Cover photo: Μάντα Παπαδάκου, Ιδρύτρια της ΜΚΟ «W.I.N. HELLAS» και Σοφία Ρεγκούκου, Communications Manager L’Oréal Luxe
Η ενδοσυντροφική βία αποτελεί ένα συχνό φαινόμενο της εποχή μας για το οποίο τον τελευταίο καιρό γίνεται μεγάλη συζήτηση. Τον τελευταίο χρόνο ακούμε και βλέπουμε ιστορίες γυναικών που κακοποιήθηκαν μέχρι θανάτου από το σύντροφό τους. Ο YSL και η W.I.N. HELLAS τα τελευταία χρόνια έχουν συνάψει μία στενή συνεργασία με σκοπό την ενημέρωση και την προστασία των γυναικών που βρίσκονται σε ένα βίαιο περιβάλλον. Για να μιλήσουμε αναλυτικότερα για την ενδοσυντροφική βία καθώς για τα προειδοποιητικά σημάδια κακοποίησης συναντηθήκαμε με τη Σοφία Ρεγκούκου, Communications Manager L’Oréal Luxe και τη Μάντα Παπαδάκου, Ιδρύτρια της ΜΚΟ «W.I.N. HELLAS».
Ενδοσυντροφική βία. Κυρία Παπαδάκου πόσο συχνό φαινόμενο θεωρείτε ότι είναι τελικά; Είναι το ίδιο σύνηθες τόσο απέναντι σε γυναίκες όσο και σε άνδρες;
Η ενδοσυντροφική βία αποτελεί πολύ συχνό φαινόμενο στις μέρες μας και συνήθως τα περισσότερα θύματα είναι γυναίκες. Συγκεκριμένα, 1 στις 4 γυναίκες βιώνουν σεξουαλική και σωματική βία καθώς και παρενοχλητική παρακολούθηση από τη σύντροφό τους, ενώ θα βιώσουν τουλάχιστον μία από τις επιπτώσεις της βίας (σωματικές βλάβες, ψυχολογικά τραύματα ακόμα και θάνατο). Οι καταστροφικές συνέπειες της συντροφικής βίας μπορεί να διασχίσουν γενεές και διαρκούν μια ζωή.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες συνεργασίας σας είναι τα «9 προειδοποιητικά σημάδια κακοποίησης». Κυρία Ρεγκούκου, ποια είναι λοιπόν τα red flags τα οποία δεν πρέπει να παραβλέπουμε;
Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχουν ορισμένες βασικές προειδοποιητικές ενδείξεις για την ενδοσυντροφική βία. Εάν υπάρχει η δυνατότητα έγκαιρου εντοπισμού αυτών των ενδείξεων, ενδέχεται να μπορούμε να αναγνωρίζουμε καλύτερα την ενδοσυντροφική βία και να ζητούμε ή να προσφέρουμε βοήθεια. Μπορεί να είναι σωματική, αλλά μπορεί να είναι και οικονομική, συναισθηματική ή ψυχολογική. Έχοντας παρακολουθήσει τα εκπαιδευτικά σεμινάρια της WIN Hellas, πλέον γνωρίζουμε ότι τα οικονομικά πολλών θυμάτων ελέγχονται πλήρως από το σύντροφό τους. Επιπλέον, οι κακοποιητικοί σύντροφοι συνήθως θέλουν να έχουν τον έλεγχο σε κάθε επίπεδο, έτσι απομακρύνουν το σύντροφό τους από την οικογένεια και τους φίλους του. Πολλές φορές εκβιάζουν συναισθηματικά τη σύντροφό τους για να διατηρούν αυτόν τον έλεγχο. Παράλληλα, όπως μας λένε οι ειδικοί, συχνά οι κακοποιητικοί σύντροφοι χρησιμοποιούν την τεχνολογία εντοπισμού, ή ελέγχουν το κινητό της συντρόφου του για να ελέγχουν και να έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία για τη ζωή του συντρόφου τους.
Ο YSL beauty είναι ένα brand που αγαπάει σας γυναίκες. Στο πλαίσιο αυτό το παγκόσμιο πρόγραμμα «Abuse is Not Love», αποσκοπεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση σας ενδοσυντροφικής βίας. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτό κυρία Ρεγκούκου αλλά και για την επιλογή της «W.I.N. HELLAS» ως συνεργάτη σας στην Ελλάδα.
Το πρόγραμμα Abuse is Not Love είναι δομημένο πάνω σε τρεις βασικούς πυλώνες: τη χρηματοδότηση ακαδημαϊκών ερευνών για την ενδοσυντροφική βία με στόχο την πρωτοπορία σκέψης γύρω από τους νέους και την πρόληψη, την επιμόρφωση τουλάχιστον 2 εκατομμυρίων ανθρώπων στις συχνές ενδείξεις ενδοσυντροφικής βίας μέσα από διεθνείς συνεργασίες, και την εκπαίδευση των εργαζομένων και των συμβούλων ομορφιάς του οίκου YSL Beauty στην ενδοσυντροφική βία στον χώρο εργασίας. Θεωρούμε καθήκον μας να υποστηρίζουμε έμπρακτα πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στον περιορισμό και την πρόληψη της ενδοσυντροφικής βίας και είναι τιμή μας στην Ελλάδα να συνδράμουμε την W.I.N Hellas στο έργο της.
