«Σαρκοβόρες Εκδόσεις για Μαύρους καιρούς ή Μαύροι καιροί για Σαρκοβόρες Εκδόσεις» αυτό είναι το moto των εκδόσεων Carnivora που εδώ και περίπου ένα χρόνο μας μυούν στην πηχτή ενέργεια του ισπανόφωνου νουάρ και δη της Λατινικής Αμερικής. Μιλήσαμε με την Ασπασία Καμπύλη, η οποία μεταφράζει τα βιβλία των εκδόσεων και έχει τη γενικότερη επιμέλεια του εκδοτικού που ίδρυσε μαζί με την κόρη της, Μυρτώ Στείρου, η οποία προερχόμενη από την ομάδα του στούντιο Void, έχει αναλάβει το κομμάτι του εικαστικού σχεδιασμού των βιβλίων του νέου εκδοτικού. Την ομάδα συμπληρώνουν οι Μίνα Δαφνομήλη και Sylvia Sachini. Η ιδιαίτερη αισθητική των εξωφύλλων, η εξειδίκευση της επιλογής συγγραφέων, το έντονο πολιτικό κριτήριο, αλλά η τόλμη που μπορεί να βρίσκεται πίσω από ένα τέτοιο εκδοτικό εγχείρημα μάς έκαναν να θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για τις εκδόσεις Carnivora και να μάθουμε από πρώτο χέρι το επόμενο σαρκοβόρο βιβλίο που ετοιμάζουν.
Τι σας συναρπάζει στην ποιητική του νουάρ; Και δη στο νουάρ που γεννιέται στα βαμμένα με αίμα και επανάσταση χώματα της λατινικής Αμερικής;
Το νουάρ είναι για εμάς ένα όχημα προκειμένου να αναφερθεί κανείς με λογοτεχνική γλώσσα στις άπειρες συστημικές αδικίες και τις άρρητες ή ρητές ειδεχθείς προσωπικές συμπεριφορές που χρωματίζουν με μαύρο την καθημερινή μας ζωή. Στη Λατινική Αμερική λόγω των ιδιαίτερων αντιφάσεων και αντινομιών, που έχουν κατά κάποιο τρόπο ενσωματωθεί στο ιστορικό DNA των λαών της, υπάρχει ένα πλούσιο υπέδαφος εγγενούς δυσαρέσκειας και το νουάρ μοιάζει να αποτελεί τον ιδανικό τρόπο έκφρασης. Τα ξεπουλημένα όνειρα και οι προδομένες προσδοκίες, που στη Λατινική Αμερική αποτελούν τον κανόνα της καθημερινής ζωής, συνιστούν το βασικότερο συστατικό της ποιητικής του νουάρ.
Γιατί πιστεύετε ό, τι προέρχεται από αυτή τη γωνιά του πλανήτη έχει μια περίεργη ενέργεια;
Θα μπορούσα να εικάσω ότι η ενέργεια που λέτε οφείλεται στην κληρονομιά των αυτοχθόνων, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εσωτερικεύσουν μια πλούσια ανιμιστική παράδοση μπρος στην ατζέντα της θρησκευτικής και κοινωνικής καταπίεσης των εισβολέων. Σε έναν βίαιο ξεριζωμό που οδήγησε αντίστοιχα σε ένα συλλογικό τραύμα και μια συλλογική ενοχή. Η έκφραση όλων αυτών αποτυπώνεται ίσως σε αυτή την περίεργη ενέργεια η οποία μας έδωσε τον μαγικό ρεαλισμό και η οποία εξακολουθεί να δείχνει τη δύναμή της μέσα από τις σύγχρονες, γυναικείες κυρίως, λογοτεχνικές φωνές.
Εύκολο δεν είναι τίποτα-σχεδόν- στην Ελλάδα. Το πιο απίθανο εμπόδιο που αντιμετωπίσατε όλο αυτόν τον χρόνο στις εκδόσεις Carnivora ποιο ήταν;
Στη σύντομη διαδρομή μας μέχρι τώρα δεν έχουμε παράπονα, αντίθετα, θα έλεγα, πως η υποδοχή και η ανταπόκριση ήταν καλύτερες απ’ ό,τι περιμέναμε. Το μεγαλύτερο εμπόδιο, το οποίο φυσικά αντιμετώπισαν όλοι, ήταν η πανδημία του κορονοϊού, η οποία μας χτύπησε πάνω που ξεκινούσαμε και μας έφερε πίσω ως προς το εκδοτικό μας πλάνο και, κυρίως, ως προς την προσέγγιση του αναγνωστικού μας κοινού.
