Έπειτα από δύο σεζόν με τη συνεχώς sold out παράσταση Η Άνοδος του Αρτούρο Ούι, ο Γιώργος Χρυσοστόμου ετοιμάζεται υπό τις οδηγίες του ίδιου σκηνοθέτη, Άρη Μπινιάρη, να πετάξει με τους Όρνιθες σε όλη την Ελλάδα, στην πιο… υψηλή στιγμή της καριέρας του.
Τι είναι πέταγμα για εσάς; Είστε έτοιμος γι’ αυτό το πέταγμα με τους Όρνιθες;
Είναι πολλά πράγματα. Eίναι το «πετάγομαι» από μια κατάσταση σε μια άλλη. Το πέταγμα από ρόλο σε ρόλο, ειδικά αν διαφέρει ο ένας από τον άλλο, είναι υπέροχο. Είναι το πέταγμα από το παρόν στο παρελθόν και στο μέλλον, επίσης, που προσπαθώ να μην κάνω. Θα ήθελα να μπορώ να μένω στο τώρα. Υπάρχει και το πνευματικό πέταγμα. Σε αυτό εγώ βλέπω γείωση. Για να περάσουμε από μια φάση της ζωής μας σε μια άλλη. Αυτό χρειάζεται στην πραγματικότητα: γείωση. Στο δικό μας έργο, και στους δύο ήρωες που ξεκινούν το ταξίδι τους από τη γη -υποτίθεται γειωμένοι- για να πάνε να βρουν τον κόσμο των πουλιών, τους συμβαίνει το ανάποδο. Δεν είναι καθόλου γειωμένοι και πάνε στη χώρα των πουλιών για να γειωθούν. Είναι κάπως ωραίο αυτό το οξύμωρο στοιχείο.
Είναι μια πλάνη μας αυτή; Ότι το πέταγμα δεν έχει γείωση;
Έχω διαπιστώσει ότι πολλές φορές έχω χρησιμοποιήσει διάφορα υλικά για να πετάξω κι εγώ ο ίδιος από την πραγματικότητα. Για να μετατοπιστώ λίγο παραδίπλα. Όλοι ψάχνουμε έναν τρόπο να πάμε λίγο παραπέρα, λίγο πιο κει από το όποιο κέντρο μας. Γιατί το κέντρο είναι πολλές φορές λιγάκι βαρετό, δυσφορικό και ανούσιο, αλλά χρειάζεται επικοινωνία με αυτό και γείωση. Αυτά πιστεύω αυτή τη στιγμή που μιλάμε. Στο μέλλον μπορεί να πετάξω σε κάτι άλλο, σε μια άλλη άποψη. Οι απόψεις μας αλλάζουν. Αυτό το πέταγμα είναι εξέλιξη. Τα πετάγματα, λοιπόν, είναι και εξέλιξη. Οφείλουμε να μετατοπιζόμαστε. Κάποιες πεποιθήσεις πρέπει να τις αναιρούμε. Χρειάζεται να πετάξουμε μακριά από αυτές ή και να τις πετάξουμε. Πράγμα δύσκολο.
Έχει χρειαστεί να πετάξετε πολλές φορές πράγματα και πεποιθήσεις;
Ναι, έχει χρειαστεί να μετατοπιστώ πολλές φορές. Το κάνω και με άλλα πράγματα. Πρόσφατα πέταξα λίστες με τραγούδια που άκουγα εμμονικά. Επειδή η μουσική λειτουργεί ως συναισθηματική μνήμη σ’ εμένα, κάποια στιγμή έγκωσα. Έφτασε να με επηρεάζουν συναισθηματικά αυτές οι λίστες. Και τις πέταξα, τις εξαφάνισα. Κάνοντάς το, ήταν σαν να χώρισα έπειτα από 45 χρόνια σχέσης με έναν άνθρωπο. Πετάω επίσης ρούχα, που μου θυμίζουν καταστάσεις. Το πιο
δύσκολο είναι να πετάξεις συνήθειες. Όμως δεν πετάω ανθρώπους. Μπορεί να κατέβουν από το τρένο για κάποιο καιρό και να έχουν την ευκαιρία να ξανανέβουν λίγο πιο κάτω.
Δεν χρειάζεται ή δεν είναι εύκολο να το κάνετε;
Δεν είναι σωστό. Εύκολο είναι. Δεν είμαι ο αναμάρτητος, το έχω κάνει, αλλά δεν είναι ανάγκη να πετάμε ανθρώπους. Το να παίρνεις μια απόσταση είναι άλλο από το να τους πετάς.
