Πριν μπει στα σπίτια μας ως Ασημίνα μέσα από τη σειρά Άγριες Μέλισσες, η Έλλη Τρίγγου είχε ήδη διαγράψει μια εντυπωσιακή θεατρική πορεία που φέτος ενισχύεται με τη συμμετοχή της στον πάντα επίκαιρο Ρινόκερο του Ιονέσκο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. Τη συναντήσαμε και την αφήσαμε να μοιραστεί τις σκέψεις της για την ξαφνική προβολή, τις ψηφιακές αγέλες και τις μεγάλες, πανανθρώπινες ιδέες.
«Οι Άγριες Μέλισσες ήρθαν στη ζωή μου το καλοκαίρι για να την αλλάξουν. Μου ζουζούνισαν το μυαλό, την ψυχή, την καθημερινότητά μου. Έχουν άγριες διαθέσεις! Είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτή την ευτυχή συγκυρία που μου έχει συμβεί. Είναι μια πολύ δημιουργική δουλειά στην οποία συνεργάζομαι με πολύ ταλαντούχους ανθρώπους που μας ενώνει η πίστη ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι όμορφο και αξιόλογο στην τηλεόραση. Με συγκινεί που ακούω τον κόσμο να μας λέει ότι μετά από χρόνια την άνοιξαν ξανά και ότι η σειρά έγινε η αφορμή για να ενωθούν οικογένειες, παρακολουθώντας την όλοι μαζί. Σήμερα ζούμε σε πολύ έντονους ρυθμούς και με αμέτρητους αντιπερισπασμούς. Το να βρίσκεται ξαφνικά κάτι που ενώνει τους ανθρώπους, τουλάχιστον αυτούς που συμβιώνουν στο ίδιο σπίτι, είναι σημαντικό. Ακόμα κι αν πρόκειται για ένα σίριαλ. Στον πυρήνα των Άγριων Μελισσών βρίσκεται η πολύ δυνατή ιστορία τριών γυναικών. Εκτός από αυτές, όμως, υπάρχουν και άλλες φοβερές γυναίκες. Όλες είναι φανταστικές και τις υποδύονται υπέροχοι ηθοποιοί. Είμαι ερωτευμένη με όλες τους, με εμπνέουν. Αυτό το χρωστάμε στην Μελίνα Τσαμπάνη που υπογράφει το σενάριο.
Χρειαζόμασταν τέτοιους γυναικείους ρόλους. Όλες οι ηρωίδες διαθέτουν τα δικά τους όπλα, πάντα σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής, και τις βλέπουμε να αντιδρούν και να νιώθουν μέσα από πολύ σύνθετους, ψυχογραφικούς δρόμους. Έχουμε μια ηλικιωμένη μητέρα που κάνει κουμάντο από το κρεβάτι της. Μια μάνα-αράχνη που βάζει πάνω από όλα τα παιδιά της και θα έκανε τα πάντα γι’ αυτά. Μια χωρισμένη γυναίκα με δικό της καφενείο. Γυναίκες: άλλες ταξιδεμένες και άλλες ριζωμένες στα σπίτια και τις οικογένειές τους. Όλες οι ηρωίδες της σειράς είναι αρχετυπικά σύμβολα γυναίκας, πολύ ζωηρά και ανάγλυφα, παρά το γεγονός ότι η ιστορία σαφώς διαδραματίζεται σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.
