Έπειτα από μία μεγάλη περιοδεία με το έργο Ηρακλής Μαινόμενος, ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης θα κουβαλήσει επί σκηνής το θεατρικό βάρος της Φάλαινας, της ταινίας που χάρισε Όσκαρ στον Brendan Fraser. Μια ιστορία κάθαρσης, πίστης και εξερεύνησης της ελευθερίας και της βούλησης.
Πώς αποχωριστήκατε τον Ηρακλή Μαινόμενο;
Αυτός ο θίασος είχε ένα πολύ αθώο συναίσθημα απέναντι στα πράγματα, οπότε τον αποχαιρετήσαμε όλοι μαζί με μια ωραία αγκαλιά στο σπίτι μιας συναδέλφισσας, καθώς είναι πολύ σπάνιο να ξαναβρίσκονται όλοι οι άνθρωποι μιας παράστασης με τηνίδια σύσταση. Είναι κάθε φορά μια μοναδική σύνθεση και είναι ωραίο να γιορτάζεται όταν δένονται οι άνθρωποι με κάτι αγνό μεταξύ τους. Έτσι έκλεισε ο κύκλος. Με αγάπη. Κράτησα, επίσης, το υπέροχο κείμενο και όλα τα νοήματα, αλλά κυρίως το πώς οι άνθρωποι αντέχουμε τη ζωή. Το πώς βρίσκουμε το κουράγιο και τη δύναμη να ζούμε και να υπάρχουμε όταν φτάνουμε σε ένα υπαρξιακό, προσωπικό αδιέξοδο. Τι ρόλο παίζουν οι αποφάσεις μας, οι άνθρωποί μας, αλλά και η ίδια η ζωή που καθημερινά ανατέλλει και δύει. Πώς πιστεύουμε, τελικά, ότι είναι πιο σημαντικό να αναπνέουμε από το να μην υπάρχουμε. Επίσης, από το κείμενο κρατάω την αλληλεγγύη και τον σεβασμό απέναντι σε όλα τα δύσκολα που μπορεί να έρθουν ώστε να μάθουμε, αλλά και για να μας βοηθήσουν να εξελιχθούμε σε κάτι καλύτερο.
Εσείς πώς αντέχετε;
Από τη δύναμη της πίστης σε έναν πιο όμορφο κόσμο, σε πιο υγιή συναισθήματα, από την ίδια την πίστη στους ανθρώπους και τα όνειρά τους. Δεν δίνω προτεραιότητα σε εγωιστικά πράγματα που, στην πραγματικότητα, δεν μου προσφέρουν τίποτα.
ΜΠΟΥΦΑΝ, ACNE STUDIOS, ATTICA.
Η μανία έχει κάποια ποιότητα που θα μπορούσαμε οι άνθρωποι να εκμεταλλευτούμε σε ένα υγιές πλαίσιο;
Δεν νομίζω. Φαντάζομαι ότι για να υπάρχει, εξυπηρετεί μια ανάγκη της ανθρώπινης κατάστασης. Ανεξάρτητα, όμως, από τον συμβολισμό του Ευριπίδη στο έργο και το πώς ο καθένας την αντιμετωπίζει και την ορίζει, τα άκρα δεν αποφέρουν κάποια ισορροπία.
Υπάρχουν μανίες ανθρώπων εκεί έξω που μας κοστίζουν συλλογικά;
Φυσικά, και μάλιστα, κάποιες φορές, μη αναστρέψιμες. Οι μανίες οδηγούν σε βαθιά αδιέξοδα με ψυχολογικούς όρους. Όταν ξεφεύγεις από το όριο χωρίς να έχεις ισορροπία μέσα σου, ώστε να μπορείς να υπάρχεις και κυρίως να συνυπάρχεις με τους ανθρώπους, κάποια στιγμή θα φτάσεις σε ένα προσωπικό τέλμα και ο ίδιος.
Η μανία και η εξουσία τι σχέση πιστεύετε ότι έχουν μεταξύ τους;
Ο τρόπος που ορίζουμε την εξουσία έχει να κάνει με τις εμπειρίες κάθε ανθρώπου από αυτήν και όχι με την καθεαυτή έννοια του όρου. Η εξουσία, όταν αποκτιέται, γίνεται ενδεικτικό στοιχείο για την προσωπικότητα του ανθρώπου που την αποκτά. Είναι γνωστό αυτό. Είναι, επίσης, αυτή που μπορεί να ασκεί μια κυβέρνηση ή μια αρχή σε έναν τόπο, αλλά για κάποιους άλλους γίνεται περισσότερο αντιληπτή σε ένα πιο προσωπικό και στενό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση, η Ιστορία έχει δείξει ότι πολύ δύσκολα μπορεί να λειτουργήσει ένα σύνολο χωρίς να δένεται από τη δύναμη μιας πίστης σε ένα σύμβολο, μια σκέψη, ένα ιδεώδες, χωρίς κάποιες αρχές ή αξίες. Οι άνθρωποι χωρίς αρχές και αξίες φτάνουν πολύ πιο εύκολα σε μανία.
