών. Θα δεις λοιπόν τον επαναστάτη, αλλά και αυτόν που είναι στη μέση, και τον αδιάφορο, θα δεις και αυτόν που τάσσεται υπέρ του καθεστώτος. Και έπειτα τις πορείες των χαρακτήρων, τις ενδεχόμενες αλλαγές τους. Ο Νικηφόρος δεν συνδέεται με τη σκληρή πλευρά της χούντας, ιδεολογικά είναι απέναντί της. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Ωστόσο δεν έχει στραφεί με μένος εναντίον της, ίσως γιατί και εκείνη δεν έχει στραφεί εναντίον του. Μην ξεχνάμε ότι έχει ένα πολύ συγκεκριμένο background. Βρίσκεται, κατά κάποιον τρόπο, στο απυρόβλητο, λόγω της οικογένειάς του και της τάξης του. Αυτό του δίνει την ευκαιρία να συνεχίζει να χάνεται μέσα στα καθημερινά του προβλήματα. Το κακό της χούντας, όμως, ήδη τον κυνηγάει και θα τον φτάσει.
Τι παραμένει συναρπαστικό στον Νικηφόρο έπειτα από τρεις σεζόν;
Οι σεναριογράφοι του -και ο μαέστρος φυσικά. Ο χαρακτήρας συνεχίζει να έχει ενδιαφέρον γιατί αναπνέει μέσα σε ένα πολύ ενδιαφέρον σύστημα. Ο Λευτέρης Χαρίτος έχει κάνει εξαιρετικές επιλογές πρώτα στην επιλογή των συνεργατών του εμπρός και πίσω από τις κάμερες όσο και στις κατευθύνσεις που μας δίνει. Η κινητήριος δύναμη όμως και του ίδιου αλλά όλων των υπολοίπων είναι το σενάριο. Αν αυτό που έχεις να φτιάξεις σου αρέσει τότε σου είναι πολύ πιο εύκολο να το ντύσεις με την τέχνη σου.
Μπουφάν, ZARA. Παντελόνι, HARRIS DAVLAS FOR VARDAS.
Έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας, τι ρόλο πιστεύετε ότι έπαιξε η τέχνη τελικά;
Ο εύλογος φόβος δημιούργησε την αντίληψη ότι η τέχνη είναι πολυτέλεια. Ένιωσα ότι αντιμετωπίστηκε ως τέτοια, αλλά δεν πιστεύω ότι είναι. Η τέχνη δεν είναι μόνο η αισθητική της. Δεν είναι πολυτέλεια να βλέπουμε, να ακούμε ιστορίες. Οι άνθρωποι οι ίδιοι είμαστε ιστορίες. Αυτές οι ιστορίες γίνονται τέχνη. Η τέχνη δεν γίνεται να μη μας αφορά, γιατί εμείς οι ίδιοι είμαστε η αφετηρία και ο προορισμός της.
Σε ποια ιστορία θα σας δούμε στο μέλλον;
Έχουμε ξεκινήσει να δουλεύουμε με τον Αιμίλιο Χειλάκη τη Μήδεια του Ευριπίδη. Ελπίζοντας πως όλα θα πάνε καλά, ανυπομονώ, κυρίως γιατί πρόκειται για ένα καινούργιο σύστημα μελέτης και δουλειάς επάνω στο κείμενο για μένα, όσο και γιατί θα βρεθώ επί σκηνής με συναδέλφους που εκτιμώ και με καλλιτέχνες όπως η Πατρίσια Απέργη (κίνηση) και ο Δημήτρης Καμαρωτός (μουσική)
Τις Άγριες Μέλισσες τι θα τις ημέρευε;
Η τελευταία φορά που θα τις δούμε να είναι καλά. Το να είναι «καλά» θα ήταν το ιδανικό ημέρεμα για εκείνες. Αλλά και η αίσθηση ότι, ακόμη και αν τελειώσουν οι περιπέτειες όλων αυτών των ηρώων στην οθόνη, οι Μέλισσες θα συνεχίσουν, ήμερες πια, να υπάρχουν κάπου απροσδιόριστα…
Να γυρνάμε δηλαδή κάποια μέρα από τη δουλειά σπίτι και να αναρωτηθούμε «τι να κάνει άραγε η Ασημίνα»;
Ναι… Κάπως έτσι.
Info: Το Πολιτισμός είναι το Σώμα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κείμενα, keimenabooks.gr
