Ο Στρεψιάδης τι τύπος είναι;
Ο άνθρωπος αυτός είναι πνιγμένος στα χρέη. Η ανάγκη του για σωτηρία είναι απόλυτη. Όμως, στην προσπάθειά του να επιβιώσει, στηρίζει όλες του τις ελπίδες στην απατεωνιά και την ψευτιά. Φτάνει μέχρι την ύβρη.
Ποια στοιχεία του θέλετε να υπογραμμίσετε μέσα από την ερμηνεία σας;
Ο Στρεψιάδης μοιάζει να παρασύρεται (από τις Νεφέλες και τον Σωκράτη) στον κόσμο της αλαζονείας, αλλά στην πραγματικότητα ο σπόρος υπάρχει εξαρχής μέσα του. Ό,τι «έσπειρε» έρχεται η ώρα να το «θερίσει». Αυτή η τιμωρία μοιάζει απαραίτητη για να μπορέσει να αφυπνιστεί. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ότι το έργο μας είναι κωμωδία. Άρα, όλα αυτά τα στοιχεία πρέπει να αποδοθούν με τη διάθεση και την ελευθερία ενός παιχνιδιού. Ενός γλεντιού. Αυτό το έχω συνέχεια στο μυαλό μου.
Στο έργο πρωταγωνιστεί η διαλεκτική μεταξύ δίκαιου και άδικου…
Ναι, ο Άδικος Λόγος, σε αντίθεση με τον Δίκαιο, μπορεί μέσω μιας παραπλανητικής λογικής να παρουσιάσει το αναληθές ως σωστό. Κάποιος μπορεί με αυτό τον τρόπο να καταφέρει να πείσει τον συνομιλητή του ή ακόμα και να εξαπατήσει ένα σύνολο ανθρώπων. Η «νίκη» αυτή, όμως, καθώς είναι χτισμένη πάνω σε σαθρό έδαφος, είναι και προσωρινή. Αργά ή γρήγορα η αλήθεια και το δίκαιο βρίσκουν τρόπο να αντεπιτεθούν.
Φωτογράφιση: Γιώργος Καπλανίδης, This In Not Another Agency. Styling: Βασιλική Παππά.
Είναι αυτό το δίπολο ένα από τα πιο επίπονα στην ιστορία της ανθρώπινης ύπαρξης;
Ναι. Και θα συνεχίσει να είναι. Το δίκαιο και το άδικο θα συγκρούονται πάντα. Είναι κομμάτι της ύπαρξής μας. Πρέπει να το αποδεχτούμε. Ο άνθρωπος είναι μια μείξη αντίθετων και αλληλοσυγκρουόμενων στοιχείων. Ο Αριστοφάνης, πάντως, στις Νεφέλες μάς τονίζει ότι ο Άδικος Λόγος είναι σκληρός και αδυσώπητος και αποδεικνύεται ιδιαίτερα επιβλαβής ακόμα και σ´ αυτόν που τον διδάσκει.
Εσείς πώς ισορροπείτε ανάμεσα στα δίπολα;
Δεν είναι εύκολο. Εκεί που νομίζεις ότι έχεις πετύχει μια ισορροπία στη ζωή σου, χάνεται. Τα δεδομένα και οι συνθήκες γύρω μας αλλάζουν. Κάποιες φορές, απρόβλεπτα. Η προσπάθεια να ισορροπήσουμε ανάμεσα στη δύναμη και την αδυναμία, σ´ αυτά που έχουμε και εκείνα που επιθυμούμε, σ´ αυτά που χρειαζόμαστε ή μας είναι περιττά, ανάμεσα στη λογική και την παρόρμηση, είναι ένας αγώνας που δεν τελειώνει ποτέ.
Φωτογράφιση: Γιώργος Καπλανίδης, This In Not Another Agency. Styling: Βασιλική Παππά.
Για εσάς οι Νεφέλες τι συμβολίζουν;
Είναι ένας καθρέφτης που εμφανίζει τις πραγματικές μας διαθέσεις. Το ποιοι είμαστε στ’ αλήθεια και τι θέλουμε. Στο έργο φαίνεται ότι οι Νεφέλες κατευθύνουν, ότι επιβάλλονται. Αυτό όμως είναι μια ψευδαίσθηση. Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε μεγάλη ανάγκη είναι από μόνος του ικανός για όλα. Το μυαλό του δεν χρειάζεται παρά ένα ελάχιστο νεύμα για να «πάρει αέρα» και να οδηγηθεί στην παραφροσύνη.
