Πόσο εύκολο είναι να δημιουργήσεις μία 100% sustainable συλλογή ρούχων; Πώς μπορείς να εντοπίσεις με ακρίβεια την προέλευση των πρώτων υλών σου, να βεβαιωθείς ότι η παραγωγή του τελικού προϊόντος θα αφήσει το λιγότερο δυνατό ανθρακικό αποτύπωμα; Ότι τα δικαιώματα των ανθρώπων που έχουν εργαστεί σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής έχουν γίνει σεβαστά; Στα πρώτα κιόλας λεπτά θέασης του ντοκιμαντέρ της Becky Hutner, Fashion Reimagined, η απάντηση δίνεται και είναι ξεκάθαρη. Είναι πάρα, μα πάρα πολύ δύσκολο.
H σκηνοθέτις του ντοκιμαντέρ, Fashion Reimagined, Becky Hutner μιλά στο ELLE.
Η Becky Hutner ακολουθεί τη σχεδιάστρια μόδας Amy Powney, την Creative Director του luxury sustainable womenswear brand Mother of Pearl. Η ανερχόμενη σχεδιάστριας της λονδρέζικης σκηνής μόδας, αφού κερδίζει ένα πολυπόθητο βραβείο για τον καλύτερο νέο σχεδιαστή της χρονιάς που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο, αποφασίζει να δημιουργήσει μια βιώσιμη συλλογή από το χωράφι μέχρι το τελικό ρούχο και να μεταμορφώσει ολόκληρη την επιχείρησή της. Οι προκλήσεις που συναντά καταγράφονται στον φακό της Hunter και κανείς δεν περιμένει πως ένα ντοκιμαντέρ για τη μόδα μπορεί να μεταμορφωθεί σε θρίλερ, γεμάτο αγωνία όχι μονάχα για το μέλλον του Mother of Pearl και της Amy Powney αλλά και της βιώσιμης μόδας συνολικά, καθώς όσο παρακολουθεί κανείς το ταξίδι του brand προς τη βιωσιμότητα αντιλαμβάνεται πως τα εμπόδια, ακόμα κι όταν η πρόθεση είναι κάτι περισσότερο από καλή, είναι πολλά και μπορούν να λυγίσουν ή να οδηγήσουν σε συμβιβασμούς ακόμα και τον πιο ένθερμό υποστηρικτή του sustainability.
Λίγες μόλις μέρες μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ Fashion Reimagined στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλόνικης, η σκηνοθέτις, Becky Hunter μιλά στο ELLE για αυτό το ταξίδι που έκανε μαζί με την Powney, τη βιωσιμότητα και το μέλλον της μόδας.
Κυρία Hunter, πώς ενδιαφερθήκατε αρχικά για το έργο της Amy Powney;
Το 2017, εργαζόμουν στο Λονδίνο για μια εταιρεία παραγωγής που ονομαζόταν DUCK. Η DUCK ειδικεύεται στην κινηματογράφηση περιεχομένου για brands μόδας, οπότε έκανα καμπάνιες για μεγάλους σχεδιαστές όπως ο Manolo Blahnik και πολλές δουλειές γύρω από την Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου. Μία από τις αποστολές μου για την DUCK ήταν να καλύψω το Designer Fashion Fund που δίνει γνωστό έντυπο μόδας. Η Amy ήταν η νικήτρια εκείνη τη χρονιά και έτσι την κινηματογράφησα να κερδίζει το βραβείο – και έτσι ξεκινάει η ταινία. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει τότε, αλλά είχα ήδη αρχίσει να κάνω ένα ντοκιμαντέρ!
