«Έχω αποκτήσει ψυχική σχέση και σύνδεση με τα πράγματα που έχουν συμβεί τον τελευταίο καιρό. Γι’ αυτό είμαι παρορμητική ακόμη για το τι νιώθω. Μου φαίνεται ότι χάσαμε την ψυχραιμία μας. Βέβαια, πώς να μη τη χάσουμε με όλα αυτά που βλέπαμε στην Ιταλία και τον υπόλοιπο κόσμο. Από τη στιγμή, όμως, που ως Πολιτεία είχαμε μια σχετικά καλή αντίδραση απέναντι σε αυτό, θα μπορούσαμε να επιδείξουμε έναν μικρότερο πανικό. Τον πανικό τον αντιλαμβάνομαι όσον αφορά την υγεία μας και το θέμα του βιοπορισμού. Αυτό που δεν κατάλαβα είναι ο πανικός να λυθούν όλα τα προβλήματα τη στιγμή που συνέβαινε όλο αυτό. Αντιδράσαμε σπασμωδικά. Στην πραγματικότητα μας ζήτησαν απλώς να μείνουμε σπίτι. Και αυτό δεν το αντέχουμε, γιατί έχουμε συνηθίσει την περιττή εξωστρέφεια. Αν δεν μας βλέπουν, δεν υπάρχουμε. Όμως, είναι ΟΚ να φοβηθούμε. Δεν χρειαζόταν να τρέξουμε αμέσως να καλύψουμε το αίσθημα της ανασφάλειας που δημιουργήθηκε. Εμείς, όμως, μένοντας μέσα έπρεπε πάλι να αποδεικνύουμε συνεχώς ότι ζούμε, ότι μαγειρεύουμε, ότι γυμναζόμαστε, ότι διαβάζουμε και ότι υπάρχουμε καλλιτεχνικά. Αλλά, ξέρετε κάτι; Μπορείς και να μην υπάρχεις καλλιτεχνικά για δυο μήνες… Δεν πειράζει. Έγιναν πολύ σπασμωδικές κινήσεις μπροστά σε αυτή την ανασφάλεια για το τι θα συμβεί στο μέλλον. Ήμουν από αυτούς που ήθελαν να περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Δεν ήθελα να ερμηνεύσω τις αποφάσεις τις κυβέρνησης αμέσως, ούτε μπορούσα να ερμηνεύσω τις κινήσεις των ανθρώπων απέναντι σε κάτι πρωτόγνωρο.
Φωτογραφίες: Αντρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS
Νομίζω ότι έπρεπε να επιδείξουμε περισσότερη ψυχική δύναμη απέναντι στον εγκλεισμό. Πιστέψαμε ότι λόγω του ονόματός του είναι κάτι κακό. Ωστόσο, στην πραγματικότητα δεν ήταν και τόσο. Κάποιοι το λέγαμε δειλά. Είχαμε την ευκαιρία να υπάρξουμε και με έναν διαφορετικό τρόπο. Ακόμη και μεγάλοι καλλιτεχνικοί οργανισμοί έπεσαν στην παγίδα και έκαναν βιαστικές κινήσεις. Δεν χρειαζόταν να βγάλουν τόσο υλικό online. Ήθελε και αυτό μια φειδώ. Δεν θα πάθαινε ο κόσμος τίποτα αν δεν έβλεπε τόσο πολύ θέατρο, ούτε θα έσβηνε η ανάγκη για θέατρο. Αυτή η ανάγκη δεν είναι τόσο εύθραυστη, είναι πιο δυνατή. Θα έπρεπε να μας έχουμε περισσότερη εμπιστοσύνη. Ξαναλέω, όμως, ότι καταλαβαίνω την ανασφάλεια της υγείας και του βιοπορισμού. Τον βαθύ βιοπορισμό, όχι αυτόν του “δεν θα πάρω δεύτερο ζευγάρι παπούτσια ή αυτοκίνητο”. Καταλαβαίνω αυτόν που κινδυνεύει να πάει στο συσσίτιο και δεν μπορεί να καλύψει βασικές του ανάγκες. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την έννοια της απόστασης: τη δαιμονοποιήσαμε. Για εμένα όμως αυτή η απόσταση δεν ήταν και τόσο κακή. Μέχρι σήμερα, προκειμένου να είμαστε όλοι χαλαροί, ωραίοι τύποι και αγαπημένοι, εισβάλαμε ο ένας στον χώρο του άλλου. Νομίζω ότι όλο αυτό ήταν μια καλή ευκαιρία για να θυμηθούμε ότι η απόσταση πρέπει να καλύπτεται ουσιωδώς. Πρέπει να σπάμε την απόσταση όταν αξίζει τον κόπο. Ας μη φιληθούμε με όλους. Ας φιληθούμε με αυτούς που πρέπει. Ας φιληθούμε σοβαρά και με αυτούς που πρέπει, χωρίς να υπάρχει αύριο. Να φιλιόμαστε ολόκληροι. Να γίνουμε φιλιά ολόκληροι. Ας κάνουμε χώρο μέσα μας γι’ αυτό που χρειαζόμαστε πραγματικά. Νιώθω ότι μερικές φορές οι άνθρωποι αγωνιούμε να τα χωρέσουμε όλα. Να πάρουμε όλες τις άχρηστες πληροφορίες που κυκλοφορούν, να είμαστε κοντά και καλά με όλους, να είμαστε αρεστοί και αρκετοί. Ας είμαστε κοντά σε αυτό που πρέπει να είμαστε κοντά.