Ποιο βιβλίο υπάρχει στη λίστα σας και θέλετε διακαώς να το φέρετε στην βιβλιοθήκη των Carnivora;
Στη λίστα μας υπάρχει ήδη το Φιλί της Γυναίκας-Αράχνης του Μανουέλ Πουίχ, το οποίο θεωρούμε αριστούργημα και το οποίο θα έβγαινε τώρα στα βιβλιοπωλεία αν δεν ήταν η καταραμένη πανδημία που λέγαμε πριν, αλλά αποφασίσαμε, με μεγάλο πόνο, να μην το θάψουμε για την ώρα μες στα κλειστά βιβλιοπωλεία. Από την άλλη, χωρίς να αναφερθώ σε συγκεκριμένους τίτλους, θα σας έλεγα ότι διακαής μας πόθος είναι να δώσουμε βήμα στις πολλές και συναρπαστικές γυναικείες νουάρ φωνές, που ακούγονται όλο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό.
Αν μπορούσατε να συνοψίσετε την φιλοσοφία και την ηθική των Carnivora σε 30 λέξεις ποιες θα ήταν αυτές;
Όμορφα ειπωμένες ιστορίες με νουάρ διάθεση. Όχι τόσο αιμοσταγή εγκλήματα-σταυρόλεξα, όσο αφηγήσεις που, χωρίς να κραυγάζουν αναγκαστικά, αποτυπώνουν το μαύρο χρώμα των καιρών και των μυαλών μας.
Δεν θα ρωτήσω αν νιώθετε ότι τα έχετε καταφέρει, γιατί δε θεωρώ ότι είναι αυτός –ακριβώς- ο σκοπός. Αλλά τι έχουν «φάει» και τι μας έχουν «ταΐσει» οι σαρκοβόρες εκδόσεις μέχρι στιγμής;
Μου αρέσει πολύ το λογοπαίγνιό σας. Το συνεχίζω, λέγοντας ότι έχουν τροφοδοτηθεί πάνω απ’ όλα από το ταλέντο και την ενθάρρυνση των συγγραφέων τους στην προσπάθεια τους να «ταΐσουν με πεντανόστιμα νουάρ εδέσματα» το αναγνωστικό κοινό.
Τι μπορείτε να αποκαλύψετε για τους επόμενους τίτλους;
Στην εκδοτική μας φαρέτρα έχουμε ονόματα όμως η Κλαούδια Πινιέιρο και η Μαρία Ινές Κρίμερ, από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του αργεντίνικου νουάρ ή η Κριστίνα Φαγιαράς, η πρώτη γυναίκα στην οποία απονεμήθηκε το βραβείο Dashiell Hammett, για να μείνουμε στα γυναικεία μόνο ονόματα.
Ποιο τίτλο από άλλο ελληνικό εκδοτικό έχετε ζηλέψει τον τελευταίο καιρό;
Με μεγάλο πόνο και μεγάλη ζήλια, ομολογώ πως θα θέλαμε πολύ να ήμασταν εμείς που θα φέρναμε τη Φερνάντα Μελτσόρ στην Ελλάδα, αλλά, φευ, δεν θα είμαστε εμείς τελικά. Και εδώ ίσως θα μπορούσα να προσθέσω, ανατρέχοντας στην ερώτησή σας για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε, ότι το πιο σημαντικό είναι η διστακτικότητα με την οποία ενδέχεται να αντιμετωπίζουν οι ξένοι ατζέντες τη σύντομη ακόμα τροχιά μας, όταν πρόκειται να μας επιλέξουν. Έτσι όμως είναι οι νόμοι της αγοράς, και το ξέρουμε καλά.
