Όταν το 2006 ο Ben Gorham-γεννημένος στη Σουηδία από Ινδή μητέρα και Καναδό πατέρα- ίδρυσε τη φίρµα αρωµάτων Byredo µε τα χαρακτηριστικά διάφανα µπουκάλια µε τις µίνιµαλ ετικέτες, δεν φανταζόταν ότι θα δηµιουργούσε παράλληλα και μια ολόκληρη κοινότητα γύρω από το brand και τον ίδιο. Μια κοινότητα που πιστεύει στην ένωση και όχι στον διαχωρισµό των δύο φύλων. Μια κοινότητα που αναζητά και αντιδρά στο κάθε συναίσθηµα διαδίδοντας το µήνυµα ότι η οµορφιά είναι ελευθερία, δεν έχει φύλο, περιορισµούς και υποδείξεις. Για όλα αυτά µιλήσαµε µε τον Ben Gorham µε αφορµή τη νέα make-up συλλογή του brand.
«Θέλω να δηµιουργώ προϊόντα φτιαγµένα από αναµνήσεις και συναισθήµατα και να αφήνω τον κάθε άνθρωπο να δίνει τη δική του ερµηνεία, να ανασυνθέτει τις δικές του εμπειρίες. Μου αρέσει, για παράδειγμα, που ένα άρωµα µε το όνοµα Mumbai Noise µπορεί να σε µεταφέρει στην Ταγγέρη. Μου αρέσει να µυρίζω το Bal d’Afrique στους δρόµους του Παρισιού ή της Στοκχόλµης, πολύ µακριά από τις σκηνές που απεικονίζονται στα περιοδικά του πατέρα µου από την εποχή που ταξίδευε στην Κένυα. Οι µυρωδιές, οι αναµνήσεις και τα συναισθήµατα είναι τόσο υποκειµενικά, που ανά πάσα στιγµή µπορούν να φέρουν στην επιφάνεια κάτι διαφορετικό. Εξίσου υπέροχο, εξίσου συγκινητικό και εξίσου προσωπικό.
Υπάρχουν πολλά υλικά αγαθά που µπορούµε να συγκεντρώσουµε στη ζωή µας και µερικά από αυτά έχουν αξία, φυσικά. Ωστόσο, αυτό που έχουµε όλοι -ελπίζω- συνειδητοποιήσει τελευταία είναι ότι πραγµατικά πολύτιµος είναι ο χρόνος. Δεν αγοράζεται, δεν µπορεί να γυρίσει πίσω. Για εµένα πολύτιµος είναι ο χρόνος µε την οικογένειά µου, ο χρόνος στη φύση, ο χρόνος που αφιερώνω στο σερφ, όλες αυτές οι στιγµές που έχω την ευκαιρία να ζήσω και να συλλέξω εµπειρίες. Οι αναµνήσεις, από την άλλη, είναι απλώς ένας τρόπος µε τον οποίο ο εγκέφαλός µας µετατρέπει µια φευγαλέα εµπειρία σε κάτι µόνιµο. Και αυτό είναι που τις κάνει πολύτιµες: το γεγονός ότι δεν θα υπάρξουν ποτέ ξανά, αλλά µπορούµε µε κάποιον τρόπο να τις επισκεφτούµε πάλι. Η καλειδοσκοπική αίσθηση της όσφρησης βοηθά σε αυτή την αναζήτηση.
Credit: Marcus Ohlsson
Θα υπάρχουν πάντα µυρωδιές που θα µου διαφεύγουν, γιατί ποτέ δεν προσπαθώ να φτιάξω απλώς ένα άρωµα. Προσπαθώ να ανασχεδιάσω, να επαναδηµιουργήσω µια ιδέα, µια ανάµνηση. Και αυτό είναι δύσκολο. Οι αναµνήσεις είναι όµορφες, αλλά είναι συλλογικές, ανακριβείς, ξεθωριάζουν, χάνουν τη σαφήνειά τους µε τον καιρό. Και η µνήµη είναι µόνο το πρώτο βήµα γιατί, στο τέλος, το αν θα κερδίσεις το παιχνίδι µε το άρωµα παίζεται στο συναίσθηµα.
