Διάβασα σήμερα το πρωί την ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Le Monde, με την οποία Ευρωπαίοι διανοούμενοι και πολιτικοί επιδιώκουν την αφύπνιση των λαών της Ευρώπης μπροστά στην άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Με συγκίνησε, γιατί αυτή είναι η Ευρώπη στην οποία πιστεύουμε και θέλουμε να είμαστε κομμάτι της. Μια δίκαιη Ευρώπη με ανθρωπιά, άποψη και ιστορική μνήμη, που δεν ξεχνά ότι χτίστηκε στα ερείπια του Ολοκαυτώματος. Καμία σχέση, δηλαδή, με τη μηχανή κερδοσκοπίας της Μέρκελ και των ομοίων της, που κινδυνεύουν να τινάξουν στον αέρα το όραμα μιας ηπείρου που θα σέβεται τους πολίτες της και θα βάζει πάνω απ' όλα το συμφέρον, την ευημερία και την ασφάλειά τους. Η επιστολή αυτή είναι ένα αληθινό μανιφέστο, που θα έπρεπε να ακουστεί όσο πιο δυνατά γίνεται. Όχι μόνο γιατί καταδικάζει τη λιτότητα που στραγγαλίζει βίαια τους λαούς, αλλά κυρίως γιατί ρίχνει φως σε έναν ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο, που είναι η άνοδος της ακροδεξιάς, της ανελευθερίας, του φασισμού και της αγριότητας. Την αναδημοσιεύω αυτούσια κι εσείς διαδώστε την όπου μπορείτε στο διαδίκτυο, μέχρι να φτάσει παντού. Γιατί η ενημέρωση (και όχι η παραπληροφόρηση) είναι το μεγαλύτερο όπλο που διαθέτουμε.
«Η Χρυσή Αυγή -με το έμβλημά της εμπνευσμένο από τη σβάστικα- έχει ως σημεία αναφοράς της την αντισημιτική και ρατσιστική ιδεολογία της βίας κατά των μεταναστών, των απειλών κατά δημοσιογράφων και είναι κληρονόμος της ιδεολογίας του γερμανικού ναζισμού που οδήγησε την Ευρώπη και τον κόσμο στο χάος και την αιματοχυσία.
Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα όπου αναβιώνει η ναζιστική ιδεολογία. Στη Λετονία, φέτος, για πρώτη φορά, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας υποστήριξε την ετήσια παρέλαση των βετεράνων Waffen SS, παρά την έντονη κριτική που δέχτηκε. Στην Αυστρία το ακροδεξιό κόμμα FPÖ έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Στην Ουγγαρία η Ουγγρική Φρουρά -απόγονος της πολιτοφυλακής του κόμματος των τοξοϊδών σταυρών, που άλλοτε οργάνωσε τον αφανισμό των Εβραίων και των Τσιγγάνων, σήμερα τρομοκρατεί εβραϊκούς πληθυσμούς και προκαλεί βίαιες και θανατηφόρες επιθέσεις εναντίον των Ρομά.
Η αναβίωση αυτή έγινε δυνατή με τη συστηματική επίθεση από τα ακροδεξιά κόμματα στην ιδέα της συλλογικότητας, στρατηγική που υιοθετήθηκε κατά το πρότυπο του Κόμματος για την Ελευθερία του Γκερτ Βίλντερ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στην Ολλανδία. Ο πυρήνας αυτής της στρατηγικής είναι να κρύψει τη ρητορική για τις φυλετικές ανισότητες πίσω από την πολιτιστική μάσκα της καταπολέμησης του εξισλαμισμού της Ευρώπης.
Η οικονομική και κοινωνική κρίση ευνοεί την αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων και το φόβο της πτώσης της Γηραιάς Ηπείρου, και σ' αυτό το πλαίσιο η στρατηγική έχει αποδειχτεί ανησυχητικά αποτελεσματική. Επίσης, οδήγησε στην απενοχοποίηση των ακροδεξιών κομμάτων και τους επέτρεψε να γίνουν μέλη κυβερνητικών συνασπισμών, συνεισφέροντας στην καλλιέργεια της αντίληψης ότι τα αντισημιτικά και ρατσιστικά σχόλια είναι κοινότοπα μέσα στην Ευρώπη. Τώρα αυτή η ακροδεξιά, όπως η Χρυσή Αυγή, μπορεί στο εξής, με εκλογική επιτυχία, να έχει ένα ανοιχτό βήμα στη ρητορική του μίσους.