Πώς είναι να πετάτε με τον Άρη Μπινιάρη, τον σκηνοθέτη σας στους Όρνιθες και τον Αρτούρο;
Έχουμε συνεννοηθεί με πάρα πολλούς τρόπους. Μας έχει ενώσει ο ρυθμός, η πειθαρχία και η οργάνωση. Η σχέση μας με τη μουσική. Και αυτός έχει έναν τρόπο με τη μουσική που εμένα μου ταιριάζει. Άλλοι σκηνοθέτες προτιμούν την ανάλυση, αλλά εγώ έτσι δυσκολεύομαι. Την κάνω τη δουλειά μου, αλλά κολλάω. Ο Άρης μού βάζει μια μουσική για μια σκηνή και αμέσως καταλαβαίνω τι θέλει να κάνω. Είμαστε πολύ συντονισμένοι. Μας αρέσει ο τρόπος που δουλεύουμε και λειτουργεί. Φαίνεται στην επιτυχία του Αρτούρο. Τώρα είπαμε να δοκιμάσουμε ένα πέταγμα από ένα στυλ σε ένα άλλο με τους Όρνιθες. Μου έδωσε την ευκαιρία ο Άρης να μείνω για λίγο μακριά από έναν ρόλο που με έχει δυσκολέψει.
OVERSHIRT ΚΑΙ ΠΟΥΚΑΜΙΣΟ, ΟΛΑ KENZO, ATTICA.
Πώς είναι το πέρασμα από την επιθετική, βίαιη, σκοτεινή ορμή του Αρτούρου στον Ευελπίδη;
Προς το παρόν τον σμιλεύω ακόμα. Ο Αρτούρος είναι ένα ολόκληρο βουνό. Ο Ευελπίδης είναι ελαφρύς. Πανάλαφρος. Μετά τη μύηση που του συμβαίνει από τα πουλιά, παθαίνει την πιο μεγάλη γείωση. Συνειδητοποιεί ότι η ζωή είναι κάτι άλλο. Κάτι το οποίο έχει πάρα πολύ ωραία ρωγμή. Κρατάει μια ελαφράδα, αλλά παραμένει γειωμένος. Προσγειώνεται στην πραγματικότητα σε έναν πολύ συγκινητικό βαθμό. Υπάρχει μια σκηνή αυτής της συνειδητοποίησης στην οποία είναι πολύ συγκινητικός, γιατί ήταν τόσο ανυποψίαστος! Οπότε είναι εκ διαμέτρου αντίθετος από τον Αρτούρο. Αγαπάει τη ζωή, τους άλλους. Πρέπει να φτάσω σε μια απέναντι όχθη γι’ αυτόν. Γι’ αυτό είναι πρόκληση. Αλλά όλη η παράσταση είναι μια άλλη συνθήκη. Από το υπόγειο και το σκοτάδι βγαίνουμε έξω, κάτω από τα αστέρια και τους ουρανούς.
Εσείς με τι συγκινείστε;
Ο καθένας έχει μια δική του συνθήκη εν μέσω της οποίας συγκινείται. Όταν ενώνονται οι άνθρωποι, αυτό είναι κάτι πολύ συγκινητικό. Παλιότερα δεν το είχα αυτό ως υλικό και δεξιότητα. Πήγαινα στην άκρη μου, να ησυχάσω μόνος μου. Αλλά, πλέον, όταν ενώνομαι με τα μυαλά, τις ψυχές, τις καρδιές και τα σώματα των άλλων, είναι συγκινητικό, γιατί έτσι προκύπτει η ανθρωπιά. Το θέατρο είναι μια τέτοια συνθήκη. Τώρα έχουμε ενωθεί δεκαπέντε άσχετοι και γεννάμε κάτι όλοι μαζί. Είμαι τρομερά συγκινημένος.
