«Ήταν η πρώτη φορά που πήγα στην Επίδαυρο και κοιμήθηκα ήσυχη πριν από την παράσταση. Αυτό δεν μου είχε συμβεί ποτέ πριν. Συνήθως δεν έκλεινα μάτι. Σε αυτό το έργο δεν υπήρξαμε ακριβώς ως ηθοποιοί. Υπήρξαμε ως σώματα, όλα ενωμένα πάνω στη σκηνή. Ξεμύτισαν πράγματα από τη βασική ιστορία, αλλά δεν ήταν εκεί το ζητούμενο. Αυτή η παράσταση είχε κάτι παραπάνω από το να είμαστε οι ηθοποιοί αρκετοί και καλοί. Είναι φοβερά αποκαλυπτικό αυτό που συνέβη σε όλη την προετοιμασία αυτής της παράστασης. Ο Castorf βούτηξε στο ένστικτο, στη φλόγα του ίδιου του ανθρώπου. Αυτό που δημιούργησε δεν είχε ανάγκη να είμαστε εμείς καλοί ηθοποιοί. Είναι κάτι πολύ πιο υψηλό. Είναι κάτι πιο ενωτικό. Η Μήδεια για τον Castorf δεν μπορεί να περιοριστεί σε μία γυναίκα. Είμαστε όλες, όλοι και όλα Μήδειες επί σκηνής. Δανείζομαι κάτι που είπε και η Σοφία Κόκκαλη, ότι ο Castorf με έναν τρόπο διηγείται όλη την ιστορία της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα μέσα από τη Μήδεια. Μιλάει από τα σπλάχνα της ανθρώπινης ύπαρξης με μια φλόγα και ένα πνεύμα που ουρλιάζει. Γιατί αυτή η παράσταση αυτό κάνει. Ουρλιάζει από θυμό. Θυμό, ναι! Είναι τέτοια η αδιαπραγμάτευτη φλόγα που καίει μέσα σε αυτό τον δημιουργό. Δημιουργεί μέσα από την Γκουέρνικα που κρύβει μέσα του, από τα σπλάχνα του που καίνε και, τολμώ να πω, ότι κάνει τον Ευριπίδη να μοιάζει μικρός.
Πάντα έλεγα ότι έγινα ηθοποιός γιατί είμαι ένας πολύ θυμωμένος άνθρωπος. Κάνω τέχνη για να μην κάνω κάτι κακό. Μου είπε πρόσφατα ο Αινείας Τσαμάτης (πρωταγωνιστεί επίσης στη Μήδεια) ότι ρώτησαν τον σπουδαίο Φινλανδό σκηνοθέτη Aki Kaurismaki γιατί κάνει ταινίες. Και εκείνος απάντησε ατάραχος “για να μην είμαι συνέχεια μεθυσμένος σε ένα μπαρ”. Έτσι κι εγώ, είμαι ηθοποιός για να μην κάνω κάτι κακό σε εμένα ή σε κάποιον άλλο. Αν το δούμε έτσι, λοιπόν, οι ηθοποιοί κάνουν την καλύτερη δουλειά του κόσμου. Έχουν το πλεονέκτημα να εκλύουν τον θυμό τους, αν ανήκουν σε αυτή τη μερίδα ηθοποιών που το έχει ανάγκη. Δεν είμαστε όλοι έτσι. Δεν κάνουμε θέατρο και τέχνη όλοι με τον ίδιο τρόπο.
Το σύστημα αυτό που όλοι μας αποτελούμε μέρος του έχει καταφέρει μια φοβερή προπαγάνδα εναντίον του θυμού, επειδή έτσι το βολεύει, αλλά ο θυμός είναι εργαλείο. Ο θυμός μπορεί είναι απαλός, ευσπλαχνικός, μπορεί να φροντίσει, να κατανοήσει, να καταπραΰνει και κυρίως να απελευθερώσει. Με μια τέτοιου είδους απελευθέρωση έχουμε να κάνουμε εδώ. Μια απελευθέρωση που έρχεται σε μια πολύ κομβική στιγμή στη χώρα μας και όχι μόνο. Σε μια στιγμή που συνεχίζει να ακούγεται ότι το μεταναστευτικό είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα. ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ. Ποια είναι η πολυπλοκότητα όταν πνίγονται μάνες με παιδιά στις αγκαλιές τους κλεισμένες στα αμπάρια πλοίων; Ποιο είναι το πολύπλοκο εδώ σε σχέση με το τι πρέπει να γίνει; Η προπαγάνδα δουλεύει. Οι θυμωμένοι παραμένουμε γραφικοί. Ακούγονται πολλά από τη βεντάλια κειμένων που έχει επιλέξει ο Castorf για να πει με τον δικό του τρόπο την ιστορία της Μήδειας, αλλά μεταξύ άλλων ακούγεται και το “πατρίδα μου είναι η εξέγερση”. Είναι απαραίτητο να ακουστεί κάτι τέτοιο στην Επίδαυρο σήμερα. Είναι σπουδαίο. Γιατί όντως υπήρχαν στον πυρήνα της παράστασης η καπιταλιστική αλλοτρίωση του ανθρώπου και η ανάγκη να δούμε το τέρας κατάματα και να μην του γυρίσουμε την πλάτη. Ήταν μια θυμωμένη, ευσπλαχνική παράσταση που θέλει να μας υπενθυμίσει, να μας κάνει να δούμε τι πραγματικά είναι ο άνθρωπος και πού βρισκόμαστε σε σχέση με αυτό τη δεδομένη χρονική στιγμή. Τι θα απογίνουμε αν δεν μας το θυμίζουν αυτό; Όσο δεν συμβαίνει, τόσο απομακρυνόμαστε από αυτό που πραγματικά είμαστε. Όσο δεν συμβαίνει, τόσο θα μας νοιάζει τι ρούχα, τι παπούτσια θα αγοράσουμε και ποια είναι η καλύτερη φωτογραφία για να ανεβάσουμε στο post μας στο Ιnstagram ή ποια θα συνοδέψει αυτή τη συνέντευξη. Η Μήδεια του Castorf ήθελε να κάνει αυτό ακριβώς. Να μας θυμίσει. Αν κάποιος ήθελε να έρθει στην Επίδαυρο και να μην ”πάθει” αυτή τη μνήμη, θα το έχει μετανιώσει. Αν ήθελε να έρθει να δει κάτι καθωσπρέπει, πάλι θα το έχει μετανιώσει. Αν ήρθε για να κρίνει τι φοράμε και πώς είναι ο ήχος, πάλι θα το έχει μετανιώσει.
