Φωτογράφιση: Hans Ericksson
Όταν βιώνετε στρες, με ποιον τρόπο το εκδηλώνετε μπροστά στο παιδί σας; Και αντίστροφα, όταν το παιδί σας έχει άγχος, πώς το υποστηρίζετε; «Το burnout syndrome ή σύνδρομο εξουθένωσης, δηλαδή το τελικό στάδιο του παρατεταμένου στρες, αυτό της εξάντλησης του οργανισμού, μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε άνθρωπο, δεν κάνει διάκριση στις ηλικίες. Στα παιδιά συνδέεται και με το οικογενειακό περιβάλλον», είναι η πρώτη κουβέντα της Νένης Περβανίδου, αναπτυξιολόγου, αναπλ. καθηγήτριας Αναπτυξιακής και Συμπεριφορικής Παιδιατρικής στο ΕΚΠΑ. Όταν οι απαιτήσεις ξεπερνούν τα αποθέματα του οργανισμού, λόγω της επίδρασης των αυξημένων ορμονών του στρες, μπορεί να παρουσιάζονται συμπτώματα όπως έλλειψη συγκέντρωσης, χαράς, ενδιαφέροντος, κινήτρου για κάποια δραστηριότητα, κόπωση, απόσυρση. Συχνά εκδηλώνονται σωματικά συμπτώματα όπως κοιλιακά άλγη σε παιδιά κάτω των 5 ετών, κεφαλαλγία και διαταραχές στον ύπνο και τη διατροφή, γαστρεντερικά προβλήματα και άλλα. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Υποστηρίξτε το!
Οι λόγοι εμφάνισης burnout στα παιδιά μπορεί να είναι οι υψηλές σχολικές και ακαδημαϊκές απαιτήσεις. Η έκθεσή τους σε σοβαρό ή χρόνιο στρες, όπως εκείνο που προκαλούν μια φωτιά, ένα ατύχημα, ένας χωρισμός, αλλά και η επιβίωση του πολέμου ή της μετανάστευσης, συνδέεται συχνά με την ανάπτυξη Μετατραυματικής Διαταραχής Στρες. «Σήμερα, με τα μεταναστευτικά ρεύματα, προσέρχονται αρκετά παιδιά στα ελληνικά νοσοκομεία, με εκδηλώσεις απάθειας, κόπωσης, έλλειψης χαράς. Περισσότερο ευάλωτα στο σύνδρομο εξουθένωσης μπορεί να είναι εκείνα με μαθησιακές ή άλλες αναπτυξιακές δυσκολίες, τα οποία βιώνουν πίεση από το περιβάλλον για τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις καθώς και όσα υφίστανται σχολικό εκφοβισμό. Οι παρεμβάσεις μπορεί να είναι απευθείας στο ίδιο το παιδί ή μέσω των γονέων του, μέσα από επαγγελματική ψυχοθεραπεία» επισημαίνει η κ. Περβανίδου.
Κάτι που πρέπει να έχετε υπόψη σας είναι ότι οι στρεσαρισμένοι γονείς μεγαλώνουν παιδιά γεμάτα άγχος. Αυτό αποκαλύπτουν οι μελέτες που δείχνουν πως όταν οι ενήλικες βιώνουν χρόνιο στρες, είναι πιθανό να το μεταφέρουν στο σπίτι: αποσυνδέονται από το μικρό τους, το παραμελούν, έχουν ακόμη και ξεσπάσματα βίας (Clinical Psychological Science, 2019). «Ο τρόπος που παρεμβαίνουμε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι βοηθάμε τον ενήλικα να ξεπεράσει το στρες και ταυτόχρονα να ενισχύσει τις γονεϊκές του δεξιότητες» καταλήγει η κ. Περβανίδου.
Τα συμπεράσματα των μελετών είναι ότι οι γονείς δεν πρέπει να διστάσουν να αναζητήσουν βοήθεια και υποστήριξη για να διαχειριστούν το πρόβλημά τους και να ενθαρρύνουν το παιδί τους να χαλαρώνει, δίνοντας με αυτό τον τρόπο το μήνυμα και σε εκείνο ότι η αυτοφροντίδα είναι κάτι που όλοι αξίζουμε.