Προτιμάτε να είστε συγκινητικός ή συγκινημένος;
Στη ζωή, όταν είμαι συγκινημένος γίνομαι συγκινητικός και όταν είμαι συγκινητικός, μετά συγκινούμαι. Στη δουλειά ψάχνω έναν τρόπο να γίνομαι συγκινητικός χωρίς να νιώθω εγώ συγκίνηση. Και συγκινούμαι εκ των υστέρων, επειδή συγκινήθηκαν οι γύρω μου λόγω της συνδιαλλαγής. Αν βλέπεις πάνω στη σκηνή κάποιον να συγκινείται περισσότερο από εσένα, δεν λειτουργεί πολύ. Είναι σαν να βλέπεις κάποιον να κλαίει λίγο παραπάνω από ό,τι μπορείς εσύ. Όσο όμως η συγκίνηση πάνω στη σκηνή κρατιέται και υποβόσκει, ακούς το κρακ. Και τότε καταρρέεις ως θεατής. Στο θέατρο, ως θεατής, συγκινούμαι πανεύκολα. Κλαίω ακόμη και στις παιδικές παραστάσεις.
Από το ένα πέταγμα στο άλλο, ποια είναι για εσάς η ιδανική συνθήκη; Ποιες ποιότητες έχετε ανάγκη για την έναρξη και τον προορισμό;
Η ψυχραιμία είναι ένα καλό κλειδί. Η έναρξη έχει τρομερό ενθουσιασμό, παραπάνω από ό,τι χρειάζεται. Και ο προορισμός έχει συνήθως απογοήτευση, γιατί σπάνια είναι όπως τον φαντάζεσαι. Οπότε θέλει ψυχραιμία και στα δύο. Η θετική σκέψη, επίσης, βοηθάει, αλλά είναι πολύ δύσκολο concept, γιατί το μυαλό, για να προστατευτεί το μέσα μας, πάει κατευθείαν στο χειρότερο σενάριο. Και η γείωση βοηθάει, γιατί η ματαίωση καιροφυλακτεί στη γωνία. Όλη την ώρα. Και πολλές φορές έχεις προαποφασίσει τη ματαίωση για να είσαι σίγουρος ότι δεν θα απογοητευτείς.
Είμαστε συνδεδεμένοι συνεχώς με τη ματαίωση;
Ναι! Έχει να κάνει με τα τραύματά μας. Προετοιμάζεσαι γι’ αυτήν. Τη θεωρείς δεδομένη για να μη χαρείς και μετά επανατραυματιστείς.
Στον πυρήνα του έργου υπάρχει η ανάγκη για μια νέα αρχή. Πώς τη φαντάζεστε μια τέτοια αρχή;
Τρομακτική. Δεν έχει συμβεί τίποτα καλό και επαναστατικό σε αυτό τον πλανήτη που να μην έχει γίνει επίπονα. Θα φτάσουν τα πράγματα στο μηδέν. Θα γίνει αυτό. Δεν μπορεί να γίνει νέα αρχή αν δεν πεθάνει κάτι. Μου το έχει διδάξει η φύση αυτό, από μικρό στο χωράφι. Καμία γέννα δεν συνέβη χωρίς πόνο. Οι μεγάλες αλλαγές στην ανθρωπότητα έγιναν έπειτα από κάτι πολύ έντονο, το οποίο αυτή τη στιγμή είναι στα προπύλαια. Βρισκόμαστε πριν από ένα τέλος. Δεν μυρίζει ακόμα νέα αρχή. Μυρίζει όμως το τέλος. Θα χάσουμε κάτι για να κερδίσουμε κάτι άλλο.
Θα χάσουν όμως όλοι; Θα υπάρχει δικαιοσύνη;
Όλοι θα χάσουν.
Στους Όρνιθες υπάρχουν άνθρωποι, πουλιά και θεοί. Αισθανόμαστε ποτέ ότι είμαστε και τα τρία;
Ναι, σε διαφορετικές φάσεις της ζωής. Μέχρι κάποια ηλικία είσαι θεός, μετά γίνεσαι πουλάκι και πετάς και ύστερα γίνεσαι άνθρωπος. Έτσι τουλάχιστον μου συνέβη εμένα, και ως άνθρωπος αλλά και ως καλλιτέχνης. Δεν τα βάζω στην ίδια γραμμή του χρόνου. Ως άντρας, μέχρι τα 18 νόμιζα ότι ήμουν θεός, μετά έγινα πουλί, έσπασα τα μούτρα μου και σιγά σιγά γίνομαι άνθρωπος. Ως καλλιτέχνης, βγαίνοντας από τη σχολή στο σημείο μηδέν, νόμιζα πως ήμουν θεός, μετά πέταξα, έσπασα τις φτερούγες μου, έπεσα και ξαναπέταξα και τώρα ενηλικιώνομαι.