Το οποίο και πάλι είναι µια εντελώς υποκειµενική, άυλη, εσωτερική διαδικασία. Δεν µπορώ, για παράδειγµα, να στείλω ένα φιαλίδιο µε άρωµα σε µια οµάδα και να πω: “Σε όσους από εσάς αυτό το άρωµα θυµίζει το σπίτι της γιαγιάς σας στη Βοµβάη, σηκώστε το χέρι“. Θα είναι πάντα µια πρόκληση να αποστάζεις κάτι τόσο προσωπικό, νοσταλγικό, πολύπλοκο και άυλο σε ένα µπουκάλι. Αλλά αυτό είναι που µε παρακινεί να συνεχίσω να δηµιουργώ και αυτό έκανα και με τη νέα σειρά μακιγιάζ. Έκρινα ότι η βιοµηχανία της οµορφιάς είναι πλέον ώριµη για να αναστατωθεί, να δει τα πράγµατα διαφορετικά, να ανακαλέσει τις φόρµες της. Όταν ξεκινούσα αυτό το εγχείρηµα µε το µακιγιάζ -και πάλι ως εντελώς αουτσάιντερ σε αυτόν το χώρο– έµεινα έκπληκτος διαπιστώνοντας ότι οι εταιρείες καλλυντικών απολάµβαναν για χρόνια την επιτυχία τους υπαγορεύοντας στους ανθρώπους τι είναι όµορφο και πώς πρέπει να φαίνονται, πουλώντας τους προϊόντα µε βάση ό,τι τους έλειπε από αυτή την εικόνα. Για εµένα η οµορφιά είναι και θα είναι πάντα υποκειµενική.
Η οµορφιά δεν έχει φύλο. Δεν είναι δουλειά µου να πω “έτσι πρέπει να µοιάζεις“ ή “αυτό το χρώµα είναι πιο όµορφο από κάποιο άλλο“. Ήθελα να δηµιουργήσω µια… εργαλειοθήκη µε χρώµατα και προϊόντα τα οποία θα µπορούν να χρησιµοποιήσουν οι άνθρωποι για να εκφραστούν δηµιουργικά και µε διαίσθηση, και παράλληλα να τους διευκολύνω σε αυτό. Τα χρώµατά µας προέρχονται από σχετικά περίεργα µέρη σε σύγκριση µε ό,τι έχετε συνηθίσει µέχρι σήµερα. Το χρώµα είναι στην πραγµατικότητα η αφετηρία µας και όχι ένα προϊόν. Σε συνεργασία µε τη make up-artist και σχεδιάστρια Isamaya Ffrench, αρχίσαµε να αποµονώνουµε pixel σε φωτογραφίες της φύσης, που είχαµε τραβήξει ανεβαίνοντας σε βουνά. Σκεφτήκαµε πώς µας έκαναν να νιώθουµε ορισµένα χρώµατα, αναλύσαµε συναισθήµατα ή αναµνήσεις.
Έτσι, φτιάξαµε αυτή τη “βιβλιοθήκη χρωµάτων“ µέσα στα οποία είναι βαθιά ριζωµένες ιστορίες, προσωπικές εµπειρίες, µνήµες, θρύλοι, ανεξερεύνητα µέρη και αισθήσεις πολύ προσωπικές, που πρέπει να γίνουν συλλογικές. Και όλο αυτό έπρεπε να το κάνουµε διαισθητικά και να παραµένουµε ανοιχτοί στη σύνδεση µε την κοινότητα εκεί έξω. Θέλαµε χρώµατα-εργαλεία, µέσα από τα οποία οι άνθρωποι να µπορούν να εκφραστούν, και νοµίζω ότι το πετύχαµε. Δεν µε ενδιέφερε απλώς να λανσάρω καλλυντικά. Η πρότασή µας έπρεπε να είναι ανατρεπτική, να έχει άποψη και στην πραγµατικότητα αυτό που µας νοιάζει είναι να µη φοβάται ο κόσµος να πειραµατιστεί µε το χρώµα και να εκφράσει αυτό που θέλει, όπως θέλει.