Η όλη πορεία της σειράς προκάλεσε ένα ηλεκτροσόκ στον οργανισμό μου. Αντιμετώπισα μεγάλη πίεση και πολλές ώρες δουλειάς, καθώς είχα πάρει την απόφαση ότι δεν θα άφηνα το θέατρο, πόσο μάλλον την ευκαιρία να συμμετέχω στον Ρικόνερο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, μια παράσταση που θεωρώ ιερή. Αλλά με κάθε απόφαση πρέπει να υποστείς και τις συνέπειες. Οι απαιτήσεις μιας καθημερινής σειράς εποχής είναι πολλές και έχουμε δουλέψει όλοι οι συντελεστές πάνω από το ανθρωπίνως δυνατό. Το υπόλοιπο κομμάτι της προβολής δεν μου είναι οικείο ούτε με κάνει να νιώθω ιδιαιτέρως άνετα. Προτιμώ τους πιο χαμηλούς τόνους, αλλά είναι και αυτό μια εμπειρία που ανακαλύπτω και διαχειρίζομαι όσο καλύτερα μπορώ. Ένα από τα πιο συγκινητικά πράγματα, όμως, που έφερε στην επιφάνεια αυτή η σειρά, είναι ότι αφενός επέστρεψαν στην τηλεόραση σπουδαίοι και καταξιωμένοι ηθοποιοί και αφετέρου δόθηκε η ευκαιρία και σε πολλούς νέους καταπληκτικούς ηθοποιούς να συστηθούν στο ευρύ κοινό, να μιλήσουν για τη δουλειά τους αλλά και για τις δυσκολίες του επαγγέλματος. Έδωσε την ευκαιρία σε όλα αυτά τα ταλαντούχα παιδιά να δηλώσουν ότι δεν υπάρχει κάποιο τρελό, φαντασμαγορικό παραμύθι πίσω από τη ζωή του ηθοποιού. Στην Ελλάδα, τουλάχιστον, ένας ηθοποιός κυνηγάει χρυσό αέρα. Δέχεται συνεχώς κριτική από τον εαυτό του και τους άλλους. Πασχίζει να βελτιώνεται. Ψάχνει και ψάχνεται. Αναρωτιέται διαρκώς. Πέφτει και ξανασηκώνεται. Όπως κάνουν όλοι. Και μέσα σε όλα αυτά, το θέμα της επιβίωσης είναι μια δοκιμασία. Κι αυτό δεν είναι ντροπή. Ήταν καλή η στιγμή να καταλάβουμε ότι όλοι, μαζί, κάνουμε την ίδια κουβέντα. Τα πολύ δυνατά μέσα όπως η τηλεόραση πολλές φορές προβάλλουν μια κατάσταση που δεν είναι ακριβώς η αλήθεια. Είναι η φωταγωγημένη εκδοχή της. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, αλλά μερικές φορές έχουμε ανάγκη τον ρεαλισμό για να μπαίνουν τα πράγματα σε πραγματικά μεγέθη. Το γιατί χρειαζόμαστε να ντύνουμε την αλήθεια και να τη στολίζουμε, είναι μια άλλη κουβέντα.
Αυτή την περίοδο, όταν δεν φορώ τα φορέματα εποχής, τη βαθιά καλοσύνη, την επιμονή και την ακραία αγνότητα της Ασημίνας, γίνομαι η Νταίζη στο πλευρό του Άρη Σερβετάλη στον Ρινόκερο. Παράλληλα προετοιμάζομαι για μια σύγχρονη εκδοχή της Ιουλιέτας στο έργο This is Not Romeo & Juliet που θα ανέβει την άνοιξη, σε σκηνοθεσία Αργύρη Πανταζάρα στο Θέατρο Βασιλάκου. Η Νταίζη είναι ένα κορίτσι που ζει μέσα σε ένα ροζ συννεφάκι. Αγαπάει τα αρώματα και τη χρυσόσκονη. Δεν θέλει να δυσκολεύεται και να ταλαιπωρείται. Είναι το κορίτσι που δεν πολυασχολείται, κοιτάει την επιφάνεια, θέλει η ζωή να κυλάει όμορφα και δεν χρειάζεται να ξέρει, για παράδειγμα, τι συμβαίνει στην Υεμένη. Γι’ αυτό και καταλήγει να κολλάει ρινοκερίτιδα, την κοινωνική αρρώστια που ο Ιονέσκο περιγράφει σαν αυτή που μεταμορφώνει τους ανθρώπους σε άβουλα και καταστροφικά πλάσματα (ρινόκερους), που εκμηδενίζουν και σκοτώνουν το όνειρο για μια κοινωνία ελεύθερη και δημιουργική. Με άλλα λόγια, η Νταίζη απολύεται από τον ίδιο τον εαυτό και την ύπαρξή της. Ο Ιονέσκο μιλάει για την απομάκρυνση από το πνεύμα