Θέλετε από μικρός εκδοτικός οίκος να μεγαλώσετε; Και αν ναι πως ονειρεύεστε αυτό το μεγάλωμα;
Για να είμαι ειλικρινής, μας τρομάζει το τυχόν ασύμμετρο μεγάλωμα της προσπάθειάς μας. Κυρίως θα θέλαμε να έχουμε το χρόνο να είμαστε επιλεκτικές, να μην παρασυρθούμε από κραυγαλέες επιλογές, χωρίς να υποτιμούμε καθόλου το γεγονός ότι όσο και αν φτιάχνουμε βιβλία δεν το κάνουμε από χόμπι αλλά πρέπει να πληρωνόμαστε για τη δουλειά μας όπως όλοι. Το μεγάλωμά μας, λοιπόν, το ονειρευόμαστε όπως ονειρεύεται κάθε γονιός να δει το παιδί του να μεγαλώνει, μακριά από λάθος επιλογές, με σύνεση, ωριμότητα, αρμονία, αλλά και με την προοπτική να μπορέσει να σταθεί αυτόνομα στα πόδια του.
Τα βιβλία σας έχουν έντονο πολιτικό υπόβαθρο και σχεδόν πάντα έχουν στο backround τους μια έντονη ιστορική στιγμή. Αποτελούν αυτά δυο κριτήρια για την επιλογή των τίτλων σας;
Όχι απαραίτητα. Πρόκειται μάλλον για εγγενές χαρακτηριστικό του νουάρ. Από την άλλη, υπάρχουν νουάρ, τα οποία θα λέγαμε ότι κινούνται περισσότερο περιφερειακά στην τροχιά του είδους, τα οποία αντλούν έμπνευση όχι τόσο από ιστορικές συγκυρίες όσο από υπαρξιακές κρίσεις, θυμικά επεισόδια, ψυχικές καταστάσεις ή αταβιστικές συμπεριφορές, τα οποία τις περισσότερες φορές είναι γραμμένα από γυναίκες και τα οποία επίσης μας ενδιαφέρουν πολύ.
Κανείς δεν μπορεί να μην προσέξει την αισθητική των βιβλίων. Σκοτεινή-αν με ρωτάτε-, αλλά και minimal. Τι κρύβεται πίσω από τα βραβευμένα-πλέον- εξώφυλλα σας;
Μια ιδέα και τρία πρόσωπα που την ενσάρκωσαν. Η ιδέα: Να είμαστε απολύτως ευδιάκριτοι ως εκδοτικός. Τα πρόσωπα: η Μυρτώ Στείρου που συνέλαβε τον γενικότερο σχεδιασμό, ο Ζοάο Λινέου που τον αποτύπωσε και η Τάνια Τσιμάτι που τον εικονογράφησε.
Τα βιβλία έχουν περάσει τον κίνδυνο σε σχέση με την τεχνολογία πιστεύετε; Έχουν νικήσει; Θα υποκύψουν στα ebook υποκατάστατα;
Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα δεδομένα που προκύπτουν από την πραγματικότητα. Κυρίως τώρα με την πανδημία. Επίσης δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πρακτική ευκολία που προσφέρει το ψηφιακό υποκατάστατο του χαρτιού (και εδώ να σας συγχαρώ για τον όρο «υποκατάστατο»). Από την άλλη, το χαρτί είναι φετίχ, αντιπροσωπεύει ίσως την επαφή, μια ψυχική ανάγκη, θα λέγαμε, που πολλοί δεν θα θελήσουν να αγνοήσουν, αντίθετα με τα κελεύσματα των καιρών.
Η έντονη παρουσία των βιβλίων ως αισθητικό αντικείμενο στο instagram κυρίως σας ενοχλεί;
Όχι, δεν νομίζω. Ειδικά όταν η δική μας προσπάθεια βασίζεται και στην αισθητική του αντικειμένου μας. Από την άλλη, και παρ’ όλα αυτά, η σπουδαιότητα του περιεχομένου, εφόσον μιλάμε για λογοτεχνία, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να περνά σε δεύτερη μοίρα. Είναι σαν να έχουμε να κάνουμε με μια διαμάχη ανάμεσα στην εικόνα και την ουσία. Εμείς θα θέλαμε να δείξουμε ότι δεν πρόκειται για διαμάχη, αλλά για συμπόρευση. Ότι η εικόνα, με άλλα λόγια, μπορεί να υπηρετεί και να αναδεικνύει την ουσία.
Περισσότερες πληροφορίες: carnivora.gr