Credit: Marcus Ohlsson
Πάντα έβρισκα παράλογη την ιδέα να προσφέρω προϊόντα σε συγκεκριµένο κοινό µε βάση το φύλο. Η όσφρηση είναι µια αίσθηση, δεν υπάρχουν αρσενικές και γυναικείες γεύσεις ή φαγητά, οπότε γιατί µια µυρωδιά να είναι αντρική ή γυναικεία; Δηµιούργησα αρώµατα που δεν απευθύνονται σε κανέναν συγκεκριµένα. Ήταν πάντα ανοιχτά σε όλους και ανοιχτά σε ερµηνείες. Και ήθελα να πετύχω το ίδιο και µε το µακιγιάζ. Στον κόσµο µου δεν χωρά οποιαδήποτε απαγόρευση ή περιορισµός.
Η δική µου προσέγγιση έχει να κάνει µε την ενδυνάµωση και την έκφραση. Όλο και περισσότερα φύλα φορούν µέικαπ, όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιµοποιούν µακιγιάζ για να ενισχύσουν την ατοµικότητά τους. Το µακιγιάζ γίνεται λιγότερο για καλλωπισµό και περισσότερο από ποτέ αφορά την αυτοέκφρασή µας. Κι εµείς θέλουµε να είµαστε µέρος όλου αυτού. Και εδώ βρίσκω την ελευθερία. Θέλω καθετί που κάνω να διέπεται από αυτήν. Τα προϊόντα είναι απλώς ένα µέσο για να αλληλεπιδράσω µε την κοινότητά µας, να προκαλέσω συναισθήµατα και αναµνήσεις.
Θέλω οι άνθρωποι να νιώθουν εντελώς ελεύθεροι να εκφραστούν. Να µπορούν να συνδέουν εικόνες και αρώµατα, να χρησιµοποιούν πράσινο στα χείλη τους, ζεστό ροζ στα µάτια τους ή καφέ στα µάγουλά τους, αν αυτό είναι που τους κάνει να νιώθουν όµορφα. Αν αυτό είναι ελευθερία, τότε µπορώ να πω ότι καταφέρνω τον στόχο µου. Δεν θα τα καταφέρνω πάντα. Όλοι έχουν αµφιβολίες για τον εαυτό τους, είναι µέρος της ζωής. Αλλά πίεση, δεν είµαι σίγουρος ότι έχω νιώσει. Νοµίζω ότι η πίεση, µε αυτή την έννοια, είναι ίσως κάτι που νιώθεις αν το επιτρέψεις στον εαυτό σου, αν προσυπογράψεις την ιδέα ότι αυτό που σκέφτονται οι άλλοι για το σύµπαν σου έχει πραγµατικά σηµασία. Είµαι ήδη πολύ ευγνώµων για όσα έχουµε πετύχει και για τον τρόπο που οι άνθρωποι συµπεριλαµβάνουν το brand µας στη ζωή τους καθηµερινά.
Καθώς ανοίγουµε καταστήµατα σε όλο τον κόσµο και αναπτύσσουµε την κοινότητά µας πολύ ευρύτερα από ό,τι φανταζόµουν ποτέ, βλέπω ένα καλύτερο µέλλον για την Byredo από όταν κυκλοφόρησα το πρώτο µου άρωµα το 2006. Αλλά η χαρά είναι να µην ξέρω πώς θα είναι σε 10 χρόνια ή πώς θα µοιάζει ακόμη και η ίδια η έννοια της επανάστασης το 2031. Το µόνο που ξέρω είναι ότι θέλω το µέλλον να είναι συναρπαστικό».
Η συλλογή ομορφιάς της Byredo διατίθεται στην Ελλάδα στo atticadps.gr , αποτελείται από κραγιόν, παλέτες σκιών, μάσκαρα, αϊλάινερ και lip balms, όλα σε ιδιαίτερες, ασημί ή χρυσαφί συσκευασίες. Το ίδιο και τα αρώματα.