ΜΠΟΥΦΆΝ, ACNE STUDIOS, ΜΠΛΟΥΖΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ, ΟΛΑ JACQUEMUS, ATTICA.
Ο ήρωας στη Φάλαινα έχει κάποια μανία;
Όχι, γιατί δεν είναι βουλιμικός, δηλαδή κρατάει το φαγητό μέσα του και δεν προκαλεί εμετό. Η «μανία» του όμως που αντιλαμβάνομαι εγώ, είναι αυτή του έρωτα ενός ανθρώπου ο οποίος, για μια δεκαετία και περισσότερο, λειτουργεί με τρόπο αντίθετο από εκείνον που οδήγησε τον σύντροφό του στον θάνατο. Ο άνθρωπός του χάθηκε όταν σταμάτησε να τρώει και να φροντίζει τον εαυτό του. Άδειασε μέσα του, ενώ ο ήρωάς μου επιλέγει την αντίθετη διαδρομή. Τρώει μέχρι να πεθάνει, με κινητήρια δύναμη -εκτός της ερωτικής διάθεσης- τη σύγκρουση με αυτό που λέμε πίστη. Ο ήρωας έρχεται σε σύγκρουση με το αν τελικά υπάρχει Θεός και αν αυτός μας βοηθάει να βγαίνουμε από τα αδιέξοδά μας. Βέβαια ξεπερνάει το όριο.
Τι σας προκάλεσε την επιθυμία να αναλάβετε και τη σκηνοθεσία αυτού του έργου;
Το σύμπαν που είχα στο μυαλό μου για να διηγηθώ την ιστορία ήταν πολύ ξεκάθαρο. Αν την έδινα σε άλλον, θα έπρεπε να ασπαστώ το σύμπαν που θα οραματιζόταν εκείνος. Μέσα από αυτό το έργο βρίσκω την υπέρτατη, την παράλληλη διαδρομή που μπορούν να κάνουν ο έρωτας και η ζωή ενός ανθρώπου, αλλά και το ερώτημα για το πώς πιστεύουμε στα πράγματα και αν, τελικά, εμείς οι ίδιοι που πιστεύουμε στον έρωτα και τη θρησκεία έχουμε μέσα μας το δημοκρατικό δικαίωμα να τα αναιρούμε και να τα αμφισβητούμε προσπερνώντας τα. Αν μπορούμε, με τη δύναμη της ζωής, να αρπάξουμε ξανά την ευκαιρία να συνεχίσουμε, να ερωτευτούμε ξανά, να αλλάξουμε ξανά οδηγώντας τον εαυτό μας σε ένα καλύτερο μέρος.
Τι μας κρατάει μακριά από αυτή την επανεκκίνηση;
Πολλές φορές μπλεκόμαστε σε πράγματα που είναι τόσο όμορφα, αλλά τελικά καταλήγουν σαν εταιρικά, κοινωνικά συμβόλαια. Είτε λόγω της κοινωνικής κατακραυγής είτε λόγω των ανθρώπων γύρω μας, καταλήγουμε να φοβόμαστε να ζήσουμε το όποιο συναίσθημα μας κατακλύζει σε διάφορα πλαίσια: σε δουλειές, σε σχέσεις, σε μεγαλύτερα σύνολα. Υπάρχει ο φόβος του περίγυρου και η ανάγκη να είμαστε κοινωνικά αποδεκτοί. Αυτή η «φάλαινα» που κρατάει ο κάθε άνθρωπος μέσα του, για την οποία ντρέπεται και τον ακινητοποιεί, με ιντριγκάρει.
Το έργο είναι βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Samuel D. Hunter, ο οποίος, μάλιστα, το διασκεύασε και για την ταινία του Darren Aronofsky, τον οποίο κάποιοι κατηγόρησαν για χοντροφοβία, για εκμετάλλευση του χοντρού σώματος. Είχατε δεύτερες σκέψεις για το πώς θα παρουσιάσετε την εμπειρία ενός υπέρβαρου σώματος επί σκηνής;
Καμία απολύτως. Γιατί οι άνθρωποι πρώτα βλέπουμε μια εικόνα και μετά κοιτάζουμε σε βάθος τι πραγματικά έχει συμβεί, οπότε αν θέλεις να ακούσεις την ιστορία, ξέρεις γιατί έρχεσαι. Διαφορετικά, έρχεσαι να δεις απλώς την επιφανειακή μετάλλαξη. Αλλά, αν αφιερωθείς και ακούσεις τα λόγια και το τι διαπραγματεύεται το έργο, πολύ γρήγορα θα ξεχάσεις την εξωτερική εμφάνιση του ήρωα. Κυρίως γιατί αυτή του η εμφάνιση, το σώμα του, είναι μια πολύ συνειδητή επιλογή.
