Διάβαζα αυτές τις μέρες το πολύ καλό αστυνομικό μυθιστόρημα του Χάρι Μπίνγκαμ Οι Νεκροί Μιλάνε Ακόμα*. Το τελευταίο κεφάλαιο πραγματεύεται την έννοια της λέξης «προσμονή»:
«Προσμονή. Προεξοφλείς, σκέφτεσαι εκ των προτέρων, προσμένεις ένα γεγονός του μέλλοντός σου. Δεν είσαι καν βέβαιη πώς θα εξελιχθεί το γεγονός αυτό. Υπάρχει μια γκάμα ενδεχόμενων εκβάσεων. Κάποιες καλές, κάποιες κακές, κάποιες ανάμεικτες. Το συναίσθημα που σχετίζεται με τούτη την κατάσταση λέγεται “προσμονή”».
Πόση δύναμη κρύβεται σε μία λέξη! Η προσμονή είναι το χαρακτηριστικό των ζωντανών ανθρώπων. Η φλόγα όσων ελπίζουν και ονειρεύονται. Εκείνων που περιμένουν ότι κάτι θα αλλάξει, θα διορθωθεί, για να ζήσουν καλύτερα. Η έλλειψη προσμονής είναι η κατάθλιψη. Όταν αδυνατείς να βρεις χαρά στα μικρά πράγματα, να απολαύσεις αυτή τη στιγμή που φεύγει και χάνεται.
Δόξα τω Θεώ, η ζωή μας είναι γεμάτη με τέτοιες μικρές στιγμές. Ακόμα κι όταν όλα γύρω μας δεν είναι όπως θα θέλαμε ή θα μας άξιζε, έστω κι αν οι καταστάσεις μάς ξεπερνούν, υπάρχουν τόσα πράγματα από τα οποία μπορούμε να πιαστούμε. Από το να κολυμπάς στη θάλασσα που αγαπάς μέχρι το να διαβάζεις σε μια πολυθρόνα στη βεράντα κι ένα ξαφνικό αεράκι να σου θυμίζει ότι η ζωή δεν έχει μόνο τη ζέστη, αλλά και τη δροσιά. Δεν χρειαζόμαστε «μεγάλα πράγματα» για να είμαστε καλά, μας αρκεί να μπορούμε πού και πού να φτιάχνουμε μικρές οάσεις μέσα στην καθημερινότητα για να έχουμε κάτι να περιμένουμε. Κι όλα μετά δείχνουν αλλιώς. Ένας καφές με μια φίλη, δυο αστεία, μια ματιά τυχαία στο δρόμο, το φλερτ που σε ξεσηκώνει, ένας έρωτας που σε φέρνει στην τρέλα, μια αγκαλιά από κάποιον που αγαπάς, ένα ποίημα που θα φωτίσει μέσα σου τη μαγεία, δυο λέξεις που θα σε κάνουν να ανθίσεις. Βοηθά όσο τίποτα να χτίζεις τέτοιες μικρές προσμονές που σε κρατάνε στα δύσκολα. Όταν ζορίζεσαι και η πραγματικότητα σου φαίνεται βουνό, κάτι που προσδοκάς κάνει το δρόμο πιο εύκολο.
Δεν είναι υπεραισιοδοξία, αλλά μια διαφορετική οπτική που θα μας βοηθούσε σε όλα τα πράγματα. Έτσι και στην πολιτική. Όσοι ψήφισαν για να τα αλλάξουν όλα το έκαναν έχοντας προσμονή: να χαλάσουν τα σχέδια κάποιων που πλουτίζουν από τη φτώχεια μας και αποκτούν δύναμη σέρνοντάς μας βίαια στην αδυναμία. Τόλμησαν να πάνε με το καινούριο, αναζητώντας όχι την άμεση λύση -πρέπει να είναι αφελής κάποιος για να πιστεύει ότι όλα θα αλλάξουν μαγικά από τη μια στιγμή στην άλλη-, αλλά την ελπίδα. Μια τόση δα χαραμάδα φωτός στην άκρη του τούνελ. Για να πάρουν κουράγιο και να συνεχίσουν. Να μην το βάλουν κάτω, να μην υποκύψουν, να μην υποδουλωθούν. Κάποιοι άλλοι προτίμησαν να πάνε με το φόβο. Αυτοί εκφράζουν το συντηρητισμό. Πάνω τους στηρίζεται πάντα το σύστημα για να επιβληθεί. Δεν θέλω να είμαι μ’ αυτούς και κάτι μου λέει ότι ούτε και οι περισσότεροι από εσάς. Οι πιο πολλοί άνθρωποι που συναντώ είναι τόσο θυμωμένοι! Επειδή τους στερούν -μας στερούν- καθημερινά τη δυνατότητα να ζούμε όχι όπως είχαμε βολευτεί, αλλά όπως μας αξίζει. Πολύ περισσότερο τώρα που συζητιούνται τα μέτρα-καταπέλτης ύψους 11,5 δισ. ευρώ τα οποία σκοπεύουν να πάρουν μέσα στους επόμενους μήνες: μείωση κατά 23% του εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων, περικοπή των αγροτικών συντάξεων (ακόμα και της βασικής των 350 ευρώ), καθώς και των συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ, ενώ εξετάζεται ακόμα η επιβολή πλαφόν 1.500 ευρώ ετησίως στα έξοδα νοσηλείας και φαρμάκων που θα καλύπτουν τα ταμεία στους ασφαλισμένους. Ναι, ο κόσμος τα έχει πάρει άσχημα. Κι εγώ μαζί. Και θα τα πάρουμε ακόμα πιο πολύ όταν αποπειραθούν να μας περάσουν τη θηλιά στο λαιμό το φθινόπωρο. Και όσο πιο πολύ θα θυμώνουμε, τόσο πιο δυνατοί θα νιώθουμε. Γιατί κανείς δεν έχει μεγαλύτερη ενέργεια και ορμή από εκείνον που πνίγεται από το άδικο. Από αυτόν που μάχεται για να προστατέψει όσα έχει αποκτήσει με κόπο και θυσίες, που σφίγγει τα δόντια και έχει μόνο ένα στόχο: να επιβιώσει στον πόλεμο. Γιατί έτσι κι αλλιώς σε πόλεμο βρίσκεται όποιος παλεύει να προασπίσει το σπίτι του, τα παιδιά του, το παρόν και το μέλλον όσων αγαπά.
Η επόμενη μάχη, το Σεπτέμβριο, προβλέπεται σκληρή. Είναι ευκαιρία, λοιπόν, στην ανάπαυλα του Αυγούστου να δούμε τη θετική πλευρά της ζωής μας και να επανεκτιμήσουμε όλα αυτά που χάσαμε. Να θυμηθούμε πώς είναι να απολαμβάνεις την καθημερινότητα, για να γυρίσουμε πίσω και να παλέψουμε. Ελπίζω να είμαστε όλοι εκεί. Ετοιμοπόλεμοι. Ανυποχώρητοι. Δυνατοί. Το προσμένω.
Φλώρα Τζημάκα
ftzimaka@pegasus.gr
*Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδ. Ψυχογιός.
