ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΜΑΣ: “Να ακουστούν και να εµφανιστούν αφηγήσεις που παραµένουν σιωπηρές, στο σκοτάδι και στο περιθώριο”

Η χορογράφος Ίρις Καραγιάν γράφει στο ELLE για το γυναικείο βίωµα που δεν αποτυπώνεται ισάξια στον χορό, είτε επειδή µεταξύ άλλων υποκύπτει στα στερεότυπα της αγοράς και στους κανόνες της πατριαρχίας είτε επειδή παρουσιάζεται µέσω του male gaze και εξυπηρετεί τους ίδιους κυριαρχικούς κανόνες.

Φωτεινή Σίμου 07 Μαρ. 24
ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΜΑΣ: “Να ακουστούν και να εµφανιστούν αφηγήσεις που παραµένουν σιωπηρές, στο σκοτάδι και στο περιθώριο”

«Ο χορός παρουσιάζει σώµατα και συνήθως κατασκευάζει εικόνες και αφηγήµατα που υπακούν σε κανόνες πατριαρχίας και κοινωνικά στερεότυπα. Το γυναικείο βίωµα είναι λιγότερο ορατό και ηχηρό. Ζητούµενό µου είναι να ξεφύγω από αυτές τις πρακτικές και τα στερεότυπα και να µιλήσω για βιώµατα που απορρίπτουν το δυισµό και τοποθετούνται πέρα από τα όριά του.
Το γυναικείο βίωµα δεν αποτυπώνεται ισάξια στον χορό, είτε επειδή µεταξύ άλλων υποκύπτει στα στερεότυπα της αγοράς και τους κανόνες της πατριαρχίας είτε επειδή παρουσιάζεται µέσω του male gaze και εξυπηρετεί τους ίδιους κυριαρχικούς κανόνες. Παρ’ όλα αυτά, δεν µε απασχολεί µόνο να αναρωτηθώ αν είναι ισάξιo, γιατί τότε υποκύπτω στη λογική της αντιπαράθεσης και του ανταγωνισµού µεταξύ male και female. Με απασχολεί να σκεφτώ πώς η ηγεµονία των κυρίαρχων αφηγήσεων και αναγνώσεων µπορεί να κλονιστεί, ώστε να ακουστούν και να εµφανιστούν αφηγήσεις που παραµένουν σιωπηρές, στο σκοτάδι και στο περιθώριο.
Ωστόσο, όλα αυτά πράγµατι αλλάζουν τα τελευταία χρόνια. Έχει τεθεί το θέµα στον δηµόσιο διάλογο, αλλά, φυσικά, έχουµε πολύ δρόµο µπροστά µας για να αλλάξουν οι αντιλήψεις και οι κοινωνίες. Βλέπουµε έργα χορού που θίγουν θέµατα φύλου και προτείνουν πρακτικές και αισθητικές που αµφισβητούν τέτοιους κανόνες πατριαρχίας και ισχύος. Έχει σηµασία, επίσης, να αλλάξει ο τρόπος που βλέπουµε και διαβάζουµε τις παραστάσεις, έχει σηµασία να έχουµε κριτική µατιά σε όσα µας παρουσιάζονται και σε όσα µας προτείνονται, ιδιαίτερα όταν καλλιεργούν τέτοιες αντιλήψεις και παράγουν στερεοτυπικές αναπαραστάσεις µε επίφαση την οµορφιά, την αρµονία, την κανονικότητα και άλλα τέτοια.
Το σώµα είναι βίωµα. Ο χορός είναι µια βιωµατική, ενσώµατη εµπειρία, τόσο για το κοινό όσο και για τις/τους ερµηνεύτριες/ές. Είναι µια ζωντανή τέχνη που συµβαίνει σε περιβάλλον συνύπαρξης και µοιράσµατος. Με ενδιαφέρει ο χορός που δεν αναπαριστά, αλλά εκείνος που είναι και συµβαίνει. Ναι, στον χορό δουλεύουµε µε κανόνες αναπαράστασης, αλλά µε διάφορους τρόπους και τεχνικές που συνθέτουν δραµατουργίες και αφηγήµατα. Πολλές φορές τα έργα ενεργοποιούν το κοινό θέτοντας ερωτήµατα και προτείνοντας νέους τρόπους θέασης και ανάγνωσης των έργων. Αυτό για εµένα έχει µεγάλη σηµασία στις παραστάσεις, και στην τέχνη γενικά: πώς επινοείς και ενεργοποιείς µια βιωµατική συνθήκη στην οποία ο θεατής είναι ελεύθερος να σκεφτεί, να νοιώσει, να φανταστεί… Στις παραστάσεις θέλω να παρατηρήσω και να αισθανθώ αυτό που συµβαίνει, να αφεθώ στο βίωµα που παράγεται εκείνη τη στιγµή, όχι στην επιφανειακή αναπαράσταση του θέµατος, αλλά στη συλλογική και προσωπική κατάσταση και ενέργεια που προτείνει το έργο.
Αυτό προσπαθώ και στο The Bird Experience. Πρόκειται για ένα community project, ένα έργο για την κοινότητα. Προσεγγίσαµε το δίκτυο Melissa και πραγµατοποιήσαµε εκπαιδευτικά εργαστήρια κίνησης και φωνής. Με µια οµάδα 11 προσφυγισσών και µεταναστριών δουλεύουµε δηµιουργικά µε θέµα την απώλεια και τη θλίψη. Καθεµία έρχεται µε τα προσωπικά της βιώµατα, τις ιστορίες και τις µνήµες της. Εστιάζουµε στο παρόν και δηµιουργούµε εικόνες που εναλλάσσονται, σε µια απόπειρα η κάθε εικόνα να φέρει εν δυνάµει και µια ιστορία. Κάποιες ιστορίες ζωντανεύουν και ξεδιπλώνονται, εκφράζοντας προσωπικά και συλλογικά τους βιώµατα. Η παράσταση είναι αποτέλεσµα µιας σύντοµης διαδικασίας και βασικό µας µέληµα είναι η ανταλλαγή, η εµπιστοσύνη και ο σεβασµός στην προσωπικότητα καθεµίας. Ολόκληρη η παράσταση ρυθµίζεται εκ των έσω, είναι µια σύνθεση που δηµιουργούν όλες µαζί, ένα βιωµατικό ταξίδι µε όχηµα την κίνηση και τον ήχο».

Η παράσταση The Bird Experience παρουσιάζεται 8-10/3 στο Θέατρο Ροές µε ελεύθερη είσοδο

Φωτογράφος: Ελισάβετ Μωράκη

Ακολουθήστε το ELLE στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα!

Σχετικά θέματα:

MHT