Πίνετε τον καφέ σας στο αγαπημένο σας στέκι όταν ξαφνικά βλέπετε να περνάει μπροστά από την τζαμαρία ένας πολύ κομψός και γοητευτικός άντρας. Και εκείνη τη στιγμή αισθάνεστε ότι κάπου, κάπως, το έχετε ξαναζήσει. Πού οφείλεται αυτή η εμπειρία, το γνωστό déjà vu;
Σε σφάλματα της μνήμης, απαντούν οι ειδικοί. Μια θεωρία είναι ότι στο παρελθόν έχετε βιώσει κάποια παρόμοια εμπειρία, την οποία το μυαλό σας ταυτίζει λανθασμένα με την τωρινή. Μπορεί δηλαδή πριν από μήνες, ενώ πίνατε πάλι τον καφέ σας στο αγαπημένο σας στέκι, να πέρασε μπροστά από την τζαμαρία ένας άλλος άντρας, επίσης κομψός και γοητευτικός αλλά με διαφορετικά χαρακτηριστικά τα οποία πλέον δεν θυμάστε.
Ή μπορεί όντως να ζείτε την ίδια εμπειρία για δεύτερη φορά, απλά την πρώτη να μην την καταγράψατε συνειδητά στη μνήμη σας. Κάτι τέτοιο ίσως συμβαίνει όταν, για παράδειγμα, έχετε ένα déjà την ώρα που βλέπετε ένα μήνυμα στο κινητό σας. Ενδεχομένως να είχατε δει το ίδιο sms νωρίτερα αλλά τότε να ήσασταν αφηρημένοι (επειδή π.χ. σάς μιλούσε ένας φίλος) και να μη συνειδητοποιήσατε τι διαβάζετε.
Ακόμα και εμπειρίες που δεν έχουμε ζήσει καθόλου μπορεί να προκαλέσουν το déjà vu. Σε ένα πρόσφατο πείραμα οι επιστήμονες διάβασαν σε μια ομάδα εθελοντών μια σειρά λέξεων οι οποίες συνδέονται με τον ύπνο (νύχτα, μαξιλάρι, όνειρο, κρεβάτι κ.λπ.) αλλά όχι την ίδια τη λέξη «ύπνος». Αργότερα, όταν οι εθελοντές ρωτήθηκαν αν είχαν ακούσει τη λέξη «ύπνος», ένιωθαν πως αυτό είχε όντως συμβεί, εξαιτίας των συνειρμών που είχε κάνει ο εγκέφαλός τους.
Όλες αυτές οι υποθέσεις είναι λίγο πεζές αλλά και αρκετά καθησυχαστικές: δείχνουν ότι -πιθανότατα- δεν ζούμε σε έναν κόσμο βγαλμένο από κάποιο δυστοπικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας, του οποίου οι ήρωες πέφτουν ξανά και ξανά στην ίδια λούπα.
