Ο Θάνος Αναστόπουλος («Όλο το Βάρος του Κόσμου», «Διόρθωση», «Η Κόρη») πραγματοποιεί το πέρασμά του στο σινεμά τεκμηρίωσης, μέσα από ένα εξαιρετικό φιλμ που γοήτευσε τις πρόσφατες Κάννες προσφέροντας μια πολύτιμη ενδοσκόπηση για την Ευρώπη του χθες και του σήμερα. Ο λόγος για την «Τελευταία Παραλία», σκηνοθετημένη παρέα με τον Ιταλό κινηματογραφιστή Ντάβιντε Ντελ Ντέγκαν, η οποία αναλαμβάνει να μας συστήσει με πηγαίο χιούμορ και θαυμαστή οξυδέρκεια την πιο παράξενη παραλία του κόσμου. Εκεί, στην άλλοτε κοσμοπολίτικη Τεργέστη της Ιταλίας (τόπο καταγωγής του Ντελ Ντέγκαν και διαμονής του Αναστόπουλου), ένας τοίχος βρίσκεται να διαχωρίζει τις γυναίκες από τους άνδρες λουόμενους. Με αφορμή τούτο το παράδοξο όριο, «Η Τελευταία Παραλία» εγείρει ζητήματα ταυτότητας, διακρίσεων και κανόνων, στοχάζεται πάνω στην έννοια του «ανήκειν», ξυπνά ιστορικές μνήμες και μας καλεί να ψιλαφήσουμε το τελευταίο αθώο σύνορο σε μία Ευρώπη που περιχαρακώνεται υψώνοντας φράχτες, πρωτίστως στη συνείδησή της.
Η χαρισματική αφηγηματική αφετηρία του ντοκιμαντέρ μετουσιώνεται από τους δύο σκηνοθέτες σε μία έξοχα εκτελεσμένη ανθρωπολογική μελέτη η οποία εκτείνεται σε πλείστες όσες προβληματικές, άλλοτε άμεσα και άλλοτε υπαινικτικά, όντας πάντοτε αφοπλιστικά ειλικρινής και ανεπιτήδευτα διεισδυτική στην καταγεγραμμένη επί περίπου δώδεκα μήνες καθημερινότητα των λουομένων. Από το παράδοξο της ύπαρξης του τοίχου και το εξίσου παράδοξο της de facto αποδοχής εκ μέρους των παραθεριστών των όσων συνεπάγεται η παρουσία του, περνάμε διακριτικά στη «μεγάλη εικόνα» της πολυπολιτισμικής ιστορικής διαδρομής της Τεργέστης και τελικά στο ακόμα πιο διευρυμένο κάδρο του τωρινού, φοβικού ευρωπαϊκού status quo, συνέπεια του οποίου αποτελεί βεβαίως και η ατελείωτη τραγωδία της προσφυγικής κρίσης και η επαναφορά του φαντάσματος του εθνικισμού.
Μέσα από τις συζητήσεις, τις εξομολογήσεις και τα καλαμπούρια των – ηλικιωμένων, ως επί το πλείστον – παραθεριστών, ο θεατής της «Τελευταίας Παραλίας» μπορεί να διακρίνει ίσως ένα αλληγορικό άγγιγμα πάνω σε μια ήπειρο που παρακμάζει στο πνεύμα και γερνά μέρα με τη μέρα, τη στιγμή που έρχεται αντιμέτωπη με τις αναπόφευκτες ματαιώσεις εξαιτίας των ιδανικών της που (ξ)έχασε στην πορεία. Καθώς όμως επανασυνδέεται με τη σχεδόν χαμένη έννοια της λαϊκής σοφίας που κουβαλούν οι διάφοροι πρωταγωνιστές της ταινίας, το πιθανότερο είναι να βρεθεί – μακριά από τις σειρήνες του διδακτισμού και των εύκολων αναθεμάτων – ένα βήμα πιο κοντά στην ουσία των σημερινών κοινωνικών και πολιτικών αδιεξόδων, ή εναλλακτικά αν προτιμάτε, στην υποκειμενική αλήθεια μιας Ευρώπης που αλλάζει, όχι αναγκαστικά προς την κατεύθυνση που θα επιθυμούσαμε.
