Έχοντας παρουσιάσει σε παγκόσμια πρεμιέρα το «Florida Project» στο πρόσφατο φεστιβάλ Καννών, όπου κανείς δεν κατάλαβε γιατί η ταινία δεν συμπεριλήφθηκε στο Επίσημο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα, ο Σον Μπέικερ διαδέχτηκε με επιτυχία το «Tangerine» του 2015 και στα δικά μου -τουλάχιστον- μάτια, πλέον, φαντάζει σαν να έχει πάρει το αμερικάνικο ανεξάρτητο σινεμά από το χέρι, δείχνοντας το δρόμο προς ένα μέλλον το οποίο ανυπομονούμε σύντομα να απολαύσουμε.
Το νέο του πόνημα εκτυλίσσεται σχεδόν αποκλειστικά σε ένα φθηνό μοτέλ της Φλόριντα και στους δρόμους γύρω από αυτό. Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και μια παρέα από πιτσιρίκια αναστατώνουν καθημερινά με φωνές, παιχνίδια και καπρίτσια τους υπόλοιπους ένοικους αλλά και τον Μπομπ (Γουίλιαμ Νταφόε), έναν μεσήλικο άνδρα που ως υπεύθυνος του ξενοδοχείου προσπαθεί ώστε να κυλούν όλα αρμονικά. Η ταινία χωρίζεται σε δύο πράξεις. Η πρώτη, η οποία διαρκεί περισσότερο από μία ώρα, αποτελείται από μικρές σκηνές της καθημερινότητας των ηρώων που αν και αυτόνομες όταν τελικά ενώνονται σχηματίζουν έναν αφηγηματικό κορμό πάνω στον οποίο τόσο οι χαρακτήρες όσο και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της ιστορίας αποτυπώνονται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι το «Florida Project» είναι η επιτομή ενός σύγχρονου και εύστοχου σινεμά βεριτέ που φέρνει στο μυαλό από την Άντρεα Άρνολντ του «American Honey» και τον Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν του «George Washinghton» μέχρι τις ταινίες των αδερφών Νταρντέν.
Πρωταγωνίστρια της ιστορίας είναι η 6χρονη Μούνεϊ, την οποία υποδύεται η ταλαντούχα Μπρούκλιν Πρινς στο υποκριτικό της ντεμπούτο. Συγκρατήστε το όνομά της καθώς μιλάμε για μια από τις καλύτερες παιδικές ερμηνείες της δεκαετίας. Η Μούνεϊ μένει με την νεαρή μητέρα της, την Χέιλι σε ένα από τα δωμάτια του μοτέλ. Παρέα με τον Σκούτι που κατοικεί στο δωμάτιο ακριβώς από κάτω και την Τζάνσι, σκαρφίζονται καθημερινά κάθε πιθανή σκανταλιά προκειμένου να δημιουργήσουν χάος στους γύρω τους. Από το διαγωνισμό φτυσίματος στο παρμπρίζ ενός αυτοκινήτου μέχρι την διακοπή ρεύματος που προκαλούν ή τον εμπρησμό ενός εγκαταλειμμένου σπιτιού, τα τρία διαβολάκια ξέρουν καλά να διασκεδάζουν αλλά κυρίως γνωρίζουν πώς να αποποιούνται των ευθυνών τους.
…ένα φρέσκο και άκρως αισιόδοξο στον πυρήνα του παράδειγμα σινεμά κοινωνικού ρεαλισμού που μπορεί να σε διασκεδάσει με την ίδια ισχύ που μπορεί να σε προβληματίσει.
