Φωτογράφος: Ρούλα Ρέβη. Styling: Χρήστος Αλεξανδρόπουλος.
Αφορμή για να μιλήσουμε μαζί της είναι η Μαρίνα από το σίριαλ Σασμός, αλλά και η θεατρική παράσταση Αντιγόνη που ανεβαίνει στο Υπόγειο του Θέατρου Τέχνης Καρόλου Κουν, σε σκηνοθεσία της ίδιας. Αιτία όμως είναι η διακριτική, αλλά ουσιαστική πορεία της στην υποκριτική και το θέατρο. Με ό,τι όμως και να καταπιαστεί, για εκείνη δεν έχει σημασία το μέσο, αλλά ο τρόπος που επιλέγει να δημιουργεί στρώσεις χαρακτηριστικών στους ρόλους που αναλαμβάνει. Ερμηνευτικά, δημιουργεί πολύφυλλα τριαντάφυλλα που μοσχοβολούν γείωση. Και αυτό είναι ταλέντο. Το δικό της ταλέντο.
Ποιο κλισέ σάς ενοχλεί στη Μαρίνα;
Το ότι είναι «μάνα» χωρίς προσωπική ζωή. Το ότι συχνά μιλάει μια γλώσσα που θυμίζει παλαιότερες δεκαετίες. Το ότι «υπηρετεί» τα παιδιά της σαν να είναι ανήλικα.
Και ποιο είναι εκείνο το στοιχείο της που αποτελεί φάρο γυναικείας ενδυνάμωσης;
Ψηφίζει τη ζωή, την αποδοχή και την αξιοπρέπεια. Νιώθει πως μπορεί να στηρίξει το σπίτι της μόνη της, σαν πολεμίστρια, χωρίς να βροντοφωνάζει το κουράγιο της. Και δίχως να περιμένει τίποτα από κανέναν στη μικρή της κοινωνία.
Δίνετε στη Μαρίνα μια γενναία, δυναμική προσέγγιση, από την οποία δεν λείπει η βαθιά γλύκα. Τι άλλο θα θέλατε να είναι αυτή η γυναίκα;
Θέλω να είναι ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος. Όχι μόνο γλυκιά και συμπαθής, μόνο λογική και φρόνιμη ούτε μόνο απόλυτη και εμμονική με την έχθρα. Δεν μου αρέσει να φτιάχνω μονοσήμαντους χαρακτήρες. Κανένας άνθρωπος δεν είναι μόνο ένα πράγμα, χωρίς να είναι και το αντίθετό του. Θα ήταν βαρετό.
Η ηρωίδα σας αποδιώχνει τον έρωτα όλα αυτά τα χρόνια που μεγαλώνει τα παιδιά της. Γυναίκες-μητέρες έχουν αφήσει πίσω την ερωτική τους ζωή -και όχι μόνο- μπροστά στο μητρικό καθήκον, μπροστά στην πίεση μιας πατριαρχικής κοινωνίας που έχει θηλυκοποιήσει τη φροντίδα. Τι θα λέγατε σε αυτές τις μητέρες;
Δεν θέλω να κάνω την έξυπνη και να νουθετώ. Ο καθένας μας γνωρίζει ή νιώθει μέσα του τι τον ωθεί σε μια επιλογή και τι τον εμποδίζει. Εγώ, απλώς, θα ήθελα οι άνθρωποι να είναι ελεύθεροι να ζουν τη ζωή τους και να αποφασίζουν για αυτήν με θάρρος, και κανείς να μην ενοχλείται εάν δεν βλάπτεται στ’ αλήθεια. Τη μητέρα, εμείς, την έχουμε συνηθίσει «Παναγία». Δεχόμαστε ακόμη και αυτό το ιερό πρόσωπο ή σύμβολο, όπως θέλει ας το πιστεύει κανείς, να έχει τεκνοποιήσει άμωμο. Σαν να είναι η σεξουαλική συνεύρεση κάτι βρώμικο από τη φύση της. Λες και δεν στηρίζεται σε αυτήν -ακόμα τουλάχιστον- το ότι ερχόμαστε στη ζωή. Και είναι κρίμα να έχουν καταδικαστεί τόσες ζωές ανθρώπων σε φοβερές, αφύσικες στερήσεις χωρίς τη θέλησή τους. Από την άλλη μεριά, γιατί δεν επιτρέπεται κάποιος να ζει χωρίς έρωτα, εάν έτσι θέλει; Μπορεί να είναι ταγμένος σε κάτι άλλο, σε μια ιδέα, ας πούμε. Ο έρωτας μπορεί να έχει πολλά αντικείμενα.