Κάναμε επίσης κάποια γυρίσματα στο σπίτι της και μετά, τη ρώτησα τι θα ακολουθούσε στην καριέρα της. Μου είπε ότι επρόκειτο να ξεκινήσει μια αποστολή για τη δημιουργία μιας βιώσιμης συλλογής από το χωράφι μέχρι το τελικό ένδυμα. Ήθελε να γνωρίσει τα πρόβατα που θα παρείχαν το μαλλί της και τους βαμβακοσυλλέκτες που μάζευαν το βαμβάκι της. Εκεί είχα μια αναλαμπή, επειδή μέχρι τότε είχα ξεκινήσει το δικό μου ταξίδι προς τη βιωσιμότητα για αρκετά χρόνια και είχα κάνει πολλές αλλαγές στην προσωπική μου ζωή, αλλά ήθελα να κάνω κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Είχα αρχίσει να γίνομαι ανήσυχη και να σκέφτομαι, πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω τις ικανότητές μου ως κινηματογραφίστρια για να ευαισθητοποιήσω και να εμπνεύσω δράση γύρω από τα επείγοντα περιβαλλοντικά μας ζητήματα. Έτσι, όταν γνώρισα την Amy και έμαθα για το ταξίδι για το οποίο ετοιμαζόταν, αναγνώρισα αυτή την ευκαιρία για να κάνω ενδεχομένως μια μεγαλύτερη διαφορά. Ήξερα αμέσως ότι έπρεπε να ακολουθήσω την ιστορία της.
Από το Q&A στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Σας ενδιέφερε πάντα η βιώσιμη μόδα; Ποια ήταν η αφύπνισή σας σχετικά με τη βιωσιμότητα;
Σας ευχαριστώ γι’ αυτή την ερώτηση. Από όταν ξεκίνησα να διανύω τη δεκαετία των 20, είχα μια κάποια επίγνωση της βιωσιμότητας, νομίζω μόνο και μόνο επειδή ζούσα στην Καλιφόρνια εκείνη την εποχή. Στο Λος Άντζελες, είναι πολύ φυσιολογικό να αγοράζεις τοπικά, βιολογικά τρόφιμα από τις λαϊκές αγορές και οι πλαστικές σακούλες είχαν απαγορευτεί, τουλάχιστον για λίγο καιρό. Ζώντας κοντά στη θάλασσα έχεις μεγαλύτερη επίγνωση της ρύπανσης από πλαστικά. Ήμουν επίσης χορτοφάγος, κάτι που και πάλι ήταν αρκετά συνηθισμένο στο Λος Άντζελες.
Ωστόσο, είχα μια μεγάλη στιγμή – ένα χαστούκι στο πρόσωπο (σ.σ. “slap in the face, που σημαίνει στιγμή αφύπνισης) – που πήγε το ταξίδι μου για τη βιωσιμότητα στο επόμενο επίπεδο. Το 2011, εργάστηκα ως μοντέρ σε ένα περιβαλλοντικό ντοκιμαντέρ με τίτλο Revolution, το οποίο αφορά την κατάρρευση των ωκεανών, την κλιματική αλλαγή και τη σημερινή μαζική μας εξαφάνιση. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ πολύ αυτά τα θέματα και ήταν πολλές πληροφορίες που έπρεπε να επεξεργαστώ σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ήταν σαν να μου τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια και πέρασα μια περίοδο θλίψης. Για να κλέψω μια ατάκα από την Amy, “άλλαξε εντελώς την πορεία μου”.
Από εκεί και πέρα, έκανα πολλές αλλαγές στη ζωή μου, από την περαιτέρω εξάλειψη του πλαστικού μιας χρήσης όσο καλύτερα μπορούσα, την υποστήριξη τοπικών, υπεύθυνων επιχειρήσεων, την παρασκευή δικών μου προϊόντων καθαρισμού και ομορφιάς, μετακίνηση με ποδήλατο κ.λπ. Και όσον αφορά τη μόδα, άρχισα όντως να καταναλώνω λιγότερο και να υποστηρίζω βιώσιμες μάρκες όπως η Reformation, μια πρωτοποριακή εταιρεία που μόλις είχε ξεκινήσει στο Λος Άντζελες. Ωστόσο, όταν άρχισα να φτιάχνω το Fashion Reimagined και άρχισα να εμβαθύνω στην έρευνα, έμεινα έκπληκτη από την κλίμακα, την πολυπλοκότητα και τον επείγοντα χαρακτήρα των περιβαλλοντικών και ανθρώπινων επιπτώσεων της μόδας. Δεν είχα ιδέα ότι η μόδα συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική αλλαγή, στη ρύπανση από μικροπλαστικά, στην αποψίλωση των δασών και στις χωματερές, για να αναφέρω μόνο μερικά από τα ζητήματα.