Έχοντας στο μυαλό μου όλα αυτά, υποδύομαι την Καλονίκη, την πιστή κοντινή φίλη της Λυσιστράτης στο ομώνυμο έργο του Αριστοφάνη. Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, ο σκηνοθέτης μας, έχει δημιουργήσει και άλλα επίπεδα στη σχέση αυτών των δύο γυναικών. Τη Βίκυ Σταυροπούλου, που υποδύεται τη Λυσιστράτη, τη θαυμάζω ως άνθρωπο. Ξέρετε, ορισμένοι ηθοποιοί εμπιστευόμαστε πολύ λιγότερο τον πραγματικό μας αυτό, ενώ η Βίκυ έχει κάτι πολύ δικό της πάνω στη σκηνή, πολύ αληθινό, και αυτό την κάνει πολύ ελκυστική. Εγώ είμαι μια ηθοποιός που προσπαθώ να καλύψω την απόσταση από τον ρόλο, παιδεύομαι να αποδείξω τη σχέση μου με αυτόν. Η Βίκυ μοιάζει να τα καταφέρνει όλα αυτά χωρίς να προσπαθεί καν, χωρίς να τα έχει ως αυτοσκοπό. Είναι τόσο απελευθερωμένη και πηγαία! Και θέλω να κλέψω από αυτό. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο γυναίκες ο Οδυσσέας έχει στήσει μια συγκρουσιακή σχέση αγάπης και πάθους.
Όσον αφορά το έργο, μέσα του υπάρχει μια ευφυής σύλληψη: για να σταματήσει ο πόλεμος, θα πρέπει οι γυναίκες να πάψουν να κάνουν έρωτα. Σε αυτό συναντιούνται όλες οι γυναίκες, με όλες τις διαφορετικές μεταξύ τους ποιότητες. Συναντιούνται, ακόμη και αν τους είναι δύσκολο. Η Καλονίκη είναι μια από αυτές. Η δική της κοσμοθεωρία έρχεται σε αντίθεση με των άλλων γυναικών. Γι’ αυτή δεν είναι απλώς δύσκολο να απέχει από το σεξ. Για την Καλονίκη η σεξουαλική ικανοποίηση είναι στάση ζωής. Τo “make love” είναι η θέση της, οπότε με το να της στερήσεις τον έρωτα, της καταστρέφεις τον κόσμο όλο. Γι’ αυτήν όλοι πρέπει να είμαστε αγκαλιά. Όλοι πρέπει να εισπνέουμε τον έρωτα. Είναι ρομαντικό, αλλά ας κάνουμε το κόπο να το σκεφτούμε: τι θα γινόταν, άραγε, αν και σήμερα οι γυναίκες το κάναμε αυτό; Κρύβει μια αφέλεια ονειρική . Αλλά σαν σκέψη έχει δύναμη. Είναι κάτι τόσο εύκολο να γίνει. Δεν θέλει συσκέψεις, παγκόσμιες αγορές, μνημόνια, χαρτιά, σφραγίδες. Θα μπορούσε, όμως, εν δυνάμει να έχει κάποιο αποτέλεσμα. Η σεξουαλική ορμή είναι δομικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης και θα μπορούσε να αλλάξει την τύχη αυτού του κόσμου.