Χρειάζεται οι άνθρωποι να πάθουμε παντού στη ζωή: στον έρωτα, στην τέχνη. Δεν μας έμεινε και τίποτα άλλο από το να παθαίνουμε! Τι άλλο; Εγώ τουλάχιστον αυτό θέλω: να παθαίνω με ανθρώπους που θέλουν και εκείνοι να παθαίνουν. Αλλιώς δεν γίνεται. Δεν γίνεται όλα γύρω μας να είναι καθωσπρέπει, ήσυχα και διακριτικά για να μην ενοχλούν. Φτιάχνουμε πολλά καθωσπρέπει, από παραστάσεις μέχρι οικογένειες. Φτάνει. Το Maestro του Χριστόφορου Παπακαλιάτη δεν ήταν καθωσπρέπει. Είχε την ποιότητα που χρειαζόταν και αυτή του επέτρεψε να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Και το έκανε με τον τρόπο που έπρεπε. Είναι εξίσου λυπηρό να πρέπει ένας δημιουργός σήμερα να μιλάει για το πόσο δύσκολη είναι η διεκδίκηση της συνύπαρξης για ένα ομόφυλο ζευγάρι ή να χρειάζεται η οπτικοποίηση της ενδοοικογενειακής βίας. Είναι σοκαριστικό, αλλά χρειάζεται. Ο Χριστόφορος το έκανε και θα κάνει κι άλλα στη δεύτερη σεζόν. Σε αυτήν, η δική μου ηρωίδα έχει περισσότερο χώρο. Στον πυρήνα της είναι μια γυναίκα που συντηρεί αυτό το σύστημα για το οποίο μιλάγαμε και πριν, το σύστημα του κέρδους. Από την άλλη, τη βλέπουμε να διεκδικεί την καρδιά ενός καλλιτέχνη ίσως για να ισορροπήσει και να κερδίσει την απαλότητα που λείπει από τον κόσμο της. Σε αυτό τον κόσμο τώρα ετοιμάζεται να φέρει ένα παιδί μαζί με τον πρωταγωνιστή. Μεταξύ τους αυτοί οι δύο φτιάχνουν μια συνθήκη γονεϊκότητας. Δημιουργούν μια νέου τύπου ”εταιρεία”. Μια οικογένεια στην οποία δεν είναι ζευγάρι, αλλά αυτό δεν τους στερεί το δικαίωμα να μεγαλώσουν μαζί ένα παιδί. Και αυτό είναι πολύ ΟΚ. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε τέτοιες συνθήκες και τέτοιες μη καθωσπρέπει ”εταιρείες” και οικογένειες. Αν μας ενοχλούν αυτές οι περιπτώσεις, ας δούμε ζευγάρια σήμερα που αναγκάζονται να ζουν μαζί, γιατί δεν μπορεί να μείνει ο καθένας μόνος του λόγω της οικονομικής τους κατάστασης. Βλέπετε πού έχουν πάει τα ενοίκια. Αυτά τα ζευγάρια δεν μπορούν να συντηρήσουν τη μη συντροφικότητά τους. Εξοργιστικό και αυτό!
Αν έπρεπε να αναγνωρίσω κάτι ως «μαέστρο» σε μένα θα έλεγα ότι είναι το σώμα μου. Όχι αισθητικά προφανώς, αλλά γιατί είναι αυτό που μου υπαγορεύει τι να κάνω, αφού πρώτα με έχει ακούσει. Δεν θα μπορούσα να μην ακούω το σώμα μου. Και σε αυτό, φυσικά, υπολογίζω την ψυχή και την καρδιά μου. Τα αντιμετωπίζω ως ενότητα. Ως μαζί. Ως όλον. Όπως ακριβώς μας αντιμετώπισε επί σκηνής και ο Castorf στη Μήδεια. Γιατί μόνο η ενότητα έχει σημασία. Την έχουμε ανάγκη, όσο και να προσπαθούν να μας κάνουν να το ξεχάσουμε. Τα σπλάχνα μας λειτουργούν μαζί και ταυτόχρονα για να υπάρχουμε παθαίνοντας και είναι πάντα εκεί, ζεστά και σε δράση για να μας το υπενθυμίζουν. Να μας υπενθυμίζουν αυτό το Ένα που προκύπτει από μια ένωση. Έτσι συμβαίνει και στον έρωτα».
Credits:
Φωτογράφος: Μάριος Καζάκος
Styling: Βίβιαν Ρουβέλα
Μακιγιάζ – μαλλιά : Σοφία
Σαρηγιαννίδου/This Is Not Another Agency
Βοηθός φωτογράφου: Γιώργος Σκουλίδας
Ευχαριστούμε το κατάστημα Mouki Mou Athens (moukimou.com) για την ευγενική φιλοξενία.