Με δύο βραβεία στους περσινούς Ορίζοντες της Βενετίας (Σκηνοθεσίας και Αντρικού) καθώς επίσης αρκετά ακόμα στο ευρύτερο φεστιβαλικό κύκλωμα (βλ. Αργυρός Αλέξανδρος στη Θεσσαλονίκη), η φετινή πρόταση του Ιράν για το Ξενόγλωσσο Όσκαρ είναι ένα προσεγμένο κοινωνικό δράμα, που μέσα από το ταξικό του πρίσμα στοχάζεται πάνω στις έννοιες της ηθικής και της συνείδησης, καθώς επίσης στην ταλάντωση της ευθύνης απέναντι στην όποια αλήθεια.
Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ο Καβέ Ναριμάν, ένας ιατροδικαστής που μια μέρα έρχεται αντιμέτωπος στο νεκροτομείο με ένα πτώμα που του είναι γνώριμο. Πρόκειται για το αγόρι μιας φτωχής οικογένειας, με τα μέλη της οποίας είχε εμπλακεί λίγες μέρες πριν σε τροχαίο, δίχως φαινομενικά να έχει προκύψει κάποιος σοβαρός τραυματισμός. Παρότι η νεκροψία δείχνει δηλητηρίαση από χαλασμένο κρέας, κάτι που φέρει βαρέως ο πατέρας του μικρού επειδή ήταν εκείνος που αγόρασε το φτηνό φαγητό, ένα ενδεχομένως αμελητέο εύρημα στη σορό θέτει τον γιατρό φάτσα με το ενδεχόμενο να είναι αυτός τελικά ο υπεύθυνος για τον θάνατο του μικρού.
ο Τζαλιλβάντ προσθέτει το δικό του λιθαράκι στη μακρά παράδοση του ιρανικού σινεμά να διερευνά μέσα από καλογραμμένους χαρακτήρες τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της ηθικής μας παλέτας
Η ανάληψη ευθύνης ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις, τις συνθήκες, τις πιθανότητες και το συμφέρον αποτελούν το κυρίως γρανάζι της ηθικής πυξίδας με την οποία ο Βαΐντ Τζαλιλβάντ προσανατολίζει την «Περίπτωση Συνείδησης». Ο 42χρονος Ιρανός σκηνοθέτης που έχει ήδη προλάβει να δώσει δείγματα γραφής με το «Wednesday, May 9» του 2015, έχει για συνοδοιπόρους εδώ μία τριπλέτα εξαιρετικών ηθοποιών (ο Αμίρ Αγκάι στο ρόλο του γιατρού, ο Ναβίντ Μοχαμαντζαντέ σε εκείνον του πατέρα και η Χεντιγέ Τερανί που υποδύεται την συνεργάτιδα ιατροδικαστή του Ναριμάν), πάνω στους οποίους χτίζει ένα δράμα που διεγείρει με εύστοχα ερωτήματα τον θεατή.
Εκείνο το καίριο στοιχείο ωστόσο που σοφά φυτεύει στο σώμα της ταινίας ο Τζαλιλβάντ αφορά στο μικρόβιο της αμφιβολίας πάνω στην αντικειμενική ευθύνη για το θάνατο του αγοριού. Τι υπήρξε μοιραίο ως προς αυτό, το τροχαίο, το αλλοιωμένο κρέας απόρροια της δεινής οικονομικής θέσης της οικογένειας, ή μήπως ότι ο πατέρας επέλεξε να αγνοήσει τις προτροπές του γιατρού να πάει τον μικρό σε νοσοκομείο μετά το ατύχημα; Το ερώτημα αυτό μένει περίτεχνα ανοιχτό όσο προχωρά η πλοκή, αφήνοντας τόσο τον πατέρα όσο και τον γιατρό να βιώνουν την κατάσταση σαν γάτες του Σρέντιγκερ: αμφότεροι είναι και αθώοι και ένοχοι ταυτόχρονα, με την ευθύνη να μην σκιαγραφείται περισσότερο ως ένα πλέγμα, ένα απροσδιόριστης μορφής νέφος, παρά μία σαφής αιχμή που προσφέρει τον φταίχτη στο πιάτο.
Τελικά, εκείνο που έχει σημασία στην «Περίπτωση Συνείδησης» είναι το ποιος θα σπεύσει να αναλάβει την ευθύνη, παραμερίζοντας ντροπή, ενοχή και δειλία. Ως προς αυτό το δραματουργικά κρίσιμο διακύβευμα, ο Τζαλιλβάντ προσθέτει το δικό του λιθαράκι στη μακρά παράδοση του ιρανικού σινεμά να διερευνά μέσα από καλογραμμένους χαρακτήρες τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της ηθικής μας παλέτας.