Κι όμως, δεν έχουμε ακόμα δικαιώσει τη σεξουαλική ορμή μας. Την έχουμε καταπιέσει. Είναι φανταστικό να θες κάνεις έρωτα, γιατί σου θυμίζει πόσο ζωντανός είσαι. Και είναι ωραίο να θες κάποιον άλλο. Να θες να αρέσεις και στις μύγες που πετάνε. Είναι ΟΚ να νιώθεις ότι θέλεις η ψυχή σου να βγει από το σώμα σου για να ενωθεί με κάποιον άλλο. Το πρόβλημα είναι ότι έχει καταγραφεί στα σώματά μας ότι είναι λάθος και ένοχο να τα θέλουμε όλα αυτά – σε αυτό έχει παίξει πολύ καθοριστικό ρόλο η εκκλησία. Είναι τόσο κρίμα, όμως, όταν η ίδια η ζωή σού δίνει την ευκαιρία να βγεις από το σώμα σου μέσα από αυτή την υπερβατική, εκστατική στιγμή της ένωσης, εσύ να σκέφτεσαι ότι δεν το αξίζεις… Διάβασα πριν λίγο καιρό -και συμφωνώ με αυτό- ότι είναι πολύ πρόσφατη η αντίληψη ότι ο έρωτας, το σεξ και ο γάμος οφείλουν να συμπίπτουν με το ίδιο πρόσωπο. Μόνο εμείς οι άνθρωποι προσπαθούμε να ενώσουμε τον ρομαντικό έρωτα, το σεξουαλικό πάθος και τη δέσμευση της μονογαμίας σε μία μόνο συνθήκη. Σύμφωνα με την πολιτισμική ανθρωπολόγο Μάργκαρετ Μιντ, αυτό είναι μια από τις πιο δύσκολες συνθήκες γάμου (ίσως να βάλουμε συνθήκες και ρωτάμε τη φωτεινή) που έχει επινοήσει η ανθρώπινη φυλή.
Με άλλα λόγια, ο γάμος είναι μια εφεύρεση για να εξυπηρετήσει μια κατάσταση του μυαλού και όχι του σώματος. Αλλά είναι ΚΑΙ το σώμα εδώ. Και είναι γεμάτο χυμούς, θέλει και ποθεί.
Φωτογραφίες: Αντρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS
Η παράσταση, ωστόσο, επικεντρώνεται στη συμφιλίωση, σε αυτή την αγκαλιά που κάνουν τα παιδιά μετά τον τσακωμό τους για να μπορούν να παίξουν και αύριο. Η Βίκυ έγραψε ένα κείμενο για τις πρόβες και μας υπενθύμισε το σεξ της συμφιλίωσης. Αυτό το σεξ συμβαίνει γιατί το αμόλυντο παιδάκι μέσα μας θέλει να συμφιλιωθεί με τον άλλο. Και όλα αυτά χωρίς να ξεχνάμε ότι έχουμε ανάγκη τη σύγκρουση. Στην εποχή μας, αυτό με το οποίο ερχόμαστε περισσότερο σε σύγκρουση είναι το «πόσο σπουδαίοι δεν είμαστε». Παλεύουμε συνεχώς για το αντίθετο. Αλλά, ας είμαστε και λίγο ασήμαντοι. Γι’ αυτό πάθαμε αυτό τον πανικό τους μήνες που νομίζαμε ότι δεν θα υπάρχουμε χωρίς τη σωματική μας παρουσία. Σκέφτομαι πόσο ωραία πέρασε τη ζωή της η γιαγιά μου, καθισμένη σε μια πλαστική λευκή καρέκλα δίπλα στον δρόμον έξω ακριβώς από την πόρτα της. Και κάθε μέρα ευχαριστιόταν τον ήλιο που έδυε και ανέτειλε.
Ας συμφιλιωθούμε με τα δώρα που μας έχει δώσει η ζωή και ας μη διεκδικήσουμε μεγαλύτερα, έστω για λίγο.
Έχουμε ξεχάσει την ομορφιά του να είμαστε ασήμαντοι. Υπάρχουμε και στη σιωπή. Υπάρχουμε και έξω από τα social media. Η αποχή από αυτά είναι η σιωπή στις μέρες μας. Η δική μου σχέση με τα social media είναι ατροφική, γιατί εκείνα με υποχρεώνουν να είμαι εξωστρεφής. Πολλοί το κάνουν, και το κάνουν και καλά. Εγώ δεν μπορώ. Τα θεωρώ υπεύθυνα που δεν μπορούμε να νιώσουμε απενοχοποιημένα ασήμαντοι.
Αναρωτιέμαι, για παράδειγμα, αν υπάρχει κάποιος που είναι γονιός και έχει Instagram και δεν έχει ανεβάσει το παιδί του, θεωρώντας το μέρος της δικής του εικόνας. Από τα social media έχει ξεκινήσει η επιδημία του να μην μπορούμε να παραμείνουμε ασήμαντοι. Η επιδημία του να πρέπει να επιβεβαιώνουμε συνεχώς την παρουσία μας. Και θα πρέπει να την περιορίσουμε και αυτή. (όλο αυτό θα το πέταγα γιατί λέει τα ίδια. Άστο υπογραμμισμένο και το πετάμε)
Moto
Ας συμφιλιωθούμε με τα δώρα που μας έχει δώσει η ζωή και ας μη διεκδικήσουμε μεγαλύτερα, έστω για λίγο.
Info: Η παράσταση Λυσιστράτη είναι μια παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, η οποία θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου από 31/07 έως 02/08/2020, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. greekfestival.gr
