Μπορούμε να νικήσουμε την επιθυμία μας για ένα ακόμη τσιγάρο; Πώς θα καταπιέσουμε τον πόθο μας να πνίξουμε τον πόνο μας στο ποτό; Δύο επιστήμονες από το Κέντρο Ερευνών Ernest Gallo Clinic μελετούν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούμε στο μέλλον να βάλουμε… χειρόφρενο στις καταχρήσεις. Σε πρόσφατη μελέτη τους έδειξαν πως αφαιρώντας ένα συγκεκριμένο ένζυμο από τον οργανισμό τρωκτικών, εκείνα σταμάτησαν να καταναλώνουν οινοπνευματώδη και άλλες επικίνδυνες ουσίες.
Η έρευνα της Ernest Gallo και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια πραγματοποιήθηκε με επικεφαλής τον καθηγητή νευρολογίας Ρόμπερτ Μέσινγκ και την ερευνήτρια Άννα Λι και είχε διάρκεια τέσσερις εβδομάδες. Τα τεστ έγιναν σε τρωκτικά τα οποία ήταν γενετικά προγραμματισμένα να μη διαθέτουν το γονίδιο για την πρωτεϊνική κινάση C (PKC) έψιλον και τα οποία αποδείχθηκε πως κατανάλωναν λιγότερη νικοτίνη (μέσω ενός διαλύματος νερού) σε σύγκριση με τα φυσιολογικά ποντίκια που σταδιακά εθίζονταν… Μετά από αυτά τα αποτελέσματα οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η απουσία του συγκεκριμένου ενζύμου ήταν εκείνη που έκανε τα τρωκτικά να πουν «όχι» στις ουσίες που τους προσφέρθηκαν.
Ποιος είναι ο μηχανισμός;
Στα φυσιολογικά ποντίκια, όπως στους ανθρώπους, η νικοτίνη δεσμεύεται από μια κατηγορία νικοτινικών υποδοχέων που μέσω των νευρώνων της ντοπαμίνης συμβάλλουν στην απελευθέρωσή της στις περιοχές δράσης της στον εγκέφαλο. Η συγκεκριμένη ορμόνη δημιουργεί ένα αίσθημα απόλαυσης και ικανοποίησης επιδρώντας στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου. Πρόκειται για μια περιοχή που συνδέεται με την ευχαρίστηση που νιώθουμε όταν καταναλώνουμε αλκοόλ, ή όταν κάνουμε χρήση νικοτίνης ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών. Οι γιατροί είδαν ότι τα ποντίκια που στερούνται PKC έψιλον δεν είχαν αυτούς τους νικοτινικούς υποδοχείς.
Η παραπάνω διαπίστωση συμπληρώνει προηγούμενη έρευνα του Ρόμπερτ Μέσινγκ, στην οποία εκείνος και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια που είχαν έλλειψη του ενζύμου PKC έψιλον κατανάλωναν λιγότερο αλκοόλ απ' ό,τι τα φυσιολογικά ποντίκια. «Το ένζυμο αυτό μοιάζει να ρυθμίζει το τμήμα εκείνο του συστήματος ανταμοιβής που περιλαμβάνει τους νικοτινικούς υποδοχείς. Πρόκειται για ένα συγκρότημα περιοχών του εγκεφάλου που προκαλούν την ακατάσχετη επιθυμία μας για νικοτίνη, αλκοόλ και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες».
Σύμφωνα με τον ερευνητή, το επόμενο βήμα θα είναι η ανάπτυξη ουσιών που θα συμβάλλουν στην αναστολή της PKC έψιλον. Όπως τονίζει ο Μέσινγκ: «Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία φαρμάκων που θα καταπολεμούν τον εθισμό, βοηθώντας τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τη λαχτάρα τους για κατανάλωση επικίνδυνων ουσιών».