μας, μια ψυχική κατάσταση που μας επιτρέπει να χαθούμε μέσα σε όλα αυτά που μας περιβάλλουν και τα οποία μας ποτίζουν με επιθυμίες που δεν είναι καν δικές μας. Όλοι έχουμε υπάρξει ρινόκεροι και θα ξαναυπάρξουμε. Αυτό μαχόμαστε καθημερινά. Ο ρινόκερος είναι η σκοτεινή εκδοχή του εαυτού μας. Είναι αυτός που διαχωρίζει το καλό από το κακό, τη συνείδηση από την ασυνειδησία, το πόσο ο καθένας από εμάς είναι έρμαιο ή κύριος των πραγμάτων και του ίδιου του εαυτού του. Ποιο είναι τώρα το αντίδοτο στη ρινοκερίτιδα; Η αφαίρεση ενδεχομένως. Να κάνουμε χώρο μέσα μας για κάτι καινούριο, για την ομορφιά που ανθίζει και κάνει και τα λουλούδια της ψυχής μας να ανθίζουν. Να έχουμε συνείδηση ότι έχουμε έρθει για να βελτιώσουμε το είδος μας και τον πλανήτη που μας περιβάλλει. Να έχουμε επίγνωση του τρόπου που επιλέγουμε να ζούμε, που καταναλώνουμε, που επικοινωνούμε, που διαθέτουμε τον εαυτό μας, που συμπεριφερόμαστε. Να μαθαίνουμε και να μην είμαστε απλά αντικείμενα των εξελίξεων. Για παράδειγμα, όλα αυτά τα φουτουριστικά που βλέπαμε πριν από πολύ λίγα χρόνια στη σειρά Black Mirror, σήμερα είναι σχεδόν πραγματικότητα. Μεταμορφωνόμαστε σε μια ψηφιακή αγέλη. Αλήθεια, δεν ξέρω τι θα κληθούμε να αντικρίσουμε και τι θα αντιμετωπίσουμε στο άμεσο μέλλον, αλλά το παρακολουθώ με τρομερό ενδιαφέρον και ανησυχία και εύχομαι να το διαχειριστούμε όσο πιο ψύχραιμα γίνεται. Την ίδια ανησυχία και το ίδιο μούδιασμα νιώθω και με την εικόνα της αστυνομοκρατούμενης Αθήνας τις τελευταίες ημέρες. Είδα πρόσφατα μια φωτογραφία με αστυνομικούς οπλισμένους σαν τανκς να σέρνουν έναν άνθρωπο χωρίς παντελόνι και αισθάνομαι ότι θέλουν να μας κάνουν ξεκάθαρο ότι το αστείο τελείωσε. Ότι θέλουν να φέρουν σε αυτή την πόλη την όποια ησυχία, αλλά μέσα από ακραία καταστολή και φόβο. Ντρέπομαι για όλο αυτό. Η βία φέρνει μόνο βία. Αυτό που με κάνει αμήχανη είναι το γεγονός ότι δεν ξέρω ποια μπορεί να είναι η λύση…
Και μέσα σε όλα αυτά ο έρωτας. Ο έρωτας της Νταίζη για τον Μπερανζέ δεν ήταν αρκετός για να την κρατήσει υγιή. Στην προκειμένη περίπτωση αυτοί οι δυο δεν μοιράζονται το ίδιο πνεύμα. Ο έρωτας γίνεται ευτύχημα όταν συναντιούνται άνθρωποι με κοινό όραμα. Μόνο τότε αυτός γίνεται επαναστατική πράξη και μπορούμε να αντέξουμε ακόμη και σε έναν κόσμο που καίγεται. Μερικές φορές, όμως, το κοινό όραμα δεν φτάνει. Περνάμε συνεχώς στάδια όπου μαζί με την ύλη εξελίσσεται και η μη ύλη μας. Αλλάζει όλη η ύπαρξή μας, ανάλογα με τις εμπειρίες, με τους ανθρώπους που συναναστρεφόμαστε. Γι’ αυτό και άνθρωποι που έχουν αγαπηθεί, έρχεται ο καιρός που βλέπουν αυτό που νιώθουν να αλλάζει ποιότητα. Φτάνει η στιγμή που πρέπει εμείς να χαθούμε, για να γεννηθεί κάτι νέο. Μου αρέσει πολύ να σκέφτομαι όλες αυτές τις μεγάλες ιδέες που μας ξεπερνάνε. Μια άλλη τέτοια ιδέα που με καίει είναι ο στόχος με τον οποίο ερχόμαστε στη ζωή, οικουμενικά, αλλά και ο καθένας ξεχωριστά. Ακονίζω τα τόξα μου για αυτόν το στόχο. Συνεχώς προσπαθώ, παλεύω, καταφέρνω λίγα πράγματα, τα οποία τα φυλάω κάπου μέσα μου γιατί είναι πολύτιμα και κάθε φορά μαθαίνω να αποτυγχάνω λίγο καλύτερα. Αλλά συνεχίζω.