H σχεδιάστρια μόδας Amy Powney, Creative Director του luxury sustainable womenswear brand Mother of Pearl.
Πόσο σημαντικό, πιστεύετε, είναι να παρουσιάσετε το ταξίδι μίας sustainable σχεδιάστριας για το μέλλον της μόδας; Φτιάξατε αυτό το ντοκιμαντέρ έχοντας κατά νου ότι μπορεί να επηρεάσει τους θεατές με τρόπο που να αλλάξουν τις αγοραστικές τους συνήθειες, καθώς και νέους σχεδιαστές να επανεξετάσουν τις μεθόδους παραγωγής τους;
Νομίζω ότι ήμασταν πραγματικά ευλογημένοι που είχαμε τη σχεδιάστρια Amy Powney ως σημείο εισόδου σε αυτό το θέμα και ως οδηγό μας. Η Amy και η στενή συνεργάτιδά της Chloe καθιστούν το πόσο πολύπλοκες και τρομακτικές είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της μόδας προσιτά στους θεατές. Τα μέσα και τα έξω των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού μπορεί να είναι ένα πολύ στεγνό και ζοφερό θέμα, αλλά χάρη σε αυτές τις γυναίκες και την απίστευτη ιστορία τους, καταφέραμε να κάνουμε το θέμα ελκυστικό.
Και ναι, ο λόγος για τον οποίο έκανα αυτή την ταινία ήταν για να ευαισθητοποιήσω για τον αντίκτυπο της μόδας στον πλανήτη, στους ανθρώπους και στα ζώα, με την ελπίδα να αλλάξουν οι καρδιές και τα μυαλά όσον αφορά τη σχέση μας με τα ρούχα. Ελπίζω το Fashion Reimagined να εμπνεύσει τους ανθρώπους να αγοράζουν λιγότερο και καλύτερα. Να εξερευνήσουν τους πολλούς τρόπους να απολαμβάνουν τη μόδα εκτός από την αγορά νέων ρούχων, όπως η ανταλλαγή με φίλους, η υποστήριξη τοπικών vintage καταστημάτων, η επισκευή όσων ήδη έχουν και η ενοικίαση. Και ελπίζω ότι οι νέοι σχεδιαστές, καθώς και όλοι όσοι παρακολουθούν αυτή την ταινία μπορούν να εμπνευστούν από την Amy, ένα κορίτσι από αγροτικό, εργατικό περιβάλλον που μεγάλωσε εκτός δικτύου χωρίς τρεχούμενο νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα, μετακόμισε στο Λονδίνο χωρίς χρήματα ή διασυνδέσεις και όχι μόνο έγινε μια καταξιωμένη σχεδιάστρια μόδας, αλλά συνέχισε να φέρνει επανάσταση στον κλάδο.
Είστε αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας όσον αφορά τη βιωσιμότητα; Ρωτώ επειδή το τέλος του ντοκιμαντέρ σας μας αφήνει ένα γλυκόπικρο συναίσθημα.
