«ΕΞΩΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ», «ΑΣΤΑΜΑΤΗΤΗ», «ΣΑΡΩΤΙΚΗ» είναι μερικά από τα επίθετα που έχουν αποδώσει τα ΜΜΕ στην Αμερικανίδα Simone Biles, τη μεγαλύτερη σταρ της ενόργανης γυμναστικής αυτή τη στιγμή στον πλανήτη. Μόνο που στη δική της περίπτωση ο… ταπεινός χαρακτηρισμός «φυσιολογική» είναι ίσως αυτός που έχει τη μεγαλύτερη αξία, μιας και στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν από τους Ολυμπιακούς του Τόκιο μέχρι τους Ολυμπιακούς του Παρισιού (στους οποίους κέρδισε τρία χρυσά και ένα αργυρό μετάλλιο), από υπεραθλήτρια μεταμορφώθηκε σε κανονικό άνθρωπο. Έδειξε τις αδυναμίες και τις ρωγμές της, αποδέχτηκε τις αποτυχίες της, ξεκίνησε την προετοιμασία της για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 σχεδόν από το μηδέν, μέτρησε από την αρχή τα βήματά της και κατάφερε να ανέβει ξανά στην κορυφή από την οποία είχε πέσει.
Ήταν καλοκαίρι του 2021, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, όταν η Biles αποσύρθηκε ξαφνικά από τους τελικούς της ενόργανης γυμναστικής, τόσο στο ατομικό όσο και στο ομαδικό όπου διαγωνιζόταν με την dream team των ΗΠΑ. Τότε, δήλωσε λακωνικά ότι αποχωρεί βάζοντας σε προτεραιότητα την ψυχική της υγεία. Είχε προηγηθεί ένα «σοκαριστικό» -για τα δεδομένα της τοπ αθλήτριας- άλμα, το οποίο δεν θύμιζε σε τίποτα τα άρτια εκτελεσμένα και με τεράστιο βαθμό δυσκολίας προγράμματά της. Πολλοί έσπευσαν τότε να την κριτικάρουν: ότι λιγοψυχεί, ότι δεν κατάφερε να αγγίξει το τέλειο στη ρουτίνα της οπότε προτίμησε να αποχωρήσει, ότι φοβάται την ήττα, ότι καταστράφηκε κ.λπ. κ.λπ.
To ντοκιμαντέρ Η Σιμόν Μπάιλς Επιστρέφει, που άρχισε να προβάλλεται στο Νetflix λίγο πριν από την έναρξη των φετινών Ολυμπιακών Αγώνων, κάπως έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Η Simone Biles αποχώρησε από το Τόκιο γιατί, την ώρα που εκτελούσε εκείνο το άλμα, της συνέβη κάτι που όλοι οι αθλητές υψηλού επιπέδου απεύχονται να αντιμετωπίσουν.
Είναι το φαινόμενο «twisties», όταν συνειδητοποιείς ότι το σώμα και το μυαλό σου δεν μπορούν να συντονιστούν. Η ίδια η Biles σε συνέντευξή της έχει φέρει ως παράδειγμα την οδήγηση: «Καθημερινά οδηγείς το αυτοκίνητό σου. Μια μέρα ξυπνάς και δεν ξέρεις πώς να το κάνεις. Τα πόδια σου κινούνται σαν τρελά, δεν έχεις τον έλεγχο του σώματός σου. Είναι τρομακτικό!».
Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, τα twisties είναι «ένα νοητικό μπλοκάρισμα το οποίο δημιουργεί μια επικίνδυνη αποσύνδεση ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα τη στιγμή που οι αθλητές βρίσκονται στον αέρα». Ο Matthew Sacco, αθλητικός ψυχολόγος στο παραπάνω ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο του Οχάιο, επισημαίνει: «Ο εγκέφαλος και το σώμα παύουν να επικοινωνούν αποτελεσματικά και αυτό έχει συνέπεια ο αθλητής να χάσει την αίσθηση του σώματός του στον χώρο». Το πρόβλημα αυτό, εκτός του ότι μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό τραυματισμό, ενδέχεται να διαρκέσει από μία μέρα μέχρι ακόμη και μήνες. Ανάμεσα στις αιτίες περιλαμβάνονται το στρες, η πίεση, το ατέρμονο κυνήγι της τελειότητας, ιδίως σε αθλητές αυτού του επιπέδου.