Η παρουσία της επιλογής και της ελεύθερης βούλησης, πόσο σημαντική είναι για εσάς ως ποιότητα μέσα στο έργο;
Ένα από τα πολύ αγαπημένα μου έργα είναι Η Θάλασσα Μέσα Μου. Και εκεί ένα παρόμοιο ερώτημα θέτει ο ήρωας: Έχει δικαίωμα επιλογής στον θάνατο ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο πέρα από το να βλέπει και να μιλάει; Με ιντριγκάρει πολύ αυτό σαν σκέψη. Η λογική λέει να μην τερματίζουμε οι άνθρωποι τις ζωές μας και είμαι απόλυτα σύμφωνος με αυτό. Πιστεύω στη δύναμη του να ξαναξεκινάμε. Παρ’ όλα αυτά, νομίζω ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που συνειδητά επιλέγουν τη δική τους διαδρομή χωρίς να κάνουν κακό σε κανέναν άλλο, ανεξαρτήτως του τι συναισθήματα και τι ψυχολογική πίεση ασκείται στους γύρω τους από μια τέτοια απόφαση. Αλλά το ερώτημα παραμένει: κατά πόσον είμαστε σε θέση ως άνθρωποι και ως κοινωνία να σεβαστούμε μια προσωπική επιλογή; Και πού πάει η προσωπική επιλογή και η ελευθερία όταν, π.χ., μιλάμε για τους νεκρούς σε έναν πόλεμο; Επίσης, αυτή η ταινία σε φέρνει σε σύγκρουση με τον εαυτό σου συνεχώς. Με πράγματα που πιστεύεις, με πράγματα για τα οποία έχεις δώσει μάχη. Σου τα αναθεωρεί. Σχεδόν επανεκκινεί τη σχέση σου μαζί τους. Αν αφοσιωθείς στο έργο, θα αντιληφθείς ότι σε φέρνει συνεχώς σε σύγκρουση με το εγώ σου με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.
Αν θεωρήσουμε ότι η Φάλαινα είναι το βάρος που κουβαλάει η κοινωνία συνολικά ή ο καθένας μόνος του, ποιες φάλαινες θα μπορούσατε να κατονομάσετε;
Αν απαντούσα σε αυτή την ερώτηση με την ειλικρίνεια που θα ήθελα, μακάρι να άλλαζε κάτι στην κοινωνία αύριο το πρωί. Το να τις αναφέρω απλώς, σχεδόν πορνογραφικά, θα είναι μια σκέψη προς σχολιασμό, χωρίς πραγματική χρησιμότητα. Θα πω όμως ότι από τις φάλαινες που υπάρχουν εκεί έξω, κάποιοι έχουν κέρδος, βγάζουν χρήματα, οπότε δεν έχω λόγο να το σχολιάσω. Δεν θα αλλάξει και κάτι. Θα ήθελα, όμως, σίγουρα μια κοινωνία με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις πραγματικές του ανάγκες. Ωστόσο δεν έχω πολιτική θέση για να μπορώ να πω και να εκθέσω τι ακριβώς συμβαίνει και τι θα ήθελα να αλλάξει με όλες αυτές τις φάλαινες. Μπορώ, επίσης, να μοιραστώ ότι σε προσωπικό επίπεδο κάνω ό,τι μπορώ. Για εμένα, ολόκληρη η παράσταση είναι μια βαθιά υπογράμμιση γύρω από αυτό.
Η παράσταση Φάλαινα κάνει πρεμιέρα στο θέατρο Νέος Ακάδημος στις 16/10.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΝΑΚΗΣ/10ΑΜ
STYLING: ΒΙΒΙΑΝ ΡΟΥΒΕΛΑ
GROOMING: ΠΩΛΙΝΑ ΜΑΛΛΙΩΤΑΚΗ
ΒΟΗΘΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΔΗΜηΤΡΗΣ ΚΑΤΣΑΝΑΚΗΣ
Στην κεντρική φωτογραφία ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης φοράει πουκάμισο Marni, Παντελόνι Acne Studios, Όλα ATTICA. Sneakers από προσωπική συλλογή.