Ναι και όχι. Από τότε που ξεκινήσαμε τα γυρίσματα το 2017, η ευαισθητοποίηση γύρω από τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της μόδας έχει εκτοξευθεί στον κλάδο και στο ευρύ κοινό. Υπάρχουν σήμερα πολύ περισσότεροι υπεύθυνοι σχεδιαστές και brands μόδας που κάνουν εκπληκτικά καινοτόμα πράγματα με την ανακύκλωση, την αναγεννητική γεωργία, τις τοπικές αλυσίδες εφοδιασμού, τα καινοτόμα υλικά και πάει λέγοντας! Επίσης, από τη θετική πλευρά, οι άνθρωποι αγκαλιάζουν πραγματικά τα μεταχειρισμένα ρούχα. Υπάρχουν πολλές συναρπαστικές επιχειρήσεις σε αυτόν τον χώρο, όπως η Vestiare για μεταπώληση σχεδιαστών, οι εφαρμογές Depop και Vinted και η Wearedotte.com για παιδικά ρούχα. Σχεδιαστές όπως η Mara Hoffman προσθέτουν ακόμη και πλατφόρμες μεταπώλησης στις ιστοσελίδες τους, ώστε οι πελάτες να μπορούν να πουλήσουν τα preloved Mara Hoffman ρούχα τους μεταξύ τους σε μειωμένη τιμή, γεγονός που αποτελεί μπόνους για όσους δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την υψηλότερη τιμή της βιώσιμης μόδας. Άκουσα πρόσφατα ένα στατιστικό στοιχείο ότι η αγορά των προ-μεταχειρισμένων επιταχύνεται με ρυθμό που πρόκειται να ξεπεράσει τη γρήγορη μόδα μέχρι το 2030, οπότε ας ελπίσουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί! Έχω επίσης συναντήσει πολλούς νέους ανθρώπους στις προβολές μας για τους οποίους η βιωσιμότητα είναι δεύτερη φύση. Έχουν ομάδες ανταλλαγής ρούχων με τους φίλους τους. Δεν έχουν αγοράσει τίποτα καινούργιο εδώ και χρόνια. Έχουν αγκαλιάσει τη δημιουργική επισκευή, ανακυκλώνοντας τα δικά τους ρούχα σε νέα σχέδια ή μαθαίνοντας κέντημα για να μπαλώσουν μια τρύπα σε ένα πουλόβερ. Είναι τόσο εμπνευσμένο!
Still από το ντοκιμαντέρ Fashion Reimagined.
Αλλά δυστυχώς, αν οι μεγάλες εταιρείες μόδας δεν αναλάβουν δράση και δεν δεσμευτούν πραγματικά για την αλλαγή με επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους σχετικά με τις επιπτώσεις τους στο αποτύπωμα άνθρακα, την κατανάλωση νερού, τη χρήση χημικών ουσιών κ.λπ. δεν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσουμε ποτέ αυτό το ζήτημα. Με την αυξημένη ευαισθητοποίηση, έχει αυξηθεί η πίεση στα brands να δείξουν στους πελάτες τους ότι κάνουν κάτι γι’ αυτό. Και έτσι υπάρχει πλέον πολύ greenwashing. Ένα πράγμα που συνέβη είναι ότι πολλές μεγάλες μάρκες κάνουν “βιώσιμες” ή “ηθικές” σειρές, οδηγώντας τον πελάτη να πιστέψει ότι αυτή είναι η κατεύθυνση προς την οποία κατευθύνονται, ενώ στην πραγματικότητα αυτές οι σειρές αντιπροσωπεύουν το 0,01% των κερδών τους και έχουν απλώς βάλει ένα τόνο χρημάτων μάρκετινγκ πίσω τους. Συχνά είναι ένας αντιπερισπασμός που τους επιτρέπει να συνεχίσουν τη συνήθη λειτουργία τους, η οποία είναι η παραγωγή τόνων και τόνων προϊόντων με τον συμβατικό, καταστροφικό τρόπο. Μια άλλη εξαιρετικά αποκαρδιωτική εξέλιξη είναι η άνοδος της γρήγορης μόδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου, τρομακτικότερου γίγαντα υπερ-γρήγορης μόδας που έχουμε δει ποτέ (είμαι σίγουρη ότι όλοι μπορείτε να μαντέψετε ποιος είναι), που κυκλοφορεί χιλιάδες νέα στυλ την ημέρα.
Είναι προφανές ότι πολλές μεγάλες εταιρείες μόδας δεν θα αλλάξουν ριζικά, εκτός αν αναγκαστούν να το κάνουν και έτσι εδώ έρχεται η νομοθεσία. Και ευτυχώς υπάρχουν κάποιες πολύ ελπιδοφόρες πολιτικές που συζητούνται επί του παρόντος στην ΕΕ και στις ΗΠΑ. Στην ιστοσελίδα του ντοκιμαντέρ μπορείτε να μάθετε περισσότερα.
Το ντοκιμαντέρ Fashion Reimagined προβλήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το περασμένο Σαββατοκύριακο. Η επόμενη προγραμματισμένη προβολή στην Ελλάδα είναι στο 4o Athens Fashion Film Festival.