Ποια είναι η μεγαλύτερη παραφροσύνη μας σήμερα;
Ότι ο εαυτός μας είναι το κέντρο του κόσμου. Ότι για την αποτυχία μας φταίνε οι άλλοι· που μας αδίκησαν. Ότι η απάτη και η πονηριά είναι τα μέσα για να φέρουμε μια ισορροπία στην ταλαιπωρημένη μας καθημερινότητα. Όλες αυτές οι σκέψεις, αποτελούν βασικά θέματα των Νεφελών.
Και η δική σας παραφροσύνη;
Δεν θα βγάλω τον εαυτό μου απέξω. Είναι λογικό κάποιες στιγμές να εγκλωβιζόμαστε στον μικρόκοσμό μας. Να χάνουμε την ουσία. Να γινόμαστε κοντόφθαλμοι. Σημασία πάντως έχει, εκτός από το να βγάζουμε συμπεράσματα, να προχωράμε σε πράξεις, σε δράσεις που θα μας καταστήσουν λιγότερο ευάλωτους σε ανούσιες ιδέες. Η «σωτηρία» έρχεται μόνο με την ανάληψη της ευθύνης που έχουμε ως μέλη ενός συνόλου. Μέσα από τον σεβασμό προς τους άλλους, την αλληλεγγύη, την καταδίκη φασιστικών νοοτροπιών.
Φωτογράφιση: Γιώργος Καπλανίδης, This In Not Another Agency. Styling: Βασιλική Παππά.
Το θέατρο είναι πολιτική πράξη;
Κάθε απόπειρα που σκοπό έχει να αφυπνίσει την κριτική ικανότητά μας ως πολίτες, είναι πολιτική πράξη. Αρκεί να μη γίνεται με τρόπο επιδεικτικό και διδακτικό. Με αυτή την έννοια το θέατρο είναι και πολιτική πράξη.
Πώς στέκεστε απέναντι στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα;
Αμήχανος. Όλα τα ορίζει το κόστος. Το κόστος ζωής, το κόστος του δανεισμού, το πολιτικό κόστος. Ευτυχώς που υπάρχει και το κόστος των πράξεών μας. Γιατί απέναντι σ´ αυτό, αργά ή γρήγορα, όλοι δίνουμε λόγο.
Τι σας κρατά δυνατό;
Η προσπάθεια να συνεχίσω να ελπίζω. Αρνούμαι να υιοθετήσω τις φωνές που υποστηρίζουν ότι «όλα είναι μάταια», ότι το πιο σοφό είναι «να κάθεσαι στ´ αβγά σου», ότι «δεν υπάρχει σωτηρία».
Είστε δάσκαλος στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός σωστού δασκάλου και ενός σωστού μαθητή;
Η σχέση μαθητή – δασκάλου είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη. Καταρχάς, δεν υπάρχει κανένα εγχειρίδιο με ταχύρρυθμα μαθήματα εκμάθησης υποκριτικής ή διδασκαλίας. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, αφοσίωση, επιμονή, έρευνα και εμπιστοσύνη. Ο ένας τροφοδοτεί και εμπνέει τον άλλον και τελικά ωριμάζουν και οι δύο. Κάπως έτσι λειτουργεί για εμένα αυτή η σχέση.
Και τα χαρακτηριστικά ενός σωστού πατέρα;
Η ειλικρίνεια και η εμπιστοσύνη.
Εκτός σκηνής πώς είναι η ζωή σας; Αγκαλιάζετε; Αγαπάτε; Δημιουργείτε; Δίνετε; Χαμογελάτε; Ονειρεύεστε θάλασσες και ουρανούς; Ταξίδια και γεμάτα θέατρα; Τραπέζια με αγαπημένους ανθρώπους;
Όλα αυτά που αναφέρετε έχουν την αξία τους. Μια ζεστή αγκαλιά μπορεί να δώσει φτερά στη μέρα μας, όπως και να μας ηρεμήσει, να μας καθησυχάσει. Είναι επίσης μια ιδανική πράξη που μας βοηθάει να διαχειριστούμε με σοφία την κούρασή μας.
Info: Η περιοδεία για την παράσταση Νεφέλες του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά ξεκίνησε στις 9/7. Στην Επίδαυρο παρουσιάζεται στις 2-3/8 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
