Πώς αντιλαμβάνεσαι το Ελληνικό Τώρα της ελληνικής λογοτεχνίας;
Ως ένα big bang. Φαντάσου τη στιγμή της μεγάλης έκρηξης, όπου τα πάντα δημιουργούνται εκ του μηδενός, όπου οι πιθανότητες είναι ουσιαστικά άπειρες. Τα πάντα είναι πιθανά και δυνατά. Νέες φωνές αναδύονται, οι οποίες δεν βασίζονται μονάχα στην ομορφιά της γλώσσας, ούτε ανακυκλώνουν τα tropes πάνω στα οποία χτίστηκε η ελληνική λογοτεχνία, αλλά στηρίζουν το οικοδόμημά τους πάνω στην πλοκή, ακούν το σήμερα και δημιουργούν ιστορίες οι οποίες δεν αφορούν μονάχα την ελληνική πραγματικότητα.
Από τι είδους ποιότητες νιώθεις ότι απαρτίζεται;
Σίγουρα από ορμητικότητα. Έχει κάτι από αυτό το We want the world and we want it now που έλεγαν οι Doors στο When the music’s over.
Ποιο είναι το πιο ελπιδοφόρο και φωτεινό στοιχείο του;
Θα έλεγα η ανάδειξη ειδών που μέχρι πρότινος παρέμεναν αναγνωστικά στην αφάνεια. Αστυνομική λογοτεχνία κυρίως και σε μικρότερο βαθμό φάνταζυ, επιστημονική φαντασία και τρόμος. Έλληνες συγγραφείς βρίσκουν το κοινό τους σιγά σιγά -και η αναγνώριση δεν περιορίζεται στον Ελλαδικό χώρο. Ο Μίνως Ευσταθιάδης, για παράδειγμα, σαρώνει στη Γαλλία και η Ευγενία Τριανταφύλλου είναι υποψήφια για το βραβείο Nebula καλύτερου διηγήματος. Και έχουμε μέλλον ακόμα.
Το δικό σου πολύ προσωπικό “τώρα” ποιο είναι;
Μετράω μέρες μέχρι να ξεκινήσω το κυρίως κομμάτι της συγγραφής του επόμενου βιβλίου μου. Η σκαλέτα ολοκληρώνεται σιγά σιγά, οι… δικαιολογίες τελειώνουν και νιώθω κάπως σαν πυγμάχος στα αποδυτήρια, λίγο πριν μπει στο ρινγκ για άλλον έναν αγώνα. Δεν είναι τυχαία η παρομοίωση. Η διαδικασία του γραψίματος έχει πολύ “ξύλο” -με ιδέες, χαρακτήρες, αμφιβολίες, κόπωση. Απέχει παρασάγγας από την εξιδανικευμένη ιδέα που πιθανότατα έχουν πολλοί στο μυαλό τους, δίχως όμως να παύει να είναι μία όμορφη διαδικασία.
Ποια είναι η μεγαλύτερη αξία των λέξεων και της έμπνευσης σου;
Θα ήθελα να πιστεύω η καθολικότητά τους. Θα ήθελα να πιστεύω ότι μπορούν να αγγίξουν και να αφορούν ανθρώπους από διάφορες ηλικιακές ομάδες, φύλα, εθνικότητες. Ο χρόνος θα δείξει βέβαια.
Βαγγέλη τι εγκλήματα έλκουν τις λέξεις σου;
Κυρίως καθημερινά. Παλιότερα μου άρεσαν τα παράξενα, τα σπάνια εγκλήματα. Ξέρεις, εκείνα που μπορούν να δημιουργήσουν μία πλοκή στην οποία χάνεσαι και φέρνουν τη μία ανατροπή έπειτα από την άλλη. Εξακολουθούν να με έλκουν ως αναγνώστη, βέβαια. Αλλά ως δημιουργός πλέον μου αρέσει το καθημερινό. Εκείνο που το διαβάζεις και λες ότι θα μπορούσε να συμβεί στη γειτονιά μου. Σε κάποιον γνωστό μου. Ή και σε μένα. Το απλό, που μπορεί παράλληλα να είναι πολυεπίπεδο. Και, φυσικά, να καθρεφτίζει τον κόσμο μας.
Το δικό σου “έγκλημα” ποιο είναι;
Δεν μπορώ να αντισταθώ στο “ένα επεισόδιο ακόμα” όταν βλέπω Netflix. Α, και η παθολογική λατρεία στους υδατάνθρακες. Αν κάποια στιγμή ποινικοποιηθούν αυτά τα δύο, πάω σίγουρα για ισοβίτης. Απλά ελπίζω στο κελί μου να μου βάλουν Netflix και να σερβίρουν πατάτες τηγανιτές στο εστιατόριο της φυλακής.
Το μεγαλύτερο “έγκλημα” του “ελληνικού τώρα” ποιο πιστεύεις ότι είναι;
Στο “τώρα” της ελληνικής λογοτεχνίας σίγουρα το ότι δεν έχουμε επαρκή εκπροσώπηση στο εξωτερικό από ατζέντηδες. Τόσο εμείς οι δημιουργοί, όσο και οι εκδότες μας, έχουμε ανάγκη να δημιουργηθούν λογοτεχνικά πρακτορεία που θα μας βοηθήσουν να βγούμε προς τα έξω οργανωμένα. Θα βοηθούσε, φυσικά, να υπήρχε και κάποιο κρατικό πρόγραμμα επιδότησης μεταφράσεων για έκδοση στο εξωτερικό από κάποια υπηρεσία όπως η Νορβηγική NORLA, για παράδειγμα, αλλά νιώθω ότι ακόμη και αν το ζητούσα από κάποιο τζίνι, το τζίνι θα γέλαγε.
Λύνεται;
Θεωρητικά όλα λύνονται. Στην πράξη κολλάμε πάντα.
Info: Τα βιβλία του Βαγγέλη Γιαννίση κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.