Καμηλό παλτό, μοχέρ μπλούζα και μάλλινο παντελόνι, όλα max mara, max mara boutique.
Η μητρότητα τι σημαίνει για εσάς; Και τι πιστεύετε ότι θα έπρεπε να σημαίνει για την ελληνική κοινωνία σήμερα;
Το να αναθρέφεις έναν ή παραπάνω ανθρώπους είναι ιερό καθήκον, το οποίο είναι ωραίο να αναλαμβάνει κάποιος συνειδητά και η κοινωνία να ενδιαφέρεται και να υποστηρίζει πραγματικά αυτό το λειτούργημα. Είμαι βαθιά πεπεισμένη πως ο κόσμος μας είναι εχθρικός προς τα νέα μέλη, τα παιδιά και προς όσους τα μεγαλώνουν. Η χώρα μας, επίσης, παρόλο που υποτίθεται ότι χρειάζεται νέους ανθρώπους για να συντηρηθεί και να συνεχίσει να υπάρχει, αδιαφορεί και τους εγκαταλείπει. Χάνουμε όλοι δύναμη από αυτό. Φοβάμαι πως ό,τι είναι η Ελλάδα, σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει, γιατί δεν φροντίζει για τα παιδιά της.
Ήρθατε ίσως σε αμηχανία μπροστά στην υπερβολική αναπαράσταση της τοξικής αρρενωπότητας στη σειρά; Δεδομένου, μάλιστα, ότι αυτή η τοξική αρρενωπότητα είναι η αιτία φαινομένων βίας στην κοινωνία, έχει καταπιέσει, βασανίσει παιδιά, γυναίκες, θηλυκότητες, μη straight άντρες και άλλες μειονότητες.
Δεν ήρθα σε καμιά αμηχανία. Ζω στον κόσμο και ξέρω τι ισχύει στην πραγματική ζωή. Αυτή η τοξική αρρενωπότητα που λέτε βασανίζει και τους ίδιους τους άντρες. Δεν συμφέρει κανέναν.
Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε να την περιορίσουμε;
Η ανατροφή των παιδιών είναι το θέμα. Η παιδεία, ο εκπολιτισμός και η άμεμπτη δικαιοσύνη μπορούν να καταπολεμήσουν τη βία, απ΄ όπου κι αν προέρχεται. Και ο τρόπος που σκεφτόμαστε, όλοι μας.
Οι αγκυλώσεις μιας κοινωνίας, όπως αυτές που είναι εμφανείς στο σίριαλ, σας ενόχλησαν ως Μαρία;
Δεν ενοχλούμαι από τα ανθρώπινα σενάρια όταν είναι αληθινά. Εφόσον προέρχονται βαθιά από την κοινωνική δομή και οι ρίζες τους χάνονται στην Ιστορία, καταλαβαίνω πως είτε κάποτε υπήρξαν αναγκαίοι μηχανισμοί για τη διατήρηση της συνοχής της κοινωνίας -λόγω έλλειψης άλλων μεθόδων ισορροπίας-, είτε αποτέλεσαν συνέπειες ή παρενέργειες κάποιων θετικών, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, γνωρισμάτων του κρητικού λαού. Το ζήτημα είναι εάν παραμένουν χρήσιμες ή είναι αναχρονιστικές και βλαβερές, σε τελείως λάθος χρονικότητα συν τοις άλλοις. Τα φαινόμενα αφαίρεσης ανθρώπινων ζωών με ανησυχούν και με τρομάζουν, όμως.
Σασμός σημαίνει «συμφιλίωση». Πώς μπορεί να επιτευχθεί συμφιλίωση με όλες αυτές τις αγκυλώσεις μιας αυστηρής, συντηρητικής κοινωνίας;
Να που οι κοινωνίες αυτές έχουν τη μέθοδο να αυτορρυθμίζονται ή τουλάχιστον να προσπαθούν. Έχουν αναπτύξει τα αντισώματά τους.
Εσείς προσωπικά με τι έχετε καταφέρει να κάνετε σασμό μέσα σας και νιώθετε ικανοποιημένη με αυτό;
Είμαι πιο έτοιμη να δεχθώ τα κακώς κείμενα της ζωής ως μαθήματα για το μέλλον, εφόσον αυτό υπάρξει. Έχω περισσότερη υπομονή, ίσως.