ΠΟΥΚΑΜΙΣΟ, ZARA. ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ, SANDRO, SANDRO BOUTIQUE
Ποια ήταν η σχέση σας με την εξουσία σε όλες αυτές τις φάσεις;
Πάντα σε σύγκρουση, απλώς δεν ήταν πάντα δηλωμένη. Ως παιδί τα βάζεις με την εξουσία, αλλά δεν έχεις επίγνωση. Δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Αργότερα αυτό παίρνει άλλες μορφές. Το θέμα είναι το τι γίνεται όταν εσύ παίρνεις την εξουσία. Εγώ συνειδητά δεν έχω γίνει καθηγητής. Βγάζω εκτός το αν με ενδιαφέρει ή αν με εκφράζει. Οι άνθρωποι είμαστε καταδικασμένοι να παλεύουμε με την εξουσία και η εξουσία είναι καταδικασμένη να μην μπορεί να διαχειριστεί τη θέση της. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που έγινε αφεντικό και δεν του βγήκε κάτι άσχημο. Μην παρεξηγηθούν τα αφεντικά. Δεν φταίνε μόνο αυτοί. Είναι το σύστημα που τους κάνει έτσι. Από την άλλη, δεν γίνεται χωρίς την εξουσία. Στη δική μου δουλειά δεν μπορεί να μην υπάρχει ένα αφεντικό. Όσο ρομαντικό και αν ακούγεται το να φτιάξουμε είκοσι άτομα μαζί μια παράσταση, στην πορεία κάποιος πρέπει να αναλάβει μια ευθύνη. Πρέπει να είναι ώριμες και οι δύο πλευρές
στις σχέσεις εξουσίας. Δεν υπάρχει λύση. Μόνο διαχείριση.
Το πέταγμα προς την Επίδαυρο πώς μοιάζει για εσάς;
Είναι η 12η φορά μου. Έχω παίξει σε όλα τα στάδια. Ξεκίνησα κρατώντας απλώς ένα κοντάρι. Μετά μπήκα σε χορούς. Έχω κάνει το σωστό, το σταδιακό πέταγμα. Την πρώτη φορά που είχα πάει, όμως, μια υπεύθυνη εκεί μου είχε πει: «Εσύ θα μείνεις για πολύ καιρό εδώ». Ωστόσο, έχω ξεχάσει και τα λόγια μου, αλλά δεν έγινε και τίποτα. Τη σέβομαι την Επίδαυρο. Ξέρω ότι μπορεί να σε πετάξει το μέρος αν πας επηρμένος, αλλά δεν είναι και για να τη φοβάσαι. Ναι, είναι ιερά τα χώματα, αλλά ο χώρος είναι θεραπευτήριο. Δεν χρειάζεται φόβος. Για καλό πάμε.
Τι θα θέλατε να κουβαλάτε στα φτερά σας στο τέλος της μεγάλης αυτής περιοδείας με τους Όρνιθες;
Να είμαι γειωμένος και έτοιμος να επιστρέψω με τον Αρτούρο Ούι. Ο Αρτούρος θέλει ασκητική ζωή, αφοσίωση, θέλει ειδική μεταχείριση. Είναι ένας βαρύς ήρωας. Η επανάληψη και η λούπα σε έναν τόσο σκοτεινό ήρωα γράφει στο σώμα. Έχει πολλή υπερένταση. Δεν μπορώ να κοιμηθώ εύκολα μαζί του. Δεν ηρεμεί το νευρικό μου σύστημα. Δεν καταλαβαίνει ότι παίζω θέατρο. Πιστεύει ότι είμαι έτσι στ’ αλήθεια. Σωματικά πονάνε η μέση μου και τα γόνατά μου. Αλλά είναι απολαυστικός.
Είναι η καλύτερή σας στιγμή μέχρι τώρα;
Ναι, είναι. Το παραδέχομαι.
Οι Όρνιθες θα ταξιδέψουν σε ανοιχτά θέατρα της Αττικής και της περιφέρειας, αλλά και στην Επίδαυρο στις 9 και 10/8, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΝΑΚΗΣ/10ΑΜ
STYLING: ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
GROOMING: ΠΩΛΙΝΑ ΜΑΛΛΙΩΤΑΚΗ
Στην κεντρική φωτογραφία: ΡΙΓΕ ΚΑΙ ΦΛΟΡΑΛ ΠΟΙΥΚΑΜΙΣΑ, ETRO, ΚΑΙ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ, ZEUS + DIONE, ΟΛΑ ATTICA.