Η ζωή της Simone Biles δικαιολογεί αυτή την κατάσταση. Ένα μαύρο κοριτσάκι με έμφυτο ταλέντο και χάρισμα, το οποίο κατάφερε με σκληρή δουλειά να ανέβει ένα ένα τα σκαλοπάτια του πρωταθλητισμού, να υπερπηδήσει προσωπικά εμπόδια (μεγάλωσε σε ανάδοχες οικογένειες, καθώς η μητέρα της ήταν εξαρτημένη από ουσίες, και στη συνέχεια υιοθετήθηκε από τους παππούδες της μαζί με την αδερφή της), αλλά και κοινωνικές προκαταλήψεις και φυλετικές διακρίσεις, προκειμένου να αγκαλιάσει το όνειρό της. Αν στα παραπάνω συμπεριλάβουμε και το γεγονός ότι ήταν μία από τις αθλήτριες που κατήγγειλαν τον γιατρό της εθνικής ομάδας των ΗΠΑ Larry Nassar για σεξουαλική κακοποίηση, μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα twisties δεν εκδηλώθηκαν στην αθλήτρια από το πουθενά.
Καθώς διηγόμουν σε μια φίλη την ιστορία της σπουδαίας γυμνάστριας, εκείνη μου θύμισε τη γιαπωνέζικη τέχνη του Kintsugi. Όταν ένα βάζο σπάει, οι Ιάπωνες δεν το πετάνε. Κρατάνε τα κομμάτια του, τα ενώνουν μεταξύ τους και, μάλιστα, δεν προσπαθούν να κρύψουν τις ρωγμές, αλλά αντίθετα τις τονίζουν χρησιμοποιώντας χρυσό. Ίσως για να δείξουν πόσο πολύτιμες είναι, ίσως για να θυμίσουν ότι τα αντικείμενα, ή ακόμη κι εμείς οι άνθρωποι, όταν σπάμε δεν χαλάμε ούτε χάνουμε την αξία μας. Θα έρθει η στιγμή που θα ξαναενωθούμε σε κάτι διαφορετικό, μα στον πυρήνα του ίδιο, μιας και τα πρωτότυπα κομμάτια του εαυτού μας θα είναι πάντα εκεί.
Τα twisties της Biles κάπως μας έχουν συναντήσει όλους. Σε στιγμές μεγάλης κούρασης που το μυαλό δεν μπορούσε να καθοδηγήσει το σώμα, σε στιγμές τεράστιας απόγνωσης που το σώμα περιπλανιόταν μόνο, χωρίς να αντέχει να φτάσει ένα κομμάτι του νου για να στηριχτεί, όταν υπήρχαμε στον χώρο χωρίς να του ανήκουμε και χωρίς να μας ανήκουμε, όταν βρισκόμασταν στον αέρα με το μυαλό μουδιασμένο και την καρδιά πολύ τραυματισμένη για να μπορέσει να μας προσγειώσει με ασφάλεια. Αποσυντονισμός, ανισορροπία, κλονισμός, ταλάντευση, ενδεχόμενη πτώση.
Και μετά, τι; Μετά, ένα βήμα πίσω και πάλι από την αρχή. Η θριαμβευτική επιστροφή της Biles είναι τόσο εξωπραγματική όσο και ολόκληρη η αθλητική πορεία της μέχρι σήμερα. Αλλά και τόσο φυσιολογική όσο το ατέρμονο φλερτ όλων των ανθρώπων με τη νίκη και την ήττα, με το μπροστά και το πίσω. Ένα καθημερινό θαύμα-υπενθύμιση ότι όσο πιο πολύ σπάμε, τόσο πιο πολύτιμα ξανακολλάμε.
Μαρία Πατούχα
mpatoucha@atticamedia.gr
Κεντρική φωτογραφία: Splashnews.com