Καθώς αυτά συμβαίνουν στον αθώο κόσμο των παιδιών, η δεύτερη πράξη επικεντρώνεται στους λόγους που καθιστούν τις συνθήκες για τους ενήλικες που βρίσκονται λίγα μέτρα μακριά από την Ντίσνεϋλαντ και στην σκιά του Μαγικού Βασιλείου, κάθε άλλο παρά ονειρικές. Ένας βίαιος καυγάς ξεσπάει στο πάρκιν του μοτέλ, ένας εν δυνάμει παιδεραστής προσεγγίζει κάποια παιδιά την ώρα που παίζουν, οικογένειες χωρίς σπίτι φορτώνουν το βιος τους σε αυτοκίνητα και ξεκινούν προς άγνωστο προορισμό. Η άνεργη Χέιλι προσπαθεί με κάθε τρόπο να εξασφαλίσει το απαιτούμενο ποσό για να πληρώνει το νοίκι του δωματίου. Την βλέπουμε να πουλάει λαθραία αρώματα, να διακινεί χασίς και να συμμετέχει σε μικρές κομπίνες. Πιεσμένη από τις συνθήκες αναπτύσσει έντονες και συχνά βίαιες συμπεριφορές, με αποτέλεσμα σταδιακά να περιθωριοποιείται. Ο Μπομπ (ένας μετά από καιρό καταπληκτικός Γουίλιαμ Νταφόε σε έναν ρόλο που θα τον φέρει στα Όσκαρ) προσπαθεί να την βοηθήσει αλλά τα χέρια του είναι δεμένα. Μπορείς να αναρωτιέσαι αν μία μητέρα βρίσκεται σε θέση να προσφέρει στην κόρη της όλα αυτά που πραγματικά έχει ανάγκη και ταυτόγχρονα να θαυμάζεις την υπέροχη σχέση που διατηρεί με την μικρή της; Στο «Florida Project» τίποτα δεν είναι άσπρο ή μαύρο και καμία απάντηση δεν είναι αυτονόητη.
Ο Σον Μπέικερ, απόλυτα συνεπής στο όραμά του, δεν ποντάρει σε συναισθηματικούς εκβιασμούς παρόλο που επιμέρους στοιχεία της ιστορίας θα του επέτρεπαν κάτι τέτοιο. Επιλέγει τα αφηγηματικά στοιχεία που αφήνει εκτός κάδρου με την ίδια προσοχή με αυτά που τοποθετεί εντός και διατηρεί έναν αξιοζήλευτο εσωτερικό ρυθμό που επιτρέπει στη ταινία να εξελίσσεται χωρίς την παραμικρή κοιλιά. Γυρισμένο σε φιλμ 35mm (ενω το «Tangerine» είχε γυριστεί με iPhone) το «Florida Project» χρωματισμένο με τους μαγικούς τόνους του ηλιοβασιλέματος της Ανατολικής Ακτής είναι ένα φρέσκο και άκρως αισιόδοξο στον πυρήνα του παράδειγμα σινεμά κοινωνικού ρεαλισμού που μπορεί να σε διασκεδάσει με την ίδια ισχύ που μπορεί να σε προβληματίσει.
Πραγματικά, αδυνατώ να φανταστώ ποιο θα είναι το επόμενο κινηματογραφικό βήμα του Μπέικερ ειδικά απ’ την στιγμή που ο ίδιος παραδέχθηκε πως δυσκολεύτηκε αφάνταστα να ολοκληρώσει το «Florida Project» και να εναρμονιστεί με τις ανάγκες ενός μεγαλύτερου συνεργείου, το οποίο δεν συγκινήθηκε από τις guerrilla cinema διαθέσεις του σκηνοθέτη. Από μόνο του το γεγονός ότι μοιράστηκε δημόσια τον προβληματισμό του σχετικά με τις συνθήκες παραγωγής μιας ταινίας, δηλώνει πολλά για έναν δημιουργό που εκτός από το καλλιτεχνικό επίτευγμα πλέον δείχνει να υπολογίζει το ίδιο σοβαρά και τους όρους με τους οποίους αυτό επιτυγχάνεται. Και επειδή αυτή είναι μια κουβέντα που στους κόλπους της κινηματογραφικής βιομηχανίας φαίνεται πολύ δειλά επιτέλους να ανοίγει, η προσμονή για την νέα του δουλειά του Μπέικερ είναι αυτόματα διπλή.