Η «W.I.N. HELLAS» προσφέρει ψυχο – κοινωνική στήριξη στις γυναίκες που υφίστανται οποιασδήποτε μορφής κακοποίηση, στο οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό τους περιβάλλον. Τι να περιμένει μία γυναίκα που θα απευθυνθεί στον οργανισμό σας;
Πολύ συχνά ακούμε από τις γυναίκες που υφίστανται ή έχουν υποστεί στο παρελθόν βία ότι παρέμειναν στο κακοποιητικό περιβάλλον, διότι δεν γνώριζαν τους τρόπους διαφυγής από αυτό και θεωρούσαν πως η κακοποίηση αποτελεί μία νόρμα στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Το πιο δύσκολο κομμάτι, λοιπόν είναι το να αναγνωρίσεις ότι βρίσκεσαι σε μια κακοποιητική σχέση. Μόλις οι γυναίκες το αποδεχτούν ως γεγονός, στη συνέχεια τα προγράμματά μας μπορούν να τις βοηθήσουν δίνοντας τους τη δυνατότητα να επανενταχθούν στην κοινωνία ως μια θεραπευμένη και υγιέστερη εκδοχή του εαυτού τους. Διαφορετικά, το σύστημα πεποιθήσεών της δεν θα της επιτρέψει να φύγει και σε πολλές περιπτώσεις θα βρεθεί σε μια επαναλαμβανόμενη εκδοχή των προηγούμενων κακοποιητικών σχέσεών της.
Κυρία Παπαδάκου πόσο εύκολο είναι για τα θύματα να ζητήσουν βοήθεια;
Η λήψη της απόφασης να ζητήσει βοήθεια μία γυναίκα είναι άλλη μια τεράστια πρόκληση για πολλούς λόγους. Πρώτον, γιατί φοβάται τις συνέπειες της απόφασή της αυτής. Δεύτερον, συχνά νιώθει πως ο κόσμος δεν θα την πιστέψει. Οι θύτες σε όλη τους τη ζωή εκπαιδεύονται πώς θα παρουσιάζονται ως θύμα και πώς θα κάνουν το πραγματικό θύμα να μοιάζει με έναν παράφρονα θύτη. Τρίτον, συχνά μία γυναίκα που βιώνει κακοποίηση από μία σχέση της δεν έχει ανθρώπους στη ζωή της για να απευθυνθεί, καθώς ο κακοποιητής της φρόντισε σκόπιμα να την απομονώσει από το περιβάλλον της. Τέλος, ο θύτης μετά από έναν έντονο καβγά χρησιμοποιεί την τακτική του βομβαρδισμού αγάπης για να κρατήσει κοντά του το θύμα.
Στη W.I.N. Hellas προκειμένου να βοηθήσουμε τις γυναίκες να φύγουν από μία κακοποιητική σχέση διοργανώνουμε πολλές εκστρατείες ενημέρωσης. Μία από τις εκστρατείες αυτές στην οποία συμμετέχουμε είναι η διεθνής καμπάνια του YSL «Τα 9 σημάδια κακοποίησης». Μέσα από την καμπάνια αυτή επισημαίνονται τα σημάδια εκείνα που πρέπει να προσέξουν οι γυναίκες που ενδεχομένως βρίσκονται σε μια κακοποιητική σχέση.
Μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί στη χώρα μας 18 γυναικοκτονίες μόνο μέσα στο 2021. Κυρία Παπαδάκου, έχει προκαλέσει η πανδημία έξαρση του φαινομένου της ενδοσυντροφικής βίας; Υπάρχει αύξηση των καταγγελλόμενων ή και μη περιστατικών έμφυλης βίας;
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι περιορισμοί στην κινητικότητα και η αυξημένη απομόνωση εξέθεσαν τις γυναίκες σε υψηλότερο κίνδυνο βίας. Ενώ, η πλήρης έκταση της βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, τα μέσα ενημέρωσης, ο αρμόδιος κρατικός φορέας και οι γυναικείες οργανώσεις ανέφεραν απότομη αύξηση στη ζήτηση για υπηρεσίες προστασία των γυναικών.
Επιπλέον, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι μια γυναίκα διατρέχει το μεγαλύτερο κίνδυνο για τη ζωή της, όταν φεύγει από το κακοποιητικό περιβάλλον. Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, ότι το lockdown είχε ως αποτέλεσμα οι κακοποιημένες γυναίκες να παγιδεύονται με τον κακοποιό τους 24 ώρες το 24ωρο για μήνες, η ανάγκη να φύγουν κλιμακώθηκε. Τέλος, οι στρεσογόνοι παράγοντες, όπως η εργασιακή ή η οικονομική ανασφάλεια επιδείνωσαν τις καταχρηστικές και βίαιες συμπεριφορές.