Επιστρέφοντας στο σύμπαν του Ιονέσκο, αυτό που με τρομάζει περισσότερο από τη ρινοκερίτιδα είναι η μοναξιά. Ο καθένας μας έχει απίστευτη δύναμη. Είτε το ξέρει είτε όχι. Φανταστείτε τι γίνεται όταν μαζεύονται πολλοί. Και καθώς αυτό είναι κάτι πολύ ισχυρό, μπορεί να γίνει και πολύ επικίνδυνο για όσους παίζουν σκάκι στην πλάτη μας. Επομένως αυτοί φροντίζουν στοχευμένα να αποτρέψουν το μαζί, την ενότητα. Μας θέλουν βουτηγμένους στην άγνοια, να βασανιζόμαστε από τους δαίμονές μας, οι οποίοι δεν είναι καν δικοί μας. Και έτσι, όσο εμείς ταλαιπωρούμαστε αυτοί κάνουν ό,τι χρειάζεται. Το έγκλημα είναι πολύ οργανωμένο. Τώρα το τι είναι αυτό το “μαζί” είναι μεγάλη κουβέντα. Ίσως το να μπορείς να υπάρχεις κοντά στους άλλους με έναν τρόπο που να σου επιτρέπει να είσαι ελεύθερος και εσύ και οι άλλοι. Να είσαι ολόκληρος, χωρίς να πρέπει να φτιάξεις το οτιδήποτε. Απλώς να είσαι. Και αυτό πιστεύω ότι πρέπει να το καταφέρει ο καθένας μόνος του. Μόνο τότε θα το κατοθρώσει και με κάποιον άλλο. Όλα αυτά είναι πολύ δύσκολα και χρειάζονται λεπτούς χειρισμούς. Ας αρκεστούμε προς το παρόν στο να μπορούμε να μοιραστούμε μια αληθινή στιγμή με κάποιον. Από αυτό το είδος της στιγμής που μας θυμίζει ό,τι καλύτερο έχουμε μέσα μας. Καλύτερους μας κάνει και ο συγκλονιστικός μονόλογος του Άρη Σερβετάλη στο τέλος του έργου: “Απευθύνω μια τραγική κραυγή, λόγια προσευχής. Μια προσευχή αγωνίας σε έναν ουρανό που δεν είναι άδειος. Κάποιος να εξαγγείλει μέσα σε αυτή εδώ την έρημο, την ανθοφορία του όντος. Αντιστέκομαι ως άνθρωπος. Μένω άνθρωπος”, λέει.
Πώς θα τα καταφέρουμε όλα αυτά δεν μπορώ να πω ότι το γνωρίζω με σιγουριά. Σκέφτομαι, όμως, ότι η γνώση και η αλληλεγγύη είναι τα μοναδικά όπλα και η μοναδική ουσιαστική αντίσταση».
Info: Η παράσταση Ρινόκερος παίζεται στο Θέατρο Κιβωτός, Πειραιώς 115.
Φωτογράφιση: Γιώργος Καπλανίδης/This is not another agency, styling: Βασιλική Παππά
