Η Αποφοίτηση

Πατέρας επιχειρεί να διασφαλίσει την υψηλή βαθμολογία της κόρης του, όταν η τελευταία πέφτει θύμα απόπειρας βιασμού μία μόλις μέρα πριν την έναρξη των εξετάσεων που θα καθορίσουν την τύχη της σχεδόν εξασφαλισμένης υποτροφίας της σε βρετανικό πανεπιστήμιο. Ο επιφανέστερος εκπρόσωπος του νέου ρουμανικού σινεμά Κριστιάν Μουντζίου (Χρυσός Φοίνικας για το «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες»), καταβυθίζεται με εντυπωσιακή ωριμότητα στις γκρίζες ζώνες της ηθικής, του δικαίου και των προβεβλημένων γονεϊκών επιθυμιών, αντικατοπτρίζοντας μια κοινωνία η οποία αδυνατεί να απαλλαγεί από τις στρεβλώσεις της εποχής Τσαουσέσκου. Βραβείο σκηνοθεσίας στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών.

Elle 12 Οκτ. 16
Η Αποφοίτηση

Ένας γιατρός (Αντριάν Τιτιένι) επιχειρεί να διασφαλίσει με πλάγια μέσα την υψηλή βαθμολογία της κόρης του (Μαρία Ντράγκους) στις τελικές εξετάσεις, οι οποίες θα καθορίσουν την τύχη της υποτροφίας της για σπουδές ψυχολογίας στην Αγγλία. Η άριστη μαθήτρια Ελίζα δε θα χρειαζόταν βοήθεια, αν τη μέρα πριν την έναρξη των εξετάσεων δεν έπεφτε θύμα απόπειρας βιασμού στο δρόμο για το σχολείο.

Τα μέσα που αποφασίζει να μετέλθει ο Ρομέο αντιβαίνουν υποτίθεται στις αρχές με τις οποίες ο ίδιος και η Μάγδα (Λία Μπουγκνάρ) έχουν αναθρέψει την Ελίζα, όμως αυτό ακριβώς είναι το ξεκάθαρο point που ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα Κριστιάν Μουντζίου («4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες») καταφέρνει εύστοχα και μαστόρικα να αναδείξει σε τούτο το μεστό δράμα στυγνού ρεαλισμού, στο οποίο ο οικογενειακός μικρόκοσμος και τα καλά τακτοποιημένα μυστικά του αντικατοπτρίζουν κρυστάλλινα στρεβλώσεις και αντιφάσεις της σύγχρονης ρουμάνικης πραγματικότητας.

Άνθρωποι που πιστεύουν στην ηθική τους ακεραιότητα γίνονται μέρος του προβλήματος μιας δυσλειτουργικής κοινωνίας που από τα χρόνια του Τσαουσέσκου κληρονόμησε τη νοοτροπία πως το να κινήσει κανείς τα κατάλληλα νήματα είναι μια ανεκτή επιλογή δεδομένων των συνθηκών. Ακόμη καλύτερα αν το κίνητρο είναι υψηλό (ένα καλύτερο μέλλον που κάθε γονιός επιθυμεί για το παιδί του) και η αφορμή έχει προλάβει να καταστήσει το υποκείμενο θύμα που δικαιούται αποκατάστασης. Ποιος αμφιβάλλει πως θα ήταν ολότελα άδικο η επιμελής Ελίζα να αποτύχει στις εξετάσεις ως συνέπεια ενός τραυματικού βιώματος, σα να μην της έφτανε το σοκ της επίθεσης;

Η προοπτική της Αγγλίας, ωστόσο, περιπλέκεται ως μια προβεβλημένη γονεϊκή επιθυμία και ταυτόχρονα μια εκ των υστέρων φαντασιακή κατασκευή αναίρεσης των ματαιώσεων του Ρομέο εξαιτίας του επαναπατρισμού του μετά την πτώση Τσαουσέσκου. Στον αντίποδα, η Ελίζα εμφανίζεται απρόθυμη να κλέψει στις εξετάσεις, ενώ πιέζει τον πατέρα της να εκτεθεί ως προς τα δικά του μυστικά, σε μία κομβική πτυχή του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα και συνάμα ενδεικτική του υπαρξιακού εγκλωβισμού του.

Οι συνθήκες λοιπόν προσφέρουν ισχυρό άλλοθι στο γιατρό προκειμένου να αποκαταστήσει την όποια τάξη πραγμάτων, παρακάμπτοντας κατ’ εξαίρεση τους κανόνες που ο ίδιος διατείνεται πως σέβεται. Ταυτόχρονα, οι ίδιες συνθήκες στοιχειοθετούν την κατάλληλη δραματουργική μαγιά προκειμένου ο Μουντζίου να διαχειριστεί για άλλη μια φορά υποδειγματικά χαρακτήρες και ρυθμό, αποφεύγοντας με θεαματική απλότητα τυχόν ηθικοπλαστικούς ή μελοδραματικούς σκοπέλους.

Κάπως έτσι, ο κορυφαίος σύγχρονος Ρουμάνος δημιουργός επιστρέφει στην ίδια αποπνικτική ομοιομορφία του αστικού ζόφου της μετά-Τσαουσέσκου εποχής, η οποία πρωταγωνίστησε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο προ τετραετίας «Πίσω από τους Λόφους» (βραβείο σεναρίου και γυναικείας ερμηνείας στις Κάννες) καθώς και στα διάφορα μικρού μήκους του. Και παρότι εδώ δεν πηγαίνει το σινεμά του ένα βήμα παραπέρα, όπως έκανε με το αριστουργηματικό «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες», με την ώριμη «Αποφοίτηση» απέσπασε δίκαια το βραβείο σκηνοθεσίας στις Κάννες, προσθέτοντας ακόμα ένα υποδειγματικό δράμα στην ήδη ζηλευτή φιλμογραφία του.

Ακολουθήστε το ELLE στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα!

Σχετικά θέματα:

MHT