Η εκπαίδευση και η ενημέρωση είναι σίγουρα σημαντικές. Μέχρι ποιο σημείο κυρία Ρεγκούκου πιστεύετε ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά;
Οι έρευνες δείχνουν ότι το ηλιακό γκρουπ 16 με 24 ετών είναι αυτό που παρουσιάζει τα πιο υψηλά ποσοστά ενδοσυντροφικής βίας. Ανεξάρτητα από το οικονομικό-κοινωνικό status ή την μόρφωση. Κι αυτό γιατί μια κοπέλα που τώρα ξεκινά να κάνει μια σχέση είναι άπειρη και πολύ συχνά δεν αναγνωρίζει τα πρώτα σημάδια ή τα παρερμηνεύει ως ένδειξη αγάπης και ενδιαφέροντος. Άρα όλα ξεκινούν από την ενημέρωση και την εκπαίδευση. Ο επόμενος στόχος μας είναι να επεκταθούμε στις νεαρές ηλικίες και να κάνουμε σύμμαχους στη διάδοση των μηνυμάτων μας τους άνδρες.
Αν είμαστε γνώστες ή παρατηρητές ενός περιστατικού έμφυλης βίας ή μίας κακοποιητικής συμπεριφοράς, τι μπορούμε να κάνουμε κυρία Παπαδάκου για να βοηθήσουμε το θύμα;
Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργήσουμε ένα κλίμα υποστήριξης και ασφάλειας στο οποίο το θύμα θα νιώθει πως μπορεί να μας εμπιστευθεί και να μας εξηγήσει τι του συμβαίνει . Επίσης, είναι καλό να συμφωνήσουμε με το θύμα για τον τρόπο με τον οποίο θέλει να επικοινωνούμε μαζί του (μέσω μηνυμάτων, τηλεφώνου κ.λπ) και να διατηρήσουμε συχνή επαφή μαζί του, ώστε να μην νιώθει μόνο του. Ταυτόχρονα, μπορούμε να βοηθήσουμε το θύμα να βρει ένα σχέδιο διαφυγής και να του προτείνουμε διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι με βάση τον νόμο μπορείτε να καταγγείλετε ακόμα και ανώνυμα κάποιο περιστατικό βίας που έχει πέσει στην αντίληψή σας.
Στο επίκεντρο του οράματος της μάρκας YSL Beauty βρίσκονται γυναίκες ελεύθερες και ανεξάρτητες. Κυρία Ρεγκούκου πιστεύετε ότι στη χώρα μας έχουν γίνει βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση; Σε ποιο σημείο της διαδρομής βρισκόμαστε;
Πρόκειται για μια δύσκολη πορεία με πολλά «αγκάθια», καθώς ακόμα και σήμερα κυριαρχούν πολλές στερεοτυπικές αντιλήψεις που δυσχεραίνουν την προώθηση της έμφυλης ισότητας. Ωστόσο, έχουν χαραχθεί εθνικές πολιτικές που στο επίκεντρό τους έχουν να προικίσουν τις γυναίκες με τις δεξιότητες και τα προνόμια που θα τις καταστήσουν ολοένα πιο απελευθερωμένες και ανεξάρτητες. Μπορούμε να πούμε λοιπόν, ότι είμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, σχεδιάζουμε τον δρόμο όπου οι γυναίκες δεν θα χαρακτηρίζονται πλέον ως το αδύναμο φύλο.
Τελικά, γιατί παραπλανούμαστε για το τι είναι αγάπη;
Μάντα Παπαδάκου: Ο κύριος λόγος που αναφέρουμε συχνά και παραπλανούμαστε για το τι είναι αγάπη είναι η ανατροφή μας και το οικογενειακό σύστημα στο οποίο μεγαλώσαμε. Στις εκστρατείες ενημέρωσης που κάνουμε ως W.I.N. Hellas τονίζουμε στα κορίτσια ότι είναι να έχουν μία υγιή πατρική φιγούρα που θα λειτουργεί ως πρότυπο. Επιπλέον, συχνά οι γυναίκες όταν ερωτεύονται τείνουν να εγκαταλείπουν τον εαυτό τους. Προκειμένου να κάνουμε τη σωστή επιλογή συντρόφου είναι βασικό να έχουμε αυτοπεποίθηση και ένα καλά δομημένο αξιακό σύστημα που να μην επιτρέπει και να μην θεωρεί «φυσιολογικές» βίαιες συμπεριφορές. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως η αγάπη δεν συνεπάγεται με πόνο!
Σοφία Ρεγκούκου: Να μπορεί ελεύθερη να σκέφτεται, να εκφράζεται και να πράττει. Ας κρατήσουμε αυτό το μήνυμα: η κακοποίηση δεν είναι αγάπη! Συμπερασματικά, είναι πολύ σημαντικό κάθε γυναίκα να πιστεύει στον εαυτό της και στις δυνάμεις της προκειμένου να βρεθεί σε κάποια κακοποιητική σχέση. Θα πρέπει να μην αγνοούμε τα προειδοποιητικά σημάδια βίας και όταν τα εντοπίζουμε να αναζητήσουμε βοήθεια, ώστε να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από ένα κακοποιητικό περιβάλλον.