Αντιμέτωποι με αυτή την τρομακτική κατάσταση, που εκφράζεται άλλωστε και από την εκλογή των νεοναζί βουλευτών στο ελληνικό κοινοβούλιο, επιβεβαιώνουμε την αλληλεγγύη μας: Είμαστε όλοι Έλληνες Εβραίοι! Αρνούμαστε ότι στην Ελλάδα, ή αλλού στην Ευρώπη, οι Εβραίοι, μετανάστες, μουσουλμάνοι, Ρομά ή μαύροι μπορεί να φοβούνται για τη ζωή τους, γι' αυτό που είναι.
Καλούμε όλους τους πολίτες, τα πολιτικά κόμματα, τα συνδικάτα, την κοινωνία των πολιτών, τους διανοούμενους και τους καλλιτέχνες να συστρατευτούν στον αγώνα για την καταπολέμηση της άκρας δεξιάς, δίνοντας ζωή στο ευρωπαϊκό όνειρο. Το ευρωπαϊκό αυτό όνειρο, για το οποίο δεσμευόμαστε, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι χτίστηκε πάνω στα ερείπια του ναζισμού και της μνήμης του Ολοκαυτώματος. Είναι το όνειρό μας για μια ήπειρο απαλλαγμένη από το ρατσισμό και τον αντισημιτισμό. Πρόκειται για το σχέδιο μιας κοινωνίας θεμελιωμένης στην κοινή συμβίωση, πέρα από τα εθνικά σύνορα.
Αλλά, για να πάρει εκ νέου σάρκα και οστά αυτό το όνειρο, είναι επείγον να τεθεί τέρμα σε δύο δόγματα. Πρώτον, το δόγμα της λιτότητας, που είναι υπεύθυνο για τρομερές κοινωνικές τραγωδίες, δημιουργώντας τις συνθήκες που εξηγούν την επιτυχία των λαϊκιστικών κομμάτων, και το οποίο υποθηκεύει το μέλλον της ευρωπαϊκής νεολαίας στην αποπληρωμή του χρέους, σαν να πρέπει να θυσιαστούν ολόκληρες γενιές στο βωμό της αέναης λιτότητας.
Δεύτερον, πρέπει να αντικρουστεί το δόγμα του ευρωπαϊκού φρουρίου, που ευνοεί την εξάπλωση της αντιμεταναστευτικής ρητορικής και κλείνει τα σύνορα της Ευρώπης, τη στιγμή που η Ευρώπη έχει ανάγκη τη μετανάστευση για να διατηρήσει το θεμελιώδες στοιχείο της ευρωπαϊκής ταυτότητας: το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Είναι πλέον σημαντικό για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να επιδιώξουν εκ νέου τη δημοκρατία, την κοινωνική πρόοδο και την προώθηση της ισότητας ανάμεσα στα άτομα και ως προς τους πολίτες που -πολύ περισσότερο σε περιόδους κρίσης- είναι ο στόχος της φυλετικής και κοινωνικής βίας.
Παρόλο που η έννοια της Ευρώπης έχει συχνά επικριθεί, πιστεύουμε ακράδαντα ότι πρέπει να εργαστούμε προς μια ισχυρότερη Ευρώπη, πιο γρήγορα, πιο δυναμικά και να δώσουμε πνοή στο ευρωπαϊκό όνειρο. Εάν δεν είμαστε σε θέση να ενσαρκώσουμε το ευρωπαϊκό όραμα, είμαστε καταδικασμένοι στον ίδιο εφιάλτη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη».*
*Την επιστολή υπογράφουν ο Άντονι Γκίντενς, κοινωνιολόγος, ο Άνταμ Μίσνικ, ιστορικός, ο Ελί Βίζελ, βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, ο Μπέντζαμιν Αμπτάν, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Αντιρατσιστικού Κινήματος, ο νομπελίστας συγγραφέας Ντάριο Φο, η Σβετλάνα Γκανούσκινα, διευθύντρια της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα «Memorial» στη Ρωσία, ο Ισραηλινός σκηνοθέτης Άμος Γκιτάι, η πολιτικός Μπεάτε και ο σύζυγός της Σερζ Κλάρσφελντ, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Μπερνάρ Κουσνέρ, ο φιλόσοφος και δημοσιογράφος Μπερνάρ Ανρί Λεβί, ο Ιταλός φωτογράφος Ολιβιέρο Τοσκάνι, ο συγγραφέας Α.Β. Γιεχόσουα, ο Ντανιέλ Μπαρμπού, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου, ο Γιόβαν Ντίβακ, γενικός εισαγγελέας για το Σεράγεβο, η συγγραφέας Αμελί Νοτόμπ και ο Ντομινίκ Σοπό, πρόεδρος της οργάνωσης SOS για το ρατσισμό.
Φλώρα Τζημάκα
ftzimaka@pegasus.gr