Μάλλινη μπλούζα και cropped παντελόνι από δερματίνη, και τα δύο Zara. Καπέλο, Maison Michel, Luisa World. Γόβες, Gianvito Rossi, Kalogirou.
Στο θέατρο, από τη νέα χρονιά, θα σκηνοθετήσετε την Αντιγόνη του Jean Anouilh στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, παράσταση στην οποία θα κρατήσετε και έναν από τους ρόλους. Τι να περιμένουμε από αυτή τη μεταφορά;
Είναι ένα στοίχημα αυτή η μεταφορά. Το έργο κατακλύζεται από την προστακτική «άκου», που σημαίνει «κατανόησέ με», «κάνε τον κόπο να μπεις στη θέση μου». Αυτό είναι σχεδόν αδύνατο. Κανείς μας δεν μπορεί να το κάνει εάν δεν έχει κοινές εμπειρίες ή, έστω, παρόμοιες με τον άλλο. Όμως, μπορούμε να προσπαθούμε να «ανοίγουμε» προς το διαφορετικό, αυτό που δεν είναι «εμείς». Αυτή την, πώς να το πω, ιδέα θέλει να μεταδώσει το έργο. Η παράσταση θα ξεκινήσει στις 18 Φεβρουαρίου.
Τι σας έκανε να το σκηνοθετήσετε;
Η κρυπτικότητα του συγγραφέα και η δυσκολία ερμηνείας του βασικού μύθου στο έργο του Σοφοκλή. Κανείς μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να ερμηνεύσει ικανοποιητικά, να καταλάβει ποια είναι η Αντιγόνη και γιατί έκανε ό,τι έκανε.
Ως γυναίκα δημιουργός στο ελληνικό θέατρο, αντιμετωπίσατε δυσκολίες;
Στον δικό μας χώρο, κι ας έχουμε χιλιάδες προβλήματα, είμαστε πολύ πιο ανοιχτοί. Πιστεύω πως έχουμε το προνόμιο να προπορευόμαστε σε θέματα κοινωνικά. Δεν έχω αντιμετωπίσει ως γυναίκα εμπόδια επί του δημιουργικού. Εργασιακά και οικονομικά, έχω.
Πώς φαντάζεστε μια Αντιγόνη σήμερα; Τι θα έθαβε παραβλέποντας τις διαταγές της εξουσίας;
Θα ήταν χάκερ. Θα έσβηνε όλα τα προσωπικά δεδομένα και θα μπέρδευε τις οικονομικές συναλλαγές ανάμεσα στα κράτη.
Το έργο εξετάζει -εκτός από την εξουσία- και το συλλογικό τραύμα. Έχετε σκεφτεί ποιο τραύμα θα μας αφήσει αυτή η πανδημία και οι πολιτικές που την ακολούθησαν;
Ακόμα το παρακολουθώ. Το συλλογικό τραύμα προέρχεται από το ξεπούλημα και την προδοσία της «πατρίδας Θήβας». Εάν εδώ έχει συμβεί κάτι τέτοιο, οι αποδείξεις θα αποκαλυφθούν σε μερικά χρόνια. Τότε θα γίνει ο απολογισμός.
Ο Anouilh αφαιρεί τον Θεό από τη σοφόκλεια τραγωδία. Τι δυναμική δίνει αυτό στο έργο;
Μεταφέρει τη βούληση στους ανθρώπους.
Ποιο άλλο στοιχείο φέρει αυτό το έργο και το κάνει να μας/σας αφορά σήμερα;
Συστήνει τον δύσκολο ρόλο της εξουσίας. Μόνο ενήλικες μπορούν να την αναλάβουν. Και απαιτεί θυσίες. Η Αντιγόνη, επίσης, προκειμένου να παραμείνει νέα και καθαρή, αυτοκτονεί. Δεν ρίχνει τις ευθύνες σε κανέναν, ούτε καν στον αρχηγό του κράτους. Αναλαμβάνει την ευθύνη της βούλησης και των πράξεών της. Βασικό θέμα είναι το τι σημαίνει ενηλικίωση.
Τι άλλο θα έπρεπε να μας αφορά σήμερα και αμελούμε να το φροντίσουμε;
Να ζούμε γειωμένοι στο σώμα μας και στο «τώρα» και όχι στις προβολές του εαυτού μας.
Info: Η παράσταση Αντιγόνη κάνει πρεμιέρα στις 18/2 στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν. O Σασμός προβάλλεται Δευτέρα έως Πέμπτη στις 21:00 στον Alpha.
